Suriye’den Lübnan’a yeni bir mülteci akını yaşanabilir

Baalbek-Hermel Valisi, her gün 30 ailenin ülkeye giriş yapmaya çalıştığını duyurdu.

Lübnan’ın Beka bölgesinde, yerinden edilmiş Suriyeliler için kurulan bir kamp. (AP)
Lübnan’ın Beka bölgesinde, yerinden edilmiş Suriyeliler için kurulan bir kamp. (AP)
TT

Suriye’den Lübnan’a yeni bir mülteci akını yaşanabilir

Lübnan’ın Beka bölgesinde, yerinden edilmiş Suriyeliler için kurulan bir kamp. (AP)
Lübnan’ın Beka bölgesinde, yerinden edilmiş Suriyeliler için kurulan bir kamp. (AP)

Lübnan Makamları, yasa dışı yollarla Lübnan topraklarına doğru yeni bir Suriyeli mülteci dalgasının yaşanabileceğini açıkladı. Güvenlik yetkilileri her gün Lübnan topraklarına girmeye çalışan yaklaşık 30 aileyi gözaltına alırken, diğer aileler ise yetkililerin tam olarak kontrol edemediği sınır noktalarından kaçıyor.
Baalbek- Hermel Valisi Beşir Hader, Arsal’da düzenlediği bir güvenlik toplantısından sonra, Lübnan makamlarının Arsal civarında her gün 20 ila 30 yerinden edilmiş Suriyeli ailenin Lübnan topraklarına girdiğini tespit ettiğini belirtti. “Yasal prosedürlere ve sınır dışı edilmeye tabidirler ve bu süreçler genellikle zor ve karmaşıktır” diyen Hader, önleyici güvenlik konusunun etkinleştirilmesi çağrısı yaparken “Çünkü durum dayanılmaz hale geldi” şeklinde konuştu.
Sınır ötesi akın olgusu, 6 Şubat’ta Suriye ve Türkiye’yi vuran depremin ardından geçtiğimiz haftalarda artış gösterdi. Bu çerçevede Lübnan toprakları, her gün Lübnan’ın iç kesimlerine ulaşmaya çalışan onlarca aile için bir varış noktası haline geldi. Lübnanlı yetkililer, insan kaçakçılığı operasyonlarının çoğunu engellemeyi başardı. Ancak diğer bazı Suriyeli aileler, ortak sınırlardan ve Lübnanlıların Lübnan ve Suriye toprakları arasındaki dağılımından yararlanarak, her iki yöne de günlük olarak kolayca geçebiliyorlar.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre bu gelişme, Lübnanlıların yerel çevrelerde Suriyelilerin istihdam rekabetinden duyduğu memnuniyetsizlikle ve ‘Lübnanlıların resmi yönetimlerde ve yerel kurumlarda yaşadıkları zorluklardan ve Lübnanlılar üzerindeki baskılardan’ bahseden Lübnan söylemiyle paralellik gösteriyor.
Vali Hader, Lübnan’ın doğusundaki Beka Vadisi’nde güvenlik birimlerinin liderlerinin katıldığı bir toplantıda, Arsal kasabasının belediye başkanları ve yetkililerinin Suriyeli istihdamının Lübnanlı istihdamıyla rekabetiyle ilgili şikâyette bulunduğunu açıkladı. Arsal kasabasında kiralık daire ve dükkanlara ek olarak, Suriyeli yerinden edilmişler için 174 kamp bulunduğuna dikkat çeken Vali, “Biz de Lübnan devletinin ayrılmaz bir parçası olan bu topraklarda hukuk ve güvenliğin sağlanması ve devlet otoritesinin tesis edilmesi için çalışacağız” dedi.
Baalbek- Hermel Valisi, kamplarda elektrik hırsızlığı yaşandığını belirttiği açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yerinden edilmiş Suriyelilere baskı yapmak istemiyorum. Çalan ve Suriyeli yerinden edilmişlere satan, kiralanan arazinin sahibidir. Elektrik akımını çalıyor ve şebekeye bağlıyor. Elektrik faturası ödenerek bu sorun çözülecek.”
Kaynaklar, her gün 30 ila 40 Suriyeli ailenin kaçakçılık yollarıyla Lübnan topraklarına sızmaya çalıştığını ve bu ailelerin kuzey Beka bölgesindeki geçişlerde yoğunlaştığını belirtiyor. Diğer aileler ise Lübnan’ın kuzeyinden ülkeye girmeye çalışıyor. Bu aileler, Suriye’nin kuzeyindeki İdlib, Rakka ve Halep vilayetlerindeki bölgelerden geliyor.
Lübnan’a girmeye çalışan Suriyeliler, Beka Vadisi’ndeki Suriyeli yerinden edilmişlerin kamplarına ve Filistinlilerin kamplarına ulaşmaya çalışıyor. Bu ailelerin bir kısmı da çalışmak için güvenli bir sığınak olan başkent Beyrut’a geliyor. Bazıları ise kuzeyden hareket eden teknelerle Avrupa’ya doğru kaçmak için Lübnan’ın kuzeyindeki kıyı bölgesini istasyon olarak kullanmaya çalışıyor.



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.