Mısır ve AB’den gıda güvenliği alanında iş birliği

Kahire yönetimi buğday depolamak için silo sayısını artırmaya çalışıyor.

 Mısır, Mısır ile AB arasında gıda güvenliğini artırmaya yönelik imzalanan anlaşmaya ev sahipliği yaptı. (Mısır Hükümeti)
Mısır, Mısır ile AB arasında gıda güvenliğini artırmaya yönelik imzalanan anlaşmaya ev sahipliği yaptı. (Mısır Hükümeti)
TT

Mısır ve AB’den gıda güvenliği alanında iş birliği

 Mısır, Mısır ile AB arasında gıda güvenliğini artırmaya yönelik imzalanan anlaşmaya ev sahipliği yaptı. (Mısır Hükümeti)
Mısır, Mısır ile AB arasında gıda güvenliğini artırmaya yönelik imzalanan anlaşmaya ev sahipliği yaptı. (Mısır Hükümeti)

Mısır, gıda güvenliği sorunlarıyla mücadele için Avrupa Birliği (AB) ile iş birliğini güçlendiriyor. Diğer yandan Kahire yönetimi, buğday depolama silolarının sayısını artırmaya çalıştığını bildirdi. Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı Rania el-Meşat sürece dair şu açıklamada bulundu:
“Mısır’ın Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana yaşanan krizden kaynaklanan zorluklara karşı mücadele etmek için attığı adımlar, gıda güvenliği çabalarını desteklemek için çeşitli iş birliği anlaşmalarının imzalanmasıyla sonuçlandı. Bunlar arasında Dünya Bankası ile 500 milyon dolar değerinde gıda güvenliğini ve esnek müdahaleyi desteklemek için acil durum projesi ve yine Dünya Bankası ile 500 milyon dolar değerinde Dayanışma ve Onur programını genişletme projesi yer alıyor.”

Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Dr. Ali el-Musilhi’nn açıklaması da şöyle oldu:
 “Rusya-Ukrayna savaşı, küresel emtia fiyatlarını, yüksek nakliye maliyetlerini ve yüksek enerji fiyatlarını etkiledi. Bu durum, gıda güvenliğini sağlamak için uluslararası olarak uyumlu çabaları gerektiriyor.”
Uluslararası İşbirliği Bakanı Meşat, Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Musilhi ve Tarım ve Arazi Islahı Bakanı es-Seyyid el-Kasir dün, Mısır’da gıda güvenliği çabalarını geliştirmek için İtalya Kalkınma ve İşbirliği Ajansı (AICS) tarafından uygulanan ve Avrupa Birliği tarafından sağlanan 40 milyon dolarlık bir hibe anlaşmasının imza törenine katıldı. Ayrıca imza töreninde, Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndaki Mısır-AB Ortaklık Anlaşmasını Ulusal Uygulama Ofisi Başkanı Amr Abu Ayş ve Avrupa Komşuluk ve Genişleme Komiseri Gert Jan Koopman, AB Mısır Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Christian Berger ve İtalyan Kalkınma İşbirliği Ajansı Başkanı Martino Melli de yer aldı. Bu anlaşma, AB’nin Mısır’daki gıda güvenliği için 100 milyon euro bir hibe ile finanse edilen destek programı çerçevesinde yapıldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiler göre anlaşma kapsamında, yaklaşık 60 milyon euro olarak tahmin edilen bir miktar da ilgili projelere tahsis ediliyor.

Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı Meşat sürece dair şu açıklamada bulundu:
“AB ve İtalyan Ajansı ile imzalanan anlaşma, Mısır devletinin tahıl üretimi ve depolanması alanındaki ulusal çabaların güçlendirilmesi ve stratejik tahıl depolama kapasitelerinin artırılmasının yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan gıda güvenliği zorluklarını karşılamak için çok taraflı ve ikili kalkınma ortaklarıyla kalkınma iş birliği yoluyla gösterdiği çabalar kapsamında geliyor.”
Mısır Bakanlar Kurulu tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı, ‘Mısır devletinin planlarını güçlendirmede AB’nin yanı sıra İtalyan tarafı ile iş birliğinin önemini ve Tedarik Bakanlığı’nın buğday depolama silolarını genişletmek ve gıda güvenliği çabalarını teşvik etmek için yaptığı çalışmaları vurguladı. Bakan “Mısır devleti, arazi ıslahı ve stratejik mahsullerin yetiştirilmesi yoluyla Mısır'ın gıda güvenliğini sağlamaya yönelik son sekiz yılda birçok adım attı” açıklamasında bulundu.

Mısır Tarım Bakanı’nın açıklaması da şöyle oldu:
“Gıda güvenliği sistemini desteklemek için tüm Mısır bakanlıkları arasında büyük bir iş birliği ve koordinasyon var. Ayrıca tarım sektöründe, özellikle kırsal kalkınma, dijital dönüşüm, tarımsal mekanizasyon ve diğer alanlarda bir dizi projeyi uygulamak için İtalyan tarafıyla iyi bir iş birliği de bulunuyor.”

Mısır-AB Ortaklık Anlaşmasını Ulusal Uygulama Ofisi Başkanı Amr Abu Ayş da konuya dair şunları söyledi:
 “Mısır Dışişleri Bakanlığı, Rusya-Ukrayna savaşının küresel yansımalarının önemi sebebiyle, ulusal makamlarla koordinasyon içinde gıda güvenliğini Mısır-AB ortaklığının ana odak noktası olarak belirlemek konusunda kararlıydı. Söz konusu anlaşma, Mısır’daki gıda güvenliği çabalarını geliştirmeye yönelik bu ortaklığın meyvelerinden biridir.”



Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.