Mısır ve AB’den gıda güvenliği alanında iş birliğihttps://turkish.aawsat.com/home/article/4245311/m%C4%B1s%C4%B1r-ve-ab%E2%80%99den-g%C4%B1da-g%C3%BCvenli%C4%9Fi-alan%C4%B1nda-i%C5%9F-birli%C4%9Fi
Mısır ve AB’den gıda güvenliği alanında iş birliği
Mısır, Mısır ile AB arasında gıda güvenliğini artırmaya yönelik imzalanan anlaşmaya ev sahipliği yaptı. (Mısır Hükümeti)
Mısır, gıda güvenliği sorunlarıyla mücadele için Avrupa Birliği (AB) ile iş birliğini güçlendiriyor. Diğer yandan Kahire yönetimi, buğday depolama silolarının sayısını artırmaya çalıştığını bildirdi. Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı Rania el-Meşat sürece dair şu açıklamada bulundu:
“Mısır’ın Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana yaşanan krizden kaynaklanan zorluklara karşı mücadele etmek için attığı adımlar, gıda güvenliği çabalarını desteklemek için çeşitli iş birliği anlaşmalarının imzalanmasıyla sonuçlandı. Bunlar arasında Dünya Bankası ile 500 milyon dolar değerinde gıda güvenliğini ve esnek müdahaleyi desteklemek için acil durum projesi ve yine Dünya Bankası ile 500 milyon dolar değerinde Dayanışma ve Onur programını genişletme projesi yer alıyor.”
Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Dr. Ali el-Musilhi’nn açıklaması da şöyle oldu:
“Rusya-Ukrayna savaşı, küresel emtia fiyatlarını, yüksek nakliye maliyetlerini ve yüksek enerji fiyatlarını etkiledi. Bu durum, gıda güvenliğini sağlamak için uluslararası olarak uyumlu çabaları gerektiriyor.”
Uluslararası İşbirliği Bakanı Meşat, Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Musilhi ve Tarım ve Arazi Islahı Bakanı es-Seyyid el-Kasir dün, Mısır’da gıda güvenliği çabalarını geliştirmek için İtalya Kalkınma ve İşbirliği Ajansı (AICS) tarafından uygulanan ve Avrupa Birliği tarafından sağlanan 40 milyon dolarlık bir hibe anlaşmasının imza törenine katıldı. Ayrıca imza töreninde, Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndaki Mısır-AB Ortaklık Anlaşmasını Ulusal Uygulama Ofisi Başkanı Amr Abu Ayş ve Avrupa Komşuluk ve Genişleme Komiseri Gert Jan Koopman, AB Mısır Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Christian Berger ve İtalyan Kalkınma İşbirliği Ajansı Başkanı Martino Melli de yer aldı. Bu anlaşma, AB’nin Mısır’daki gıda güvenliği için 100 milyon euro bir hibe ile finanse edilen destek programı çerçevesinde yapıldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiler göre anlaşma kapsamında, yaklaşık 60 milyon euro olarak tahmin edilen bir miktar da ilgili projelere tahsis ediliyor.
Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı Meşat sürece dair şu açıklamada bulundu:
“AB ve İtalyan Ajansı ile imzalanan anlaşma, Mısır devletinin tahıl üretimi ve depolanması alanındaki ulusal çabaların güçlendirilmesi ve stratejik tahıl depolama kapasitelerinin artırılmasının yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan gıda güvenliği zorluklarını karşılamak için çok taraflı ve ikili kalkınma ortaklarıyla kalkınma iş birliği yoluyla gösterdiği çabalar kapsamında geliyor.”
Mısır Bakanlar Kurulu tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı, ‘Mısır devletinin planlarını güçlendirmede AB’nin yanı sıra İtalyan tarafı ile iş birliğinin önemini ve Tedarik Bakanlığı’nın buğday depolama silolarını genişletmek ve gıda güvenliği çabalarını teşvik etmek için yaptığı çalışmaları vurguladı. Bakan “Mısır devleti, arazi ıslahı ve stratejik mahsullerin yetiştirilmesi yoluyla Mısır'ın gıda güvenliğini sağlamaya yönelik son sekiz yılda birçok adım attı” açıklamasında bulundu.
Mısır Tarım Bakanı’nın açıklaması da şöyle oldu:
“Gıda güvenliği sistemini desteklemek için tüm Mısır bakanlıkları arasında büyük bir iş birliği ve koordinasyon var. Ayrıca tarım sektöründe, özellikle kırsal kalkınma, dijital dönüşüm, tarımsal mekanizasyon ve diğer alanlarda bir dizi projeyi uygulamak için İtalyan tarafıyla iyi bir iş birliği de bulunuyor.”
Mısır-AB Ortaklık Anlaşmasını Ulusal Uygulama Ofisi Başkanı Amr Abu Ayş da konuya dair şunları söyledi:
“Mısır Dışişleri Bakanlığı, Rusya-Ukrayna savaşının küresel yansımalarının önemi sebebiyle, ulusal makamlarla koordinasyon içinde gıda güvenliğini Mısır-AB ortaklığının ana odak noktası olarak belirlemek konusunda kararlıydı. Söz konusu anlaşma, Mısır’daki gıda güvenliği çabalarını geliştirmeye yönelik bu ortaklığın meyvelerinden biridir.”
Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, arabulucu ABD'nin Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes için sunduğu yeni öneriyle yeni bir aşamaya girdi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptığı açıklamada, ilk kez Hamas'ın talep ettiği savaşın sona erdirilmesi konusunun tartışılacağı vurgulanırken Hamas’ın öneriyi kabul etmesi gerektiği, aksi takdirde durumun daha da kötüye gideceği belirtildi. Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas liderlerinden biri, bu sözlerin müzakerelere ivme kazandırdığını ve ABD tarafından İsrail üzerinde gerçek bir baskısı oluşturulması durumunda bir ateşkes anlaşması imzalanabileceğine dair yeni bir işaret taşıdığını söyledi.
Hamas Hareketi tarafından dün yazılı olarak yapılan basın açıklamasında, arabulucu kardeş ülkelerin, savaşan taraflar arasındaki uçurumun kapatılması, bir çerçeve anlaşmaya varılması ve ciddi müzakerelerin başlatılması için yoğun çaba sarf ettikleri belirtildi. Açıklamada Hamas’ın yüksek sorumluluk bilinciyle hareket ettiğini ve arabulucuların önerilerini tartışmak üzere ulusal istişareler yürüttüğünü, saldırıların sona erdirilmesi, geri çekilmenin sağlanması ve Gazze Şeridi'ndeki halkımızın acil olarak yardım alması için bir anlaşmaya varılması için çalıştığını vurguladı.
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda ölen Filistinlilerin cenaze töreninde yakınlarını kaybedenlerin gözyaşları ve feryatları (AFP)
Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, müzakere masasında, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un daha önce önerdiği çerçeve anlaşmasını içeren ve Katar'ın arabuluculuğunda üzerinde değişiklikler yapılan bir öneri olduğunu ve bu önerinin 60 günlük bir ateşkes ve bu süre içinde savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma sağlanmasını öngördüğünü söyledi.
Hamas’ın İsrail'in Filistinlilere yönelik soykırımını sona erdirecek tüm önerilere açık olduğunu vurgulayan kaynak, Kahire'de bir Hamas heyetinin bulunduğunu belirterek, savaşın tamamen durdurulması, yardımların ulaştırılması ve İsrail'in Gazze'den çekilmesi olmak üzere üç temel talebin yerine getirilmesinin önemine dikkati çekti.
Hamas'ın şu anki tutumunu, Trump'ın Washington'da ABD’li ve İsrailli yetkililerle yaptığı toplantının ardından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı, “İsrail, 60 günlük ateşkesin tamamlanması için gerekli şartları kabul etti ve bu süre zarfında savaşı sona erdirmek için tüm taraflarla birlikte çalışacağız” şeklindeki açıklamasından sonra sergilemeye başladı.
İsrail'in Han Yunus'un kuzeyindeki mülteci kampına düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)
Barışı sağlamak için yoğun çaba sarf eden arabulucular Katar ve Mısır’ın bu nihai öneriyi sunacaklarını söyleyen Trump, “Ortadoğu'nun iyiliği için Hamas'ın bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Aksi takdirde durum düzelmeyecek, hatta daha da kötüye gidecek” ifadelerini kullandı.
Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Witkoff, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Başkan Yardımcısı JD Vance ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ile bir araya geldi.
İsrail gazetesi Haaretz, İsrailli bir kaynağın Dermer'in yeni öneriye insani yardım ve ateşkes süresince İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilmesini öngören maddeyi kabul ettiğini söylediğini bildirdi. Bunu ‘İsrail'in verdiği bir taviz’ olarak değerlendiren kaynak, buna karşın önerinin savaşı sona erdirmek için açık ve net bir taahhüt içermediğinin altını çizdi.
ABD Başkanı Trump salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, önümüzdeki hafta rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ateşkes anlaşması sağlanmasını umduğunu söyledi. ABD merkezli haber sitesi Axios'a göre Trump, pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile görüşecek.
“Temel sorun”
Filistinli siyasi analist ve Hamas uzmanı İbrahim el-Medhun, mevcut bilgilere göre önerinin Hamas liderlerinin sınır dışı edilmesi veya silahlarının toplatılmasına ilişkin açık bir madde içermediğini söyledi. Medhun, “Öneri, ateşkesin sağlanmasına ve aşamalı bir takas anlaşmasının uygulanmasına odaklanıyor. Anlaşma, ilk günlerde sekiz rehinenin serbest bırakılmasıyla başlayacak ve 60’ıncı güne kadar aşamalı olarak devam edecek” dedi.
Ancak Medhun, Hamas’a göre önerinin savaşın kalıcı ve kapsamlı bir şekilde durdurulması için gerçek garantiler sunmaması ve özellikle Gazze Şeridi'ndeki felaketi ele almak için etkili bir insani protokolün uygulanmasını garanti etmemesi temel bir sorun teşkil ediyor.
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan ve yerinden edilmiş kişilerin sığındığı UNRWA'ya ait bir okuldaki yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
Hamas'ın bu konudaki tutumuna değinen Medhun, Hamas’ın devam eden girişimlere büyük bir ciddiyet ve açıklıkla yaklaşacağını ve anlaşmanın sağlanacağına dair işaretlerin artmasıyla birlikte şartlı bir esneklik sergilediğini düşünüyor. Medhun’a göre bu tutum, iki önceliğe dayanıyor. Bunlardan biri saldırıların tamamen durdurulması, ikincisi ise herhangi bir bahaneyle soykırım ve açlık politikasına geri dönülmeyeceğine dair gerçek garantiler verilmesi ve bunun süre dolduğunda kapsamlı bir anlaşmaya varılamaması durumunda da geçerli olması.
Medhun'a göre Hamas, aşamalı çözümleri kabul etmeye karşı değil, ancak bunun için ‘önce savaşın durdurulması, ardından saldırı sonrası düzenlemelere geçilmesi, şantaj veya askeri baskı yapılmaması’ gibi açık ve kesin şartlar konulması gerektiğini savunuyor.
Washington'ın müzakerelere başlamadan önce savaşın durdurulmasını şart koşarak İran meselesini ele aldığı önceki deneyiminin, bu konuda örnek alınabilecek bir model olduğunu vurgulayan Filistinli siyasi analist, “Bombardıman altında müzakere yapılamaz ve katliamlar devam ederken güven inşa edilemez” dedi.
Trump'ın savaşı sona erdireceğine dair sözleri müzakerelere ivme kazandırsa da bu sözlerin ötesine geçip somut adımlar atılması gerekiyor.
“Fırsat kaçırılmamalı”
İsrail'in tutumu da bu gelişmelerden uzak değildi. ABD Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla bir anlaşmaya varılması için ‘bu fırsatın kaçırılmaması’ gerektiğini söyledi. İsrailli Bakan paylaşımında “Halkın ve hükümetin büyük çoğunluğu rehinelerin serbest bırakılmasına yol açacak bir anlaşmayı destekliyor. Böyle bir fırsat kaçırılmamalı” diye yazdı.
Eski muhalefet lideri Yair Lapid, dün X platformundaki hesabından Netanyahu'ya tüm rehineleri geri getirmesini tavsiye ederek, “(Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar) Ben-Gvir ve (Maliye Bakanı Bezalel) Smotrich'in 13 milletvekiline karşı durmak için, rehine anlaşması için 23 milletvekilini güvenlik ağı olarak kullanabilirsiniz. Hepsini şimdi evlerine geri getirmeliyiz” diye seslendi.
İsrail televizyonu Kanal 12’nin aktardığına göre Lapid, Ben-Gvir ve Smotrich'in, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esir takası anlaşmasının imzalanmasını engellemek için hükümet koalisyonu içinde ortak hareket etme niyetinde olduklarını belirtti.
İsrail'de hem iktidar hem de muhalefet tarafından ateşkesin önemi hakkında konuşulurken, medya da bu konuya büyük ilgi gösteriyor. İsrail Yayın Kurumu (IBA), İsrail'e sunulan yeni öneriye göre 60 günlük bir ateşkesin ilan edileceğini, ilk gün sekiz rehinenin serbest bırakılacağını ve 50’nci günde iki rehinenin daha serbest kalacağını aktardı.
Haaretz gazetesi ise, yeni esir takası anlaşması taslağında, 60 günlük ateşkes süresi içinde bir anlaşmaya varılamaması halinde, arabulucuların İsrail ile Hamas arasındaki müzakereleri nihai bir anlaşmaya varılana kadar sürdürmekle yükümlü olacağını belirten bir maddenin yer aldığını doğruladı.
Bu değişiklikler çerçevesinde Medhun, yakında bir anlaşmaya varılması olasılığını dışlamazken, aksine ABD'nin uluslararası bir irade ortaya koyması ve İsrail’e saldırılarını açıkça ve kesin olarak durdurması için baskı yapması halinde, ateşkes anlaşmasına varılmasının her zamankinden daha mümkün olduğunu düşünüyor.
O, topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu ve onların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini düşünüyor.
Topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu söyleyen Medhun, arabulucuların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için aralanacak bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini vurguladı.
