Fransız Heykeltıraş Rodin’in eserleri Çekya’da sergileniyor

Brno’daki sergi, Fransız heykeltıraş Rodin’in Prag ziyaretini yeniden canlandırıyor

Çekya’nın Brno kentindeki bir sergide Auguste Rodin tarafından yontulan Georges Clemenceau’nun heykeli (AFP)
Çekya’nın Brno kentindeki bir sergide Auguste Rodin tarafından yontulan Georges Clemenceau’nun heykeli (AFP)
TT

Fransız Heykeltıraş Rodin’in eserleri Çekya’da sergileniyor

Çekya’nın Brno kentindeki bir sergide Auguste Rodin tarafından yontulan Georges Clemenceau’nun heykeli (AFP)
Çekya’nın Brno kentindeki bir sergide Auguste Rodin tarafından yontulan Georges Clemenceau’nun heykeli (AFP)

Fransız heykeltıraş Auguste Rodin, bir grup Çek sanatçının daveti üzerine 1902’de Prag ve Moravya’ya gittiğinde şöhretinin zirvesindeydi. 61 yaşında gerçekleştirdiği bu garip ziyaret, Brno’da düzenlenen bir serginin odak noktası haline geldi.
Çek Cumhuriyeti’nin en büyük ikinci şehri olan Brno’da Eylül ayına kadar devam edecek olan sergide o gün çekilen fotoğraflar ve zaman içinde yayınlanan gazete kupürleri, folklor açısından zengin doğu bölgesini yeniden keşfetmeye izin veriyor.
Bohemya, Moravya ve Slovakya, Çekoslovakya’nın bağımsız bir devlet haline geldiği 1918 yılına kadar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun bir parçasını oluşturdu. Daha sonra bu devlet 1993 yılında Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’ya bölündü.
1902’deki ziyaretin nedeni, o zamanlar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’ndaki Alman çoğunluğa karşı çıkan bir grup Çek sanatçının Prag’da yaşayan büyük sanatçılardan birinin en büyük sergisini düzenleme kararıydı.
Bu dünyaca ünlü sanatçıya ev sahipliği yapmak, aynı zamanda bu genç vatanseverlerin Prag’daki yerel kültürü ve sanat ortamını Avusturya-Macaristan’ın kapsamı dışında vurgulamalarının bir yoluydu.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Brno sergisinin ortak organizatörü Hana Dvorakova, bu alanda kültürel ve sosyal açıdan en gelişmiş toplum olarak Fransa’nın her zaman önde geldiğini belirtti.
Auguste Rodin (1840-1917) 28 Mayıs 1902’de trenle Prag’a geldi.
Ertesi gün eski Prag belediye binasında coşkulu bir kalabalığın ve belediye meclis üyelerinin katılımıyla bir resepsiyon verildi. Yerel bir işadamıyla öğle yemeği yiyen Rodin, bir müzeyi ziyaret etti ve ardından Prag’ın turistik yerlerini gezdi.
Dvorakova, “Rodin’in ziyareti, o zamanın gazetecileri ve fotoğraf avcıları tarafından büyük ölçüde takip edildi. Rodin, bugünün film yıldızlarının aldığı ilgiyi aldı” dedi.
Dvorakova AFP’ye verdiği demeçte, “Rodin şaşırdı. Çünkü utangaç olduğu biliniyordu ve aniden birinci sınıf bir politikacı olarak muamele gördü” dedi.
Rodin Prag ziyaretinde, Güzel Sanatlar Akademisi’ni ve bir dizi özel sanat profesyonelini ziyaret etti. Eserlerinin sergisi düzenlendi. Opera binasına ve son olarak bir partiye giderek ertesi günkü programı iptal etmek zorunda kaldı.
Rodin Prag’da beş gün kaldıktan sonra, tren istasyonunda yine büyük bir kalabalık tarafından karşılandığı Moravya’ya gitti. Yerel bir fabrikanın orkestrası onuruna Fransız milli marşı La Marseillaise’yi çaldı.



Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
TT

Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)

Bilim insanları ilk kez doğrudan bir gaz ve toz bulutunun çökmesi sonucu oluşmuş bir süper kütleli kara delik saptamış olabilir. Sonsuzluk Galaksisi'ndeki bu keşif, evrenin ilk dönemlerine dair merak edilen bir soruya da ışık tutma potansiyeli taşıyor. 

Kara delikler yaşam döngülerinin sonuna gelen büyük kütleli yıldızların süpernova patlamasının ardından kendi üzerine çökmesi sonucu oluşuyor. Süper kütleli kara deliklerse bu daha küçük kara deliklerin zaman içinde birleşmesiyle meydana geliyor.

Öte yandan NASA öncülüğünde geliştirilen James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Büyük Patlama'dan sonraki yaklaşık 500 milyon yıl içinde oluşmuş süper kütleli kara delikler keşfediyor. Böyle bir yapının ortaya çıkması için en az 1 milyar yıl geçmesi gerektiğini düşünen gökbilimciler, son yıllarda bu tuhaflığa bir açıklama getirmeye çalışıyor. 

Öne çıkan teorilerden birine göre bazı süper kütleli kara delikler, devasa bir gaz ve toz bulutunun herhangi bir yıldız üretmeden doğrudan kendi üstüne çökmesiyle meydana geliyor olabilir. 

Ancak bilim insanları daha önce bu senaryoyu destekleyen somut bir kanıt bulamamıştı. 

Yale Üniversitesi'nden Pieter van Dokkum liderliğindeki bir araştırma ekibi, Dünya'dan yaklaşık 8 milyar ışık yılı uzaktaki bir galakside bu kanıtı bulmuş olabilir.

cdfvgbh
James Webb Uzay Teleskobu, Sonsuzluk Galaksisi'nde toplam üç süper kütleli kara delik buldu (NASA/Yale Üniversitesi)

JWST'yi kullanarak galaksiyi gözlemleyen bilim insanları, sonsuzluk işaretine benzeyen bir görüntüyle karşılaştı. Bu nedenle Sonsuzluk Galaksisi adını alan gökadanın, iki galaksinin kafa kafaya çarpışması sonucu oluştuğu için bu şekli aldığı düşünülüyor.

Araştırmacılar şaşırtıcı bir şekilde iki galaksinin birleştiği yerdeki gaz bulutunun içinde süper kütleli bir kara delik tespit etti. Kara deliğin, halihazırda beslendiği bu gaz bulutunda oluştuğu tahmin ediliyor.

Hakemli dergi The Astrophysical Journal Letters'ta 15 Temmuz Salı günü yayımlanan makalenin başyazarı van Dokkum "Devasa bir galaksinin çekirdeği dışında bir kara delik bulmak başlı başına olağandışı bir durum ancak daha da sıradışı olan şey, oraya nasıl geldiği" diyerek ekliyor: 

Muhtemelen oraya öylece varmamış, orada oluşmuş. Ve epey yakın bir zamanda. Başka bir deyişle, bir süper kütleli kara deliğin doğuşuna tanıklık ettiğimizi düşünüyoruz, ki bu daha önce hiç görülmemiş bir şey.

Bilim insanları iki galaksinin çarpışması sırasında yoğun bir gaz düğümü oluştuğunu ve burada Güneş'in 1 milyon katı ağırlığında süper kütleli kara deliğin meydana geldiğini tahmin ediyor.

Ekip teorilerini test etmek için kara deliğin hızıyla, onu çevreleyen gaz bulutunun hızını karşılaştırdı. Bunların birbirine yakın olması, kara deliğin orada oluşma ihtimalini güçlendirdi.

Çalışma ayrıca, çarpışan iki galaksinin çekirdeklerinde de aktif süper kütleli kara delikler bulunduğunu ortaya koydu.

Bunun beklenmediğini belirten van Dokkum, çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Doğrudan çökme sonucu bir kara delik bulduğumuzu kesin bir şekilde söyleyemeyiz. Ancak bu yeni verilerin, diğer açıklamalardan bazılarını elerken, yeni doğmuş bir kara delik ihtimalini güçlendirdiğini söyleyebiliriz. Verileri incelemeye ve bu olasılıkları araştırmaya devam edeceğiz.

Independent Türkçe, Space.com, IFLScience, The Astrophysical Journal Letters