Moskova, Libya’daki kriz hattına dahil oldu

Moskova, Temsilciler Meclisi’ne desteğini ve 13’üncü anayasa değişikliğini memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
TT

Moskova, Libya’daki kriz hattına dahil oldu

(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)

Moskova, 13’üncü anayasa değişikliğinde öngörüldüğü üzere Devlet Yüksek Konseyi ile girdiği süreçte Akile Salih başkanlığındaki Temsilciler Meclisi’ne desteğini ilan ederek, Libya seçim yasalarını hazırlama krizi hattına dahil oldu.
Son zamanlarda Moskova ve Washington arasında paralı askerler ve seçimlerle ilgili Libya meselelerine ilişkin siyasi anlaşmazlıklar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumlarından siyasi taraflarla doğrudan toplantılara yansıdı. Libya Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclis başkanının ikinci yardımcısı Abdulhadi es-Sağir ve milletvekili Celal eş-Şuveyhidi’nin Rusya’nın Trablus Büyükelçisinin katılımıyla Rusya’da Devlet Dumasında Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Liberal Demokrat Parti lideri Leonid Slutsky ile görüştüğünü ve Libya’daki siyasi durumu ele aldıklarını söyledi.
Bileyhik yaptığı açıklamada, Slutsky’nin Duma ve Rusya hükümetinin Libya Temsilciler Meclisi’ne verdiği desteği doğruladığını dile getirdi. Ayrıca 13’üncü anayasa değişikliğini ve seçim yasalarını hazırlamak için bir 6+6 komitesinin kurulmasını memnuniyetle karşıladığını vurguladı.
6+6 komitesi, 13’üncü anayasa değişikliğine göre bu yıl sona ermeden önce Libya’da cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin yapılması için gerekli yasaları bu süre bitmeden tamamlamak amacıyla Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey temsilcilerinden oluşuyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre komitenin üyeleri, gerekli yasaların hazırlanmasını temmuz ortasını geçmeyecek bir süre içinde tamamlamak zorunda. Aksi takdirde BM misyonu, Libyalı şahsiyetlerden oluşturacağı ‘üst düzey’ bir komite aracılığıyla sorumluluğu üstlenecek.
Libya cumhurbaşkanlığı adayı ve ‘Yenilenme Partisi’nin Başkanı Süleyman el-Bayudi, Libya Temsilciler Meclisi heyetinin Rusya’ya yaptığı ziyaretin, Batili’nin girişimine giden yolu doğrudan kapatmayı amaçladığını söyledi. Temsilciler heyetinin bu hamlesinin ‘başarılı olursa siyasi çözümün araçlarını iki konseyde tutacağını’ belirten Bayudi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yüksek Konsey’in de bir parçası olan, Temsilciler Meclisi’nin en önemli taleplerinin, Abdulhamid Dibeybe’yi (geçici Birlik Hükümeti’nin başkanı) ve Başkanlık Konseyi’ni seçimlerden uzaklaştırmak ve seçimleri denetlemek olduğu bir sır değil. Bu nedenle çözüm zor. BM Temsilcisi, yolları birleştirmek ve herkesi kapsamlı bir diyalog ve anlaşmaya dahil etmek için çaba göstermelidir.”
Rusya’nın BMGK’daki temsilcisi, Bathiliy’nin oturumda brifing vermesinin hemen ardından, beklenen seçimlerin düzenlenmesinde ‘acelesi davranmaya’ karşı uyarıda bulundu.
Bathiliy’nin önerdiği girişim, görevi cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine ulaşmak olan tüm paydaşları, kurumları, şahsiyetleri, aşiret liderlerini, kadınları ve gençleri bir araya getiren üst düzey bir yönlendirme komitesi oluşturulması çağrısında bulunuyor. Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey ise bu noktayı reddediyor. Bu nedenle Libyalı gözlemciler, 2011 yılından, 17 Şubat Devrimi’nin patlak vermesinden bu yana ülkelerinin, Rusya ve ABD arasında geniş bir siyasi çekişme alanı haline geldiğini belirtti. Gözlemcilerden bazıları, Rusya’nın beklenen seçimlerden önce Libya’da ABD’nin elini kolunu bağlamak istediğini bildirdi. Bu nedenle Rus ‘Wagner’ paralı askerlerinin ülkeden çıkarılması çağrılarına yanıt olarak Moskova, paralı askerlerin ve yabancı güçlerin aynı anda ülkeden çıkarılması çağrısında bulunuyor.
Diğer yandan ülkenin eski Başmüftüsü Sadık el-Giryani, geçen pazar günü başkent Trablus’ta gerçekleşen güvenlik ve askeri toplantıyı kabul etmediğini açıkladı. Bu toplantının Trablus’a yönelik saldırının ve ‘Trablus’taki savaşa katılan ve batı bölgesi halkına karşı işledikleri suçlardan tövbe etmeyen askeri liderlerin dahlinin’ yıl dönümüne denk geldiğini söyleyen Giryani, vatandaşları bu savaşta yaşananlara öfkelerini ifade etmeleri için sokaklara çıkmaya çağırdı.
Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Ulusal Ordu (LUO), Nisan 2019’un başlarında Trablus’a yönelik bir askeri operasyon başlatmıştı. Operasyon, 13 ay boyunca devam ederken, geride her iki taraftan da binlerce ölü ve yaralı bıraktı.



İsrail'den Suriye'deki Dürzileri Şam'a karşı kışkırtmak için bir milyar dolar

İsrail'den Suriye'deki Dürzileri Şam'a karşı kışkırtmak için bir milyar dolar
TT

İsrail'den Suriye'deki Dürzileri Şam'a karşı kışkırtmak için bir milyar dolar

İsrail'den Suriye'deki Dürzileri Şam'a karşı kışkırtmak için bir milyar dolar

ABD'nin önde gelen yayın kuruluşlarından Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, İsrail’in Suriye'deki Dürzileri Şam’daki yeni yönetimi reddetmeye ve federal bir sistem içinde özerklik talep etmeye ikna etmeye çalıştığını bildirdi. Gazetenin haberine göre İsrail, bu amaca ulaşmak için 1 milyar dolardan fazla harcama yapmayı planlıyor.

Öte yandan gazetenin haberinden hemen önce Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara dün Mısır’ın başkenti Kahire'de düzenlenen ‘Filistin’ konulu Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, İsrail'in Suriye içindeki saldırılarını kınadı. Şara, Tel Aviv'i 1967 yılında Golan Tepeleri'ni işgal etmesinden beri Suriyelilerin haklarını ihlal etmekle suçladı.

WSJ, İsrail'in bu fonu (1 milyar dolar) Suriye'nin güneyindeki Dürzileri desteklemek için tahsis ettiğini ve analistlere göre İsrail'in Suriye'deki siyasi gelişmelerle ilgili kaygıları nedeniyle Dürzilerin desteğini kazanmayı amaçladığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre güvenlik yetkilileri, İsrail'in Suriye'de federal bir sistemi desteklemek için uluslararası lobi faaliyetleri yürüttüğünü belirtti. Gazetenin haberine göre söz konusu federal sistem bağımsız etnik ve mezhepsel bölgeleri içerecek ve Suriye’nin İsrail sınırlarına yakın güney bölgeleri ‘silahsızlandırılmış’ olacak.

Suriyeli Dürziler tarafından 25 Şubat'taki bir protesto gösterisinde İsrail'in Suriye topraklarına girmesine tepki olarak açılan ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazan pankart (AP)Suriyeli Dürziler tarafından 25 Şubat'taki bir protesto gösterisinde İsrail'in Suriye topraklarına girmesine tepki olarak açılan ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazan pankart (AP)

Suriye'deki Dürzi azınlığı korumak için askeri müdahale tehdidinde bulunan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Suriye'deki yeni radikal İslamcı rejimin, Dürzilere zarar vermesine izin vermeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

İsrailli kaynaklar, Suriye Dürzilerinden bazılarının yeni hükümetle ilgili endişelerini dile getirdiklerini söylerken, bazıları da İsrail'in teklifini kınayan gösteriler düzenleyerek Suriye’deki Dürzilerin birleşik bir Suriye'ye bağlı olduklarını vurguladı. Gazete, Suveyda’daki Dürzi lider Leys el-Balus'un İsrail'in Suriye’ye herhangi bir müdahalesini reddettiği ve Dürzilerin ‘savaş ve Suriye'yi mezhepçi bir devlete dönüştürmek istemediklerini’ vurguladığı açıklamalarını aktardı.

Suriyeli Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri 20 Şubat'ta Suveyda'da cemaatinin üyeleriyle bir araya geldi (Reuters)
Suriyeli Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri 20 Şubat'ta Suveyda'da cemaatinin üyeleriyle bir araya geldi (Reuters)

İsrail, Dürzi nüfusun yoğun olduğu Şam'ın güneyindeki Ceramana ilçesinde bir güvenlik görevlisinin ‘Ceramana Kalkanı’ adlı silahlı grup tarafından öldürülmesinin ardından gerginliğe müdahil oldu. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN cumartesi günü, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın ‘İsrail ordusuna Ceramana'daki Dürzi bölgesini korumak için hazırlık yapma talimatı verdiğini’ bildirmesiyle mesele daha da karmaşık hale geldi.

Ceramana sakinlerinden oluşan bir heyet salı günü sabah saatlerinde gerginliği kontrol altına alma çabaları çerçevesinde Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri ile görüşmek üzere Suveyda'yı ziyaret etti. Heyet kabul eden Şeyh Hicri, Suriye'den ayrılma ya da bölünme çağrısında bulunmadığını, taleplerinin ‘Suriye topraklarının ve halkının birliği ve onurlu bir yaşam’ olduğunu vurguladı. Dürzilerin ruhani lideri, “Bir aşamadaydık ve şimdi bir boşluktayız. Konu çok hassas. Birleşmeliyiz” şeklinde konuştu.

Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat’ın geçtiğimiz aralık ayında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesinden (SANA)Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat’ın geçtiğimiz aralık ayında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesinden (SANA)

Öte yandan Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat daha önce Suriye'deki Dürzi liderlerle temaslarda bulunduğunu, bu temasları takip edeceğini ve Şam'ın otoritesini vurgulamak amacıyla yakında Suriye'yi ziyaret edeceğini açıklamıştı. ‘Mevcut aşamanın ciddiyeti’ konusunda uyaran Canbolat, “Siyonist proje, zayıf zihinleri bir iç savaşa sürüklemek istiyor” dedi. Lübnanlı Dürzi lider, ‘Dürzilerin ya güçlerini aldıkları Arap kimliğini korumak ya da Siyonist plana uymak gibi büyük bir meydan okumayla karşı karşıya olduklarını’ söyledi.

İsrail'in bölgedeki Dürzilerin temsilcisi olarak gösterdiği (İsrailli Dürzi lider) Şeyh Muvaffak Tarif'i uyardığını da belirten Canbolat, “Tarif, Dürzileri temsil etmiyor. Dürzilerin bulunduğu her bölgede onları temsil eden birileri vardır” ifadelerini kullandı.