Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Husilerin topladığı ödemeler sonucu Yemen’de Ramazan sofralarındaki yiyecekler azaldı

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
TT

Husiler Yemenli çiftçi ve tüccarı hedef alıyor

Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)
Sana’daki bir süpermarketten sebze ve meyve ihtiyaçlarını alan Yemenliler (Reuters)

Ramazan ayı artık Yemenliler için özel ve istisnai bir ay değil, zira önceden bu mübarek ayda sofraları çeşitli yemek ve yiyeceklerle dolarken, son yıllarda tüketimleri iyice azaldı. Husi darbecilerin çiftçiler ile sebze ve tüketim malzemeleri tüccarlarına yeni ödeme zorunlulukları getirmesi ve fiyatları kontrol etme ve belirleme kampanyalarının duyurulması nedeniyle bu yıl sebze fiyatları iyice yükseldi.
Başkent Sana’daki tüccarlardan biri, “Piyasaları gözetmek ve fiyatları kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyduğumuzda, telif ücreti ödemeye hazırlanıyoruz. Bunları ödememek ya da hafifletmek için bahaneler ve hileler düşünmeye başlıyoruz” dedi. Bu kampanyaların nedeninin toptancılara, perakendecilere ve ticari şirketlere şantaj yapmak ve çeşitli isimler altında ödeme zorunlulukları getirmek olduğunu vurguladı.
Adını vermek istemeyen bir tüccar Şarku’l Avsat’a “Eskiden Ramazan ayının gelişiyle sevinirdik zira Ramazan ayı satışlarımızın iki katına çıktığı ve ürünlerimize yoğun bir talep olduğu bir aydı. Şimdi, tüccarlar olarak teliflerden korkmak ve malların birikmesinden endişe ederek, bu ayın gelişiyle ilgili endişeli ve endişeliyiz” dedi.
Sözde Sanayi ve Ticaret Bakanı Husi lideri Şerif el-Mutahhar, piyasaları kontrol etmek, fiyatları kontrol etmek ve çeşitli şehirlerde indirimli fiyat listesinin ne ölçüde uygulandığını kontrol etmek için bir saha ziyareti yapılacağını duyurduğu gün, şehirlerin ve pazarların girişlerindeki Husi darbe kontrol noktaları, sebze ve meyve yüklü kamyonlara yeni telif ücretleri uygulamaya başladı.
Ticari kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Husi darbecilerin sulama kontrolü ve tarım ürünlerinin özelliklerini ve miktarlarını kontrol etme adı altında yeni bir para toplama kampanyası başlatmayı planladığını ve bu kampanyanın ağırlıklı olarak çiftçileri hedef alacağını söyledi.
Başkent Sana’daki ticari kaynaklara göre, sebzelere getirilen yeni ödemeler sadece kamyonlarla sınırlı olmadı ve Husi denetçilerin kendi bölgelerinde her ürün için belirlediği miktarları ödemek zorunda kalan çiftçileri de kapsıyordu. Kamyonlardan alınan ücretlere ek olarak, pazarlarda tacir ve satıcılardan da benzer ücretler alındı.
Sebze ve meyvelerde yeni ödeme kampanyası bu ay başında başladı. Bu kampanyanın, yazılı makbuz olmaksızın uygulanması dışında aylardır devam eden diğer ödeme toplama kampanyalarından hiçbir farkı yoktu. Ticari kaynaklara göre, bu ödemeleri toplamakla görevli Husi milisleri, bu ödemelerin hayır işleri ve kalkınma çalışmaları için olduğu ve makbuzların hala basılmakta olduğu da dahil olmak üzere çeşitli bahaneler öne sürüyor.
Mevcut ödeme toplama kampanyası, Ramazan ayının gelişinden birkaç hafta önce başlayan ve biri yolların iyileştirilmesi iddiasıyla, diğeri ise satıcıların dükkanlarında kullandıkları kantarlara lisans verilmesi iddiasıyla başlayan kampanyalarıyla eş zamanlı olarak geliyor.
Yemenliler sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarda, yeşil biber yüklü bir kamyondan alınan 165 bin riyal (bir dolar 560 riyale denk geliyor) tutarında, yeni oluşturulan bir Husi oluşumu olan Zekat Genel Otoritesi’nden bir makbuz belgesinin fotoğrafına yer verdi.
Bu arada kamyona yüklenen eşyanın sahipleri zorunlu olan ödemeleri yerine getirmezse kamyonlara el konuluyor. Ticari kaynaklar, bu yeni ödemelerin, Husi liderleri arasındaki yeni kaynaklar toplama rekabetinin yanı sıra sebze tüketimi azalan Yemenliler ve ürünleri biriken tüccarlar ve çiftçilerin kötü duruma düşmesi pahasına kendilerini daha da zenginleştirme çabalarıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Yemenliler, milislerin kampanyaları yürütmek üzere öne sürdüğü fiyatları kontrol etmek, belirlemek ve fiyat listelerini kontrol etmek bahaneleriyle iddiaları ile alay ediyor ve bu kampanyaların, yeni fiyat artışlarının doğrudan habercisi olduğunu belirtiyor.
Milislerin kontrolündeki Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda çalışanlardan biri, ne zaman bakanlık koridorlarında fiyatları kontrol etmeye yönelik yeni bir kampanyanın yapılmasına yönelik niyetleri duysa, borçlanarak da olsa fiyatları yükselmeden evinin en önemli ihtiyaç ve gereksinimlerini en çok miktarda satın almaya çalıştığını belirtti.
Çalışan alaycı bir ifadeyle, sözde fiyat kontrol kampanyası nedeniyle fiyatları yükselmeden ihtiyaçlarını satın alabildiğinde, bilinmeyen bir telefon numarasından milislerin fiyat ihlallerini bildirmek için ayarladıklarını iddia ettikleri telefon numarasını arayarak, ihtiyacı olanı aldığını ve tüccarları gasp etmek için kampanyalarına başlayabileceklerini söylemek için aradığını belirtti.
İsminin açıklanmasını istemeyen çalışan, Husi milislerinin sanayi, ticaret, çalışma ve vergi gibi çeşitli sektörlerde dayattığı ödemelerin birçok tüccarı işçilerini işten çıkarmaya zorladığını, bazıları dükkanlarını kapattığını bununla birlikte milislerin iki katı para cezası vererek onları takip ettiğinde durumlarının daha da kötü olduğunu belirtti.
Söz konusu çalışan, milislerin dükkanını kapatması veya taşıması nedeniyle zorunlu yaptığı ödemeleri yerine getirmeyen herkese para cezası verdiğini ve bu cezaların zamanla katlanarak arttığını belirtti. Ayrıca dükkan sahibinin, bazı işlemleri tamamlamak veya ruhsat ve kayıt yenilemek için Bakanlığa ve dairelerine geldiği zaman bunu ödemekle yükümlü olduğunu da söyledi.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.