AB, acil mali yardımı Tunus’a yönlendirmeyi tartışıyor

İtalya, IMF ile ‘iyi bir çözüm’ için bastırıyor.

Pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenen Avrupa bakanlar toplantısından bir fotoğraf (DPA)
Pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenen Avrupa bakanlar toplantısından bir fotoğraf (DPA)
TT

AB, acil mali yardımı Tunus’a yönlendirmeyi tartışıyor

Pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenen Avrupa bakanlar toplantısından bir fotoğraf (DPA)
Pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenen Avrupa bakanlar toplantısından bir fotoğraf (DPA)

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Dışişleri Konseyi’nin bir toplantısında, Tunus’taki sosyal ve ekonomik koşulları daha da kötüleştirecek bir mali çöküşü önlemek için, artan yasadışı göç sorunu ortasında Tunus’a acil mali yardımın yönlendirilmesi konusunu tartışıyor.
Tunus konusunu destekleyen Avrupa ülkelerinin başında İtalya ve Fransa geliyor. Diğer ülkeler, mali yardımı ‘demokratik yola dönüş, hak ve özgürlüklere saygı gösterme ve tutuklama dalgasını durdurma’ ile ilişkilendirmeye çalışırken, bu durum Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said liderliğindeki siyasi sürece karşı birçok muhalefet sembolünü etkiledi.
İtalya Başbakanı, ekonomik krizin kötüleşmesini önlemek ve yasadışı göçle mücadele alanındaki yeteneklerini güçlendirmek için Tunus meselesine acil destek verilmesini savunuyor. 50 milyon eurosu küçük ve orta ölçekli işletmelere gidecek olan 100 milyon euro (yaklaşık 333 milyon Tunus dinarı) tutarında Tunus yardımı vermeye hazır olduğunu açıkladı. İtalya Başbakanı ayrıca, Tunus kıyılarından yayılan rekor düzeydeki yasadışı göç dalgaları ortasında bir dizi AB ülkesini, hızlı mali eylem ihtiyacına ikna etme yönündeki umudunu dile getirdi. Bu yılın ilk aylarında İtalya kıyılarına ulaşanların sayısının 30 binden fazla yasadışı göçmen olduğu tahmin ediliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, medya organlarına yaptığı açıklamada Tunus’tan yasa dışı göçün yüzde 100 arttığını dile getirdi. Tajani, “AB, bugüne kadar bizimle yeterince dayanışma göstermedi. Ama daha fazla dayanışma göstermesi gerektiğini anlamaya başladı. Çünkü bu insanlar İtalya’nın Lampedusa adasında kalmıyorlar” dedi.
Gözlemciler, Tunus’un yasadışı göç sorunuyla karşı karşıya kaldığına ve fon ve mali yardım almak için Akdeniz’e kıyısı olan AB ülkelerine baskı yaptığına inanıyor. Gözlemcilere göre IMF’de temsil edilen ülkeler, Tunus’un zor durumdaki bütçesini finanse etmek için 1,9 milyar dolarlık bir kredi sağlamalı.
İtalya Dışişleri Bakanı, pazartesi günü Lüksemburg’daki Avrupa Dışişleri Konseyi toplantısında yaptığı açıklamada, kredi anlaşmasının ‘Tunus’un hasta ekonomisini kurtarmak için önemli olacağını’ söyledi.
Tunus hükümeti, IMF ile müzakerelerinde bir reform paketi sözü verdi. Ancak anlaşmazlık noktası, Tunus Cumhurbaşkanı Said’in toplumsal huzursuzluk korkusu nedeniyle açıkça reddettiğini açıkladığı hükümet sübvansiyonlarının azaltılması veya iptal edilmesi etrafında dönüyor.
İtalya merkezli haber ajansı Aki’nin haberine göre Tajani, ‘Akdeniz ve Kuzey Afrika’nın istikrarı için kilit bir ülke olan’ Tunus’ta, AB’nin daha fazla yatırım yapabileceğini, ancak orada durumun ne yazık ki karmaşık olduğunu vurguladı.
Tunus, yurt dışı ile ekonomik işlemlerinin ve ticaret alışverişlerinin yüzde 70’inden fazlasını oluşturan AB’nin bir ortağı. İki taraf arasında imzalanan anlaşmalar, ‘Tunus’un seçkin ortak rütbesini elde etmesi için kamu hak ve özgürlüklerine saygı duyması gerektiğini’ şart koşuyor.
Pazartesi günü 16 mülteci, Tunus’taki Asliye Mahkemesi’ne çıktı. Öte yandan ‘kamu görevlisine görevini yaparken aşırı şiddet kullanarak saldırmakla’ suçlanan 15 mülteci daha çarşamba günü Tunus yargısının karşısına çıkacak.
Bu gelişme, Tunus İçişleri Bakanlığı’nın 11 Nisan’da Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği binası önünde mülteci ve sığınmacıların oturma eylemini zorla dağıtması sonrasında yaşandı. Olay, güvenlik güçleri ve bir dizi Afrikalı mülteci arasında çatışmalara yol açtı.



İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
TT

İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)

Arap siyasi liderlere, muhalefetteki Yahudi siyasi aktivistlere ve eleştirilerde bulunan gazetecilere yönelik devam eden saldırıların ardından, milislerin İsrail’de muhalefeti susturmak için aktif ve ısrarlı bir şekilde çalıştığı, bu aktivistlerin hayatları için gerçek bir tehdit oluşturduğu ve birçoğunu sıkı güvenlik önlemleri altında yaşamaya zorladığı ortaya çıktı.

Bu milis gücü, İsrail parlamentosu Knesset'in Arap üyelerine karşı harekete geçti ve son iki hafta içinde Arap Değişim Hareketi Ortak Listesi Başkanı Milletvekili Eymen Udeh’e kanlı bir saldırı düzenlemeye çalıştı.

Milisler, Udeh’in Pardes Hanna-Karkur beldesinde solcu siyasi aktivistlerle katıldığı bir toplantıya ve Nes Tziona şehrinde düzenlenen başka bir toplantıya saldırdı, arabasının camlarını kırdı ve ona taş attı. Polisin her iki olayda da kendisine saldırı düzenleneceğini bildiği ve bunu kendisine bildirerek toplantılara katılmaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Ancak Udeh, “Faşist teröristlere boyun eğmeyeceğiz. Hiçbir koşulda halkla toplantılarımızı iptal etmeyeceğiz ve onların amacının Yahudilerle Araplar arasında herhangi bir toplantının yapılmasını engellemek olduğunu biliyoruz” diyerek toplantılara katılmaktan geri durmadı.

g
Knesset'in Arap üyesi Eymen Udeh, 9 Mayıs'ta Kudüs'te düzenlenen Halk Barışı Zirvesi etkinliğinde konuşma yaparken (AFP)

Udeh ile aynı bloktan bir başka milletvekili olan Ofer Cassif de Kudüs'te bazı polis memurlarının katılımıyla benzer bir saldırıya maruz kaldı.

Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas Partisi’nden iki Yahudi milletvekili de saldırıya uğradı ve bunun sonucunda yaralandı. Saldırı, dindar gençleri askerlik hizmetinden kısmen muaf tutacak bir yasa konusunda hükümetle müzakere etmeyi kabul ettikleri için onlardan intikam almak isteyen ultra-Ortodoks Yahudi unsurlar tarafından gerçekleştirildi.

Güvenlik önlemleri artırıldı

Eleştirilerini dile getiren gazetecilerden Guy Belz, Dana Weiss, Yonit Levi ve Rina Matsliah'a yönelik ölüm tehditleri nedeniyle bu gazetecilerin çevresinde ve çalıştıkları Kanal 12 televizyonu stüdyolarının kapılarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Gazeteci Belz’in Hayfa'da vereceği konferans iptal edildi. Her cumartesi hükümetin politikalarını protesto etmek için düzenlenen protesto gösterilerinin organizatörlerinden biri olan üniversite öğretim üyesi Shikma Bressler’in Tivon'da vereceği konferans da iptal edildi.

Temiz Yönetim Derneği, bu olayları hükümetin ve bakanlarının, politikalarını reddeden ve kararlarını ve uygulamalarını eleştiren herkese karşı yürüttüğü kampanyanın doğal bir sonucu olarak değerlendirdi.

srt
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın el-Halil şehrinde oyuncak silah taşıyan İsrailli bir çocuk, Mart 2024 (AFP)

Adalah Hukuk Merkezi ise İsrail kolluk kuvvetlerine, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında açıkça terör eylemi niteliğinde olan bu şiddet olaylarına ilişkin kapsamlı ve etkili bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. Merkez, saldırganların ve kışkırtıcıların kimliklerini ortaya çıkardığını iddia ettiği düzinelerce video ve tanık ifadesini polise sundu.

Paris'teki Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu'nda araştırma direktörü olan Fransız-İsrailli sosyolog Eva Illouz, yaşananların İsrail'de Yahudi faşizminin muazzam bir büyüme gösterdiğinin işareti olduğunu söyledi ve bu faşistlerin Başbakan Binyamin Netanyahu, partisi ve müttefiklerinin ‘doğal ortakları’ olduğunu vurguladı.

Illouz, Haaretz gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi:

“Netanyahu, yirmi yıldır Yahudiler ve Araplar arasında nefret tohumları ekmeye ve yargının meşruiyetini sorgulamaya devam ediyor ve milli kimliği dine dayandırıyor.”

Illouz, 1980'den önce Yahudi terörizminin İsrail'de marjinal bir fenomen olduğunu, ancak o yıldan itibaren HaMakhteret HaYehudit, Kah, Teror Negid Teror, Bet Ayin ve LeHava gibi Yahudi grupların terörist saldırılar düzenlediğini ve bunların çoğunun polis tarafından engellendiğini belirtti. Bu grupların bazıları aşırı milliyetçiydi. Diğerleri ise Siyonizme karşı olduklarını ilan ettiler ve İsrail Devleti'ni yıkıp yerine Yahuda Krallığı'nı kurmak istediler.


Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
TT

Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a yönelik açıklamalarını kınayarak, bunların kendisine ve diğer liderlere zarar verme yönünde açık bir çağrı olduğunu belirtti.

Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından dün yayınlanan açıklamada, Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in sözlerinin, yerleşimcileri Filistin halkına, topraklarına ve kutsal mekanlarına karşı daha fazla terör eylemi gerçekleştirmeye teşvik ettiğini belirtti.

zdft
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir (Reuters)

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, "ABD yönetimini ve uluslararası toplumu, İsrail hükümetine baskı yaparak Filistin halkına ve liderlerine karşı kışkırtma kampanyasını durdurmaya çağırıyoruz" denildi. Açıklamada, bu kampanyanın "sadece daha fazla şiddete ve gerginliğe yol açacağı ve mevcut barış sürecinin başarı şansını baltalayacağı" kaydedildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı dün, Netanyahu'dan Filistin Devlet Başkanı'nın dokunulmazlığını dikkate almayarak onu tutuklamasını ve Filistin Yönetimi'nin üst düzey yöneticilerine suikast düzenlemesini talep etti.


İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
TT

İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)

İsrail güvenlik güçleri dün, Batı Şeria'nın güneyindeki Beytüllahim ve el Halil arasında bulunan devasa Guşh Etzion yerleşim bloğu içindeki yasadışı bir yerleşim birimini, yerleşimciler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan şiddet ve çatışmalar nedeniyle boşalttı.

İsrail güvenlik güçleri, ordunun emri üzerine, yaklaşık 25 Yahudi ailenin bir yıldan uzun süredir yaşadığı izinsiz Givat Tzur Misgavi karakolunu boşalttı. Bu durum, yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre çatışmalar sırasında iki sınır polisi yaralandı, birinin gözüne taş isabet ettiği, diğerinin ise dişlerinde kırıklar oluştuğu bildirildi. Tahliye sırasında dört kişi gözaltına alındı.

"Tepe Gençliği" grubundan onlarca aşırılıkçı yerleşimci, sağcı aktivistlerin ve önde gelen şahsiyetlerin karakolun sökülmesini engelleme çağrıları üzerine bölgeye geldi. Tahliyenin ardından, güney el Halil Tepeleri'nde ve el Halil'in kuzeyindeki Vadi Sa'ir bölgesinde yerleşimciler tarafından kundaklama ve isyan gibi saldırılar bildirildi.

Son haftalarda İsrailli yerleşimcilerin Filistinlileri, İsrailli ve yabancı aktivistleri ve bazen de İsrail askerlerini hedef alan saldırılarında artış görüldü ve bu durum yerelde ve Amerikalıların eleştirilerine yol açtı.