Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Husilerin topladığı ödemeler sonucu Yemen’de Ramazan sofralarındaki yiyecekler azaldı

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
TT

Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)

Ramazan ayı artık Yemenliler için özel ve istisnai bir ay değil, zira önceden bu mübarek ayda sofraları çeşitli yemek ve yiyeceklerle dolarken, son yıllarda tüketimleri iyice azaldı. Husi darbecilerin çiftçiler ile sebze ve tüketim malzemeleri tüccarlarına yeni ödeme zorunlulukları getirmesi ve fiyatları kontrol etme ve belirleme kampanyalarının duyurulması nedeniyle bu yıl sebze fiyatları iyice yükseldi.
Başkent Sana’daki tüccarlardan biri, “Piyasaları gözetmek ve fiyatları kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyduğumuzda, telif ücreti ödemeye hazırlanıyoruz. Bunları ödememek ya da hafifletmek için bahaneler ve hileler düşünmeye başlıyoruz” dedi. Bu kampanyaların nedeninin toptancılara, perakendecilere ve ticari şirketlere şantaj yapmak ve çeşitli isimler altında ödeme zorunlulukları getirmek olduğunu vurguladı.
Adını vermek istemeyen bir tüccar Şarku’l Avsat’a “Eskiden Ramazan ayının gelişiyle sevinirdik zira Ramazan ayı satışlarımızın iki katına çıktığı ve ürünlerimize yoğun bir talep olduğu bir aydı. Şimdi, tüccarlar olarak teliflerden korkmak ve malların birikmesinden endişe ederek, bu ayın gelişiyle ilgili endişeli ve endişeliyiz” dedi.
Sözde Sanayi ve Ticaret Bakanı Husi lideri Şerif el-Mutahhar, piyasaları kontrol etmek, fiyatları kontrol etmek ve çeşitli şehirlerde indirimli fiyat listesinin ne ölçüde uygulandığını kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyurduğu gün, şehirlerin ve pazarların girişlerindeki Husi darbe kontrol noktaları, sebze ve meyve yüklü kamyonlara yeni telif ücretleri uygulamaya başladı.
Ticari kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Husi darbecilerin sulama kontrolü ve tarım ürünlerinin özelliklerini ve miktarlarını kontrol etme adı altında yeni bir para toplama kampanyası başlatmayı planladığını ve bu kampanyanın ağırlıklı olarak çiftçileri hedef alacağını söyledi.
Başkent Sana’daki ticari kaynaklara göre, sebzelere getirilen yeni ödemeler sadece kamyonlarla sınırlı olmadı ve Husi denetçilerin kendi bölgelerinde her ürün için belirlediği miktarları ödemek zorunda kalan çiftçileri de kapsıyordu. Kamyonlardan alınan ücretlere ek olarak, pazarlarda tacir ve satıcılardan da benzer ücretler alındı.
Sebze ve meyvelerde yeni ödeme kampanyası bu ay başında başladı. Bu kampanyanın, yazılı makbuz olmaksızın uygulanması dışında aylardır devam eden diğer ödeme toplama kampanyalarından hiçbir farkı yoktu. Ticari kaynaklara göre, bu ödemeleri toplamakla görevli Husi milisleri, bu ödemelerin hayır işleri ve kalkınma çalışmaları için olduğu ve makbuzların hala basılmakta olduğu da dahil olmak üzere çeşitli bahaneler öne sürüyor.
Mevcut ödeme toplama kampanyası, Ramazan ayının gelişinden birkaç hafta önce başlayan ve biri yolların iyileştirilmesi iddiasıyla, diğeri ise satıcıların dükkanlarında kullandıkları kantarlara lisans verilmesi iddiasıyla başlayan kampanyalarıyla eş zamanlı olarak geliyor.
Yemenliler sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarda, yeşil biber yüklü bir kamyondan alınan 165 bin riyal (bir dolar 560 riyale denk geliyor) tutarında, yeni oluşturulan bir Husi oluşumu olan Zekat Genel Otoritesi’nden bir makbuz belgesinin fotoğrafına yer verdi.
Bu arada kamyona yüklenen eşyanın sahipleri zorunlu olan ödemeleri yerine getirmezse kamyonlara el konuluyor. Ticari kaynaklar, bu yeni ödemelerin, Husi liderleri arasındaki yeni kaynaklar toplama rekabetinin yanı sıra sebze tüketimi azalan Yemenliler ve ürünleri biriken tüccarlar ve çiftçilerin kötü duruma düşmesi pahasına kendilerini daha da zenginleştirme çabalarıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Yemenliler, milislerin kampanyaları yürütmek üzere öne sürdüğü fiyatları kontrol etmek, belirlemek ve fiyat listelerini kontrol etmek bahaneleriyle iddiaları ile alay ediyor ve bu kampanyaların, yeni fiyat artışlarının doğrudan habercisi olduğunu belirtiyor.
Milislerin kontrolündeki Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda çalışanlardan biri, ne zaman bakanlık koridorlarında fiyatları kontrol etmeye yönelik yeni bir kampanyanın yapılmasına yönelik niyetleri duysa, borçlanarak da olsa fiyatları yükselmeden evinin en önemli ihtiyaç ve gereksinimlerini en çok miktarda satın almaya çalıştığını belirtti.
Çalışan alaycı bir ifadeyle, sözde fiyat kontrol kampanyası nedeniyle fiyatları yükselmeden ihtiyaçlarını satın alabildiğinde, bilinmeyen bir telefon numarasından milislerin fiyat ihlallerini bildirmek için ayarladıklarını iddia ettikleri telefon numarasını arayarak, ihtiyacı olanı aldığını ve tüccarları gasp etmek için kampanyalarına başlayabileceklerini söylemek için aradığını belirtti.
İsminin açıklanmasını istemeyen çalışan, Husi milislerinin sanayi, ticaret, çalışma ve vergi gibi çeşitli sektörlerde dayattığı ödemelerin birçok tüccarı işçilerini işten çıkarmaya zorladığını, bazıları dükkanlarını kapattığını bununla birlikte milislerin iki katı para cezası vererek onları takip ettiğinde durumlarının daha da kötü olduğunu belirtti.
Söz konusu çalışan, milislerin dükkanını kapatması veya taşıması nedeniyle zorunlu yaptığı ödemeleri yerine getirmeyen herkese para cezası verdiğini ve bu cezaların zamanla katlanarak arttığını belirtti. Ayrıca dükkan sahibinin, bazı işlemleri tamamlamak veya ruhsat ve kayıt yenilemek için Bakanlığa ve dairelerine geldiği zaman bunu ödemekle yükümlü olduğunu da söyledi.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.