‘Lübnan İçin Egemenlik’ Hamas’a dava açtı

Söz konusu adım, İsrail’e füzeler fırlatılmasının ardından atıldı.

UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
TT

‘Lübnan İçin Egemenlik’ Hamas’a dava açtı

UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)
UNIFIL askerleri, 7 Nisan’da güney Lübnan’dan fırlatılan füzelere yanıt olarak İsrail tarafından yapılan bombardıman sonucu yıkılan bir çiftlikte incelemelerde bulundu. (AP)

Lübnan İçin Egemenlik Cephesi, iki haftayı aşkın bir süre önce Lübnan’ın güneyinden İsrail’e fırlatılan füzelerle ve Lübnan’ın güvenliğinin tehlikeye atılmasıyla bağlantılı olarak Hamas Hareketi’ne karşı askeri mahkemeye şikâyette bulundu. Cephe, Lübnan’ın egemenliğine saldıran ve onu başıboş bir ülkeye çeviren her türlü yabancı örgütün soruşturulması çağrısı yaptı. Cephe ayrıca, perşembe günü sunduğu ve Lübnan'daki Hamas’a karşı ilk adli hamle sayılan bildirisinde, Filistin kamplarının dışında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’ne ait ve Beyrut’un güneyindeki Naameh’ten Lübnan ve Suriye sınırlarında Kusaya’ya kadar uzan 11 askeri üs kurulmasını kabul etmediğini vurguladı. Cephe tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bu askeri üslerin en tehlikelisi, Beyrut Uluslararası Havalimanı’na, Beyrut- Güney otoyoluna, Şuf yoluna ve askeri tüneller ile silah ve füze depoları içeren diğer yollara uzanan Naameh Üssü’dür.”
Açıklamada bu üslerin yüzlerce silahlı unsur barındırdığını, Lübnan devletinin yetkisi dışında olduğunu, Filistin Kurtuluş Örgütü’ne tabi olmadığını ve Suriye rejiminden emir aldığını kaydetti.
Güney Lübnan 6 Nisan’da, Lübnan topraklarından İsrail yerleşim yerlerine 34 füze fırlatılması sonucunda güvenlik gerilimine tanık oldu. Saldırılar sonucunda herhangi bir can kaybı yaşanmadı ancak İsrail’den Sur’un güneyindeki er-Raşidiyye kampında bulunan Hamas mevzilerini hedef alan bir yanıtın verilmesine neden oldu.
Gözlemciler, saldırıyı ‘İsrail polisinin Mescid-i Aksa’ya baskın düzenlemesine ve ibadet edenlere yönelik saldırısına bir yanıt ve İsrail’in Suriye’nin derinliklerindeki İran mevzilerini hedef alan saldırılarına ilişkin bir mesaj’ olarak nitelendirirken, Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım ise ‘düşman İsrail’e karşı direniş ekseni tarafından benimsenen caydırıcılık kurallarının kanıtlandığını’ dile getirdi.
Konuyla ilgili haberlerde bu durumun yargıya taşınacağını öngörülmüyordu. Ancak Lübnan İçin Egemenlik Cephesi üyesi Avukat Elie Mahfud’un belirttiği üzere bu durum, yasal bir belge olarak yargıya taşındı. Mahfud, “Failleri yargılamaktan aciz olsalar bile bu meseleleri devletin ve kurumlarının bilgisine sunmak Cephenin görevidir” dedi.
Mahfud, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Ortaya koyduğumuz, şekli bir eylemdir. Ancak Lübnan halkı ile Lübnan meseleleriyle ilgilenen tüm bölgesel ve uluslararası ülkeler tarafından duyulması gereken, Lübnan’ı askeri üs haline getirmeye çalışanların olduğuna dair yasal bir haykırış işlevi görüyor. Hamas’ın İsrail’e roket fırlatarak yaptığı şey, diğer örgütleri de Lübnan’ı bir felakete sürükleyebilecek benzer askeri eylemlerde bulunmaya teşvik edecek.”
Mahfud, Cephe’nin Hamas’ın İsrail’e roket fırlatılması eylemine karıştığını doğrulayan kanıt ve belgelere sahip olup olmadığını açıklamadı. Ancak “En önemli yabancı, Arap ve hatta yerel medya, bu operasyonun arkasında Hamas’un olduğunu bildirdi. Hareketin kendisi de bunu inkâr etmedi ve bu nedenle aksi ispatlanana kadar sorumludur” dedi.  
Uzmanlar, bu saldırılara ilişkin yanlış hesapların, Lübnan’ı ekonomik ve toplumsal çöküş ve Lübnan topraklarında yerinden edilmiş yaklaşık iki milyon Suriyelinin varlığı ortasında ülkenin sonuçlarına katlanamayacağı İsrail ile bir savaşa sürükleyeceğinden korkuyor. Zira İsrail, Hizbullah’ın veya herhangi bir silahlı örgütün, Lübnan topraklarından gerçekleştireceği herhangi bir eylemden Lübnan devletini sorumlu tutacak.
Güney Lübnan’daki askerî harekât her zaman belirli kriterlere tabi. Öyle ki Lübnan- İsrail sınırında güvenlik kartını elinde bulunduran Hizbullah, kendisiyle koordinasyon dışında herhangi bir güvenlik veya askeri faaliyete izin vermiyor. Bu çerçevede her kim olursa bir füze kullandığında hemen tutuklanıp Lübnan yargısına teslim ediliyor. Yasal bir kaynak Şarku’l Avsat’a, askeri yargının, daha önce işgal altındaki Filistin’e füze fırlatan onlarca Lübnanlı ve Filistinliyi, ‘ruhsatsız savaş silahlarına sahip olmak, güvenlik faaliyetleri yürütmek, İsrail’in saldırganlığını kışkırtmak ve Lübnan’ın güvenliğini tehlikeye atmak’ suçlamasıyla yargıladığını aktardı.



Yeraltında kritik toplantı: İsrail, Hasan Nasrallah'ı nasıl öldürdü?

Analistlere göre Hasan Nasrallah'ın öldürülmesi İran’ı gerilimi azaltmaya zorlayarak bölgede önemli bir dönüm noktası olabilir (AFP)
Analistlere göre Hasan Nasrallah'ın öldürülmesi İran’ı gerilimi azaltmaya zorlayarak bölgede önemli bir dönüm noktası olabilir (AFP)
TT

Yeraltında kritik toplantı: İsrail, Hasan Nasrallah'ı nasıl öldürdü?

Analistlere göre Hasan Nasrallah'ın öldürülmesi İran’ı gerilimi azaltmaya zorlayarak bölgede önemli bir dönüm noktası olabilir (AFP)
Analistlere göre Hasan Nasrallah'ın öldürülmesi İran’ı gerilimi azaltmaya zorlayarak bölgede önemli bir dönüm noktası olabilir (AFP)

Tony Bouloss

İsrail ordusunun Hizbullah'ın komuta merkezi olarak tanımladığı yeri hedef almasının ardından Hizbullah'ın kalesi olan Lübnan'ın başkenti Beyrut'un güney banliyölerinde çalkantılı bir gece yaşandı. Bunu İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee tarafından stratejik füze depoları olarak tanımlanan Hizbullah hedeflerine yönelik büyük bir hava saldırısı izledi. Birkaç saat sonra, milyonların beklediği haber bizzat Adraee'den geldi ve Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın saldırıda öldürüldüğü açıklandı.

Ancak herkesin cevabını aradığı şu önemli sorular belirdi: Nasrallah ve Hizbullah liderlerini bu kritik dönemde bir araya getiren toplantı neden yapıldı? Saldırı nasıl ve hangi silahlarla gerçekleşti? Yeraltında neler oluyordu? İsrail tarafından Hizbullah'ın komuta merkezine bağlanan bir tünele düzenlenen şiddetli saldırıdan sonra Hizbullah'ı ne bekliyor?

Tüm bu gizem ve katı sessizlik devam ederken İsrail basınında yer alan haberlerde İsrail ordusunun Hasan Nasrallah'ın tam yerini ve Hizbullah'ın ed-Dahiye bölgesinin merkezindeki ve yerin birkaç kat altındaki komuta merkezine girdiği anı tespit etmesini sağlayan ‘altın an’ diye tanımladığı zamanlamaya değinildi.

sxcdf
İsrail uçakları Nasrallah'a suikast düzenlemek için bir tonluk 85 adet nüfuz edici bomba attı (Alma Research and Education Center)

İsrail ve Batı basınında yer alan haberlere göre söz konusu toplantıda Lübnan'ın güney sınırındaki son gelişmeler ve sahadaki durum değerlendirildi ve İsrail'in tırmandırdığı gerilime karşı nasıl mücadele edileceğinin yolları ve İsrail'in daha geniş çaplı askeri operasyonlar düzenleyebileceği endişesiyle Hizbullah'ın taktiksel hareketlerini ve askeri hazırlıklarını arttırma olasılığı tartışıldı. Tüm bunlar toplantının mevcut gerilime karşı bir plan geliştirmeye yönelik olduğu varsayımını güçlendirdi.

Nüfuz edici bombalar

Basında yer alan bilgilere göre saldırı F-35 uçakları tarafından, her biri 2 bin kilo ağırlığında olan ve yerin 50 ila 70 metre altındaki tahkimatlara nüfuz edebilen yaklaşık 10 adet MK84 nüfuz edici bomba kullanılarak gerçekleştirildi. İsrail televizyonu Kanal 13, bu bombaların yeraltındaki hedef noktadaki yaşam ortamını yok edebilecek sarsıntılara da neden olduğunu aktardı. Hizbullah'ın genel merkezi yerin altındaki 14’üncü katta yer alıyor. Nasrallah'ın saldırı sırasında hangi katta bulunduğu ise teyit edilmedi.

Görüntüler yeraltında birkaç katın varlığını teyit ederken, bazılarında yeraltında büyük bir yıkım ve bombalanan binaların altından yükselen alevler görülüyor.

Öte yandan İsrail basını, ed-Dahiye'ye yönelik hava saldırılarının İsrail Hava Kuvvetleri'nin 119’uncu birimi tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi.

Gözlemciler İsrail'in bu saldırıyla sadece Hizbullah'a değil aynı zamanda İran'a da birçok mesaj verdiğini düşünüyorlar. Gözlemcilere göre Nasrallah'ın hedef alınması ve öldürülmesi, Nasrallah'ın 32 yıl boyunca liderliğini yaptığı Hizbullah’a vurulan en güçlü darbe değilse bile, en güçlü darbelerden biri ve bu, Ortadoğu'da önemli bir dönüm noktası. Dolayısıyla onlarca yıldır geçerli olan angajman kurallarında büyük bir değişiklik olabilir.

İran'ın geri çekilmesi

Washington Enstitüsü'nden analist Hanin Ghaddar, yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

“Bölgedeki gerilimi azaltma ya da tırmandırma yolları İsrail saldırısından sonra Nasrallah'ın akıbetine bağlıydı. Şimdi (Nasrallah’ın) ölümü doğrulandığına göre Hizbullah liderliğini kaybetti ve İran'ın ABD-Fransa ateşkes şartlarını kabul etmekten başka seçeneği kalmadı. Nasrallah ateşkes girişimini reddeden tek kişiydi ve onun yokluğunda İran uzlaşmaya zorlanacaktır.”

ABD'nin mevcut gelişmelerle ilgili endişelerine değinen Ghaddar, ABD'nin önünde ‘iki senaryo’ olduğunu, bunlardan ilkinin ‘tehlikeli’, ikincisinin ise ‘daha az riskli’ olduğunu söyledi. Washington’ın Tahran'ın gerilimi azaltma seçeneğini tercih edeceğini umduğunu söyleyen Ghaddar, “Çünkü gerilimin tırmanması ABD ve İsrail'i topyekun bir savaşa sürükleyecektir” dedi. Tahran'ın tutumunda ısrar etmesi halinde gerilimin tırmanması olasılığıyla ilgili olarak ise Ghaddar, bunun Husiler ve Iraklı milislerin eylemlerini yoğunlaştırması ve Hizbullah'ın Golan Tepeleri’nde silahlı çatışmalara başlaması gibi İsrail'e karşı birkaç yeni cephenin açılmasına yol açacağını söyledi.

Misilleme operasyonu

Bu gelişmelerin ortasında, Hizbullah'ın İsrail'e karşı büyük bir misilleme operasyonu düzenlemesi olasılığına ilişkin birçok soru gündeme geldi.

Iraklı ulusal güvenlik ve İran araştırmaları uzmanı Firas İlyas’a göre son saatlerde ortaya çıkan tüm veriler, İsrail'in savaş kararı aldığını şüpheye yer bırakmayacak şekilde gösteriyor. İlyas, İran'ın İsrail'le savaştan ve gerilimi tırmandırmaktan kaçınma seçeneğine bağlı kalmasının, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu Tahran'ın lojistik destek ve kınamadan başka bir şey yapmayacağına ikna ettiğini vurguladı.

sdvcsdv
Son saatlerdeki tüm veriler, İsrail'in savaşa girme kararı aldığına işaret ediyor (AFP)

Washington merkezli Middle East Institute (Ortadoğu Enstitüsü) Suriye Terörle Mücadele Programları Direktörü Charles Lister, Hizbullah'ın misilleme yapma kabiliyetini büyük ölçüde kaybettiğini düşünüyor. Lister, Lübnan'daki çatışma tırmanırken tüm gözlerin Suriye'ye çevrildiğini söyledi.

Topyekûn savaş

Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen Lübnanlı yazar ve siyasi analist Ali Haydar, direniş ekseninin, İsrail ve ABD’nin Lübnan’a savaş açma kararlılığı karşısında kaçınmaya çalıştığı seçeneklere doğru yöneldiğini belirtti. İsrail'in Lübnan köylerini ve şehirlerini aralıksız şekilde vurarak büyük bir hata yaptığını söyleyen Haydar, “İsrail, Hizbullah'a geri çekilmesi için baskı yaptığını düşünüyor, ama gerçek şu ki Hizbullah’ın şu an kendi kitlesinden Tel Aviv, Hayfa ve diğer şehirlerin roket yağmuruna tutulması için baskıya uğradığını vurguladı. Hizbullah'ın gerilimi tırmandırmamasının Netanyahu tarafından Lübnanlılara karşı daha fazla saldırı düzenlemek için kullanılabileceğini ifade eden Lübnanlı yazar ve siyasi analist, mevcut gelişmeleri ‘askeri ve siyasi anlamlarıyla büyük bir gelişme’ olarak nitelendirdi. Haydar, mevcut gelişmelerin angajman kurallarını değiştirebileceğini ve İsrail'in derinliklerinde dramatik gelişmelere yol açabileceğini sözlerine ekledi.

Öte yandan İsrail ilişkileri uzmanı Mahmud Yazbek, Netanyahu'nun bölgede İran’ı ve ABD'yi de içine çekecek topyekun bir savaş istediğini ve bir yıl önce planladığı büyük savaşa dönüşeceğini söyledi. Şimdiye kadar Hizbullah'ın bir süre önce başlayan angajman düzeyini koruduğunu ve füzelerini askeri anlamda sınırlı ve belirli alanlara yönlendirmeye devam ettiğini vurgulayan Yazbek, bu durumun şimdi yeni bir gerçekliğe dönüşebileceğini ve Netanyahu'nun da bunu istediğini ifade etti. Yazbek, İsrail'deki siyasi ve askeri analistlerin Nasrallah'ın öldürülmesi ve devam eden İsrail saldırılarına karşılık olarak Hizbullah'ın her an Tel Aviv'e roket yağdırmasını beklediklerini aktardı.

Yeni aşama

Şarku’l Avsat’ın Indepedent Arabia’dan aktardığı habere göre Askeri ve strateji uzmanı Tuğgeneral Elias Hanna, İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerinde Hizbullah'ın komuta merkezine düzenlediği geniş çaplı hava saldırısının ve Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah’ın öldürülmesinin tehlikeli bir hamle ve devam eden çatışmada önemli bir dönüm noktası olduğuna inanıyor. Bomba başına bin 800 kilograma kadar patlayıcı yükü olabilecek sofistike ve ağır silahların kullanıldığına işaret eden Tuğgeneral Hanna, “Bu da İsrail'in ulaşmak istediği hedefin önemini yansıtıyor” dedi.

dscvdf
Saldırı F-35 savaş uçakları tarafından yaklaşık 10 nüfuz edici bomba kullanılarak gerçekleştirildi (AFP)

Bu tırmanışın İsrail’in Hizbullah'ın askeri yeteneklerinin ve lider kadrosunu zayıflatmayı amaçlayan daha geniş çaplı bir stratejisi çerçevesinde gerçekleştiğini belirten Tuğgeneral Hanna, İsrail’in bu saldırıdan önce Hizbullah'ın saha komutanlarını hedef alan saldırılar düzenlendiğini ve Lübnan ile Suriye arasındaki ikmal hatlarını kesmeye çalıştığını hatırlattı. İsrail'in operasyonlarında yeni bir aşamaya geçerek Hizbullah’ın ‘çekirdek lider kadrosu’ olarak adlandırdığı kesimi hedef alıyor olabileceğinin altını çizdi. Nasrallah'ın öldürüldüğünün teyit edilmesinin tüm bölge için ciddi yansımaları olacağı uyarısında bulunan Tuğgeneral Hanna, bu tırmanışın İsrail'in Lübnan sınırında aldığı askeri tedbirlerle aynı zamana denk geldiğin altını çizerek yedek mühimmat depolarının açıldığını ve birliklere teçhizat dağıtıldığını söyledi. Tuğgeneral Hanna, İsrail’in kuzeyinde altı askeri birliğin harekete geçirilmesinin de olası bir kara harekâtı endişelerini arttırdığına işaret etti.