Gannuşi, yeni bir duyuruya kadar soruşturma ve duruşmalara katılmama kararı aldı

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi’nin istifası, tutuklu olması nedeniyle geçici bir hamle olarak görülüyor.

Raşid el-Gannuşi (AFP)
Raşid el-Gannuşi (AFP)
TT

Gannuşi, yeni bir duyuruya kadar soruşturma ve duruşmalara katılmama kararı aldı

Raşid el-Gannuşi (AFP)
Raşid el-Gannuşi (AFP)

Raşid el-Gannuşi'nin tutuklandığı 20 Nisan tarihinden bu yana Nahda Hareketi başkanlığından istifasını sunduğuna dair Tunus medyasında çıkan haberler, bu istifanın doğruluğu hakkında kafalarda soru işaretleri bıraktı. İstifa gerçekten gerçekleşti mi, yoksa onu ateşleyen hareketin geçici başkanı olarak Munzir el-Venisi'nin görevlendirilmesi miydi?
Haberler, Gannuşi'nin istifa kararını Nahda Hareketi içindeki kaynaklara dayandırırken gerekçe olarak “mevcut hukuki statüsü nedeniyle görevlerini yerine getirememesinin yanı sıra yaşlılığı ve çeşitli kronik hastalıklardan mustarip olmasını” gösterdi. Ancak iddia edilen şekliyle bu istifa, onu onaylayan veya reddeden resmî açıklamalara ihtiyaç duyuyor.
Bu bağlamda, Nahda Hareketi’nden Belkasım Hasan, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamalarda, Gannuşi'nin ‘hareketin liderliğini bırakma niyetinde’ olduğunu kategorik olarak yalanladı. Hasan konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Munzir el-Venisi'nin geçici olarak hareketin başkanlığını üstlenmek üzere seçilmesi, onun Gannuşi'nin üçüncü yardımcısı olmasından kaynaklanıyor. Zira her ikisi de hapiste olan yardımcılar Ali el-Arid ve Nuredin el-Buhayri'den sonra hareketin bir kurum olarak bekleyemeyecek kadar çok sayıda dosyanın günlük yönetimine ihtiyacı var.”
Hassan, Başkan Kays Said'i, Tunuslulara önerdiği "bazı şüpheli tarafları, Ennahda'yı ve liderlerini siyasi yolun meşruluğuna ikna edemedikten sonra Gannuşi'nin siyasi arenadan ayrılmasını teşvik etmekle" suçladı.
Nahda Hareketi, Gannuşi'nin “devletin iç güvenliğine karşı komplo kurmak ve devletin yapısını zorla değiştirmeye çalışmak” suçlamalarıyla hapse atılmasının ardından, el-Venisi'yi geçici başkan olarak görevlendirdi. Gannuşi'nin yardımcıları olan Noureddine Al-Buhairi ve Ali Al-Areedh'in de cezaevinde bulunması ve Tunus yönetimi ile krizin aşılması umuduyla, birçok önde gelen liderin yer aldığı bir ofis oluşturuldu.
Venisi, Tunus'un başkentindeki Charles Nicole Hastanesi'nde İç Hastalıkları Bölümü doktorlarından. Venisi, Gannuşi'nin 17 Nisan'da gözaltına alınmasının ardından Tunus yargısı 20 Nisan Perşembe günü şafak vakti Gannuşi hakkında tutuklama emri çıkarmadan önce, hareketin basın toplantısını yönetti.
Gannuşi’nin savunma ekibinden olan Avukat Samir Dilo, Gannuşi'nin cezaevinde kalma koşullarıyla ilgili olarak, bunun ‘normal’ ve birkaç kamu hukuku hükümlüsüyle birlikte olduğunu belirtti. Dilo ayrıca, Gannuşi’nin çeşitli hastalıkları olduğunu, ancak 82 yaşındaki biri için sağlığının istikrarlı ve normal olduğunu söyledi.
Gannuşi, muhalefetteki Ulusal Kurtuluş Cep-thesi liderleriyle bir araya geldiği bir oturumda dile getirdiği  “Tunus'ta siyasi İslam'ın veya solun dışlanmasını bir iç savaş projesi” olarak değerlendirdiği açıklamalardan ötürü yargılanıyor.
Savunma ekibi, hareketin resmi sayfasında yayınladığı bir bildiriyle, Gannuşi’nin “güvenlik makamlarının mevcut veya yaklaşan herhangi bir dosyayla ilgili çağrısına yanıt vermeme” kararını kamuoyuna bildirmesini istediğini, bu çağrıların “kötü niyetli ve açık suiistimal ile karakterize edilir hale geldiğini” duyurdu.
Bu tutum, “Gannuşi herhangi bir çağrıya cevap vermeye hazır ve Tunus yargısına her daim güveniyor” şeklinde ifade edilen önceki pozisyonlarıyla tamamen çelişiyor. Harekete yakın kaynaklar, destekçilerinin Gannuşi'nin kamu hakları davalarındaki sanıklar arasında yer almasından rahatsız olduğunu belirtmiş ve “genellikle en ağır suçluları taşımak için kullanılan bir arabada kelepçelenmiş bir vaziyette” duruşmalara nakledilmesinden bahsetmişlerdi.
Geçtiğimiz Pazartesi (24 Nisan) akşamı, Gannuşi, kendisini çok sayıda terörist unsurla toplantı yapmakla suçlayarak şikâyette bulunan bir sendika mensubu ile yüzleşti. Söz konusu kişi, bu görüşmeleri belgeleyen video kayıtlarına sahip olduğunu teyit ediyor.
‘Gannuşi ile terörist unsurlar arasında bir görüşmeyi içeren’ video kaydı olduğunu söyleyen bir güvenlik görevlisiyle yasal bir çatışma yürüttüğü son oturumla ilgili olarak Avukat el-Muhtar el-Cemai yazılı olarak yaptığı medya açıklamasında: Gannuşi, “muhbirle yüzleşmek için çağrıldı. (Güvenlik) muhbiri video kasetin elinde olmadığını, çünkü evine hırsız girdiğini ​​ve çalınanlar arasında iddia edilen video kaset de olduğunu.” söylediğini belirtti.
El-Cemai, “güvenlik güçlerinin hırsızlığa dair herhangi bir kanıt sağlamadığını, bunun ise meseleyi Gannuşi'ye karşı sadece bir iftiradan ibaret kıldığını” belirtti. Gannuşi'nin mahkemeye dava açma hakkını kullanarak, “kendisini rencide eden, haksız yere ve keyfi bir biçimde suçlayan herkesin izini sürme hakkına sahip olduğunu” ifade etti.
El-Cemai, Gannuşi'nin sağlık durumuyla ilgili olarak, “Yaşı, hapiste kalmasına izin vermeyen sağlık sorunları ve özellikle de kötü hapishane koşulları nedeniyle durumu kötüleşiyor” ifadelerini kullandı. El-Cemai, Gannuşi’nin “120 saatlik dinleme ve soruşturmanın ardından kendisine karşı bir tür taciz olduğu kanıtlandıktan sonra kendisine bildirilen her çağrıyı boykot etmeye karar verdiğini, olayların sonucuna kadar hiçbir duruşmaya veya soruşturmaya katılmayacağını” vurguladı.



Sednaya Hapishanesi’ndeki ihlallere karıştığı suçlamasıyla bir Suriyeli tutuklandı

Sednaya Hapishanesi'nde memurların yer altındaki hücrelerde tutulan mahkumlara ulaşma çabalarını izleyen kişiler, Aralık 2024 (Reuters)
Sednaya Hapishanesi'nde memurların yer altındaki hücrelerde tutulan mahkumlara ulaşma çabalarını izleyen kişiler, Aralık 2024 (Reuters)
TT

Sednaya Hapishanesi’ndeki ihlallere karıştığı suçlamasıyla bir Suriyeli tutuklandı

Sednaya Hapishanesi'nde memurların yer altındaki hücrelerde tutulan mahkumlara ulaşma çabalarını izleyen kişiler, Aralık 2024 (Reuters)
Sednaya Hapishanesi'nde memurların yer altındaki hücrelerde tutulan mahkumlara ulaşma çabalarını izleyen kişiler, Aralık 2024 (Reuters)

Suriye İçişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde Sednaya Hapishanesi’nde gerçekleşen ‘ağır ihlallere’ karışmakla suçlanan Tümgeneral Ekrem Sellum el-Abdullah'ın tutuklandığı bildirildi. Bu ihlaller arasında özellikle tutukluların cesetlerinin konulduğu ‘tuz odaları’ yer alıyor.

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Şam Valiliği Terörle Mücadele Şubesi titiz bir operasyon düzenledi. Operasyon sonucunda, 2014-2015 yılları arasında Savunma Bakanlığı'nda Askeri Polis Komutanı olmak üzere çeşitli görevlerde bulunan Tümgeneral Ekrem Selum el-Abdullah tutuklandı.”

Açıklamada, bu kişinin konumundan dolayı Sednaya Hapishanesi’nde tutuklulara karşı ciddi ihlallerde bulunduğu vurgulandı. Ön soruşturmaların, bu kişinin askeri polisin başında olduğu dönemde Sednaya Hapishanesi’nde tutukluların infazından doğrudan sorumlu olduğunu gösterdiği belirtildi.

Şam'ın kuzeyinde bulunan bu hapishane, yaklaşık yarım asırdır Suriye'yi yöneten Esed ailesinin tarihine düşmüş bir kare lekedir. Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), hapishane duvarları içinde yaşanan ihlallerin boyutuna bakarak burayı ‘insan mezbahası’ olarak nitelendirmişti.

Suriye'nin en büyük hapishanelerinden biri olan ve başlangıçta siyasi tutukluları barındırmak için tasarlanan bu hapishanenin, insan hakları örgütleri, eski tutuklular ve ailelerinin ifadeleriyle zamanla işkence, yargısız infaz ve zorla kayıpların yaşandığı bir yere dönüştüğü anlaşıldı.

Sednaya Hapishanesi Tutuklu ve Kayıp Kişiler Derneği, 2011 yılında çatışmaların başlamasından bu yana 30 bin kişinin bu hapishanede tutuklu bulunduğunu ve sadece 6 bin kişinin serbest bırakıldığını tahmin ediyor. Geri kalanların çoğu kayıp olarak kabul ediliyor, özellikle de ailelere çocuklarının ölümleri hakkında nadiren bilgi verildiği için. Ölüm belgelerini almayı başarsalar bile, cesetlerini alamıyorlar.

Derneğin kurucusu Diyab Seriyye, Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada Tümgeneral Abdullah'ın geçtiğimiz aralık ayında Esed rejiminin düşmesinden bu yana Sednaya Hapishanesi’ndeki ihlallerle ilişkili olarak tutuklanan en önemli isimlerden biri olduğunu söyledi.

Tümgeneral Abdullah'ın hapishanede gerçekleşen infazların ve işkencenin doruk noktasında askeri polis biriminin sorumlusu olduğunu belirten Seriyye, “Bu suçların sorumluluğu ona aittir” diye ekledi.

Seriyye, Tümgeneral Abdullah'ın görev süresi boyunca cesetlerin toplu mezarlara nakledilene kadar saklanmak üzere depo olarak kullanılan tuz odalarını kuran kişi olduğunu da belirtti.

AFP’nin 2022 yılında eski tutuklularla yaptığı görüşmeler ve derneğin raporuna dayanan bir araştırmasına göre Sednaya Hapishanesi’nde cesetlerin toplu mezarlara nakledilene kadar tutulduğu en az iki tuz odası olduğu ortaya çıktı. Bu deliller çerçevesinde hapishane yönetimi, işkence veya gözaltı koşulları nedeniyle neredeyse her gün ölen tutukluların cesetlerini saklamak için buzdolabı bulunmadığından, çürümeyi geciktiren tuz yöntemine başvurmuş gibi görünüyor.


Dünya Sağlık Örgütü, 41 ağır hasta ve yaralıyı Gazze'den tahliye etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
TT

Dünya Sağlık Örgütü, 41 ağır hasta ve yaralıyı Gazze'den tahliye etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, WHO’nun 41 ağır hastanın tedavi edilmek üzere 145 refakatçiyle birlikte Gazze Şeridi’nden tahliyesini yönettiğini söyledi.

Gazze'de tedavi için tahliye edilmeyi bekleyen yaklaşık 15 bin hasta olduğunu belirten Ghebreyesus “Ülkeleri dayanışma göstermeye ve tıbbi tahliyeleri hızlandırmak için tüm kanalları açmaya devam ediyoruz” dedi. Hastaların birçoğu İsrail ile Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas arasında iki yıldır süren çatışmalarda yaralanırken bazıları ise Gazze Şeridi'nin çöken sağlık sisteminin tedavi edemediği kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklardan şikayetçi.

Savaş sırasında 7 binden fazla hasta Gazze'den tahliye edildi. Bunların yarısından fazlası Mısır tarafından kabul edildi. Refah Sınır Kapısı’nın geçtiğimiz yıl mayıs ayında kapatılması ve İsrail tarafından ele geçirilmesinden bu yana tahliye oranı önemli ölçüde azaldı. Daha önce varılan ateşkesin mart ayında çökmesinden bu yana, her gün dörtten az hasta tahliye ediliyordu.

Daha önce hastaları Mısır üzerinden nakletmek için kullanılan Refah Sınır Kapısı trafiğe kapalı kalmaya devam ediyor. Tıbbi kuruluşlar ve Filistinli sağlık yetkilileri, tahliye edilmeyi beklerken yüzlerce kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. Hastaların tahliyesi operasyonun yönetimini geçtiğimiz yıl devralan WHO, 2024 yılının temmuz ayından bu yana listede yer alan 137'si çocuk olmak üzere 740 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. WHO daha önce Gazze'de 3 bin 800'ü çocuk olmak üzere yaklaşık 15 bin 600 hastanın tahliye edilmeyi beklediğini açıklamıştı.

Gazze'ye yardım akışını denetleyen İsrail ordusuna bağlı Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Biriminin (COGAT) daha önceki bir açıklamasında tahliye izinlerinin güvenlik incelemelerine tabi tutulduğunu belirtmişti.


Gazze'de ateşkesi sağlayan Trump, Putin'le neden anlaşamıyor?

Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
TT

Gazze'de ateşkesi sağlayan Trump, Putin'le neden anlaşamıyor?

Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'de esir takası ve ateşkes anlaşmasına aracılık ederken, Ukrayna savaşında benzer bir ilerleme sağlayamadı.

Trump, sosyal medya platformu Truth Social'dan 16 Ekim'de yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Macaristan'ın Budapeşte kentinde görüşeceklerini söylemişti. Ancak daha sonra görüşmenin askıya alındığı haberleri çıkmıştı.

ABD Başkanı, dünkü açıklamasında "Vaktimi boşuna harcamak istemiyorum, neler olacağına bakacağız" demişti. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise başından beri herhangi bir tarih belirlenmediğine dikkat çekerek, "Böyle bir görüşme yoğun hazırlık gerektiriyor" ifadelerini kullanmıştı.

BBC'nin analizinde, İsrail'in 9 Eylül'de Katar'a düzenlediği saldırının Trump'ı öfkelendirdiğine ve Tel Aviv'i anlaşmaya zorlamak için elindeki kozu güçlendirdiğine dikkat çekiliyor.

Öte yandan ABD Başkanı'nın Ukrayna savaşında Rusya'ya karşı daha az kozu olduğu yazılıyor. Trump'ın Rusya'nın enerji ihracatına yaptırım uygulama ve Ukrayna'ya yeni uzun menzilli silahlar gönderme tehdidinde bulunduğu fakat bunları gerçekleştirmediği hatırlatılıyor.

Putin'le ağustosta Alaska'da yapılan görüşmede veya Ukrayna lideri Volodimir Zelenski'yle birebir toplantılarda da ateşkese yönelik somut adımlar atılamadığına işaret ediliyor.

Diğer yandan Reuters'ın haberinde, Kremlin'in Ukrayna savaşını bitirmek için şartlarını Washington'a "özel bir bildiriyle" sunduğu aktarılıyor.

ABD'li bir yetkili, Rusya'nın Donbas bölgesinin tamamını istediğini söylüyor. Ayrıca herhangi bir barış anlaşması kapsamında NATO birliklerinin Ukrayna'ya konuşlandırılmaması da talep ediliyor.

Trump ise pazar günkü açıklamasında, Donbas cephesindeki durumun "olduğu gibi kalmasını" istediğini söylemişti. Rusya'nın, bölgenin yüzde 78'ini ele geçirdiğini belirten ABD Başkanı, ateşkes imzalanmasını ve daha sonra toprak tavizleriyle ilgili müzakere yapılmasını önermişti.

Rusya, Ukrayna'dan 2014'te tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni tanıdığını 21 Şubat 2022'de duyurmuştu.

Moskova, 24 Şubat'ta Ukrayna istilasını başlatmış, aynı yılın eylülünde her iki bölge de referandum düzenleyerek Rusya'ya katılma kararı almıştı.

Rusya Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov, Ukrayna'nın doğusundaki iki bölgeden Donetsk'in yüzde 20'sinde, Luhansk'ın da yüzde 1'inden azında Kiev'e bağlı birliklerin bulunduğunu bu yılın ağustosunda açıklamıştı.

Independent Türkçe, Reuters, BBC