Hindistan’da ChatGPT, mahkemede karar vermek için kullanıldı

“ChatGBT” logosu (Reuters)
“ChatGBT” logosu (Reuters)
TT

Hindistan’da ChatGPT, mahkemede karar vermek için kullanıldı

“ChatGBT” logosu (Reuters)
“ChatGBT” logosu (Reuters)

Hindistan’dan Pencap ve Haryana Yüksek Mahkemesi, kefaletle ilgili yasal içtihada ilişkin daha geniş bir perspektif yakalamak için, “ChatGBT” yapay zekâ uygulamasını kullandı.  
Şarku’l Avsat’ın Tribune Media Haber Ajansı’ndan aktardığı habere göre, Pencap ve Haryana Yüksek Mahkemesi'nde bir yargıç, bir sanık tarafından yapılan kefalet talebini incelerken, yapay zekaya dayalı sohbet uygulaması olan ChatGBT’ye, “Saldırgan zalimce saldırmışsa, kefaletle serbest bırakılma durumu nedir?” diye sordu.
ChatGBT  soruya şu yanıtı verdi: “Genel olarak saldırganlar, cinayet, ağır saldırı veya işkence gibi zulüm içeren ciddi bir suçla suçlanıyorsa, toplum için bir tehlike olarak kabul edilirler ve kaçacaklarından korkulur. Bu gibi durumlarda hâkim, sanığın mahkemeye gelmesini ve kamu güvenliği için bir tehdit oluşturmamasını sağlamak için kefaletle serbest bırakma konusunda daha az eğilimli olabilir veya çok yüksek bir kefalet belirleyebilir. Saldırının ciddiyeti, sanığın suç geçmişi, kanıtların gücü, sanık aleyhindeki tüm kanıtlar, kefaletle serbest bırakılıp bırakılmayacağına karar verirken hâkim tarafından dikkate alınacaktır. Sanığın suçluluğu kanıtlanana kadar masum olduğu ilkesinin adalet sistemi içinde temel bir ilke olduğunu ve bunu engelleyen güçlü nedenler olmadıkça tüm sanıkların kefaletle serbest bırakılma kararı alma hakkına sahip olduğunu da unutmamak önemlidir.”
Bu nedenle, saldırganların saldırıyı acımasızca gerçekleştirdiği durumlarda bile, hâkim toplum için tehlike oluşturmadıklarına veya kefaletle serbest bırakılmaları halinde kaçamayacaklarına kanaat getirirse kefaletle serbest bırakılabilirler.
Hindistan mahkemesi, Haziran 2020'de ayaklanma, suç tehdidi, cinayet ve suç komplosu suçlarından tutuklanan bir sanığın kefalet talebini değerlendirdi. Değerlendirmede “kendisi ve suç ortakları tarafından gerçekleştirilen ve bir kişinin ölümüyle sonuçlanan acımasız bir saldırıya karıştığı için” tutuklanmasına karar verdi.
Mahkemenin ChatGPT’yi kullanması Hindistan'da bilinen ilk örneği teşkil ediyor. Ancak yargıç, ChatGBT'ye yapılan herhangi bir atıf ve bununla ilgili herhangi bir mülahazanın yalnızca kefaletle ilgili içtihatlara ilişkin daha geniş bir perspektif sunmayı amaçladığını” açıkladı. Her iki tarafın da öne sürdüğü argümanları dinledikten sonra mahkeme kefalet başvurusunu reddetti.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv