Yemen hükümeti ile Husiler arasındaki tutuklu ve esir takasının ikinci aşaması tamamlandı

Korgeneral Mutlak Azima Cumartesi günü serbest bırakılan Sudanlı mahkumlardan birini onurlandırırken (Şarku’l Avsat)
Korgeneral Mutlak Azima Cumartesi günü serbest bırakılan Sudanlı mahkumlardan birini onurlandırırken (Şarku’l Avsat)
TT

Yemen hükümeti ile Husiler arasındaki tutuklu ve esir takasının ikinci aşaması tamamlandı

Korgeneral Mutlak Azima Cumartesi günü serbest bırakılan Sudanlı mahkumlardan birini onurlandırırken (Şarku’l Avsat)
Korgeneral Mutlak Azima Cumartesi günü serbest bırakılan Sudanlı mahkumlardan birini onurlandırırken (Şarku’l Avsat)

Yemen hükümeti ile İran destekli Husilerin Cenevre anlaşmasına uygun olarak yürüttüğü tutuklu ve esir takası ikinci gün de devam etti.
Yemen Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Tarık Salih’in kardeşi Muhammed bin Muhammed ve oğlu Affaş da dahil 19 kişi Riyad’a gönderildi.
Yemen’deki meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun Sözcüsü Tuğgeneral Türki El-Maliki,16’sı Suudi, 3’ü Sudanlı olmak üzere 19 esirin Riyad’daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı'na ulaştığını bildirdi.
Sözcü ayrıca, 250 Husi esiri taşıyan iki uçağın Sana’ya gönderildiğini duyurdu.
Esir takası kapsamında serbest bırakılanlar Riyad havaalanına vardıklarında, Suudi Arabistan Genelkurmay Başkanı Fayyad Hamed er-Ruveyli, Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Mutlak el-Azima başta olmak üzere üst düzey yetkililer tarafından karşılandı.


Korgeneral Fayyad Ruveyli dün serbest bırakılan bir Suudi vatandaşını onurlandırırken (Şarku’l Avsat)

Şarku’l Avsat’a konuşan, takas müzakerelerine katılan hükümet heyetinin resmi sözcüsü ve Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fedail şunları söyledi;
“Cumartesi günü yapılan serbest bırakma süreci, Muha’dan (Yemen’in batısı) Sana’ya yaklaşık 300 kişiyi ve Abha’dan (Suudi Arabistan’ın güneyi) Sana’ya 250 Husi mahkumu içerdi.”
Cuma günü gerçekleşen takas anlaşmasının ilk aşaması kapsamında, Uluslararası Kızıl Haç Komitesi tarafından işletilen Sana ve Aden havaalanları arasındaki dört uçuşla, her iki taraftan 318 kişi serbest bırakıldı.
Macid Fedail, anlaşmanın 887 kişiyi içerdiğini ve bu sayıya ulaşmak için sürecin art arda ilerleyeceğine dikkat çekti.
Fedail, Cuma günü serbest bırakılan Yemen eski Savunma Bakanı Tümgeneral Mahmud Subayhi ve eski cumhurbaşkanının kardeşi Tümgeneral Nasır Mansur Hadi’nin sağlık durumlarının iyi olduğunu, ancak kapsamlı tıbbi muayenelerden geçeceklerini söyledi.
Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı, Subayhi ve Hadi’nin yakalanması hakkında o dönemde dolaşan çelişkili söylentilere değinerek şunları söyledi;
“Tümgeneral Nasır Mansur Hadi, Tümgeneral Subayhi ve Faysal Receb Anad üssünde ön cephedeyken çok yakın bir zamanda gözaltına alındı. O sırada Tümgeneral Hadi bacağından vuruldu. Husiler tarafından pusuya düşürülerek gözaltına alındılar. Bunların bazen aileleriyle arada bir iletişim kurmasına izin verildi. Bu bağlantılar aracılığıyla akıbetleri hakkında bilgi topluyorduk. 8 yıl önce esir alınan Muhammed Kahtan’a gelince, şu ana kadar, diri mi ölü mü, akıbetini bilmiyoruz ve durumu hakkında karşı taraftan bir açıklama yok.”



Suriye'nin güneyindeki silahlı gruplardan oluşan bir koalisyon silahlarını bırakmıyor

Suriye'nin güneyindeki Dera vilayetine bağlı Busra kentinde, Dera vilayetindeki grupların koalisyonu olan Güney Operasyonları Odası'nın komutanı Ahmed el-Avde, 5 Ocak 2025. (AFP)
Suriye'nin güneyindeki Dera vilayetine bağlı Busra kentinde, Dera vilayetindeki grupların koalisyonu olan Güney Operasyonları Odası'nın komutanı Ahmed el-Avde, 5 Ocak 2025. (AFP)
TT

Suriye'nin güneyindeki silahlı gruplardan oluşan bir koalisyon silahlarını bırakmıyor

Suriye'nin güneyindeki Dera vilayetine bağlı Busra kentinde, Dera vilayetindeki grupların koalisyonu olan Güney Operasyonları Odası'nın komutanı Ahmed el-Avde, 5 Ocak 2025. (AFP)
Suriye'nin güneyindeki Dera vilayetine bağlı Busra kentinde, Dera vilayetindeki grupların koalisyonu olan Güney Operasyonları Odası'nın komutanı Ahmed el-Avde, 5 Ocak 2025. (AFP)

AFP'ye konuşan bir sözcü, Suriye'nin güneyindeki silahlı gruplardan oluşan bir koalisyonun, yeni yetkililerin tüm silahlı oluşumları dağıtma kararına rağmen silahlarını bırakmadığını ve Savunma Bakanlığı çatısı altına girmeye hazır olduklarını ifade ettiğini söyledi.

Yeni yetkililer 25 Aralık'ta, ‘hayati kurumları korumak’ için Şam'a giren ve Ahmed el-Avde tarafından yönetilen Güney Operasyonları Odası'nın katılmadığı bir toplantıda, ‘tüm silahlı gruplarla’ onları dağıtma ve Savunma Bakanlığı çatısı altında birleştirme konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Şu anda Dera vilayetini kontrol eden Güney Operasyonları Odası’nın Sözcüsü Albay Nesim Ebu Ara, “Grupların dağıtılması fikrine inanmıyoruz. Silahlarımız, ağır ve tam teçhizatımız var. Bence Savunma Bakanlığı ile askeri bir organ olarak birleşmeliyiz” dedi.

2012 yılında Suriye ordusundan ayrılarak Güney Operasyonları Odası olarak bilinen koalisyonun yetkilisi olan Ebu Ara şunları söyledi: “Biz güney Suriye'de organize bir gücüz... Bu birimi yöneten firari subaylarımız var.”

grthy
Suriye'nin güneyindeki Dera vilayetine bağlı Busra kentinde, Dera vilayetindeki grupların koalisyonu olan Güney Operasyonları Odası'nın komutanı Ahmed el-Avde, 5 Ocak 2025. (AFP)

Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif gruplar 27 Kasım'da Suriye'nin kuzeyinden gerçekleştirdikleri sürpriz saldırının ardından 8 Aralık'ta Şam'a girdi. Bu, Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesine ve ailesinin yarım yüzyıldan fazla süren iktidarının sona ermesine yol açtı.

‘Kaos’

Suriye'deki olaylar, Mart 2011'in ortalarında yetkililer tarafından hızla bastırılan Esed karşıtı halk gösterileriyle başladı ve ülkeyi birden fazla etki alanına bölen yıkıcı bir çatışmaya dönüştü. Çatışmalar yarım milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu.

Halk protestolarının beşiği olan Dera vilayeti, rejim güçlerinin Temmuz 2018'de kontrolü yeniden ele geçirmesinin ardından tüm muhalif savaşçıların ayrılmadığı tek bölgedir; zira Moskova'nın desteklediği bir uzlaşma anlaşması askeri operasyonlara son vermiş ve hafif silahlara sahip muhalif savaşçıların varlığını sürdürmesini sağlamıştır.

Eski muhalif gruplardan yerel savaşçılar ve rejimle anlaşan diğerleri 6 Aralık'ta Güney Operasyonları Odası’nı kurdu.

Ebu Ara, Esed'in kaçtığı 8 Aralık günü şafak vakti ‘Şam'a ilk girenlerin’ bu güçler olduğunu söyledi.

“Rejim ordusu kuzeyde çökerken, başkente girmek için gece geç saatlerde bir konvoy hazırladık” diyen Ebu Ara, güçlerinin ‘şafak vakti Şam'a girdiğini’ açıkladı.

FERGTH5Y6
Suriye'nin orta-batısındaki Humus kentinin ez-Zehra mahallesinde Suriye Geçici Hükümeti'ne bağlı savaşçılar, 4 Ocak 2025. (AFP)

AFP'ye konuşan görgü tanıkları, düğümlü sarıklarıyla tanınan Ahmed el-Avde'nin savaşçılarının o gün Merkez Bankası çevresinde konuşlandıklarını ve Emevi Meydanı da dahil olmak üzere birçok mahallede bulunduklarını bildirdi.

Ebu Husam olarak da bilinen Ebu Ara sözlerine şöyle devam etti: “Çok fazla kaos vardı ama kısa bir süre içinde hayati merkezleri korumayı başardık.”

Koruma sağlamak

Ebu Ara, Birleşmiş Milletler (BM) merkezini ve aralarında Mısır ve Ürdün'ün de bulunduğu birçok Arap ve Batı elçiliğini koruduklarını ifade etti. Ayrıca tüm ülkelerden birçok diplomatın toplandığı Four Seasons Otel'e kadar ‘diplomatlara eşlik ettiklerini’ söyledi.

Grup ayrıca rejimin eski Başbakanı Muhammed el-Celali'ye de ‘daha sonra Ahmed eş-Şera ile yapacağı görüşmeyi hazırlamak üzere’ aynı otele kadar eşlik etti.

Ebu Ara'ya göre Ahmed el-Avde'ye bağlı güçler HTŞ liderliğindeki kuzeyli savaşçıların gelişinin ardından ‘kaos ya da silahlı çatışma korkusuyla’ başkentten çekildi. Ebu Ara, “8 Aralık öğleden sonra Dera’ya geri döndük” dedi.

Şam'ın düşmesinden iki gün sonra el-Avde yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera ile görüştü. Ancak 25 Aralık'ta eş-Şera'nın başkanlık ettiği ve Savunma Bakanlığı çatısı altında bir araya gelmeyi kabul eden muhalif grupların liderlerini bir araya getiren toplantıya katılmadı.