Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Husilerin topladığı ödemeler sonucu Yemen’de Ramazan sofralarındaki yiyecekler azaldı

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
TT

Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)

Ramazan ayı artık Yemenliler için özel ve istisnai bir ay değil, zira önceden bu mübarek ayda sofraları çeşitli yemek ve yiyeceklerle dolarken, son yıllarda tüketimleri iyice azaldı. Husi darbecilerin çiftçiler ile sebze ve tüketim malzemeleri tüccarlarına yeni ödeme zorunlulukları getirmesi ve fiyatları kontrol etme ve belirleme kampanyalarının duyurulması nedeniyle bu yıl sebze fiyatları iyice yükseldi.
Başkent Sana’daki tüccarlardan biri, “Piyasaları gözetmek ve fiyatları kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyduğumuzda, telif ücreti ödemeye hazırlanıyoruz. Bunları ödememek ya da hafifletmek için bahaneler ve hileler düşünmeye başlıyoruz” dedi. Bu kampanyaların nedeninin toptancılara, perakendecilere ve ticari şirketlere şantaj yapmak ve çeşitli isimler altında ödeme zorunlulukları getirmek olduğunu vurguladı.
Adını vermek istemeyen bir tüccar Şarku’l Avsat’a “Eskiden Ramazan ayının gelişiyle sevinirdik zira Ramazan ayı satışlarımızın iki katına çıktığı ve ürünlerimize yoğun bir talep olduğu bir aydı. Şimdi, tüccarlar olarak teliflerden korkmak ve malların birikmesinden endişe ederek, bu ayın gelişiyle ilgili endişeli ve endişeliyiz” dedi.
Sözde Sanayi ve Ticaret Bakanı Husi lideri Şerif el-Mutahhar, piyasaları kontrol etmek, fiyatları kontrol etmek ve çeşitli şehirlerde indirimli fiyat listesinin ne ölçüde uygulandığını kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyurduğu gün, şehirlerin ve pazarların girişlerindeki Husi darbe kontrol noktaları, sebze ve meyve yüklü kamyonlara yeni telif ücretleri uygulamaya başladı.
Ticari kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Husi darbecilerin sulama kontrolü ve tarım ürünlerinin özelliklerini ve miktarlarını kontrol etme adı altında yeni bir para toplama kampanyası başlatmayı planladığını ve bu kampanyanın ağırlıklı olarak çiftçileri hedef alacağını söyledi.
Başkent Sana’daki ticari kaynaklara göre, sebzelere getirilen yeni ödemeler sadece kamyonlarla sınırlı olmadı ve Husi denetçilerin kendi bölgelerinde her ürün için belirlediği miktarları ödemek zorunda kalan çiftçileri de kapsıyordu. Kamyonlardan alınan ücretlere ek olarak, pazarlarda tacir ve satıcılardan da benzer ücretler alındı.
Sebze ve meyvelerde yeni ödeme kampanyası bu ay başında başladı. Bu kampanyanın, yazılı makbuz olmaksızın uygulanması dışında aylardır devam eden diğer ödeme toplama kampanyalarından hiçbir farkı yoktu. Ticari kaynaklara göre, bu ödemeleri toplamakla görevli Husi milisleri, bu ödemelerin hayır işleri ve kalkınma çalışmaları için olduğu ve makbuzların hala basılmakta olduğu da dahil olmak üzere çeşitli bahaneler öne sürüyor.
Mevcut ödeme toplama kampanyası, Ramazan ayının gelişinden birkaç hafta önce başlayan ve biri yolların iyileştirilmesi iddiasıyla, diğeri ise satıcıların dükkanlarında kullandıkları kantarlara lisans verilmesi iddiasıyla başlayan kampanyalarıyla eş zamanlı olarak geliyor.
Yemenliler sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarda, yeşil biber yüklü bir kamyondan alınan 165 bin riyal (bir dolar 560 riyale denk geliyor) tutarında, yeni oluşturulan bir Husi oluşumu olan Zekat Genel Otoritesi’nden bir makbuz belgesinin fotoğrafına yer verdi.
Bu arada kamyona yüklenen eşyanın sahipleri zorunlu olan ödemeleri yerine getirmezse kamyonlara el konuluyor. Ticari kaynaklar, bu yeni ödemelerin, Husi liderleri arasındaki yeni kaynaklar toplama rekabetinin yanı sıra sebze tüketimi azalan Yemenliler ve ürünleri biriken tüccarlar ve çiftçilerin kötü duruma düşmesi pahasına kendilerini daha da zenginleştirme çabalarıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Yemenliler, milislerin kampanyaları yürütmek üzere öne sürdüğü fiyatları kontrol etmek, belirlemek ve fiyat listelerini kontrol etmek bahaneleriyle iddiaları ile alay ediyor ve bu kampanyaların, yeni fiyat artışlarının doğrudan habercisi olduğunu belirtiyor.
Milislerin kontrolündeki Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda çalışanlardan biri, ne zaman bakanlık koridorlarında fiyatları kontrol etmeye yönelik yeni bir kampanyanın yapılmasına yönelik niyetleri duysa, borçlanarak da olsa fiyatları yükselmeden evinin en önemli ihtiyaç ve gereksinimlerini en çok miktarda satın almaya çalıştığını belirtti.
Çalışan alaycı bir ifadeyle, sözde fiyat kontrol kampanyası nedeniyle fiyatları yükselmeden ihtiyaçlarını satın alabildiğinde, bilinmeyen bir telefon numarasından milislerin fiyat ihlallerini bildirmek için ayarladıklarını iddia ettikleri telefon numarasını arayarak, ihtiyacı olanı aldığını ve tüccarları gasp etmek için kampanyalarına başlayabileceklerini söylemek için aradığını belirtti.
İsminin açıklanmasını istemeyen çalışan, Husi milislerinin sanayi, ticaret, çalışma ve vergi gibi çeşitli sektörlerde dayattığı ödemelerin birçok tüccarı işçilerini işten çıkarmaya zorladığını, bazıları dükkanlarını kapattığını bununla birlikte milislerin iki katı para cezası vererek onları takip ettiğinde durumlarının daha da kötü olduğunu belirtti.
Söz konusu çalışan, milislerin dükkanını kapatması veya taşıması nedeniyle zorunlu yaptığı ödemeleri yerine getirmeyen herkese para cezası verdiğini ve bu cezaların zamanla katlanarak arttığını belirtti. Ayrıca dükkan sahibinin, bazı işlemleri tamamlamak veya ruhsat ve kayıt yenilemek için Bakanlığa ve dairelerine geldiği zaman bunu ödemekle yükümlü olduğunu da söyledi.



İsrail ordusunun Cenin kampında açtığı ateş sonucu iki Filistinli hayatını kaybetti

İsrail askerleri Batı Şeria'da bir Filistinli genci tutukladı- 7 Eylül 2025 (AFP)
İsrail askerleri Batı Şeria'da bir Filistinli genci tutukladı- 7 Eylül 2025 (AFP)
TT

İsrail ordusunun Cenin kampında açtığı ateş sonucu iki Filistinli hayatını kaybetti

İsrail askerleri Batı Şeria'da bir Filistinli genci tutukladı- 7 Eylül 2025 (AFP)
İsrail askerleri Batı Şeria'da bir Filistinli genci tutukladı- 7 Eylül 2025 (AFP)

Filistin Sağlık Bakanlığı, işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Cenin kampında İsrail ordusunun açtığı ateş sonucu iki çocuğun hayatını kaybettiğini bildirdi.

Bakanlık açıklamasında, “Cenin kampında işgal güçlerinin ateş açması sonucu iki şehit ve bir ağır yaralı ile bir de orta derecede yaralı var” ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, iki çocuğun “şehit İslam Abdulaziz Nuh Mecarime (14 yaşında) ve şehit Muhammed Sari Maskala (14 yaşında)” olduğunu açıkladı.

İsrail ordusu, iki çocuğun öldürülmesiyle ilgili henüz bir açıklama yapmadı.

Resmi Filistin Haber Ajansı, "İşgal askerleri, Cenin kampındaki evlerine girip bazı kişisel eşyalarını almaya çalışan bir grup vatandaşı, El-Bişr mahallesinde kuşattı ve gerçek mermiyle ateş açtı" ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail, 21 Ocak'tan bu yana Cenin kampında askeri operasyon yürütüyor ve o tarihten beri kuvvetleri kampta bulunuyor. Kamp sakinleri ise Cenin şehri ve komşu köylere yerleştirildi.


İsrail, Suriye'nin 3 şehrinin çevresini bombaladı

İsrail'in Şam'ı bombalaması (Arşiv- Reuters)
İsrail'in Şam'ı bombalaması (Arşiv- Reuters)
TT

İsrail, Suriye'nin 3 şehrinin çevresini bombaladı

İsrail'in Şam'ı bombalaması (Arşiv- Reuters)
İsrail'in Şam'ı bombalaması (Arşiv- Reuters)

Suriye devlet medyası, İsrail'in Suriye'nin orta kesimindeki Humus, kıyı kenti Lazkiye ve tarihi Palmira olmak üzere üç kentin çevresini bombaladığını bildirdi.

Reuters'a göre İsrail'den henüz bir açıklama yapmadı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı, İsrail hava saldırılarını kınayarak, bunları ülkenin egemenliğinin "açıkça ihlali" ve bölgesel istikrara yönelik bir tehdit olarak nitelendirdi. Açıklamada, saldırıların "İsrail'in Suriye topraklarına yönelik bir dizi saldırgan tırmanışının parçası" olduğu belirtildi.

Suriye medyası, İsrail'in bombardımanının boyutu veya etkisi hakkında daha fazla ayrıntı vermedi.

İsrail, yıllardır Suriye'nin askeri altyapısının büyük bir kısmını tahrip eden hava bombardımanları gerçekleştiriyor. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre bu saldırılar, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşından sonra daha da şiddetlendi.

İsrail ve Şam, son zamanlarda Suriye'nin güneyindeki çatışmanın yatıştırılması için ABD'nin arabuluculuğunda görüşmeler yürütüyor.


İsrail Suriye'den ne istiyor?

Şara, Netanyahu'nun Suriye'nin güneyinin silahsızlandırılması talebine Dürzilerin temsilcileriyle bir araya gelerek yanıt verdi (SANA)
Şara, Netanyahu'nun Suriye'nin güneyinin silahsızlandırılması talebine Dürzilerin temsilcileriyle bir araya gelerek yanıt verdi (SANA)
TT

İsrail Suriye'den ne istiyor?

Şara, Netanyahu'nun Suriye'nin güneyinin silahsızlandırılması talebine Dürzilerin temsilcileriyle bir araya gelerek yanıt verdi (SANA)
Şara, Netanyahu'nun Suriye'nin güneyinin silahsızlandırılması talebine Dürzilerin temsilcileriyle bir araya gelerek yanıt verdi (SANA)

İbrahim Hamidi

Bu soru Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde, Lübnan'da, Yemen'de ve İran'da soruluyor. Ancak Suriye'de, komşuluk, tarih ve bağlamla ilgili birçok nedenden dolayı bu sorunun bazı yan boyutları da var.

Beşşar Esed rejiminin geçtiğimiz yılın sonlarında düşmesi, İran ve ‘direniş ekseni’ için en büyük darbe olduğu şüphe götürmez bir gerçek. Zira Suriye, Lübnan'daki Hizbullah'ın silah koridoru, Irak'ın arka bahçesi, Tahran'ın desteklediği Filistinli silahlı grupların karargahı ve Husiler ile İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı milislerin eğitim kamplarının merkeziydi. Bu yüzden Heyet-i Tahriru’ş-Şam’ın (HTŞ) geçtiğimiz yıl kasım ayı sonlarında Saldırganlığı Caydırma Operasyonu’nu başlatmasının ardından İsrail'in, Esed adına Suriye'ye askeri müdahalede bulunmasını önlemek için İran'a saldırması şaşırtıcı değildi. İsrail ayrıca, kasım ayında Halep düştüğünde rejimi desteklemek için sınırı geçmeye çalışan Iraklı milislere de saldırılar düzenledi. Aslında İsrail, kasım ayında, Saldırganlığı Caydırma Operasyonu başlamadan önce 2011 yılından bu yana İdlib kırsalında bu türden ilk saldırı olarak, Hizbullah ve DMO’nun Serakib'deki operasyon odasını yok eden cerrahi saldırılar düzenlemişti.

Fakat HTŞ'nin geçtiğimiz yıl aralık ayında Şam'a girmesi, İsrail'i Suriye ve Esed rejimi konusunda 50 yıldır süren ‘belirsizlik halinden’ çıkardı. Golan Tepeleri, 1974 yılında iki ülke arasında Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşmasının imzalanmasından bu yana onlarca yıldır tarafsız ve sessiz bir cephe oldu ve stratejik silahlar kontrol altındaydı. Füzeler, kimyasal silahlar ve varil bombaları güney cephesinde veya İsrail ile savaşta değil, Suriyelilere karşı kullanıldı.

Suriye belirsizliği ile karşı karşıya kalan İsrail, kısa sürede 700 saldırı düzenleyerek Suriye’nin karada, havada ve denizde tüm stratejik askeri varlıklarını yok etti ve Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması kapsamında Golan Tepeleri'nde ilan edilen tampon bölgeyi işgal etti.

İsrail, Suriye’nin yeni yönetimi üzerindeki belirsizlik karşısında neler yaptı?

  1. İsrail kısa bir süre içinde 700 hava saldırısı düzenleyerek Suriye’nin karada, havada ve denizde bulunan tüm stratejik askeri varlıklarını yok etti.
  2. Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması kapsamında Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeye girerek burayı işgal etti.
  3. Golan Tepeleri'nin kuzeyinden güneyine kadar tampon bölgeye paralel olarak Suriye topraklarında 7 kilometre derinliğinde bir şerit işgal etti.
  4. Golan Tepeleri’ndeki en yüksek stratejik zirve olan Cebel eş-Şeyh Gözlemevi’ni işgal etti.
  5. Şam ile Golan Tepeleri arasındaki bölgeyi güvenlik bölgesi ilan ederek Suriye ordusunun bu bölgeye girmesini yasakladı.
  6. Güneydeki üç il ve Suriye topraklarının çoğunda hava hakimiyetini ele geçirdi.
  7. Ankara'nın Türk askeri üsleri olarak kullanmak istediği Suriye'nin merkezindeki tesisleri ve havaalanlarını imha etti.
  8. Başbakan Binyamin Netanyahu, Suriye'deki son gelişmelerle birlikte ‘Dürzileri korumak’ istediğini açıkladı ve İsrail ordusu, Şam'a bu yönde baskı yapmak için Suriye'nin egemenliğinin merkezi olan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın girişini ve Savunma Bakanlığı binasını vurdu.
  9. Tel Aviv, Golan Tepeleri'nden Suveyda’ya insani yardım koridoru kurmak istediğini açıkladı.

Yeni Suriye yönetimine gelince, yönetimin liderleri Şam'a ulaştıklarında ‘İsrail dahil hiçbir komşu ülkeye tehdit oluşturma niyetleri olmadığını’ açıkladılar. Cumhurbaşkanı Ahmed Şara daha sonra Paris ziyareti sırasında İsrail ile ‘dolaylı müzakerelerin’ sürdüğünü doğrularken Suriye Dışişleri Bakanlığı Paris'te İsraillilerle görüşmeler yapıldığını duyurdu. Beyaz Saray tarafından yapılan ve ABD Başkanı Donald Trump'ın 14 Mayıs'ta Riyad'da Şara ile yaptığı görüşmede, Suriye’nin İbrahim (Abraham) Anlaşmaları'na katılmasını istediğini belirten açıklamasına itiraz edilmedi.

Suriye'nin ilk görüşü, Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’nın uygulanmasını teyit etmek veya benzer bir anlaşmaya varmak için müzakere masasına oturmak ve ardından iki taraf arasında barışçıl bir sürece yol açabilecek bir siyasi süreç başlatmaktı. Bu süreç, Suriye'nin İbrahim Anlaşmaları’na katılmasıyla sonuçlanabilirdi. Bunun yanında Suriye'nin, anlaşmaya katılan diğer Arap ülkelerinden farklı olduğu göz önünde bulundurulmalı. İsrail, Suriye’deki Golan Tepeleri'ni işgal etmiş durumda ve iki ülke arasında bazı temas hatları var. Bununla birlikte İsrail ordusu Suriye topraklarının derinliklerine girmiş durumda.

İsrail'in genişleyen talep listesi karşısında Şam'ın ‘Tel Aviv ne istiyor? Müzakere koşullarını iyileştirmek mi istiyor, yoksa yayılmacı emelleri mi var? Suriye'yi parçalamak ve bölmek mi istiyor?’ sorularını sıralaması oldukça doğal.

Bunlar Şam'da kapalı kapılar ardında sorulan ciddi sorular. Temasların kapsamı genişledikçe, müzakere toplantıları yapıldıkça ve Suriye'nin güneyinde saha testleri yapıldıkça İsrail'in gerçek hedeflerini ve Netanyahu'nun hedeflerinin ordu ve istihbarat servislerinin hedefleriyle aynı olup olmadığını anlamakta daha fazla belirsizlik ve kafa karışıklığı ortaya çıkıyor gibi görünüyor.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı habere göre İsrailliler, Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’nın yenilenmesiyle ilgilenmediklerini, bunun geçmiş bir döneme ait olduğunu ve 1974'te imzalanmasına yol açan koşulların şu anki durumdan tamamen farklı olduğunu düşündüklerini söylediler. Başka bir deyişle, Hafız Esed ve ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger tarafından müzakere edilen anlaşma onlarla birlikte toprağa gömüldü. Daha da tehlikelisi, Şam'ın dış mahalleleri ile ayrılık hattı arasındaki bölgenin ağır silahların ve Suriye ordusunun bulunmadığı bir bölge olmasını ve ‘Suriye'nin güneyinde 7 Ekim'in tekrarlanmasını önlemek’ için hareket özgürlüğü, saldırı ve hava kontrolü ile erken uyarı düzenlemeleri ve önlemleri içermesini öneriyor olmaları.

Sahi İsrail Suriye'de ve Suriye'den ne istiyor?