İslamabad: ‘Pakistan Talibanı’ İmran Han'ı hedef alabilir

Pakistan Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan gizli bir raporda, seçim kampanyası sırasında siyasi liderlere yönelik saldırılar konusunda uyarıda bulunuldu.

Pakistan’da muhalefet kanadındaki Pakistan Adalet Hareketi’nin (PTI) Dijital Medya Sekreteri Ezher Meşvani'nin Karaçi'de ortadan kaybolmasına karşı düzenlenen protesto gösterisi sırasında eski Başbakan İmran Han'ın posterini tutan bir PTI destekçisi, 31 Mart 2023
Pakistan’da muhalefet kanadındaki Pakistan Adalet Hareketi’nin (PTI) Dijital Medya Sekreteri Ezher Meşvani'nin Karaçi'de ortadan kaybolmasına karşı düzenlenen protesto gösterisi sırasında eski Başbakan İmran Han'ın posterini tutan bir PTI destekçisi, 31 Mart 2023
TT

İslamabad: ‘Pakistan Talibanı’ İmran Han'ı hedef alabilir

Pakistan’da muhalefet kanadındaki Pakistan Adalet Hareketi’nin (PTI) Dijital Medya Sekreteri Ezher Meşvani'nin Karaçi'de ortadan kaybolmasına karşı düzenlenen protesto gösterisi sırasında eski Başbakan İmran Han'ın posterini tutan bir PTI destekçisi, 31 Mart 2023
Pakistan’da muhalefet kanadındaki Pakistan Adalet Hareketi’nin (PTI) Dijital Medya Sekreteri Ezher Meşvani'nin Karaçi'de ortadan kaybolmasına karşı düzenlenen protesto gösterisi sırasında eski Başbakan İmran Han'ın posterini tutan bir PTI destekçisi, 31 Mart 2023

Pakistan basını, Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan gizli bir rapora dayandırdığı haberinde, eski Başbakan İmran Han ve diğer siyasi liderlerin seçim kampanyası sırasında ülkede yasaklanmış olan terör örgütleri tarafından hedef alınabileceğini bildirdi. Raporda, seçim kampanyası sırasında bir terör saldırısının olası hedefleri olarak İmran Han, Savunma Bakanı Khawaja Muhammed Asif ve İçişleri Bakanı Rana Sanaullah'ın isimleri öne çıktı.
Savunma Bakanlığı, raporunu bu hafta başlarında Yüksek Mahkeme’ye sundu.
Raporda, Hindistan istihbarat teşkilatının Pakistan'ın birliğine zarar vermek için ülkedeki bölünmelerden yararlanmayı planladığı ve Pencap’ta erken bir tarihte seçim yapılmasının bu durumu daha da kötüleştireceği belirtildi. Pakistan Yüksek Mahkeme Başyargıcı Umar Ata Bandial, geçtiğimiz hafta üst düzey istihbarat yetkililerini toplantıya çağırarak, onlara ülkede seçimlerin yapılması için doğru zaman olmadığını söyledi. Başyargıç Bandial, Pakistan Seçim Komisyonuna mayıs ayının ikinci haftasında Pencap Eyalet Meclisi seçimleri düzenlemesi için talimat vermişti. Ancak istihbarat şefleri Başyargıç Bandial’e seçimlerin mayıs ayında yapılması halinde çok kanlı geçebileceğini düşündüklerini bildirdiler. Ardından, istihbarat teşkilatlarının bağlı olarak çalıştığı Savunma Bakanlığı, Yüksek Mahkeme’ye bir rapor sunarak, İmran Han ve diğer iki siyasetçinin seçim kampanyası sırasında Pakistan Taliban Hareketi (Tehrik-i Taliban Pakistan/TTP, Pakistan Talibanı olarak da bilinir) ve diğer terör örgütleri tarafından hedef alınabileceğini bildirdi. Savunma Bakanlığı, raporuna TTP veya yurtdışından destek alan diğer örgütlerin Pakistan Müslüman Birliği ‑ Navaz (PML-N) ve Pakistan Halk Partisi (PPP) liderlerini de hedef alabileceğini belirtti.
Yüksek Mahkeme ve PML-N liderliğindeki federal hükümet, şu an, Pencap eyaletinde erken seçim yapılması konusunda bir mücadeleye girmiş durumda. Yüksek Mahkeme, seçimlerin mayıs ayının ikinci haftasında yapılması talimatı verse de PML-N liderliğindeki hükümet, Yüksek Mahkeme'nin talimatlarına uymayı ve seçimlerin düzenlenmesi için kaynak sağlamayı reddetti. PML-N hükümetinden yapılan açıklamada hem eyalet meclisi hem de parlamento seçimlerinin aynı gün yapılması gerektiği vurgulandı. Parlamento seçimlerinin bu yıl ekim ayında yapılması planlanıyor.
Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan rapor, Yüksek Mahkeme'nin seçimlerin mayıs ayının ikinci haftasında yapılması yönündeki kararının uygulanma olasılığı konusunda daha fazla şüphe uyandırırken, İmran Han'ın terör örgütlerinin başlıca hedefi olabileceğine işaret ediyor. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgilere göre İmran Han da daha önce hayatının tehlikede olduğunu ve ülkenin istihbarat teşkilatlarının ona suikast düzenlemeyi planladığını söylüyordu. Tüm bunlarla birlikte Pakistan siyaset sahnesine şu anda sıcak bir atmosfer hâkim görünüyor.



Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.