Mali'de Rus askerlerinin kaldığı üsse bomba yüklü araçla saldırı: 28 terörist öldürüldü

Geçiş hükümeti saldırıyı püskürttüğünü ve 28 teröristin ortadan kaldırıldığını duyurdu.

Mali'nin merkezindeki saldırının ardından yerel gazetelerde yayınlanan bir fotoğraf
Mali'nin merkezindeki saldırının ardından yerel gazetelerde yayınlanan bir fotoğraf
TT

Mali'de Rus askerlerinin kaldığı üsse bomba yüklü araçla saldırı: 28 terörist öldürüldü

Mali'nin merkezindeki saldırının ardından yerel gazetelerde yayınlanan bir fotoğraf
Mali'nin merkezindeki saldırının ardından yerel gazetelerde yayınlanan bir fotoğraf

Mali'nin merkezindeki Sevare şehrinde, Rus paralı asker grubu Wagner mensuplarından olduğuna inanılan Rus birliklerinin konuşlandırıldığı bir askeri üsse düzenlenen şiddetli saldırıda en az on sivil hayatını kaybederken, 28 terörist öldürüldü.
Şarku’l Avsat'a konuşan yerel kaynaklar, intihar bombacıları tarafından kullanılan bomba yüklü üç aracın cumartesi sabahı Mali ordusuna ait bir askeri üssün bulunduğu ve çok sayıda Rus askerinin konuşlandığı Sevare Havaalanı’nı hedef aldığını söyledi. Aynı kaynaklar, içinde intihar bombacılarının bulunduğu araçların, silahlı çatışma çıkmadan önce havalimanının dışında patlayarak amacına ulaşamadığını bildirdi.
Kaynaklar, askeri üsteki Rus Wagner unsurlarının Mali ordusuyla birlikte çatışmaya katılarak saldırının faillerini püskürttüğünü belirtti. Çatışmaya Birleşmiş Milletler Mali Çok Boyutlu Entegre İstikrar Misyonu’na (MINUSMA) bağlı kuvvetler de katıldı. Kaynaklar, insansız hava araçlarının (İHA) da bomba yüklü araçlara müdahale ederek havalimanına girmeden onları patlattığından söz etti.
Mali'deki geçiş hükümeti tarafından yapılan basın açıklamasında ise saldırının “yalnızca kendi imkanlarıyla hareket eden cesur silahlı kuvvetlerin efsanevi kararlılığı sayesinde başarısız olduğu” ifade edildi. Açıklamada “Saldırganlar yenildi ve 28 terörist etkisiz hale getirildi” ifadeleri yer aldı.
Hükümet, saldırının 61 yaralıya ek olarak tamamı sivil olmak üzere en az 10 ölümle sonuçlandığını açıkladı. Konuyla ilgili olarak yerel bir kaynak, “Şehrin hastaneleri yaralılarla dolu. Bazılarının durumu ise ağır” ifadelerini kullandı.
Kent sakinlerinden görgü tanıklarına göre saldırı havaalanı çevresinde büyük maddi hasara neden oldu. Patlamanın şiddetiyle dev bir krater oluştu ve çevredeki evlerde tahribat meydana geldi. Görgü tanıklarının ifadeleri, sosyal medyadaki videolarla da doğrulandı. Saldırının verdiği hasarın büyük oluşunun nedeni, Mali'deki silahlı grupların, özellikle de saldırının arkasında olduğuna inanılan El Kaide bağlantılı Cemaati Nusratu’l-İslam ve’l-Muslimin’in (CNIM) tipik olmayan bir terör operasyonu modeli olan bomba yüklü araçları kullanmasıdır.
Sevare şehrinin El Kaide tarafından hedef alınması, şehrin havaalanının büyük bir stratejik konuma sahip olması ve Mali'deki en korunaklı yerlerden biri olması nedeniyle önemli bir gelişme olarak görülüyor. Çünkü kent 2013 yılından itibaren terörle mücadelede önemli bir merkez konumunda. Ülkenin kuzeyindeki El Kaide savaşçılarına karşı askeri operasyonlarını yönetmek için orada konuşlanan Fransızların geçen yıl geri çekilmesiyle yerlerini Ruslar aldı.
2020 darbesinden beri Mali'yi yöneten ordu, Fransa yerine Rusya ile askeri iş birliğine yöneldi. Bir yıl önce Rus eğitmenler Mali ordusunda aktif görev yapmaya başladı. Ancak birçok rapor, Rus Wagner Grubu’na ait paralı askerlerin ülkedeki varlığından bahsediyor.
Mali, Rusya ile yaptığı iş birliği kapsamında, çoğu savaş uçağı ve bazı İHA’lardan oluşan askeri teçhizat elde etti. Bu ise ordunun karada bazı zaferler elde etmesini sağladı. Söz konusu zaferlerin sonuncusu, hükümetin dün (Pazar) yaptığı açıklamaya göre cumartesi günü meydana gelen iki ayrı olayda, Mardia'daki bir terör sığınağının yıkılması ve Pune'de yaklaşık 60 teröristin etkisiz hale getirilmesiydi.
Nara bölge yönetimi cumartesi günü yaptığı açıklamada, “Mali Silahlı Kuvvetleri’ne ikmal amaçlı bir misyonun, Nara'ya giden yolda Mardia'dan sadece 10 kilometre uzakta pusuya düştüğünü” bildirdi. Salı günü Nara'yı çevreleyen bölge, Mali'nin geçici devlet başkanının ofis müdürü ve en az iki kişinin daha öldürüldüğü resmi bir heyetin pusuya düşürülmesine tanık oldu. Saldırılar El Kaide bağlantılı CNIM tarafından üstlenildi.
Diğer yandan hükümet, başkent Bamako'da hava kuvvetlerine ait bir helikopterin bir yerleşim bölgesine düştüğünü, üç askeri mürettebatın hayatını kaybettiğini ve altı sivilin yaralandığını duyurdu. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, kazanın “olağan hava keşif operasyonundan sonra” meydana geldiği ifade edildi. Ancak kimliğinin açıklanmasını istemeyen askeri bir kaynak AFP'ye, helikopterin “Cihatçılara müdahale ettiği Moritanya sınırından” döndüğünü söyledi.
Mali hükümeti, ülkenin Ramazan Bayramı kutlamalarına denk gelen son gelişmeleri ‘şeytani bir plan’ olarak nitelendirdi. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, “Birkaç gün önce hain terör olayları gerçekleşti. Son gerçekleşen eşzamanlı terör olayları, geçiş makamlarının Mali'yi yeniden kurma ve güvence altına alma iradesini ortadan kaldırmayı amaçlayan aynı şeytani planın parçasıdır.” ifadeleri yer aldı.



Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
TT

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Cumartesi günü Tel Aviv'de esir aileleriyle yaptığı görüşmede, yönetiminin savaşı genişletmeyi değil, kesin olarak sona erdirmeyi planladığını vurgulayarak "Yönümüzü değiştiriyoruz. Ya hep ya hiç" dedi.

Perşembe gününden bu yana İsrail'de bulunan, Başbakan Binyamin Netanyahu ve diğer yetkililerle görüşen, Cuma günü Gazze Şeridi'ni ziyaret eden ve Cumartesi günü de kaçırılanların aileleriyle bir araya gelen Witkoff şunları söyledi: “İsrail halkının çoğunluğu kaçırılanların evlerine dönmesini istiyor ve Gazze'deki halkın çoğunluğu da bunu istiyor çünkü Gazze Şeridi'ni restore etmek ve yeniden inşa etmek istiyorlar.”

Witkoff esir aileleriyle yaklaşık üç saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Hamas'ın esir Ivitar David'i fiziksel olarak kötü durumda ve bir deri bir kemik kalmış bir halde gösteren videoların yayınlanmasından bir gün sonra Rom Breslawski'yi de benzer bir durumda gösteren videolar yayınlanmış, bu videolar İsrail'de fırtınalar koparmış, geniş tepkilere yol açmış, büyük tartışmalara neden olmuş ve esir aileleri sert bir açıklamayla İsrail hükümetinden Gazze Şeridi'ndeki çılgınlığa son vermesini talep etmişti.

sfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli bir esirin eşi Cumartesi günü Tel Aviv'de düzenlenen bir oturma eylemi sırasında dikenli tellerin arkasında oturuyor. (Reuters)

Witkoff Tel Aviv'deki Esir Meydanı'nda öfkeli ailelere seslendi: "Onların (Hamas'ın) müzakerelere oturmamak için hiçbir nedeni olmayacak. Kıtlıktan bahsediyorlar ama ortada kıtlık falan yok. Plan savaşı genişletmek değil, sona erdirmek. Müzakerelerin gidişatının şu şekilde değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz: (ya hep ya hiç) olarak değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz."

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmayı kabul ettiğini ve buna açık olduğunu iddia ederek bunun savaşı sona erdirmeye yardımcı olacağını öne sürdü.

Witkoff “Plan hepsini tek bir anlaşmayla geri getirmek, kısmi anlaşma yok" şeklinde konuştu.

Hamas ise Witkoff'a silahsızlanmaya hazır olduğunu reddeden bir açıklamayla karşılık verdi: “Bazı medya kuruluşlarının ABD elçisi Steve Witkoff'tan alıntı yaparak hareketin silahsızlanmaya hazır olduğunu ifade ettiğine dair yayınlarına cevaben, direnişin ve silahlarının işgal var olduğu sürece ulusal ve yasal bir hak olduğunu ve uluslararası sözleşmeler ve normlar tarafından tanındığını bir kez daha teyit ediyoruz. Hamas, başta başkenti Kudüs olan bağımsız, tam egemen bir Filistin devleti kurulması olmak üzere ulusal haklarımız tam olarak iade edilene kadar direnişten ve silahlardan vazgeçmeyeceğiz."

dfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleri Tel Aviv'de protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)

 Witkoff'un Gazze Şeridi'ne yaptığı ziyareti kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir oyun olarak nitelendiren Hamas, ABD yönetiminin Gazze Şeridi'ndeki açlık ve soykırım “suçunun”  ortağı olduğunu vurgulamıştı.

Witkoff'un açıklamaları ve Hamas'ın inkârı, kapsamlı bir anlaşmaya varılması olasılığı konusunda pek çok şüpheye yol açsa da “(Hamas) buna aldırmıyor, ancak Netanyahu'nun hareketin silahsızlandırılmasını şart koştuğu savaşı sona erdirmesi koşuluyla.”

Durumun karmaşıklığına rağmen ailelere Başkan Trump'ın esrleri geri getirmeye her şeyden çok kararlı olduğu konusunda güvence veren Witkoff, “Onun görevi hepsini geri getirmek. Hamas verdiği sözleri tutacak gibi görünmüyor. Onlarla yapılan müzakereler hayal kırıklığı yarattı ve şimdi ya her şeyi yapmamız ya da hiçbir şey yapmamamız gerektiğini düşünüyoruz" şeklinde konuştu.

dfgthy
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AP)

Hamas'ın yayınladığı videoların ardından esir aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de gösteri düzenledi. İlk videoda yer alan esir Rom Breslavsky'nin kuzeni, "Ölüm yaşamdan daha kolay hale geldi. Ailem tamamen çöktü" dedi. İkinci videoda yer alan Ivitar'ın kız kardeşi “Kalbime milyonlarca yumruk yedim” dedi.

Esir Metan Tsengaukar'ın annesi şunları söyledi: "Eğer hepsini şimdi çıkarmazsak, uzun süre hayatta kalamazlar. Eğer önceki anlaşma siyaset yüzünden başarısız olmasaydı, kaçırılanların hepsi evlerinde olacaktı." Tutuklu Matan Angrist'in annesi oğlunun bir deri bir kemik kaldığını söyledi. Angrist, “Bize sürekli bunun Hamas propagandası olduğunu söylüyorlar” dedi. Kaçırılan Nimrod Cohen'in annesi ise şunları söyledi: “Bu Holokost 2025.”

Ailelerin akrabalarından biri Witkoff'a şunları söyledi: "En son üç ay önce görüştük ve işler düzelmedi, daha da kötüleşti. Çocuklarımız açlıktan ölüyor. Basit bir sorumuz var: Bunun ne zaman sona ermesi bekleniyor?" Witkoff cevap verdi: "Hayal kırıklığınızı anlıyorum. Keşke size bir haberim olsaydı. Ancak durum karmaşık. Ayrıntılarını açıklayamayacağım pek çok neden var."

fgthyu
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esirlerin aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de (AFP)

Yedioth Ahronoth'un bir katılımcıdan aktardığına göre Witkoff ile başka görüşmeler de yapıldı ancak bazı aileler Witkoff'un sözleri karşısında hayal kırıklığına uğradı. Witkoff'la yapılan toplantıda yeralan katılımcılardan bir şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu toplantıdan hiçbir şey beklemiyordum. Hamas'ın bir anlaşma istemeyen terörist bir örgüt olduğunu ilan eden sloganları tekrarlıyor. Aileler öfkelerini dile getirdi ve Witkoff çabalardan bahsetti. Ancak gerçekte yeni bir şey yok" dedi.

Witkoff'un açıklamaları ABD yönetiminin aşamalı değil kapsamlı bir anlaşmaya yöneldiği yönündeki haberleri doğrularken, İsrail hükümetinin bakanlarının Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme çağrılarıyla da çelişiyor.

Cuma günü, Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları, Rom Breslawski'nin başka bir videosunu yayınladıktan bir gün sonra, Ivitar David'in bir deri bir kemik kaldığı bir klip yayınladı. Videoda David dar bir odada bir yatakta otururken görülüyordu ve kemikleri büyük ölçüde dışarı çıkmıştı.

El Kassam videoda elindeki mahkumların bizim yediğimizden yiyip içtiğimizden içtiklerini söyleyerek, devam eden videoda İsrail ablukası ışığında Gazze'den yetersiz beslenme belirtileri gösteren çocukların görüntüleriyle eşlik etti.

İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid videoya tepki göstererek şunları söyledi: “Hükümetin her üyesi bugün yatmadan önce Evitar'ın videosunu izlemeli ve Evitar'ın tünelde hayatta kalmaya çalıştığını düşünerek uyumaya çalışmalıdır.”

Videolar, müzakerelerin tıkanmasının ardından Hamas'ın durgun suları hareketlendirme girişimi olarak nitelendirdi.

Amerikan ve İsrail basınına göre Tel Aviv ve Washington bir sonraki adıma karar vermeden önce biraz daha bekleyecek ve büyük olasılıkla arabuluculardan bir tür ilerleme duymayı bekleyecekler.

CNN'e konuşan bir kaynak, Netanyahu'nun Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmemesi halinde ordunun Gazze Şeridi'nde ne gibi adımlar atacağına ilişkin kararı ertelediğini ve bu hafta herhangi bir karar alınmayacağını söyledi.

Bu gelişme, Gazze Şeridi'ndeki operasyonun gidişatı konusunda İsrail hükümeti içinde yaşanan anlaşmazlıkların ortasında gerçekleşti.

Hamas'ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde masadaki fikirlerden birinin Gazze Şehri ve diğer nüfus merkezlerini kuşatmak, bir diğerinin ise şehri “işgal etmek” olduğunu belirten kaynak, farklı planları destekleyen bakanlar olduğunu da sözlerine ekledi.

dfvfd

Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze'yi kuşatma planını destekliyor ve işgal etmeyi reddediyor; bu tutum siyasi düzeyde anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açıyor.

i24NEWS'e göre Zamir siyasi düzeye şunları söyledi “Gazze'yi kuşatmaya hazırlanıyorum ama işgal etmeye değil.” Bu açıklama işgal ve ilhak çağrısı yapan siyasi düzeyle arasında anlaşmazlıklara yol açtı.

 Gazze'de açıklamalarda bulunan Zamir şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki günlerde kaçırılanların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varıp varamayacağımızı öğreneceğimizi tahmin ediyorum. Aksi takdirde çatışmalar aralıksız devam edecek."

Güçlerin elde ettiği başarıların bize operasyonel esneklik sağladığını ifade eden Zamir grubun “yıpratma tuzaklarına” düşmeden Hamas'ı “giderek artan bir sıkıntıya” sokmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.

İsrail Yayın Kurumu (IBC) Zamir ile siyasi liderlik arasındaki görüş ayrılıklarını doğruladı.

Nahum Berenai Yediot Aharonot'ta şunları yazdı: "Herkes süreçin nereye gideceğine dair bir karar bekliyor, bir anlaşma, kuşatma ya da işgal. Bu bir karar verileceği anlamına gelmiyor. Netanyahu genellikle diğer seçeneği, yani karar vermemeyi tercih ediyor. Bu durumda Zamir'in karar vermesi gerekecek. Bence o ne istediğini biliyor."