İnsan ömrü rekoru 2060'a kadar kırılabilir: "Maksimum sınıra henüz yaklaşmadık"

Bilim insanları, 1930 veya 1940'larda doğan kişilerden umutlu

Wikimedia
Wikimedia
TT

İnsan ömrü rekoru 2060'a kadar kırılabilir: "Maksimum sınıra henüz yaklaşmadık"

Wikimedia
Wikimedia

ABD'li bilim insanları insan ömrünün sınırına henüz yaklaşılmadığını öne sürdü.
Güney Florida Üniversitesi ve Georgia Üniversitesi'nden araştırmacıların hesaplamasına göre 2060'a kadar yeni bir uzun ömür rekoru kırılabilir.
Şimdiye dek kimse 1997'de 122 yaşında hayatını kaybeden Fransız Jeanne Calment'in rekorunu geçemedi. Calment, insanın en fazla ne kadar yaşayabileceği sorusu için bir ölçüt oluşturdu.
Zaman içinde yapılan bazı araştırmalar, insanın 150 yaşına kadar yaşayabileceğine işaret etse de henüz bu sınıra yaklaşabilen olmadı.
Yeni araştırmanın arkasındaki bilim insanları ise maksimum yaşam süresi belirlemek yerine yakın zamanda 122 yaşın üzerine çıkılabilme ihtimaline odaklandı.
Hakemli bilimsel dergi Plos One'da yayımlanan araştırmada sanayileşmiş 19 ülkede 50 ila 100 yaşlarındaki insanlara ilişkin tarihsel ve güncel veriler derinlemesine incelendi.
İstatistiksel analizler, 1950'den önce doğan bazı kişilerin ilerleyen yıllarda uzun yaşama rekorları kırabileceğini ortaya koydu.
Ancak araştırmaya göre bunun için söz konusu kişilerin sağlık durumunun siyasi ve ekonomik zorluklar nedeniyle bozulmaması gerekiyor.
Mevcut yaşam süresi eğilimini analiz eden araştırmacılar, 1930'larda veya 1940'larda doğan birinin 2060'a kadar dünya rekoru kırmasının muhtemel olduğu sonucuna vardı.
Çalışmanın yazarları bu rekorun muhtemelen bir kadın tarafından kırılacağı görüşünde:
"Uzun ömür rekoruna ulaşmaya çok yakın olan Japon kadınları, bu eğilimin en ön saflarında yer alıyor."
"1900 ve 1950 yılları arasında doğanlarda tarihsel açıdan benzeri görülmemiş bir ölüm ertelemesi tespit ettik" diyen ekip, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak uzun ömür rekoru kırmak için halen çok gençler. Sonuçlarımız, insan ömrünün maksimum sınırı varsa, henüz ona yaklaşmadığımızı öne süren önceki çalışmaları doğruluyor."
 
Independent Türkçe, Science Alert, IFL Science



Cilalı Taş Devri toplulukları sanıldığı kadar cinsiyetçi değilmiş

Neolitik Çağ diye de bilinen Cilalı Taş Devri'nde tarımcılığın yaygınlaşmasının, toplumsal cinsiyet rollerini etkilediği tahmin ediliyor (Ancient Origins)
Neolitik Çağ diye de bilinen Cilalı Taş Devri'nde tarımcılığın yaygınlaşmasının, toplumsal cinsiyet rollerini etkilediği tahmin ediliyor (Ancient Origins)
TT

Cilalı Taş Devri toplulukları sanıldığı kadar cinsiyetçi değilmiş

Neolitik Çağ diye de bilinen Cilalı Taş Devri'nde tarımcılığın yaygınlaşmasının, toplumsal cinsiyet rollerini etkilediği tahmin ediliyor (Ancient Origins)
Neolitik Çağ diye de bilinen Cilalı Taş Devri'nde tarımcılığın yaygınlaşmasının, toplumsal cinsiyet rollerini etkilediği tahmin ediliyor (Ancient Origins)

Cilalı Taş Devri topluluklarının düşünüldüğü kadar cinsiyetçi olmadığı ortaya çıktı. Genetik analizler, bu toplumdaki bireylerin geniş alanlara yayıldığını da gösterdi.

MÖ 10 bin civarında başlayıp MÖ 2 bin 200'lerde biten Cilalı Taş Devri'nden kalma erkek mezarlarının, ok gibi aletler içermesi ve erkeklerin avlandığını gösteren mağara çizimleri, cinsiyetler arasında bir eşitsizlik olduğu düşüncesine yol açıyordu. 

Bilim insanları, ilk tarım toplumlarının ortaya çıkmasıyla kadın ve erkekler arasında hiyerarşik bir düzen oluşmaya başladığını tahmin ediyordu. 

Ancak Viyana, York ve Harvard üniversitelerinden araştırmacıların yeni çalışması, bu kanıyla çelişen güçlü kanıtlar buldu. 

Bilim insanları, Avrupa'daki Lineer Çömlek Kültürü'nün görüldüğü bölgelerden en az 250 kişinin DNA'sını analiz etti. Spiral şeklinde düzenlenmiş paralel çizgilerle süslenen çömlekleriyle bilinen Lineer Çömlek Kültürü, MÖ 5500-5000 civarında Avrupa'da geniş bir alana yayılmıştı. 

Araştırmacılar bu topluluklara ait farklı kişilerin mezarlarını ve beslenme biçimlerini inceledi.

Bulgularını hakemli dergi Nature Human Behaviour'da dün (29 Kasım) yayımlayan ekip, kadın ve erkek mezarları arasında kayda değer bir fark saptayamadı.

Ayrıca genetik veriler, toplulukların sadece birkaç nesil içinde kilometrelerce uzağa gittiğini gösterdi. Çalışmada, doğduğu yerden uzak yere gömülen kadın sayısının da erkeklerden fazla olduğu kaydedildi. 

Makalenin yazarlarından Dr. Ron Pinhasi "Slovakya'daki Nitra ve Macaristan'daki Polgár-Ferenci-hát kazı alanlarındaki ailelerin tükettikleri gıdalar, birlikte gömüldükleri mezar eşyaları veya kökenleri açısından farklılık göstermediğini ilk kez bildiriyoruz" diyor:

Bu da sözkonusu Cilalı Taş Devri bölgelerinde yaşayanların aile ya da biyolojik cinsiyet temelinde tabakalaşmadığını ve kaynaklara veya alanlara farklı seviyede erişim diye bilinen eşitsizlik belirtilerine rastlamadığımızı gösteriyor. 

Ekip bazı kişilerin aile üyelerinden çok uzakta yaşamasının Cilalı Taş Devri'nde "özgür" bir toplumun varlığına işaret ettiğini düşünüyor. 

Diğer yandan genetik bulgular, geniş ailenin de önemini ortaya koyuyor. Üç kişiyi içeren bir mezarda daha önce anne ve iki çocuğunun yattığı sanılırken, yeni çalışma kadının çocukların halası olduğunu saptadı. 

Makalenin bir diğer yazarı Dr. Penny Bickle "Üçü birbirine yakın gömülmüş ve kadının çocukları kucaklaması, bariz bir şefkat eylemini gösteriyor" diye açıklıyor. 

Arkeolog "Ayrıca mezarlara bırakılan taş aletler ve çanak çömlek gibi eşyalardan, kadınların tarım işlerinde daha önce düşünülenden çok daha aktif bir rol oynadığını ve bazı kadınların erkeklerden daha fazla seyahat ederken, diğer bölgelerdeki kadınların evden pek uzaklaşmadığını biliyoruz" ifadelerini kullanıyor: 

Bu da belki de düşündüğümüzden çok daha dinamik bir topluluk olduğunu gösteriyor.

"Gizem devam ediyor"

Yeni çalışma, nasıl sona erdiği bilinmeyen Lineer Çömlek Kültürü'ne dair soru işaretlerine yenilerini ekliyor.  

Daha önce Avusturya'da bu kültürden en az 100 kişiyi içeren bir mezar bulunması topluluğun katliamla silindiği düşüncesine yol açmıştı.

Fakat son çalışmada mezardaki çoğu kişi arasında genetik bağ olmadığının tespiti, şiddetin tek bir gruba yöneldiği fikrine meydan okuyor. 

Mezarda çocuklar da bulunurken, genç kadın sayısı azdı. Dr. Bickle "Daha büyük bir topluluktan seçilip taşınmış olabilirler mi? Genç kadınlar vardı ama öldürülmediler mi ya da başka bir yerde esir mi tutuldular? Neden yetişkinlerin yanı sıra çocuklar da vardı?" diye sorarak ekliyor:

Gizem devam ediyor.

Arkeolog daha fazla çalışmayla bu soruların yanıtlanacağını umuyor.

Independent Türkçe, Telegraph, New York Post, York Üniversitesi, Nature Human Behaviour