Suriye’nin kuzeybatısında meydana gelen doğal afetler Suriyelilerin trajedisini derinleştiriyor

Suriye’nin kuzeybatısı son 50 gün içinde 3 doğal afete tanık oldu.

Halep’in kuzeyinde, Cinderes kırsalındaki bir sığınma merkezindeki çadırlar sert rüzgarlar nedeniyle yıkıldı. (Şarku’l Avsat)
Halep’in kuzeyinde, Cinderes kırsalındaki bir sığınma merkezindeki çadırlar sert rüzgarlar nedeniyle yıkıldı. (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye’nin kuzeybatısında meydana gelen doğal afetler Suriyelilerin trajedisini derinleştiriyor

Halep’in kuzeyinde, Cinderes kırsalındaki bir sığınma merkezindeki çadırlar sert rüzgarlar nedeniyle yıkıldı. (Şarku’l Avsat)
Halep’in kuzeyinde, Cinderes kırsalındaki bir sığınma merkezindeki çadırlar sert rüzgarlar nedeniyle yıkıldı. (Şarku’l Avsat)

Suriye’nin kuzeybatısında yaşayan yaklaşık 4,5 milyon Suriyeli, 50 gün içerisinde çeşitli doğal afetlere maruz kaldı. Halkta, geriye yaşanmayan bir tek yanardağı patlaması olduğu yorumarı yapılmaya başlandı.
Kuzeybatı bölgelerini 6 Şubat’ta vuran çifte deprem felaketi, yaşanan ürkütücü olaylarla Suriyelileri en çok etkileyen ilk doğal afet oldu. Depremde binlerce kişi yaşamını yitirirken binlercesi de evinden oldu. 19 Mart’taki şiddetli sağanak, son olarak da iki gün önce fırtına ve kuvvetli rüzgarlar geldi. Bu felaketler evsizlerin çadırlarını kaybetmesine ve halihazırda zarar görmüş kişilerin daha fazla acı yaşamasına neden oldu. Felaketlerde yaşamını yitirenler oldu.
50 yaşındaki Ebu Cemil ve küçük kızı, yüzlerinde üzüntü, keder ve ıstırap belirtileriyle, yıkıcı depremden sonra sığınakları olan Cinderes-Afrin’deki bir sığınma merkezinde kurdukları çadırlarının şiddetli rüzgarların ardından toparlamaya çalışıyor.
Ebu Cemil açıklamasında şunları söyledi:
“Artık afetlerin yükünü taşıyamıyoruz. Son anda canlı çıktığımız deprem felaketi ve evlerimizin yıkılmasından bu yana, felaket üstüne felaket yaşıyoruz. Bu musibetlerden sonra Allah’a sığınmaktan başka çaremizin kalmadığı bir zamanda, en son şiddetli rüzgarlar da çadırlarımızı uçurdu.”
İdlib’in kuzeyindeki Harem şehrinden 40 yaşındaki Muhammed de Suriyelilerin geldiği durumu şöyle aktardı:
“Başımıza gelmeyen sadece yanardağ patlaması kaldı. Deprem sevdiklerimizi aldı ve evlerimizi ve kalplerimizi yerle bir etti. Sonra sel geldi, sığındığımız çadırlarımızı sular altında bıraktı. Şimdi ise bölgeyi vuran şiddetli rüzgarlar çadırlarımızı uçurduktan sonra açıkta kaldık.”
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Suriye Sivil Savunması (Beyaz Miğferler) tarafında yapılan açıklamalarda şu ifadelere yer verildi:
“Şiddetli rüzgar fırtınası, Batenta köyündeki Havice kampında bir çocuğun, Korin köyünde de bir adamın ölümüne yol açtı. Eriha şehrinde çatlak duvarların çökmesi sonucu genç bir adam ve bir kız yaralandı.  Batenta ve Sermin köylerinden iki çocuğun yanı sıra Muhambel’de bir duvarın çökmesi, bir kişinin yaralanmasına neden oldu. Şiddetli rüzgarın bir çadırı yerinden sökmesi ve çadırın demir direğinin çarpması sonucu bir kadın yaralandı.”
Suriye’nin kuzeybatısındaki insani durumu izleme konusunda uzmanlaşmış olan Suriye Müdahale Koordinatörleri ekibi tarafından yayınlanan bir rapora göre fırtınadan, İdlib ve Halep kırsalındaki yıkıcı depremden etkilenenlerin kaldığı 49’dan fazla kamp ve 11 sığınma merkezindeki 8 bin 526’sı kadın ve 16 bin 439’u çocuk olmak üzere yaklaşık 31 bin 644 bin kişi etkilendi. Şiddetli rüzgarın çadırları uçurup parçalaması üzerine yaklaşık 3 bin 864 bin kişi farklıı yerlere sığınmak zorunda kaldı. Yaklaşık 467 çadır tamamen, bin 328 bin çadır ise kısmen hasar gördü.
Suriye Müdahale Koordinatörleri’nin raporlarına göre 19 Mart’ta bölgeyi etkisi altına alan sağanak yağışlar nedeniyle, yıkıcı depremden etkilenenleri barındırmaya yönelik kurulan 53’ten fazla merkezde, 11 bin 457 bini ve 13 bin 566’sı çocuk olmak üzere 33 bin 742’den fazla kişi zarar gördü. Tamamen hasarlı çadır sayısı 514, kısmen hasarlı bin 44 olarak kaydedildi.
Suriye İnsan Hakları Ağı tarafından salı günü yayınlanan bir rapora göre 6 Şubat 2023 pazartesi günü şafak vakti Suriye’nin kuzeybatısını vuran yıkıcı deprem felaketinde, Suriye’nin kuzeybatısındaki muhalif bölgelerde 4 bin 191 kişi, Suriye rejimi tarafından kontrol edilen bölgelerde 394 kişi yaşamını yitirdi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.