Gereksiz ameliyatlar nedeniyle hapse atılan cerrahın 650 hastasının ölümü soruşturuluyor

Bir zamanlar Birleşik Krallık'ın önde gelen doktorlarından biri olan Ian Paterson, gereksiz yere yüzlerce kişinin hayatını değiştiren ameliyatlar yaptı.

İtibarını kaybeden cerrah Ian Paterson, 17 ayrı kasten yaralama suçundan suçlu bulundu ve halihazırda 20 yıllık hapis cezasını çekiyor (Unsplash)
İtibarını kaybeden cerrah Ian Paterson, 17 ayrı kasten yaralama suçundan suçlu bulundu ve halihazırda 20 yıllık hapis cezasını çekiyor (Unsplash)
TT

Gereksiz ameliyatlar nedeniyle hapse atılan cerrahın 650 hastasının ölümü soruşturuluyor

İtibarını kaybeden cerrah Ian Paterson, 17 ayrı kasten yaralama suçundan suçlu bulundu ve halihazırda 20 yıllık hapis cezasını çekiyor (Unsplash)
İtibarını kaybeden cerrah Ian Paterson, 17 ayrı kasten yaralama suçundan suçlu bulundu ve halihazırda 20 yıllık hapis cezasını çekiyor (Unsplash)

Birleşik Krallık'ta (BK) yüzlerce kişiye kalıcı zarar vermekten hüküm giyen bir meme kanseri cerrahının tedavi ettiği 650 hastanın ölümünün soruşturulduğu bildiriliyor.
Bir zamanlar ülkenin önde gelen doktorlarından olan Ian Paterson, hastaların hayatını değiştiren yüzlerce gereksiz ameliyat gerçekleştirdiği için hapse atılmadan önce binlerce ameliyat yapmıştı.
An itibarıyla The Sunday Times, tıp uzmanlarının 20 yılı aşkın bir süreye yayılan dönemde, gözden düşmüş cerrahın tedavisini üstlendiği kadınların kayıtlarını incelediğini ortaya çıkardı.
Paterson sadece BK Ulusal Sağlık Servisi'ne (NHS) çalışmıyordu, aynı zamanda Birmingham'da Spire Healthcare tarafından işletilen iki özel hastanede de kliniği vardı.
17 ayrı kasten yaralama suçundan suçlu bulunan Paterson, halihazırda 20 yıllık hapis cezasını çekiyor. Mahkemede, 1997 ile 2011 arasında gerçkeleştirilen müdahalelerin birçoğunun "tıbbi açıdan haklı bir gerekçesi olmadığı" ifade edilmişti.
The Sunday Times'a göre, adli tıp görevlilerinin "bu ölümlerden bazılarının doğal olmayabileceğinden şüphelenmek için kanıt bulunduğunu düşündüğü" vakalarla ilgili 27 soruşturma açıldı.
Özellikle Paterson'ın icat ettiği "göğüs arasının dahil edilmediği mastektomi" tekniğinin uygulandığı vakaların ekibin odak noktası olduğu anlaşılıyor. Geride doku bırakılan bu teknik, bazı vakalarda kanserin nüksetmesine yol açtı. Ayrıca hastaların boş yere kemoterapi görmesi, testlerden ve başka işlemlerden geçmesi gerekti.
Soruşturmayı Yüksek Mahkeme Yargıç Yardımcısı Richard Foster yürütecek.
The Heart of England NHS Tröstü'nün 2017'de hazırladığı raporda, Paterson'ın 1206 mastektomi hastasından 675'inin öldüğü ortaya konmuştu. Paterson'ın bin kadar özel hastasının öldüğü düşünülse de ölüm nedenleri hâlâ bilinmiyor.
BK Kanser Araştırma Kurumu'na (Cancer Research UK) göre 50 ile 60 yaş arası kadın meme kanseri hastalarının hayatta kalma olasılığı yüzde 90. Buna karşın Paterson'ın mastektomi hastalarında hayatta kalma oranı yüzde 56'nın altındaydı.
Adli tıp görevlisinin soruşturması hukuki veya cezai sorumlulukla ilgili karar veremese de bir davayı destekleyecek kanıtlar sunabilir.
Özel hastalarının Paterson'a karşı yönelttiği ihmal iddialarının sayısı en az bin. Yakın zamanda Spire Healthcare 1500 hastanın daha iddialarda bulunabileceğini belirtti. Ayrıca NHS hastalarının dile getirdiği en az 200 iddia var.
Spire 50 milyon sterlin (yaklaşık 1 milyar 200 milyon TL) tazminat ödemek zorunda kalırken, skandal NHS'ye 10 milyon sterline (yaklaşık 239 milyon 970 bin TL) mal oldu.
Ancak gözden düşen cerrahın yargılanması sırasında 9'u kadın ve biri erkek olmak üzere sadece 10 mağdurun davası görüldü.



Nadir sinek türü "maske takarak" yuvalara sızıyor

Sinek larvasının nefes alma delikleri, termit gözlerini taklit ediyor (Roger Vila)
Sinek larvasının nefes alma delikleri, termit gözlerini taklit ediyor (Roger Vila)
TT

Nadir sinek türü "maske takarak" yuvalara sızıyor

Sinek larvasının nefes alma delikleri, termit gözlerini taklit ediyor (Roger Vila)
Sinek larvasının nefes alma delikleri, termit gözlerini taklit ediyor (Roger Vila)

Nadir bir sinek türünün termit kolonileri arasına sızmak için "maske taktığı" ortaya çıktı. 

Doğada avlanma, hayatta kalma veya çiftleşme şansını artırmak için başka türleri taklit eden çeşitli canlılar var. Bu özellikler genellikle böceklerde görülürken bilim insanları listeye yeni bir sinek türünü de ekledi.

Fas'ın güneyindeki Anti-Atlas Dağları'nda kelebek ve karıncalar üzerine çalışan bilim insanları, bir taşı kaldırınca bir termit yuvasında, daha önce hiç karşılaşmadıkları türden üç sinek larvası gördü.

Göksinekler grubuna ait bu larvaları yakından inceleyen ekip, "termit maskesi" dedikleri bir şeyle karşılaştı. 

Larvaların vücudunun arka kısmında, Hodotermitidae familyasındaki termitlerle aynı boyutta antenlere sahip işlevsiz bir "kafa" vardı. Ayrıca bu "kafada" iki sahte göz de bulan araştırmacılar, larvaların bu delikleri nefes almak için kullandığını söylüyor.

Sinek larvaları bu sayede yuvalarına girdikleri termitler gibi görünürken, vücutlarının etrafındaki dokunaçlar da onlarla iletişim kurmalarını sağlıyordu.

Aynı yuvayı paylaşan termitler, antenleri aracılığıyla diğerlerinin şeklini ve kokusunu algılıyor. Yuvanın tüm üyeleri bu kokuyu paylaşırken, başka kolonilerden gelen hayvanlara saldırıp onları parçalıyor. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de 10 Şubat Pazartesi günü yayımlanan çalışmada, sinek larvalarının termit kolonisine özgü kokuyu da taklit edebildiği saptandı.

Bilim insanları topladıkları örnekleri laboratuvar ortamında inceleyince larvaların yuvanın en kalabalık bölgesine yerleşme eğiliminde olduğunu gözlemledi. Burada termitlerden sürekli ilgi gören larvaların ne yediği tam bilinmese de termitlerin ağızlarını kullanarak onlara yiyecek aktardığı görüldü.

Makalenin ortak yazarı Roger Vila "Larvalar sadece tolere edilmekle kalmıyor, aynı zamanda anten benzeri dokunaçlarıyla termitlerle sürekli iletişim kuruyorlar" diyerek ekliyor: 

Hatta görünüşe göre termitler onları besliyor ancak bu henüz kesin olarak kanıtlanmadı.

Bilim insanları sinek larvalarıyla termitler arasında sosyal parazit veya simbiyotik bir ilişki olduğunu tahmin ediyor. Phoridae familyasındaki sineklerde de benzer bir durum görülse de larvalar yerine yetişkin sinekler, termitleri taklit ediyor.

Vila, bu iki sinek familyasının yaklaşık 150 milyon yıl önce ayrılmasından dolayı farklı bir evrim sürecinin sözkonusu olduğunu düşünüyor.

Yeni türün ait olduğu Rhyncomya cinsinin diğer üyelerinde daha önce böyle bir taklit davranışı kaydedilmemişti. Bu nedenle ekip, türün çok hızlı evrimleştiğini tahmin ediyor.

Keşfin şans eseri yapıldığını da ifade eden Vila şöyle ekliyor:

Bu son derece nadir bir tür olmalı çünkü o bölgede üç keşif gezisi daha yaptık ve yüzlerce taş kaldırmamıza rağmen, başka bir termit yuvasında sadece iki sinek daha bulduk.

Independent Türkçe, Popular Science, EurekAlert, Current Biology