Ünlü şarkıcı müzikle demansa nasıl karşı geldiğini anlattı

"(Is This the Way to) Amarillo"yla bilinen şarkıcıya ocakta demans teşhisi konmuştu

(Demans İçin Müzik)
(Demans İçin Müzik)
TT

Ünlü şarkıcı müzikle demansa nasıl karşı geldiğini anlattı

(Demans İçin Müzik)
(Demans İçin Müzik)

"(Is This the Way to) Amarillo" ve "I Did What I Did For Maria" adlı popüler şarkılarıyla tanınan Tony Christie, şarkı söyleyerek demans hastalığının semptomlarını hafiflettiğini söyledi.
Ocakta teşhis konan 79 yaşındaki Christie, o zaman müzik yapmaya devam etmeye kararlı olduğunu belirtmişti.
Christie, demansla yaşamaya dair içini dökerek "hâlâ çalıştığını" ve hastalığından "utanmadığını" söyledi.
Basına yaptığı açıklamalarda şarkıcı, "müziğin demansıyla ilişkili semptomları iyileştirdiğini, bu nedenle sahneye her çıktığında ve çalıştığında ona yardımcı olduğunu" söyledi.

"Hâlâ uzun yıllardır tanıdığım insanlarla karşılaşıyorum. Tek sorun isimlerini unutmam."

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) göre demans, beyin fonksiyonlarında süregelen bir düşüşle ilişkili bir sendromdur. Demansın pek çok farklı nedeni ve türü var.
Hastalığın belirtileri arasında hafıza kaybı, düşünme hızı, zihinsel keskinlik ve çabuklukla ilgili sorunlar yer alıyor. NHS, 2025 itibarıyla Birleşik Krallık'ta 1 milyondan fazla insanın bu sendromla yaşayacağını tahmin ediyor.
Demans İçin Müzik (Music for Dementia) adlı kampanyaya göre, müziğin bu sendrom için faydaları arasında konuşma ve dil becerilerinin korunmasını desteklemek, uyanıklığı teşvik etmek ve başkalarıyla iletişim ve bağlantı kurmak için daha fazla motivasyon sağlamak yer alıyor.
Şarkılarla ilgili anılar da kişinin kimliğiyle bağlantılı. Demans İçin Müzik, "müziğin hatırlamayı destekleyebileceğini" ve "bilişsel işlevler bozulsa bile müziği takdir etme ve müzikle meşgul olma yeteneğinin bozulmadan kaldığını" belirtiyor.
Öte yandan bir çalışma, yaşamın ilerleyen dönemlerinde bir müzik aleti çalmayı öğrenmenin demans gelişme riskini üçte bir oranında azalttığını öne sürüyor.
Christie, 10 Nisan pazartesi günü "Thank You For Being a Friend" (Arkadaş Olduğun İçin Teşekkürler) şarkısını Demans İçin Müzik adına yeniden yayımlayacağını duyurdu.

"Pozitif kalmak ve demansın hayatımı etkilemesine izin vermemeye çalışmak benim için önemli ama yine de biraz desteğe ihtiyacım var. Eğer teşekkürü hak eden biri varsa, o da Birleşik Krallık'ın görünmeyen ve isimsiz bakıcılar ordusudur. Bu şarkı onlar için!"

The Independent'ın haberine göre, Demans İçin Müzik kampanyasının CEO'su Sarah Metcalfe, "Tony müziğin yaşamı iyileştirme ve ona neşe getirme gücünü temsil ediyor, bu nedenle 'Teşekkür Günü' marşını söylemeyi kabul ettiği için çok mutluyuz" dedi.
Organizatörler, 2 Temmuz Pazar günü festivallerde, sokak partilerinde, bakım evlerinde, topluluk koro performanslarında ve sosyal medya sitelerinde, Birleşik Krallık'ın dört bir yanında "Arkadaş Olduğun İçin Teşekkürler" şarkısının söylendiğini görmek umuduyla halkı Teşekkür Günü'ne katılmaya çağırıyor.
Utley Vakfı tarafından kurulan ve finanse edilen Demans için Müzik, en yaygın olarak hafıza kaybıyla ilişkilendirilen bu hastalığın tedavisinde müziğin kullanılmasını savunuyor.



Uykuya dair 10 yanlış inanış

Düzenli ve yeterli uyumamak, ruh sağlığının bozulmasından bağışıklık sisteminin zayıflamasına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir (Pixabay)
Düzenli ve yeterli uyumamak, ruh sağlığının bozulmasından bağışıklık sisteminin zayıflamasına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir (Pixabay)
TT

Uykuya dair 10 yanlış inanış

Düzenli ve yeterli uyumamak, ruh sağlığının bozulmasından bağışıklık sisteminin zayıflamasına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir (Pixabay)
Düzenli ve yeterli uyumamak, ruh sağlığının bozulmasından bağışıklık sisteminin zayıflamasına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir (Pixabay)

Uyku hayatımızın önemli bir kısmını kaplasa da hakkında pek çok yanlış bilgi var. Psikoloji odaklı PsyBlog'ın kurucusu Dr. Jeremy Dean yanlış inançları sıraladı.

1. Horlamak zararlı değil

Kronik horlama uyku apnesinin göstergesi olabilir.

Uyku sırasında nefes almayı zorlaştıran bu durum tansiyon, kalp hastalıkları ve gün içi yorgunluğa sebebiyet verebilir. 

Tıkanma ve boğulma seslerinin eşlik ettiği kronik horlamalar, bir doktoru görmeniz gerektiği anlamına geliyor. 

2. Uyku telafi edilebilir

Hafta içinde az uyuyup bunu hafta sonunda telafi ettiğinizi düşünüyorsanız bu bir hata. 

Çok fazla uyuduğunuz gün iyi hissetseniz de kronik olarak uykusuz kalmanın olumsuz etkilerini gideremezsiniz. 

Uyku takviminizde istikrarı korumak sağlığınız için çok önemli.

3. Daha yaşlılar daha az uyusa da olur

Uyku gereksiniminin yaş arttıkça azaldığı inancı da yanlış. Hemen hemen herkesin her gece 7 ila 9 saat uyuması gerekiyor. 

Yaşlılar daha erken uyanabilse de  bu durum uyku ihtiyaçlarının azaldığı anlamına gelmiyor. 

4. Uykudan önce içki içmek iyi gelir

"Bir tek atarsam daha hızlı uykuya dalarım" diyenler haklı olabilir. Ancak bu davranışın da faydadan çok zararı var. 

İçki, zihinsel ve duygusal olarak dinlenmemizi sağlayan REM evresine zarar veriyor. Kısacası yorgun uyanmak istemiyorsanız bitki çayı gibi alternatifleri deneyebilirsiniz.

5. Işıklar açıkken uyumanın zararı yok

Işıklar, uyku döngüsünü düzenleyen melatonin üretimini azaltıyor. Tamamen karanlıkta yatmaya çalışın. 

Televizyon, bilgisayar ya da cep telefonlarının yaydığı ışık da uykuya dalmayı zorlaştırıyor. 

6. Bünye az uykuya alışıyor

Vücudunu eğittiğini düşünerek yatakta daha az vakit geçirenler dikkat: Bilişsel performansınız, ruh haliniz ve sağlığınızın diğer unsurları zarar görüyor. 

7. Şekerleme yapanlar gece daha az uyusa da olur

Gün içinde kısa bir süre uyumak performansını artırabilir. Ancak şekerleme, gece uykusunun yerini alamaz. 

Vücudunuzun doğal uyku döngüsünü bozmaktan kaçının. 

8. İstediğin zaman istediğin yerde uyuyabilmek iyi bir işaret

Tam tersine az uyuduğunuzu ya da uyku bozukluğunuzu gösteriyor. Sağlıklı bir şekilde uykuya dalmak genelde 10-20 dakika sürer. 

9. Gece egzersizi uykuyu etkilemez

Spor yapmak genelde uyku için faydalı olsa da gece yarısına sarktıysa bu sizin yatak vaktinizi geciktirebilir. 

Daha erken saatlerde daha hafif hareketler uyku için daha iyi.

10. Daha fazla uyumak iyidir

Gerekenden fazla uyumak da depresyon, diyabet ve kalp damar hastalıklarına yol açabilir. 

Yaş, genetik ve yaşam tarzı gibi faktörler herkesin uyku ihtiyacını değiştirse de dengeyi korumaya çalışın.

Gelişim çağındaki çocukların yaklaşık 10 saat uyuması gerekirken çoğu yetişkin için 7-9 saat yeterli kabul ediliyor.

Independent Türkçe, PsyBlog, WebMD