Tunuslu gazetecilerden adli soruşturmalara tepki

Tunus Parlamentosu, medyanın katılımıyla iç yönetmelik maddelerini tartışmaya başlıyor.

Tunus Parlamentosu, medyanın katılımıyla iç yönetmelik maddelerini tartışmaya başlıyor.
Tunus Parlamentosu, medyanın katılımıyla iç yönetmelik maddelerini tartışmaya başlıyor.
TT

Tunuslu gazetecilerden adli soruşturmalara tepki

Tunus Parlamentosu, medyanın katılımıyla iç yönetmelik maddelerini tartışmaya başlıyor.
Tunus Parlamentosu, medyanın katılımıyla iç yönetmelik maddelerini tartışmaya başlıyor.

Tunus Gazeteciler Sendikası dün, güvenlik servisleri tarafından sorgulamaya alınan gazeteci Monia Arfaoui ve Muhammed Boughalleb’e destek vermek amacıyla başkentin merkezinde bir protesto düzenledi. Medya alnının önde gelen isimleri, sivil toplum örgütleri, gazeteciler, aktivistler ve muhaliflere karşı kışkırtma ve karalama kampanyalarının ve adli işlemlerin artışını kınadı.
Arfaoui ve Boughalleb şu an Diyanet İşleri Başkanlığı’nın haklarındaki şikayetler nedeniyle yargılanıyor. Gazeteci Arfaoui yazılarındaki ve blogundaki paylaşımlarda, Diyanet İşleri’nin davranış biçimini eleştirmesinin ardından Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan iki şikayet sebebiyle daha önce 24 ve 31 Mart tarihlerinde iki kez duruşmaya katıldı.
Boughalleb de Diyanet İşleri Bakanlığı’nın hukuki kovuşturmaya tabi bir otomobili kendi menfaati için kullandığına dair yaptığı bir yorum sebebiyle 7 Nisan’da mahkeme önüne çıktı. Şarku’l Avsat’ın edindği bilgilere göre Boughalleb’in yorumları Tunus kamuoyunda büyük bir tartışma başlattı.
Gazeteci hakaret ve yalan haber yaymakla suçlandı. Ancak basında çıkan haberlerde, Diyanet İşleri Bakanlığı’nın gerçekten de Tunus gümrüğü tarafından el konulan özel bir aracı yasa dışı şekilde kullandığı belirtildi. Bakanlık söz konusu otomobilin Gümrük Müdürlüğü’ne iade edildiğini doğruladı. Gözlemcilere göre bu açıklama, kendisine yöneltilen suçlamalara karşı Boughalleb için bir masumiyet belgesi olarak kabul edildi.
Diğer taraftan yeni Tunus Parlamentosu dün, parlamento çalışmalarını düzenleyen iç yönetmelik taslağının bölümlerini tartışmaya başladı. Bunun öncesinde parlamenterler arasında, özellikle parlamentonun çalışma sistemiyle konular olmak üzere, medyanın parlamento oturumlarına katılıp katılmaması da dahil olmak üzere kapsamlı tartışmaları ve anlaşmazlıkları ele alındı. Meclis Başkanı İbrahim Buderbala, parlamento binası önünde düzenlenen gösterilerin ardından, çarşamba günü itibariyle basın mensuplarının katılımına izin verdi. Buderbala açıklamasında şunları söyledi:
“14 Ocak 2011’den sonra medya önemli bir kazanım elde etti. Herkes basın özgürlüğüne sahip ama koordinasyon sağlanmazsa birçok sorun çıkar. Bu nedenle alınması gereken düzenleyici tedbirler var.”
Buderbala ayrıca bazı medya kuruluşlarının Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi başkanlığındaki feshedilmiş parlamentonun çalışmalarında karışıklık yarattığını, Gannuşi’nin içinde bulunduğu durumun ve Tunus halkının buna karşı çıkmasının nedeninin de bu olduğunu sözlerine ekledi. Bu bağlamda, medyanın feshedilen parlamentonun çalışmalarını aşağılamasına dikkat çekti.
Temsilciler Meclisi önceki gün, oturumların düzenlenmesi ve 146 evet oy ile iç yönetmelik taslağına ilişkin geçici hükümlerin belirlenmesine yönelik bir karar taslağını onayladı. Tunus Parlamentosu, birbirini izleyen oturumlarda iç yönetmeliğin 13 bölüme dağılan 171 faslını tartışacak ve bunları oylama yoluyla onaylayacak. Yeni parlamentonun iç yönetmelik taslağı, önceki prosedür kurallarına kıyasla bir dizi değişiklik taşıyor. Zira parlamentonun işleyişini denetleyen ayrıca milletvekili dokunulmazlığı ile parlamento oturumlarında temsilcilerin bulunması konusu başta olmak üzere üyeler arasındaki ilişkiyi tanımlayan bölümler bulunuyor.
İç Yönetmelik Komitesi üyeleri parlamenter blokların oluşumu ile ilgili olarak, parlamento bloğunun 15 milletvekilinden oluşmasını ve üye sayısı 10 milletvekilinin altına düşmedikçe feshedilmemesini, ayrıca bir parlamenter bloktan diğerine geçmek anlamına gelen ‘parlamento turizmi’ denen durumun yasaklanmasını önerdi. Yeni iç yönetmelik taslağı, 11 daimi komitenin kurulmasını ele alırken, daha önceki yönetmelik kurallarında yer alan 9 komiteden oluşan özel komitelerin kurulmasına dair bir madde içermiyordu.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.