عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA'nın uzay domatesleri yarın Dünya'ya geliyor

NASA, "Mürettebatın gelişmiş bir yaşam deneyimi olması ve taze gıda için uzayda bitki yetiştirme becerisi, gelecekteki uzun süreli görevler açısından önemli" diye belirtiyor

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yetiştirilen domatesler, 15 Nisan 2023'te Dünya'ya geri dönecek (NASA)
Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yetiştirilen domatesler, 15 Nisan 2023'te Dünya'ya geri dönecek (NASA)
TT
TT

NASA'nın uzay domatesleri yarın Dünya'ya geliyor

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yetiştirilen domatesler, 15 Nisan 2023'te Dünya'ya geri dönecek (NASA)
Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yetiştirilen domatesler, 15 Nisan 2023'te Dünya'ya geri dönecek (NASA)

NASA'nın astronotlara taze gıda üretmeye yönelik başarılı bir araştırmayı sonuçlandırmasıyla uzayda yetiştirilen domatesler bu hafta sonu Dünya'ya geri dönecek.
Domates hasadı, yaklaşık 2 bin kilogram malzemeyle bilimsel deneyleri taşıyacak olan ve ikmal için kullanılan SpaceX Dragon kargo uzay aracıyla 15 Nisan'da Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (UUİ) ayrılacak.
Veg-05 deneyinde UUİ'deki astronotlar, yörüngedeki laboratuvarın minyatür serasında cüce domates yetiştirerek üç hasat gerçekleştirdi. Domatesler daha sonra dondurularak besin değerleri incelendi.
The Independent'ın haberine göre, NASA bir blog yazısında, "Mürettebatın gelişmiş bir yaşam deneyimi olması ve taze gıda için uzayda bitki yetiştirme becerisi, gelecekteki uzun süreli görevler açısından önemli" diye yazdı.
"Bu donanım, bahçeye erişimi olmayanlara taze ürün sağlamak ve yaşlılarla engellilere bahçe terapisi sunmak amacıyla, Dünya'da kullanılmak üzere uyarlanabilir."
Hafta sonu Dünya'ya dönecek diğer UUİ deneyleri arasında Japon uzay ajansı JAXA'nın ürettiği, daha verimli güneş pillerinin geliştirilmesinde fayda sağlayabilecek kristaller ve Kanada Uzay Ajansı'nın, mikro yerçekiminde atardamarların nasıl yaşlandığına ilişkin araştırması yer alıyor.
Uzayda yiyecek ve bitki yetiştirmek, bir Sovyet mürettebatının Salyut 7 uzay istasyonunda ilk çiçeği yetiştirdiği 1980'lerden bu yana çeşitli uzay ajanslarının çok sayıda deneyinin konusu oldu.
Taykonot diye bilinen Çinli astronotlar geçen yıl uzayda ilk kez tohumdan çeltik yetiştirmişti. Böylece bilim insanları ilk kez bir çeltiğin, tohumdan kendi tohumlarını üretebilen olgun bir bitkiye kadarki tüm yaşam döngüsünü mikro yerçekimi ortamında başarıyla üretmiş oldu.
NASA, Dragon kargo aracının 15 Nisan Cumartesi günü Türkiye saatiyle 17.45'te UUİ'den kalkmasını ve ayrılmasını internet sitesinden ücretsiz ve canlı yayımlayacak.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news