Tayvan: Çin’e ait savaş uçakları ve bir İHA Tayvan Boğazı’nın ‘orta çizgisini’ geçti

Son 24 saat içinde 9 Çin savaş jetin ve bir İHA orta çizgiyi geçti (Reuters)
Son 24 saat içinde 9 Çin savaş jetin ve bir İHA orta çizgiyi geçti (Reuters)
TT

Tayvan: Çin’e ait savaş uçakları ve bir İHA Tayvan Boğazı’nın ‘orta çizgisini’ geçti

Son 24 saat içinde 9 Çin savaş jetin ve bir İHA orta çizgiyi geçti (Reuters)
Son 24 saat içinde 9 Çin savaş jetin ve bir İHA orta çizgiyi geçti (Reuters)

Tayvan Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Çin’e ait 10 uçağın Tayvan Boğazı'nda taraflar arasında fiili deniz ve hava hattını belirleyen orta çizgiyi geçtiğini duyurdu.
Bakanlık, Çin ordusunun aktiviteleriyle ilgili günlük raporunda son 24 saat içinde 9 Çin savaş jetinin ve bir insansız hava aracının (İHA) bu sabah saatlerinde ‘orta çizgiyi’ geçtiği belirtildi.
Açıklamada, Tayvan'ın Çin hava araçlarını uzaklaştırmak için savaş uçağı havalandırdığı ve hava savunma sistemlerinin aktifleştirildiği bildirildi.
Çin'in kendi toprağı olduğunu iddia ettiği Tayvan, son yıllarda adanın yakınında neredeyse her gün hava sahası ihlallerini sıklıkla dile getiriyor. Pekin, hali hazırda ABD’yi ziyaret eden Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in ABD'de Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesi durumunda misilleme yapmakla tehdit etti.
Tsai’nin Los Angeles’ta McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.
Çin, geçtiğimiz Ağustos ayında eski Meclis Başkanı Nancy Pelosi'nin Taipei'yi ziyaret etmesinin ardından Tayvan çevresinde savaş oyunları düzenledi. Çin, sınırlı ölçekte de olsa Tayvan yakınlarında askeri faaliyetlerine devam ediyor.
Tayvan’ın güvenlik planları hakkında bilgi sahibi olan üst düzey bir Tayvanlı yetkili geçtiğimiz hafta Reuters'e, Çin'in bu kadar büyük tatbikatları tekrarlamasının olası olmadığını, ancak tüm hazırlıkların Çin'in herhangi bir ‘mantıksız’ tepkisi beklentisiyle yapıldığını söyledi.
Diğer yandan Çin savaş uçaklarının merkez hattı geçerek, Tayvan Savunma Bakanlığı'nın ‘gerginliği artırmak ve barış ve istikrarı baltalamak için kasıtlı eylemler’ olduğunu açıkladığı devriyeler gerçekleştirdi.



Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
TT

Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)

Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin sürekli parlama noktası olan tartışmalı Keşmir bölgesi, son yılların en ölümcül saldırısının ardından yeni bir tırmanışa sahne oldu. Bu tırmanış, 2019'da neredeyse patlak verecek olan silahlı çatışmanın hayaletini yeniden gündeme getirdi.

Hindistan Keşmir'inin doğal Besaran Vadisi'ndeki Pahalgam kasabası yakınlarında salı günü düzenlenen silahlı saldırıda en az 26 turist öldü ve birçoğu da yaralandı. Şarku’l Avsat’ın New York Times'ten aktardığına göre, Hintli yetkililer resmi olarak belirli bir tarafı suçlamasa da Pakistan'a karşı terör saldırısı olarak cezalandırıcı adımlar atmakta hızlı davranırken, Hindistan'ın açıklamaları askeri saldırı olasılığını ima etti ve bu Pakistan’da yaygın bir endişeye yol açtı.

Keşmir... bölünmeden bu yana devam eden bir çatışma

Çatışmanın kökleri, İngiltere'nin Hindistan kolonisini Müslüman çoğunluklu Pakistan ve Hindu çoğunluklu Hindistan olmak üzere iki bağımsız devlete böldüğü 1947 yılına dayanıyor. Müslümanların çoğunlukta olduğu Keşmir bölgesindeki durum karmaşıktı; Hindu hükümdarı her iki ülkeye katılmayı reddetti, ancak daha sonra Hindistan'a katılmayı kabul etti, bu da iki ülke arasındaki ilk savaşı ateşledi. Bölgenin fiili olarak iki ülke arasında bölünmesine yol açtı ve yasal statüsü henüz belirlenmedi.

Silahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (APSilahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (AP)

Üç savaş ve sürekli kanama

O tarihten bu yana Hindistan ve Pakistan Keşmir için üç kez savaştı ve silahlı operasyonlar ile bombalamalar da dâhil olmak üzere tekrarlanan şiddet olayları yaşandı. 1999'daki son savaş, çatışmanın en önemli aşamalarından biri olarak kabul ediliyor, ancak 2019'da 40'tan fazla Hint askerinin ölümüne neden olan intihar saldırısı, Yeni Delhi'nin Pakistan destekli Ceyş-i Muhammed grubunu saldırıyı gerçekleştirmekle suçlamasının ardından neredeyse topyekûn bir savaşı tetikledi.

On yıllık siyasi çıkmaz

Uluslararası arabuluculuk girişimlerine ve yatıştırma çabalarına rağmen her iki tarafın katı tutumları devam etti. Hindistan, Pakistan'ı ayrılıkçıları desteklemekle suçlarken, İslamabad, Keşmirlilere kendi kaderlerini tayin hakkı tanıyan bir BM referandumu talep ediyor. Bu çıkmazın ortasında, her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması göz önüne alındığında, krizin tırmanması konusundaki uluslararası endişeler sürüyor.

Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)

Modi'nin kararları gerilimi yeniden alevlendiriyor

2019 yılında Hindistan Başbakanı Narendra Modi hükümeti Cammu ve Keşmir'in sahip olduğu özerkliği kaldırma kararı aldı. Bu karar, Pakistan'ın kınaması ve uluslararası endişeler arasında, özgürlüklerin kısıtlanması, iletişimin kesilmesi ve yaygın tutuklamaların eşlik ettiği bir protesto dalgasına ve sıkı bir merkezi yönetim uygulamasına yol açtı.

Şiddet olaylarının son zamanlarda azalmasına ve bazı bölgelerde seçimlerin yeniden başlamasına rağmen, hem Hindistan tarafından kontrol edilen Keşmir'de hem iç koşullardan duyulan memnuniyetsizliği yansıtan protestoların ortaya çıktığı Pakistan yönetimi altındaki Keşmir'de sıkı güvenlik önlemleri halkın öfkesini alevlendirdi.

 Savaş hayaleti yeniden belirdi

Son saldırının ardından gerilim tırmanırken, iki nükleer güç arasındaki açık çatışma korkuları daha ciddi hale geldi. Karşılıklı suçlamalar, siyasi tırmanış ve askeri müdahaleler arasında Keşmir bir kez daha coğrafi sınırları aşan ve bölgesel istikrarı tehdit eden bir çatışmanın eşiğinde görünüyor.