Faslı kadınlara yönelik şiddetin ve zulmün mevsimi 'tramdina'https://turkish.aawsat.com/home/article/4271151/fasl%C4%B1-kad%C4%B1nlara-y%C3%B6nelik-%C5%9Fiddetin-ve-zulm%C3%BCn-mevsimi-tramdina
Faslı kadınlara yönelik şiddetin ve zulmün mevsimi 'tramdina'
Fotoğraf: AFP
İlham Talibi
Fas'ta kadınlar, kötü alışkanlıklardan uzak durma, dinginliği ve barışı sağlama zamanı ramazan ayında, bilhassa narkotik bağımlısı erkeklerden şiddet görüyor.
"Tramdina" olgusu, oruç dolayısıyla narkotik kullanımından uzak durulmasına bağlı şiddet anlamına geliyor.
Öfke
32 yaşında 2 çocuk annesi Selva, bu hususta yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
"Eşim şiddet yanlısı bir adam. Ramazan ayında ise oruçlu iken narkotik kullanmaması dolayısıyla şiddete meyli artıyor. Bana yönelik hakaret ve küfürleri dayanılmaz hale geliyor. Başka bir adama dönüşüyor, öfkesini benden ve çocuklarından çıkarıyor. Evliliğimizin başlarında, çocuğum olmadan önce, Ramazan ayını ailemin yanında geçirir, ardından eve dönerdim. Ancak çocuklarımın dünyaya gelmesi ardından onları herhangi bir yere götürmek benim için zorlaştı. Eşim ezan okumadan birkaç dakika önce dışarı çıkarak sigara ve narkotik ürünler aramaya başlıyor."
Eşini polise şikayet edemediğini, kendisine uyguladığı şiddet nedeniyle kadın bakımevlerine başvuramadığını, zira kendisini daha fazla taciz edeceğini söyleyen Selva, "Ayrıca beni ve çocuklarımı kucaklayacak hiçbir merkez bulunmuyor. Bu yüzden onun şiddetine katlanmak zorunda kalıyorum" dedi.
Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehbi, Temsilciler Meclisi'ndeki oturumda yaptığı açıklamada, "Fas'ta şiddet mağduru kadınların yalnızca yüzde 5 ila 10'u mahkemelere şikayette bulunuyor. Aile içi şiddet mağdurlarının çoğu yaşadıklarını gizliyor, bunu bir aile içi mesele olarak görüyor" ifadelerini kullandı.
Mahkemelerde kadına yönelik şiddetle mücadele merkezlerinin çalışmalarını eleştiren Vehbi, bu yönde büyük bir rol oynamadıklarını söyledi.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, 2018 yılında en az 92 bin kadın (şikayet ettiği bilinen) şiddete maruz kaldı, bunlardan yalnızca 38 bin kişiye kulak verildi.
Şikayetlerin incelendiği sosyal araştırmaya 609 vaka dahil edildi. 2019 yılında ise şikayetçi sayısı 106 bine ulaştı.
Bunlardan yalnızca 40 bin kişiye kulak verilirken sosyal araştırma ise 902 vakayı içerdi. 2020 yılında şikayet sayısı 51 bini aştı.
Oruç, şiddetten arınmış mı?
Aile içi şiddet mağdurlarından 36 yaşındaki Rukiye, "Narkotik bağımlısı bir kişi ile birlikte olmak adete bir cehennem. Ancak ramazan ayında bu durum daha da vahim hale geliyor. Bağımlılığını bırakamayan eşim, bana ve çocuklarına şiddet uyguluyor" diye konuştu.
Kazablanka şehrinde yaşayan Rukiye, eşini bağımlılıktan kurtarmak için hastaneye başvurduğunu, buna eşinin de gönüllü olduğunu, ancak Fas'ta bu tür tedavilerin çok pahalı olması dolayısıyla maddi külfeti karşılayamadıklarını belirtti.
Bağımlılık oranlarının yüksek olduğu Fas toplumunda tramdina olgusu da oldukça yaygın.
Ancak bu olgunun tehlikeleri konusunda farkındalık yaratmaya ve şiddet mağdurlarını desteklemeye yönelik programlar bulunmuyor.
Rukiyye bu hususta, "Kadınlar ve çocuklar maalesef eşleri tarafından şiddete maruz kalıyor. Eşleri dahi bağımlılığa kurban gidiyor. Bilhassa Ramazan ayında narkotik kullanmadan edemiyor, öfkelerine hakim olamıyorlar. Ben de ramazan ayını diğer kadınlar gibi şiddet ortamı olmadan geçirmek istiyorum" ifadelerine başvurdu.
Kazablanka şehrinde yaşayan bir aile babası 40 yaşındaki İbrahim, bu hususta kendi deneyiminden bahsederken "İşten çıkınca eşimle sorun yaşamamak, ona şiddet uygulamamak için sokakta oturup ezanı beklemeyi tercih ediyorum. Bağımlılıktan kurtulmaya çalıştım, ancak başaramadım. Bu tek başına olacak bir şey değil. Tedavi ve psikolojik destek gerekiyor. Maddi gücümüz buna yetmiyor" şeklinde konuştu.
Son yıllarda Fas'ta bağımlılıkla ilgili araştırma ve saha çalışmaları yürüten Ekonomi, Toplum ve Çevre Konseyi (CESE), "En az 6 milyon Faslı sigara kullanıyor; bunlardan 500 bini ise 18 yaşın altında. Yaklaşık 18 bin 500 kişi ise damardan uyuşturucu madde alıyor" açıklamalarında bulundu.
Konsey Başkanı Ahmed Şami, narkotik kullanıcılarını tedavi görmek zorunda bırakan yasal hükümlerin sistematik bir şekilde uygulanmasına imkan sağlamak için ceza kanununun gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Ayrıca, uyuşturucu kaçakçılığı ağlarına yönelik cezaların sıkılaştırılması ihtiyacına dikkat çekti.
Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5171276-witkoff-hamas%C4%B1n-silahs%C4%B1zlanmaya-haz%C4%B1r-oldu%C4%9Funu-belirtirken-hamas-yalanlad%C4%B1
Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Cumartesi günü Tel Aviv'de esir aileleriyle yaptığı görüşmede, yönetiminin savaşı genişletmeyi değil, kesin olarak sona erdirmeyi planladığını vurgulayarak "Yönümüzü değiştiriyoruz. Ya hep ya hiç" dedi.
Perşembe gününden bu yana İsrail'de bulunan, Başbakan Binyamin Netanyahu ve diğer yetkililerle görüşen, Cuma günü Gazze Şeridi'ni ziyaret eden ve Cumartesi günü de kaçırılanların aileleriyle bir araya gelen Witkoff şunları söyledi: “İsrail halkının çoğunluğu kaçırılanların evlerine dönmesini istiyor ve Gazze'deki halkın çoğunluğu da bunu istiyor çünkü Gazze Şeridi'ni restore etmek ve yeniden inşa etmek istiyorlar.”
Witkoff esir aileleriyle yaklaşık üç saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Hamas'ın esir Ivitar David'i fiziksel olarak kötü durumda ve bir deri bir kemik kalmış bir halde gösteren videoların yayınlanmasından bir gün sonra Rom Breslawski'yi de benzer bir durumda gösteren videolar yayınlanmış, bu videolar İsrail'de fırtınalar koparmış, geniş tepkilere yol açmış, büyük tartışmalara neden olmuş ve esir aileleri sert bir açıklamayla İsrail hükümetinden Gazze Şeridi'ndeki çılgınlığa son vermesini talep etmişti.
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli bir esirin eşi Cumartesi günü Tel Aviv'de düzenlenen bir oturma eylemi sırasında dikenli tellerin arkasında oturuyor. (Reuters)
Witkoff Tel Aviv'deki Esir Meydanı'nda öfkeli ailelere seslendi: "Onların (Hamas'ın) müzakerelere oturmamak için hiçbir nedeni olmayacak. Kıtlıktan bahsediyorlar ama ortada kıtlık falan yok. Plan savaşı genişletmek değil, sona erdirmek. Müzakerelerin gidişatının şu şekilde değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz: (ya hep ya hiç) olarak değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz."
Witkoff Hamas'ın silahsızlanmayı kabul ettiğini ve buna açık olduğunu iddia ederek bunun savaşı sona erdirmeye yardımcı olacağını öne sürdü.
Witkoff “Plan hepsini tek bir anlaşmayla geri getirmek, kısmi anlaşma yok" şeklinde konuştu.
Hamas ise Witkoff'a silahsızlanmaya hazır olduğunu reddeden bir açıklamayla karşılık verdi: “Bazı medya kuruluşlarının ABD elçisi Steve Witkoff'tan alıntı yaparak hareketin silahsızlanmaya hazır olduğunu ifade ettiğine dair yayınlarına cevaben, direnişin ve silahlarının işgal var olduğu sürece ulusal ve yasal bir hak olduğunu ve uluslararası sözleşmeler ve normlar tarafından tanındığını bir kez daha teyit ediyoruz. Hamas, başta başkenti Kudüs olan bağımsız, tam egemen bir Filistin devleti kurulması olmak üzere ulusal haklarımız tam olarak iade edilene kadar direnişten ve silahlardan vazgeçmeyeceğiz."
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleri Tel Aviv'de protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)
Witkoff'un Gazze Şeridi'ne yaptığı ziyareti kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir oyun olarak nitelendiren Hamas, ABD yönetiminin Gazze Şeridi'ndeki açlık ve soykırım “suçunun” ortağı olduğunu vurgulamıştı.
Witkoff'un açıklamaları ve Hamas'ın inkârı, kapsamlı bir anlaşmaya varılması olasılığı konusunda pek çok şüpheye yol açsa da “(Hamas) buna aldırmıyor, ancak Netanyahu'nun hareketin silahsızlandırılmasını şart koştuğu savaşı sona erdirmesi koşuluyla.”
Durumun karmaşıklığına rağmen ailelere Başkan Trump'ın esrleri geri getirmeye her şeyden çok kararlı olduğu konusunda güvence veren Witkoff, “Onun görevi hepsini geri getirmek. Hamas verdiği sözleri tutacak gibi görünmüyor. Onlarla yapılan müzakereler hayal kırıklığı yarattı ve şimdi ya her şeyi yapmamız ya da hiçbir şey yapmamamız gerektiğini düşünüyoruz" şeklinde konuştu.
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AP)
Hamas'ın yayınladığı videoların ardından esir aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de gösteri düzenledi. İlk videoda yer alan esir Rom Breslavsky'nin kuzeni, "Ölüm yaşamdan daha kolay hale geldi. Ailem tamamen çöktü" dedi. İkinci videoda yer alan Ivitar'ın kız kardeşi “Kalbime milyonlarca yumruk yedim” dedi.
Esir Metan Tsengaukar'ın annesi şunları söyledi: "Eğer hepsini şimdi çıkarmazsak, uzun süre hayatta kalamazlar. Eğer önceki anlaşma siyaset yüzünden başarısız olmasaydı, kaçırılanların hepsi evlerinde olacaktı." Tutuklu Matan Angrist'in annesi oğlunun bir deri bir kemik kaldığını söyledi. Angrist, “Bize sürekli bunun Hamas propagandası olduğunu söylüyorlar” dedi. Kaçırılan Nimrod Cohen'in annesi ise şunları söyledi: “Bu Holokost 2025.”
Ailelerin akrabalarından biri Witkoff'a şunları söyledi: "En son üç ay önce görüştük ve işler düzelmedi, daha da kötüleşti. Çocuklarımız açlıktan ölüyor. Basit bir sorumuz var: Bunun ne zaman sona ermesi bekleniyor?" Witkoff cevap verdi: "Hayal kırıklığınızı anlıyorum. Keşke size bir haberim olsaydı. Ancak durum karmaşık. Ayrıntılarını açıklayamayacağım pek çok neden var."
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esirlerin aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de (AFP)
Yedioth Ahronoth'un bir katılımcıdan aktardığına göre Witkoff ile başka görüşmeler de yapıldı ancak bazı aileler Witkoff'un sözleri karşısında hayal kırıklığına uğradı. Witkoff'la yapılan toplantıda yeralan katılımcılardan bir şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu toplantıdan hiçbir şey beklemiyordum. Hamas'ın bir anlaşma istemeyen terörist bir örgüt olduğunu ilan eden sloganları tekrarlıyor. Aileler öfkelerini dile getirdi ve Witkoff çabalardan bahsetti. Ancak gerçekte yeni bir şey yok" dedi.
Witkoff'un açıklamaları ABD yönetiminin aşamalı değil kapsamlı bir anlaşmaya yöneldiği yönündeki haberleri doğrularken, İsrail hükümetinin bakanlarının Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme çağrılarıyla da çelişiyor.
Cuma günü, Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları, Rom Breslawski'nin başka bir videosunu yayınladıktan bir gün sonra, Ivitar David'in bir deri bir kemik kaldığı bir klip yayınladı. Videoda David dar bir odada bir yatakta otururken görülüyordu ve kemikleri büyük ölçüde dışarı çıkmıştı.
El Kassam videoda elindeki mahkumların bizim yediğimizden yiyip içtiğimizden içtiklerini söyleyerek, devam eden videoda İsrail ablukası ışığında Gazze'den yetersiz beslenme belirtileri gösteren çocukların görüntüleriyle eşlik etti.
İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid videoya tepki göstererek şunları söyledi: “Hükümetin her üyesi bugün yatmadan önce Evitar'ın videosunu izlemeli ve Evitar'ın tünelde hayatta kalmaya çalıştığını düşünerek uyumaya çalışmalıdır.”
Videolar, müzakerelerin tıkanmasının ardından Hamas'ın durgun suları hareketlendirme girişimi olarak nitelendirdi.
Amerikan ve İsrail basınına göre Tel Aviv ve Washington bir sonraki adıma karar vermeden önce biraz daha bekleyecek ve büyük olasılıkla arabuluculardan bir tür ilerleme duymayı bekleyecekler.
CNN'e konuşan bir kaynak, Netanyahu'nun Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmemesi halinde ordunun Gazze Şeridi'nde ne gibi adımlar atacağına ilişkin kararı ertelediğini ve bu hafta herhangi bir karar alınmayacağını söyledi.
Bu gelişme, Gazze Şeridi'ndeki operasyonun gidişatı konusunda İsrail hükümeti içinde yaşanan anlaşmazlıkların ortasında gerçekleşti.
Hamas'ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde masadaki fikirlerden birinin Gazze Şehri ve diğer nüfus merkezlerini kuşatmak, bir diğerinin ise şehri “işgal etmek” olduğunu belirten kaynak, farklı planları destekleyen bakanlar olduğunu da sözlerine ekledi.
Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze'yi kuşatma planını destekliyor ve işgal etmeyi reddediyor; bu tutum siyasi düzeyde anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açıyor.
i24NEWS'e göre Zamir siyasi düzeye şunları söyledi “Gazze'yi kuşatmaya hazırlanıyorum ama işgal etmeye değil.” Bu açıklama işgal ve ilhak çağrısı yapan siyasi düzeyle arasında anlaşmazlıklara yol açtı.
Gazze'de açıklamalarda bulunan Zamir şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki günlerde kaçırılanların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varıp varamayacağımızı öğreneceğimizi tahmin ediyorum. Aksi takdirde çatışmalar aralıksız devam edecek."
Güçlerin elde ettiği başarıların bize operasyonel esneklik sağladığını ifade eden Zamir grubun “yıpratma tuzaklarına” düşmeden Hamas'ı “giderek artan bir sıkıntıya” sokmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.
İsrail Yayın Kurumu (IBC) Zamir ile siyasi liderlik arasındaki görüş ayrılıklarını doğruladı.
Nahum Berenai Yediot Aharonot'ta şunları yazdı: "Herkes süreçin nereye gideceğine dair bir karar bekliyor, bir anlaşma, kuşatma ya da işgal. Bu bir karar verileceği anlamına gelmiyor. Netanyahu genellikle diğer seçeneği, yani karar vermemeyi tercih ediyor. Bu durumda Zamir'in karar vermesi gerekecek. Bence o ne istediğini biliyor."
