Hindistan’da ChatGPT, mahkemede karar vermek için kullanıldı

“ChatGBT” logosu (Reuters)
“ChatGBT” logosu (Reuters)
TT

Hindistan’da ChatGPT, mahkemede karar vermek için kullanıldı

“ChatGBT” logosu (Reuters)
“ChatGBT” logosu (Reuters)

Hindistan’dan Pencap ve Haryana Yüksek Mahkemesi, kefaletle ilgili yasal içtihada ilişkin daha geniş bir perspektif yakalamak için, “ChatGBT” yapay zekâ uygulamasını kullandı.  
Şarku’l Avsat’ın Tribune Media Haber Ajansı’ndan aktardığı habere göre, Pencap ve Haryana Yüksek Mahkemesi'nde bir yargıç, bir sanık tarafından yapılan kefalet talebini incelerken, yapay zekaya dayalı sohbet uygulaması olan ChatGBT’ye, “Saldırgan zalimce saldırmışsa, kefaletle serbest bırakılma durumu nedir?” diye sordu.
ChatGBT  soruya şu yanıtı verdi: “Genel olarak saldırganlar, cinayet, ağır saldırı veya işkence gibi zulüm içeren ciddi bir suçla suçlanıyorsa, toplum için bir tehlike olarak kabul edilirler ve kaçacaklarından korkulur. Bu gibi durumlarda hâkim, sanığın mahkemeye gelmesini ve kamu güvenliği için bir tehdit oluşturmamasını sağlamak için kefaletle serbest bırakma konusunda daha az eğilimli olabilir veya çok yüksek bir kefalet belirleyebilir. Saldırının ciddiyeti, sanığın suç geçmişi, kanıtların gücü, sanık aleyhindeki tüm kanıtlar, kefaletle serbest bırakılıp bırakılmayacağına karar verirken hâkim tarafından dikkate alınacaktır. Sanığın suçluluğu kanıtlanana kadar masum olduğu ilkesinin adalet sistemi içinde temel bir ilke olduğunu ve bunu engelleyen güçlü nedenler olmadıkça tüm sanıkların kefaletle serbest bırakılma kararı alma hakkına sahip olduğunu da unutmamak önemlidir.”
Bu nedenle, saldırganların saldırıyı acımasızca gerçekleştirdiği durumlarda bile, hâkim toplum için tehlike oluşturmadıklarına veya kefaletle serbest bırakılmaları halinde kaçamayacaklarına kanaat getirirse kefaletle serbest bırakılabilirler.
Hindistan mahkemesi, Haziran 2020'de ayaklanma, suç tehdidi, cinayet ve suç komplosu suçlarından tutuklanan bir sanığın kefalet talebini değerlendirdi. Değerlendirmede “kendisi ve suç ortakları tarafından gerçekleştirilen ve bir kişinin ölümüyle sonuçlanan acımasız bir saldırıya karıştığı için” tutuklanmasına karar verdi.
Mahkemenin ChatGPT’yi kullanması Hindistan'da bilinen ilk örneği teşkil ediyor. Ancak yargıç, ChatGBT'ye yapılan herhangi bir atıf ve bununla ilgili herhangi bir mülahazanın yalnızca kefaletle ilgili içtihatlara ilişkin daha geniş bir perspektif sunmayı amaçladığını” açıkladı. Her iki tarafın da öne sürdüğü argümanları dinledikten sonra mahkeme kefalet başvurusunu reddetti.



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters