Rusların Suriye'deki etkisinde düşüşüne tanık olunuyor

Hava saldırıları, DEAŞ saldırılarının artmasını engelledi.

Rus askeri devriyesi. (SOHR)
Rus askeri devriyesi. (SOHR)
TT

Rusların Suriye'deki etkisinde düşüşüne tanık olunuyor

Rus askeri devriyesi. (SOHR)
Rus askeri devriyesi. (SOHR)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün, Beşşar Esed rejimini savunmak için ülkedeki savaşa katılımının 90’ıncı ayını dolduran Rus kuvvetlerinin Suriye'deki en önde gelen hareketlerine ilişkin yürütülen izlenimlerin sonucunu yayınladı. Buna göre Rusya’nın etkisinde ve hızında düşüş yaşandığı tespitinde bulundu.
Sekizinci yılın ilk ayı, birkaç olayı içeren birçok Rus müdahalesine tanık oldu. Suriye'nin kuzeybatısında, özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın üzerinde anlaşmaya vardığı gerilimi azaltma bölgesi içinde, Rus savaş uçakları tarafından herhangi bir hava saldırısı tespit edilmezken 18 Mart'ta üst düzey bir Rus subayının Menbiç kırsalına geldiği bildirildi. Rejimin Yedinci Tümeni'ne askeri ve savaş deneyimi olan yaklaşık 30 subay seçildi. Heyetu Tahriru’ş Şam'ın rejim güçlerinin mevzilerine yönelik saldırılarının artmasının ardından İdlib cephelerine kadar onlara ağır teçhizatıyla eşlik etti ve yerlerine Birinci Tümen mensuplarını koydu.
Rusya'nın savaşa girişinin 90’ıncı ayında ülkenin kuzeydoğusunda Rus kuvvetleri ve Türk kuvvetleri beş ortak devriye gerçekleştirdi. Bunlardan üç tanesi Halep vilayetine bağlı Ayn el-Arab (Kobani) kırsalında, iki tanesi Haseke vilayetine bağlı Derbesiye kırsalında yapıldı.
Rus kuvvetleri, ülkenin kuzeydoğusundaki mevzilerine çok sayıda askeri takviye getirdi. 4 Mart'ta SOHR aktivistleri, Halep şehrinden Fırat'ın doğusundaki bölgelere doğru pek çok prefabrik oda taşıyan bir Rus askeri konvoyunu izledi. 18 Mart'ta Rus kuvvetleri, Halep Valiliği'nden gelen Halep'in doğusundaki Menbiç kırsalındaki es-Saidiya'daki üslerine yeni askeri takviyeler getirdi. Kaynaklara göre takviye, otomatik tüfekler, silahlar ve lojistik malzemeler ile kapalı kutular içeren 40 uçaksavar zırhlı araçtan oluşuyordu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Rus güçleri ayrıca 27 Mart'ta, Halep'in doğu kırsalındaki Ayn al-Arab (Kobani) kırsalındaki Şirin Havalimanı'ndaki üslerine yeni askeri takviyeler getirdi. Bu takviyeler, gelişmiş bir Rus ‘Buk’ Hava Savunma Sisteminin yanı sıra 8 ‘Tochka’ (Toçka) karadan karaya füze ve radar içeriyordu. Toçka füzeleri, büyük imha kapasitesine sahip balistik silahlar olarak biliniyor.
Suriye çölünde ise Rusya'nın 90’ıncı ayı, terör örgütü DEAŞ’ın yayıldığı bölgelere ürkek baskınlar düzenleyerek Rusya'nın rejimi savunmak için savaş hattına girmesine tanık oldu. Örgüt unsurlarının eylemlerinin hız kazanmasına ve 27 sivilin, rejim güçlerinin ve ona bağlı milislerin 44'ünün öldürüldüğü kanlı operasyonlara rağmen, terörle mücadele ettiğini iddia eden Ruslar harekete geçmedi.
30 Eylül 2015 tarihinden 30 Mart 2023'e kadar Rus bombardımanından ölenlerin sayısının 21 bin 123 kişiye ulaştığı biliniyor. 8 bin 697 sivilin 2 bin 112’sini on sekiz yaş altı çocuk, bin 321’i on sekiz yaş üstü kadın ve 5 bin 264’ünü erkek oluşturuyor. Buna ek olarak DEAŞ üyesi 6 bin 201, milisler ve İslami gruplardan, HTŞ ve Türkistan İslam Partisi’nden, Arap ve yabancı uyruklu savaşçılardan 6 bin 225 kişi Rus bombardımanı sonucu öldürüldü.
Gözlemevi'ne göre Rus kuvvetleri hava saldırılarında alüminyum tozu ve demir oksitten oluşan ve yaklaşık 180 saniye yanmaya devam ettiği için yanıklara neden olan termit kullandı. Askeri uçaklar, yaklaşık 500 kg ağırlığındaki ‘RBK-500 ZAB 2.5 SM’ tipi yangın parça tesirli bombalar. 50-110 bomba arasında numaralandırılan ‘AO 2.5 RTM’ tipi küçük boyutlu anti-personel ve anti-araç içeriği taşıyor.



Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani arasındaki üst düzey görüşmeler, başta Suriye'nin istikrara kavuşturulması olmak üzere her iki ülkeyi de ilgilendiren ulusal güvenlik konularında Ankara ve Bağdat'ın tutum ve görüşlerinin yakınlaştığını yansıttı.

Dün Ankara'da Sudani ile ortak basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, Türkiye ve Irak'ın güvenlik konuları ve tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliği konusundaki tutumlarının örtüştüğünü söyledi. Erdoğan, Irak Başbakanı ile yaptığı görüşmelerde ulusal güvenlik konularını ve PKK, DEAŞ ya da FETÖ olsun tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliğini ele aldıklarını ifade etti.

Erdoğan, Irak Başbakanı'nın ‘bilgeliği’ olarak nitelendirdiği Irak'ın bölgede istikrarın sağlanmasında oynadığı rolü memnuniyetle karşıladı.

İlişkilerde büyük ivme

Türkiye'nin Irak ile iş birliğini güçlendirmeye devam edeceğini ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geçen yıl nisan ayında Bağdat'a yaptığı ziyaretin ardından büyük bir ivme kazandığını vurgulayan Erdoğan, Sudani ile terörle mücadele, güvenlik iş birliği, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi konularını ele aldıklarını kaydetti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Ankara'daki ortak basın toplantısı sırasında (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

İki ülke arasındaki ticaret hacminin geçen yıl 18 milyar dolara ulaştığını belirten Erdoğan, Irak ile elektrik sektöründeki iş birliğini genişletmeyi ve Irak'tan Türkiye üzerinden Avrupa ve diğer ülkelere petrol ve doğalgaz taşımayı umduğunu ifade etti.

Kalkınma Yolu Projesi’ne ve bu projenin uygulanmasının nasıl hızlandırılacağına ve katılımcı ülkeler arasındaki ortak iş birliğine odaklanıldığını sözlerine ekleyen Erdoğan, tüm ülkeleri projenin altyapısına katılmaya çağırdı.

Erdoğan, “İster Bağdat'ta ister Ankara'da olsun imzalanan tüm anlaşmaları yürürlüğe koyma ve sağlık, eğitim ve diğer çeşitli alanlarda birlikte çalışma ve ilişkileri geliştirme konusunda mutabık kaldık” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta Suriye meselesi ve Suriye'de güvenlik ve istikrarın sağlanması ihtiyacı olmak üzere bölgedeki birçok konuda Irak ile görüşlerinin örtüşmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Suriye'nin yeniden inşası ve istikrarına katkıda bulunma ihtiyacı konusunda Irak ile mutabık kaldıklarını belirtti.

Erdoğan ayrıca, ‘İsrail'in ihlalleri ve Gazze Şeridi'ne karşı yürüttüğü acımasız savaş, ateşkes ihtiyacı ve Filistin halkı için bölgeye insani yardım girişinin sağlanması, iki devletli çözüm temelinde barışa ulaşmak için çalışmak ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarını durdurmak’ konularında iki ülke arasındaki görüşlerin örtüştüğünü vurguladı.

Terörizmle mücadele

Irak-Türkiye ilişkilerinin ‘iki halk arasında sağlam temellere dayandığını ve binlerce yıldır devam ettiğini’ belirten Sudani, ‘komşuluk bağları, çıkarlar, tarih, sosyal ve dini ilişkilerin koşullar, politikalar ve hükümetler değişse de devam ettiğini’ kaydetti.

Erdoğan ile ‘ilişkilerin güvenlik boyutu ve iki ülkenin terörizm nedeniyle karşı karşıya kaldığı zorluklarla ilgili temel ayaklarını’ ele aldıklarını söyleyen Sudani, ülkesinin ‘sağlam ve net’ tutumunu yineleyerek, ‘iki ülkenin ulusal güvenliğinin tek bir bütün olduğunu’ ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, ortak basın toplantısının sonunda el sıkıştı. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

PKK konusunda ise Sudani, Bağdat'ın bu örgütü ‘yasaklı grup’ olarak sınıflandırdığını ve ‘hiçbir tarafın Irak topraklarını komşu ülkelere karşı saldırganlık için bir sıçrama tahtası olarak kullanmasına izin vermediğini’ vurguladı.

Sudani, Suriye konusunda, ülkesinin Irak ve Türkiye'ye komşu olan Suriye’de güvenlik, istikrar, yeniden yapılanma ve kalkınmanın sağlanması konusundaki istekliliğini vurgulayarak, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya ülkedeki tüm mezhep ve azınlıkların eşit haklara sahip olması için çalışılması gerektiğini söylediğini hatırlattı.

Irak Başbakanı Gazze Şeridi'ne insani yardım girişine izin verilmesinin önemini vurguladı ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarına son vermesi gerektiği konusunda Türkiye ile hemfikir olduğunu ifade etti.

Sudani, görüşmeler ve anlaşmaların imzalanmasını içeren Türkiye ziyaretinin, Erdoğan'ın geçen yıl nisan ayında Irak'a yaptığı ziyaretin devamı niteliğinde olduğunu belirtti.

Mutabakat zabıtları

Türkiye ile Irak arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısı, dün Ankara'ya gelen ve Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmî törenle karşılanan Sudani ve Erdoğan'ın başkanlığında başkent Ankara'da gerçekleştirildi.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani başkanlığında düzenlenen Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısından (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Toplantının sonunda Erdoğan ve Sudani, savunma sanayi ve uzman değişimi alanlarında iş birliği, Irak vatandaşlarının Türkiye'den gönüllü geri dönüşleri için standart operasyon prosedürleri, yasal alanlarda iş birliği ve yasadışı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, güvenlik eğitimi, acil durum ve afet yönetimi, ölçüm ve kalibrasyon faaliyetleri ve Bağdat ve Basra'da Türk üniversitelerinin şubelerinin açılmasına ilişkin iş birliği protokolü gibi bir dizi mutabakat zaptının imzalanmasına tanıklık etti.

Ticaret borsası

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ülkesinin özel sektörünün Irak'taki yeniden yapılanma ve kalkınma çabalarına aktif olarak katkıda bulunmaya hazır olduğunu açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ile Ankara'da düzenlenen Türkiye-Irak yuvarlak masa toplantısına katılan Bolat, Irak'ın Türkiye'nin İslam dünyasındaki en önemli ticaret ortaklarından biri olduğunu, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2024 yılında yaklaşık 18 milyar dolara ulaştığını ve Erdoğan ile Sudani'nin bu hacmi 30 milyar dolara çıkarma konusunda ortak bir hedef belirlediğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Iraklı mevkidaşı Etir el-Greyri, dün Ankara'da bir yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdi. (Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın X hesabı)

Yatırımcılar için daha cazip bir yasal ortam yaratacak olan karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, korunması ve çifte vergilendirmenin önlenmesi gibi anlaşmaların uygulanmasının önemine işaret eden Bolat, Türk müteahhitleri için üçüncü büyük küresel pazar olan Irak'ta Türk şirketlerinin bugüne kadar 35,3 milyar dolar değerinde proje gerçekleştirdiğini açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ise ülkesinin vize sorunlarını çözerek ve para transfer mekanizmalarını geliştirmek için çalışarak Türk iş adamlarının girişini kolaylaştırma kararlılığını yineledi.

El-Greyri ayrıca, Kalkınma Yolu Projesi’nin her iki ülkeden ihracatçılar ve yatırımcılar için umut verici bir yatırım fırsatı sunduğunu kaydetti.