Etiyopya, sınır anlaşmazlığını çözmek için Sudan'daki durumdan mı yararlanıyor?

Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
TT

Etiyopya, sınır anlaşmazlığını çözmek için Sudan'daki durumdan mı yararlanıyor?

Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)

El-Fuşka bölgesi konusunda Etiyopya ile Sudan arasında yaşanan sınır anlaşmazlığı yeniden gündeme geldi. Sudan’da karışıklığın başlaması ardından Etiyopyalı güçlerin ve kampların ihtilaflı bölgedeki olağandışı faaliyetlerine ilişkin haberler arttı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sudan sınır bölgelerine girildiği iddialarını yalanlayan Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ise “Sudan halkı, bu yalan iddialara kulak asmayacaktır” açıklamasında bulundu. 
El-Fuşka bölgesi hususundaki anlaşmazlık, sömürge dönemine kadar uzanıyor. İki ülke arasındaki 744 kilometrelik sınırı çizmeye yönelik birçok girişim başarısız olmuştu. 2008 yılında iki ülke arasındaki müzakerelerde uzlaşma sağlanmıştı. Etiyopya yasal sınırları tanımış, Sudan ise Etiyopyalıların orada herhangi bir engel olmadan yaşamaya devam etmelerine izin vermişti. Ancak Haziran 2022'de Sudan'ın Etiyopya ordusunu yediSudanlı askeri yakalayıp öldürmekle suçlaması ardından bu hususta yeniden gerilim patlak vermişti. 
Sudan’daki medya kaynakları, Etiyopya’nın Sudan'da ordu güçleri ile Hızlı Destek Güçleri (HDK) arasındaki kanlı çatışmalardan yararlanarak el-Fuşka bölgesine girmeye başladığına, Etiyopya güçleri tarafından yürütülen yoğun keşif ve kontrol operasyonlarının izlendiğine dikkat çekiyor. 
Etiyopya Başbakanı ise bazı tarafları Etiyopya ile Sudan arasındaki iyi komşuluk ilişkilerini bozmayı amaçlayan iddialar yayınlayarak siyasi hedeflerine ulaşmaya çalışmakla suçladı. Abiy Ahmed, ofisi tarafından yayınlanan açıklamada, “Sudan ve Etiyopya halklarının ortak kimliği ve kaderinin pek çok zorlukla karşı karşıya olduğu bu kritik aşamada, asılsız siyasi hedeflerine asılsız iddialar yayarak ulaşmaya çalışan bazı taraflar var” ifadelerini kullandı. Ayrıca Etiyopya güçlerinin Sudan sınır bölgelerine girdiği yönündeki iddiaları yayanları kınadı.
Sınır sorununun diyalog ve müzakere yoluyla çözüleceğine dikkat çeken Ahmed, Sudan'ın içinden geçmekte olduğu mevcut koşullardan yararlanıldığı iddialarını reddediyor. Etiyopya hükümetinin bu konudaki deneyimine de barışa öncelik verdiğine değinen Başbakan şu açıklamada bulundu:
“Etiyopya, Etiyopya hükümeti çok zor bir durumdayken, bazı tarafların egemenliğimizi ihlal edip topraklarımızı ele geçirerek yaptığının aynısını Sudan'a yapmak istemiyor. Sudan'a barış ve istikrarın geri dönmesini umuyoruz. Bazılarının Sudan ve Etiyopya halklarını birbirine düşürme çabalarına karşı uyarıda bulunuyoruz.”
Sudanlı siyasi analist Abdulmunim Hemmet, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Etiyopya’nın Sudan'ın iç gerilimlerinden yararlanarak tartışmalı bölgeye askeri müdahalede bulunduğu ihtimalini önemsemedi. Hemmet konuya dair şunları söyledi:
“Şu an Sudan'daki iç anlaşmazlıkların çözümü için birden çok kez bizzat müdahalede bulunan Abiy Ahmed, hiçbir şekilde böyle bir davranış benimsemeyecektir. Sudan ise Etiyopya için bunun tersini yapmıştı. Etiyopya hükümeti, zaruri olmayan bir mesele için itibarını ve çevresini riske atmaz. Sudan ve Etiyopya arasındaki ilişki sosyal, ekonomik ve kültürel olarak örtüşen eski bir komşuluk ilişkisidir. Sınır anlaşmazlığı, her an çözülebilecek suni bir meseledir. Bu iki hükümet, istedikleri taktirde bir araya gelip çözmek suretiyle bu gerilimi azaltabilir. Ancak sınır sorunu Etiyopya'nın bu kritik zamanda çözebileceği bir strateji değil. Çözmeye çalıştığı taktirde bölgesel itibarının düşmesine neden olacak bir yanlış yapar.”
Hemmet ayrıca her iki taraftaki bazı hükümetlerin sınır meselesini istismar ettiğine, onu ulusal bir mesele olarak görerek bu yönde harekete geçtiğine, böylece üzerindeki siyasi ve ekonomik yükleri azaltmak istediğine dikkat çekti. 
Etiyopya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Hükümet, mevcut güvenlik durumu ışığında Sudan'daki Etiyopyalıların durumunu izliyor. Durumu izlemek için ilgili sektörel ofislerin dahil olduğu, komşu bölgelerin üye olarak bulunduğu ulusal düzeyde bir çalışma grubu oluşturuldu.”



Hamas'a yakın bir kaynak Şarku'l Avsat'a konuştu: Arabulucular İsrail'den “ pek de güven verici olmayan” sözlü bir yanıt aldıklarını bildirdiler

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Bureyc mülteci kampına yönelik İsrail bombardımanında yıkılan bir binanın kalıntılarını inceleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Bureyc mülteci kampına yönelik İsrail bombardımanında yıkılan bir binanın kalıntılarını inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Hamas'a yakın bir kaynak Şarku'l Avsat'a konuştu: Arabulucular İsrail'den “ pek de güven verici olmayan” sözlü bir yanıt aldıklarını bildirdiler

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Bureyc mülteci kampına yönelik İsrail bombardımanında yıkılan bir binanın kalıntılarını inceleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Bureyc mülteci kampına yönelik İsrail bombardımanında yıkılan bir binanın kalıntılarını inceleyen Filistinliler (AFP)

Hamas'a yakın bir kaynak Cuma günü Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada hareketin Gazze Şeridi'nde ateşkes önerisine İsrail'in verdiği yanıtın “cesaret verici olmadığını” söyledi. Kaynağa göre, arabulucular kısa süre önce İsrail'in sözlü yanıtını harekete iletirken, İsrail hala Filistinliler tarafından reddedilen Amerikan Vakfı'nın yardım dayatmasına bağlı kalıyor ve ayrıca Gazze Şeridi'nde güçlerinin yerleştiği güvenlik noktalarını korumaya devam ediyor. İsrail'in tepkisinin “savaşı sona erdirmeye yönelik gerçek bir niyetin olmadığını gösterdiğini” vurguladı.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak Perşembe günü Reuters'a yaptığı açıklamada İsrail'in Hamas'ın 60 günlük ateşkes ve Filistinli tutuklular karşılığında rehinelerin serbest bırakılmasını öngören teklifine Çarşamba günü bir yanıt gönderdiğini söyledi.

Hamas'ın öneriye verdiği yanıtın ardından Washington ve İsrail yaklaşık bir hafta önce, Hamas, ABD ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasındaki karşılıklı suçlamaların ortasında, heyetlerinin 6 Temmuz'dan bu yana Doha'daki müzakerelerden çekildiğini açıkladı.

juıko
Gazze Şeridi'nin kuzeyinde insani yardım aldıktan sonra Cebaliye'nin batısındaki El-Raşid Caddesi'nde bulunan Filistinliler (AFP)

Konuyla ilgili olarak müzakereler hakkında bilgi sahibi olan Mısırlı bir kaynak Cuma günü Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada İsrail ve Washington'un  istişareler için geri çekilmesinden bu yana müzakerelerde bir kriz yaşandığını söyledi. Her iki tarafın da kendi koşullarına bağlı kaldığını ve yakın zamanda bir ilerleme kaydedilebileceğini düşündürecek bir esnekliğe sahip olmadığını belirten kaynak, ABD'nin şu anda Gazze Şeridi'ne yardımların artırılmasından yana olduğunu ve görüşmelere öncelik vermediğini söyledi.

Müzakerelere ilişkin toplantılar baskı altında gerçekleşse bile İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki kontrol alanlarında kalma eğiliminin müzakerelerin yine sonuca ulaşamayabileceğini teyit ettiğine dikkat çekti.

ABD'nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, ABD elçisi Steve Witkoff'un Cuma sabahı Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım merkezini ziyaret ettiğini bildirdi.

Beyaz Saray, Witkoff'un Cuma günü Gazze'ye giderek gıda yardımı dağıtımını denetlediğini ve Gazze Şeridi'ne malzeme sevkiyatını hızlandırmak için nihai bir plan üzerinde çalıştığını duyurdu. Beyaz Saray sözcüsü Caroline Levitt gazetecilere yaptığı açıklamada “Özel temsilci ve büyükelçi ziyaretlerinin hemen ardından bölgedeki gıda ve yardım dağıtımına ilişkin nihai planı onaylamak üzere Başkan'a bilgi verecekler " dedi. ABD merkezli Axios web sitesi Cuma günü Trump'ın Gazze'deki halka gıda yardımı yapılması için bir plan üzerinde çalıştığını söylediğini, Perşembe günü ise Gazze'deki krizi sona erdirecek hızlı bir çözüm olarak Hamas'a teslim olması çağrısında bulunduğunu aktardı.