X sınıfı Güneş fırtınası Dünya'yı vurdu: İletişim bir saat kesildi

Özellikle 2025 civarında şiddetli patlamalar bekleniyor

Uzmanlara göre Dünya'nın son derece güçlü Güneş fırtınalarına hazırlanması gerekiyor (Avrupa Uzay Ajansı)
Uzmanlara göre Dünya'nın son derece güçlü Güneş fırtınalarına hazırlanması gerekiyor (Avrupa Uzay Ajansı)
TT

X sınıfı Güneş fırtınası Dünya'yı vurdu: İletişim bir saat kesildi

Uzmanlara göre Dünya'nın son derece güçlü Güneş fırtınalarına hazırlanması gerekiyor (Avrupa Uzay Ajansı)
Uzmanlara göre Dünya'nın son derece güçlü Güneş fırtınalarına hazırlanması gerekiyor (Avrupa Uzay Ajansı)

Güneş'te meydana gelen yeni bir patlama radyasyon dalgasının Dünya'yı vurmasına neden oldu ve bazı bölgelerde radyo iletişimini aksattı.
28 Mart'ta gündüz vakti meydana gelen olay Güneydoğu Asya, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın bazı bölgelerinde iletişimin yaklaşık bir saat boyunca kesilmesine sebebiyet verdi.
Bunun nedeni Güneş'teki bu patlamanın uzaya yüklü parçacıklardan oluşan bir plazma dalgası savurması. Plazma akışı Dünya'ya ulaşıp gezegeni bir kalkan gibi saran manyetik alanla etkileşime girdiğinde "Güneş fırtınası" adını alıyor.
Bilim insanları bu Güneş fırtınasını "X sınıfı" diye kategorize etti. 
Güneş patlamaları yaydıkları X-ışınlarının yoğunluğuna göre 5 kategoride (A, B, C, M ve X) sınıflandırıyor. Patlamalar, her seviyede bir öncekinin 10 katı yoğunluğa sahip oluyor.
X sınıfı bu sıralamada en güçlü patlamaları temsil ediyor.
Bu patlamaların ardından Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime giren parçacıklar kuzey enlemlerinde eşsiz manzaralara sahne olan kutup ışıklarını meydana getiriyor. Ancak aynı zamanda navigazson, GPS ve iletişim sistemlerine zarar vererek çalışmalarını engelleyebiliyor.
Bazı şiddetli patlamalar, yörüngedeki Uluslararası Uzay İstasyonu'nda görev alan astronotların da hayatını riske atabiliyor.

Güneş'teki hareketlilik artıyor
Son dönemde Güneş'teki patlamalar giderek yoğunlaşıyor. Bu da Dünya'nın plazma akışlarına daha sık maruz kalması anlamına geliyor.
Bilim insanları, yıldızdaki patlamaların birkaç yıl içinde daha da artacağını ve zirve noktasına ulaşacağını belirtiyor. Çünkü Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş'in 2019'da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere "solar minimum" adı veriliyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelerse "solar maksimum" diye adlandırılıyor.
2025'te Güneş'in solar maksimum evresi zirve noktasına ulaşacak. Bu nedenle bilim insanları özellikle 2025 civarında şiddetli patlamaların Dünya'yı etkilemesini bekliyor.
 
Independent Türkçe, Science Alert, Business Insider



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.