UNESCO, yapay zekâ konusundaki tavsiyelerinin uygulanması çağrısında bulundu

UNESCO’nun yapay zekâ konusundaki tavsiyeleri, bu teknolojinin yarattığı riskleri en aza indirmeyi amaçlarken, aynı zamanda ülkeler için bir yol haritası geliştirilmesi çağrısında bulunuyor (AFP)
UNESCO’nun yapay zekâ konusundaki tavsiyeleri, bu teknolojinin yarattığı riskleri en aza indirmeyi amaçlarken, aynı zamanda ülkeler için bir yol haritası geliştirilmesi çağrısında bulunuyor (AFP)
TT

UNESCO, yapay zekâ konusundaki tavsiyelerinin uygulanması çağrısında bulundu

UNESCO’nun yapay zekâ konusundaki tavsiyeleri, bu teknolojinin yarattığı riskleri en aza indirmeyi amaçlarken, aynı zamanda ülkeler için bir yol haritası geliştirilmesi çağrısında bulunuyor (AFP)
UNESCO’nun yapay zekâ konusundaki tavsiyeleri, bu teknolojinin yarattığı riskleri en aza indirmeyi amaçlarken, aynı zamanda ülkeler için bir yol haritası geliştirilmesi çağrısında bulunuyor (AFP)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Elon Musk ve yüzlerce diğer uzmanın insanlık için büyük riskler taşıdığı gerekçesiyle yapay zekâ programlarının geliştirilmesinin altı aylık bir süre için durdurulması çağrısında bulunmasının ardından, dünya ülkelerini 2021 yılında yapay zekayı düzenlemek üzere yayınladığı tavsiyeleri uygulamaya çağırdı.
UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay’un yaptığı açıklamada, “Dünyanın yapay zekâ için daha güçlü etik kurallara ihtiyacı var ve bugün karşı karşıya olduğumuz zorluk da bu. Yapay zekâ etiğine ilişkin oluşturulan UNESCO tavsiyeleri uygun yasal çerçeveyi oluşturmuştur” dedi.
Şarku’l Avsat’ın UNESCO’dan aktardığı bilgilere göre, Kasım 2021'de, Birleşmiş Milletler’in 193 üye ülkesi, ‘yapay zekanın etik kullanımına yönelik ilk küresel normatif çerçeveyi’ oybirliğiyle onayladı; bu normatif çerçeve, 2ülkeler için yapay zekanın faydalarını en üst düzeye çıkarırken, bu teknolojinin yarattığı riskleri en aza indirmeyi açıklayan bir yol haritası’ olma özelliğini taşıyor.
Üç yıllık bir çalışmanın ardından hazırlanan bu metin, yapay zekayı düzenlemek ve izlemek için bir yasama aracının oluşturulması, kişisel ve hassas verilerin tam güvenliğinin sağlanması ve insanları yapay zekâ konusunda eğitmeyi içeriyor.
Azoulay, ‘ulusal düzeyde strateji ve düzenlemeleri uygulama zamanının geldiğini ve sözleri eyleme dönüştürmenin gerektiğini’ vurgulayarak, “Sektörün kendi kendini düzenlemesinin bu sorunlardan kaçınmak için yeterli olmadığı açıktır” dedi. BM kuruluşu, 40'tan fazla ülkenin ilgili tavsiyelere dayalı olarak ulusal düzeyde yapay zekâ kontrolü için UNESCO ile çalıştığını belirtti.
UNESCO, Aralık 2023'te Slovenya'da düzenlenecek olan (UNESCO) Yapay Zeka Etiği Küresel Forumu sırasında bir gelişim raporu sunulacağını belirterek, tüm ülkeleri ‘etiğe dayalı’ yapay zeka geliştirmek için öncülüğünü yaptığı harekete katılmaya çağırdı.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre aralarında Twitter, SpaceX ve Tesla CEO’su Elon Musk ve Apple kurucularından Steve Wozniak'ın da bulunduğu yüzlerce uzman, yapay zekâ araştırmalarının altı ay süreyle durdurulması çağrısında bulundu.
‘futureoflife.org’ web sitesinde yayınlanan çağrıda uzmanlar, yapay zekâ için düzenleyici kurumların kurulması, yapay zekâ sistemlerinin izlenmesi ve işletmelerin ayırt edilmesine yardımcı olan teknolojiler gibi koruma sistemleri benimsenene kadar yapay zekâ programlarının geliştirilmesinin geçici olarak durdurulmasını talep etti. Asıl önemli meselenin, yapay zekâ için yenilikçi programlar ve ‘bu programların neden olduğu ekonomik ve siyasi sorunlarla’ başa çıkabilecek kurumların oluşturulmasının gerekliliği olduğu da belirtildi.



Yapay zekanın "düşüncelerini" açığa çıkaran elektronik dil geliştirildi

Elektronik dil, grafen ve yapay sinir ağı kullanarak farklı tatları algılıyor (Das Lab)
Elektronik dil, grafen ve yapay sinir ağı kullanarak farklı tatları algılıyor (Das Lab)
TT

Yapay zekanın "düşüncelerini" açığa çıkaran elektronik dil geliştirildi

Elektronik dil, grafen ve yapay sinir ağı kullanarak farklı tatları algılıyor (Das Lab)
Elektronik dil, grafen ve yapay sinir ağı kullanarak farklı tatları algılıyor (Das Lab)

Bilim insanları farklı tatları insandan daha iyi ayırt edebilen elektronik bir dil geliştirdi.

ABD'deki Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden bir ekip, grafen bazlı cihazın kimyasal ve çevresel değişikliklerin tespitinde "devrim yaratma" potansiyeline sahip olduğunu iddia ederken bu, tıbbi teşhislerden yiyeceklerin bozulduğunu tespit etmeye kadar her türlü alanda kullanılabilir.

Yeni teknoloji ayrıca yapay zekanın "içsel düşünceleri" hakkında benzersiz bir içgörü sunuyor. Kara kutu sorunu denen bir durum nedeniyle bu alan bugüne kadar büyük ölçüde karanlıkta kalmıştı.

Ekip, sinir ağının çeşitli süt, kahve ve gazlı içecek türleri arasındaki farkları belirlerken nihai karara varma yolu üzerinde tersine mühendislik yaparak bunu başardı.

Bu süreç araştırmacıların "sinir ağının karar verme sürecine ışık tutmasını" sağlarken, bunun daha iyi bir yapay zeka güvenliği ve gelişimine yol açabileceğini öne sürüyorlar.

Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nde mühendislik bilimi ve mekanik profesörü Saptarshi Das, "Yapay bir dil yapmaya çalışıyoruz fakat farklı yiyecekleri deneyimleme sürecimize sadece dil dahil olmuyor" diyor.

Elimizde, gıda türleriyle etkileşime girerek bilgileri biyolojik sinir ağı olan tat alma korteksine gönderen tat reseptörlerinden oluşan dilin kendisi var.

Elektronik dil tarafından kullanılan sinir ağı, insan seçimi parametrelere kıyasla en az yüzde 95 daha yüksek bir tat alma doğruluğuna ulaşmayı başardı.

Araştırmacılar, Shapley eklemeli açıklamalar adlı bir yöntem kullanarak sinir ağının karar verme sürecini derinlemesine inceledi.

Sinir ağı farklı tatları değerlendirirken, insan tarafından atanan parametreleri tek tek incelemek yerine, en önemli olduğunu belirlediği verileri dikkate aldı.

Profesör Das, "Ağın verilerdeki daha ince özelliklere, biz insanların düzgün bir şekilde tanımlamakta zorlandığımız şeylere baktığını gördük" diyor.

Ve sinir ağı, sensör özelliklerini bütünsel olarak değerlendirdiği için günden güne meydana gelebilecek değişiklikleri azaltıyor. Süt örneğinde, sinir ağı sütün değişen su içeriğini saptayarak bu bağlamda herhangi bir bozulma göstergesinin, gıda güvenliği sorunu olarak değerlendirilecek kadar anlamlı olup olmadığını belirleyebilir.

Araştırma, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Robust chemical analysis with graphene chemosensors and machine learning" (Grafen kemosensörler ve makine öğrenimiyle güçlü kimyasal analiz) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe