Katil balina Lolita, 50 yılı aşkın esaretin ardından özgürlüğüne kavuşmaya hazırlanıyor

"Lolita’ya balık yakalamanın tekrar öğretilmesi gerekiyor, bunu nasıl yapacağını artık bilmiyor"

57 yaşındaki Lolita yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 3 ton ağırlığında (Reuters)
57 yaşındaki Lolita yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 3 ton ağırlığında (Reuters)
TT

Katil balina Lolita, 50 yılı aşkın esaretin ardından özgürlüğüne kavuşmaya hazırlanıyor

57 yaşındaki Lolita yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 3 ton ağırlığında (Reuters)
57 yaşındaki Lolita yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 3 ton ağırlığında (Reuters)

50 yılı aşkın bir süredir esaret altında tutulan Lolita adlı orkanın özgürlüğüne kavuşacağı iki gün önce açıklandı.
ABD'deki Miami Seaquarium adlı akvaryum, Tokitae diye de bilinen hayvanın 18-24 ay içinde Pasifik Kuzeybatısı'ndaki doğal yaşam alanına bırakılacağını bildirdi. 
Ailesinden 1970'te koparılan Lolita, o tarihten bu yana Virginia Key'deki Miami Seaquarium'da bulunuyor. Lolita deniz parkına çok sayıda ziyaretçi çekse de sergilenmesi yıllardır tartışıyor. Hayvan hakları savunucuları, Lolita'nın özgür bırakılması için uzun süredir çabalıyor. 
Sağlık sorunları sebebiyle Lolita'nın artık şov yapması istenmese de hayvan 24 metre uzunluğundaki ve 10 metre genişliğindeki tankında durmayı sürdürüyor.
Hayvan hakları savunucuları ve akvaryumun sahibi The Dolphin Company arasında varılan anlaşmayla Lolita'nın iki sene içinde okyanusa salınması kararlaştırıldı. 
Akvaryumu, Lolita'yla ilgili tartışmaların başlamasından sonra satın alan The Dolphin Company'nin CEO'su Eduardo Albor, kızının orkayı görünce ona üzüldüğünü kaydetti:
"Lolita bir sembol olacak."
Orkanın nakliyesine maddi yardım sağlamaya karar veren işinsanı Jim Irsay şöyle konuştu:
"Lolita'nın özgür sulara gitmek istediğini biliyorum. Kimin ne dediği umurumda değil. Lolita bu fırsata sahip olacak kadar uzun yaşadı. Benim tek görevim bu hayvanın kurtulmasına yardım etmek."
Irsay, hayvan için Pasifik Okyanusu'nda bir sığınak inşa edilebileceğine de ifade etti:
"Lolita'ya balık yakalamanın tekrar öğretilmesi gerekiyor. Bunu nasıl yapacağını artık bilmiyor. Çok uzun süredir esaret altında."
Hayvan hakları örgütü PETA da kararı sevinçle karşıladıklarını duyurdu.
Katil balina diye de bilinen orkalar, yunus ailesinin en büyük üyesi. Bu hayvanlar 80-90 yıl yaşayabiliyor ve bütün hayatları boyunca aileleriyle kalıyor.
Balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpekbalıklarıyla beslenen orkalar 2005'te nesli tehlikedeki bir tür olarak kabul edildi.
 
Independent Türkçe, CNN International, New York Times



25 yıllık hayal gerçek oluyor: Ay'a konacak ilk minyatür ev yola çıktı

Mikael Genberg'ün "Moonhouse"ı, Tenacious keşif aracıyla gönderildi (ispace/AP)
Mikael Genberg'ün "Moonhouse"ı, Tenacious keşif aracıyla gönderildi (ispace/AP)
TT

25 yıllık hayal gerçek oluyor: Ay'a konacak ilk minyatür ev yola çıktı

Mikael Genberg'ün "Moonhouse"ı, Tenacious keşif aracıyla gönderildi (ispace/AP)
Mikael Genberg'ün "Moonhouse"ı, Tenacious keşif aracıyla gönderildi (ispace/AP)

Ay'ın yüzeyine konması planlanan ilk ev bugün (15 Ocak) yola çıktı. Minik evin arkasındaki sanatçı, 25 yıldır bu hayalini gerçekleştirmeye çalışıyor.

SpaceX'in Falcon 9 roketi bugün erken saatlerde NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Roket, Ay'a gidecek iki iniş aracını da beraberinde uzaya çıkardı.

Firefly Aerospace'in Blue Ghost ve Japonya merkezli ispace'in Resilience araçları uydunun yüzeyini inceleyecek. 

Ancak ispace görevi kapsamında, Ay yüzeyine bırakılmak üzere minik bir ev de götürülüyor.

İsveçli sanatçı Mikael Genberg'ün tasarladığı Moonhouse (Ay Evi) içinde yaşanamayacak kadar küçük. Genberg ilk başta 2,5 metre yüksekliğinde, kendi kendine katlanabilen bir tasarım planlamıştı ancak bu hayata geçirilemedi.

Uyduya doğru yolculuğuna başlayan ev, 12 cm uzunluğa, 8 cm genişliğe ve 10 cm yüksekliğe sahip. 

Sanatçı, klasik İsveç evlerini andıran bu modeli 25 yıldır Ay'a yerleştirmeyi hayal ettiğini söylüyor.

Genberg "Ay'ın yüzeyine beyaz köşeli kırmızı bir ev koymak çılgınca, belki aptalca ama aynı zamanda zihnimde gerçekten şiirsel bir düşünceydi" diyerek ekliyor: 

Ve şimdi bu gerçekleşecek.

Sanatçı, Associated Press'e yaptığı açıklamada "Bu gezegende küçük ama Ay'da büyük olacak" ifadelerini kullandı. 

Projenin teknik ekibinin liderli Emil Vinterhav "Deneyimli mühendisler son iki yıldır Moonhouse'un teknik tasarımı üzerinde çalışıyor" diyerek ekliyor: 

Evin yapısı, Ay'a yolculuğu sırasında karşılaşacağı tüm zorluklara dayanabilmesini ve yeni ikliminde sağlam kalabilmesi için kapsamlı testlerden geçirildi. 

Genberg'ün evi daha önce dünyanın çeşitli yerlerine götürülmüş ve hatta bir kere uzaya çıkarılmıştı. Modelin bir versiyonu, İsveç'in ilk astronotu Christer Fuglesang'le birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na çıkmıştı.

Resilience'ın 4 ay sonra uydunun Mare Frigoris bölgesine inmesi bekleniyor. Ardından buna bağlı keşif aracı Tenacious'ın, evi Ay yüzeyine bırakarak birkaç fotoğraf çekmesi planlanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, AP