عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnanlı emekli askerler daha iyi bir maaş talebiyle protesto düzenledi

Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası binası önünde dün emekli askerler ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşandı. (DPA)
Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası binası önünde dün emekli askerler ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşandı. (DPA)
TT
TT

Lübnanlı emekli askerler daha iyi bir maaş talebiyle protesto düzenledi

Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası binası önünde dün emekli askerler ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşandı. (DPA)
Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası binası önünde dün emekli askerler ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşandı. (DPA)

Lübnan’da emekli askerler dün, ulusal para biriminin değer kaybetmesinin ardından devletten durumlarının iyileştirilmesinin yanı sıra teşvik ve yardımların artırılmasını talep ettikleri protestolarını yineledi. Lübnan Merkez Bankası binası önünde bazı emeklilerin binanın etrafındaki dikenli telleri kaldırmaya çalışması sebebiyle güvenlik güçleriyle arbede yaşandı.
Ulusal para biriminin satın alma değerinin büyük bir bölümünü kaybetmesi, tacirleri ürünlerin fiyatlarını dolar üzerinden belirlemeye yöneltti. Ancak son dört ayda bir doların değerinin 40 bin Lübnan lirasından 110 bin liraya yükselmesiyle sıkıntıları giderek büyüyen vatandaşların maaşlarında artış olmadı.
Lübnan Merkez Bankası iki yıl önce, nakit doları karaborsadaki fiyatından daha düşük bir döviz kuruyla sağlayan Exchange platformunu başlattı. Merkez Bankası, çalışanların maaşlarının değeri önemli ölçüde düştükten sonra Lübnan’daki kamu sektörü çalışanlarının maaşlarını Exchange platformunda almalarını, yani çalışanlara ek destek ve yardım olarak Lübnan lirası cinsinden maaşın paralel piyasadan daha düşük bir kur üzerinden nakit dolara çevrilmesi mümkün kıldı. Ancak söz konusu imkan bu ayın başında durduruldu.
Oturma eylemi yapan emekli askerler dün sabah Beyrut şehir merkezindeki Riad el-Sulh Meydanı’na akın etmeye başladı ve Kamu Emekliler Koordinasyon Kurulu’na çağrıda bulundu. Vatana Sadakat topluluğundan da geniş bir katılım oldu. Ayrıca asker emeklilerinin geçim taleplerini desteklemek için, Lübnan Silahlı Kuvvetleri Gaziler Derneği ve çeşitli emekli askeri gruplar eyleme katıldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ordu ve güvenlik güçleri, eylemcileri kontrol altında tutmak için bölgeye yoğun bir konuşlandırıldı.
Boğucu ve yıkıcı olan ekonomi, mali ve yaşam koşulları altında bankaların ve Lübnan Merkez Bankası’nın yetkililerini kınayan ve eleştiren pankartlar taşıdı.
Eylemciler, Lübnan Merkez Bankası’na ait Exchange platformunda emekli çalışanlar için dolar kurunun bir dolar için 22 bin lira olmasını talep etti. Aslında bir dolar 90 Lübnan lirasıydı. Bu sırada doların değerini çalışanlar için 70 bin lira sınırına kadar düşürme eğilimi olduğu bilgisi yayıldı.
Eski Tuğgeneral George Nadir konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Bunlar haklı talepler. Artık kimse bu duruma tahammül edemez” ifadelerini kullandı.
Daha sonra bir dizi protestocu gösteri yapmak için Lübnan Merkez Bankası önüne gitti ve burada emekli askerler, güvenlik güçlerinin karşısında dikenli telleri kaldırmaya çalıştı. Lübnan Ulusal Haber Ajansı (NNA) Lübnan ordusu ile emekli askeri personel arasında çatışmalar yaşandığı bildirdi.
Protestonun ardından eski asker George Nadir, Selim Tuk, Riad İbrahim, Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riad Selame ile yaptıkları görüşmede, maaşların dolar bazında 28 bin 500 lira bedelle Exchange platformu fiyatı üzerinden tahsil edilmesi başta olmak üzere taleplerini yinelediler.
Selame, heyete konuyu Başbakan Necib Mikati ve Maliye Bakanı Yusuf el-Halil ile görüşeceğini zira bu kararın tek başına elinde olmadığını bildirdi. Nadir ise önümüzdeki pazartesi gününe kadar bir sonuca ulaşılamaması halinde talepler karşılanana kadar protestolarının artacağını vurguladı. Vatana Sadakat topluluğu da yaptığı açıklamada, bu hamlenin ulusal para biriminin değer kaybı ve bankacılık sektörünün çöküşü başta olmak üzere devlet kurumlarının çöküşünün hızlanması ile eş zamanlı olarak geldiğini bildirdi.
Ayrıca bu öfkeye, hırsızlık ve kamu parasının israfında ve Cumhurbaşkanının seçilmemesinde payı olan tüm yetkililere uyarı mesajının da eşlik ettiğini vurguladılar. Cumhurbaşkanlığı seçiminin, kamu çalışanları ve emeklileri hakkındaki adaletsizliğin düzeltilmesi için bir adım olarak ulusal bir kurtarma planını devreye sokmak zorunda olan anayasal kurumların oluşturulmasının başlangıcını temsil ettiğini kaydettiler.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.