Suudi Arabistan, Hatim et-Tai’yi memleketinde anıyor

Hail’deki etkinliklerde Hatim et-Tai’nin değeri ve şiirsel yetenekleri ön plana çıkartılıyor.

Hail şehir Hatim et-Tai’yi anıyor (SPA)
Hail şehir Hatim et-Tai’yi anıyor (SPA)
TT

Suudi Arabistan, Hatim et-Tai’yi memleketinde anıyor

Hail şehir Hatim et-Tai’yi anıyor (SPA)
Hail şehir Hatim et-Tai’yi anıyor (SPA)

Suudi Arabistan Kültür Bakanlığı önümüzdeki cuma günü Hail şehrinde, Arap Şiir Yılı girişimlerinin bir parçası olarak ‘Hosted by Al-Taie (Tai’nin Ev Sahipliğinde) festivaline ev sahipliği yapacak. Tai, Araplar arasında cömertlik timsali ve tarih boyunca en önde gelen şairlerinden birisi.
Festival, şairin hayatını, ünlü şiirlerini ve o dönemde bölgenin kültürünü yansıtan bir dizi kültürel etkinliği içeriyor.
Festival, gençleri Arap şiiri ve Tai’nin hayat hikayesiyle tanıştırmayı amaçlayan kültürel bir yolculuk niteliğinde. Bunun anlatım, şekillendirme, renklendirme ve tiyatro gibi dört yenilikçi yolla yapılması amaçlanıyor.
Festivalde ayrıca Tai’nin çocukluğundan başlayarak hayatında öne çıkan olayları anlatılacak. Dönemi yansıtan sahnelerin ter alacağı bir tiyatro sergilenecek. Dünyanın dört bir yanından misafirler ağırlanacak.
Tai’nin yasadığı dönemdeki günlük hayatın doğası ziyaretçileri dikkat çekici bir yolculuğa çıkaracak. Onun zamanındaki sahneyi yansıtan tablolar el sanatları aracılığıyla dükkanlarda satışa sunulacak.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Tai galerisi de resim ve heykel gibi çeşitli sanatlardan yararlanarak şiirlerinin derinliğine ulaşan duygu ve anlamlarını taklit eden en ünlü mısralardan ilham alarak çeşitli sanat eserlerine ev sahipliği de yapacak.
Miladi 605 yılında vefat eden dünyanın önde gelen Arap şairlerinden olan Tai’nin tam adı Hatim bin Abdullah bin Saad et-Tai. İslam öncesi dönemde şair, at binicisi ve rol model olan Tai şu anki Hail’de yaşamış cömertliği ve nezaketi ile en öne çıkan isimlerden.
Festival, Antera bin Şeddad, Lubeyd bin Rabia, Zuheyr bin Ebi Selma, İmru’ul Kays Hatim et-Tai ve el-Aşa gibi Arap şiirinin sembollerini anmak için Kültür Bakanlığı tarafından başlatılan Arap şiir yolu çerçevesinde gerçekleşiyor.
Festivaller kapsamında ikinci etkinlik 2021-2022’de Riyad’da ‘Huna Kane El-Aşa’ başlığıyla düzenlendi. 2022’de ise Kasım şehrinde Antera Kültür Festivali adlı başka bir festival gerçekleştirildi. Festivallerde şiirin ve şairlerin Suudi kültüründeki öneminin modern teknolojiyle yeniden sunulması hedefleniyor. Bakanlık bu kapsamda, ulusal kimliğin güçlendirilmesi ve kültürün bir yaşam tarzı olarak sunulmasına yönelik çalışmalarına devam ediyor.



Beyinde Hepatit C virüsü bulundu: Şizofreni ve bipolar semptomlarını açıklayabilir mi?

Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
TT

Beyinde Hepatit C virüsü bulundu: Şizofreni ve bipolar semptomlarını açıklayabilir mi?

Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)

Bilim insanları şizofreni ve bipolar bozukluktan muzdarip kişilerin beyin zarında Hepatit C virüsü tespit etti. Bulgular bu kişilerdeki bazı semptomlara enfeksiyonun yol açabileceğine işaret ediyor.

Şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresyon gibi sorunların bazı psikiyatrik belirtileri uzun zamandır viral enfeksiyonlarla ilişkilendiriliyor. Ancak bugüne dek bu teoriyi doğrudan destekleyecek bir virüse beyinde rastlanmamıştı.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar bu durumun virüslerin doğrudan beyne girmeyip beyin zarını hedef almasından kaynaklanabileceğini söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Translational Psychiatry'de 14 Temmuz Pazartesi günü yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, şizofreni, bipolar bozukluk veya majör depresyonu olan kişilerin ölümden sonra beyinlerinden alınan koroid pleksus örneklerini, sağlıklı bireylerin beyinlerinden alınanlarla karşılaştırdı.

Koroid pleksus, sıvı dolu boşlukların yani ventriküllerin zarını oluşturan ve özellikle beyni ve omuriliği koruyan beyin omurilik sıvısını üreten hücre topluluğunu ifade ediyor. Daha önceki çalışmalarda beyin içinde virüs keşfedilmediği için virüslerin bulaştığı bilinen bu bölgeye odaklandılar. 

Araştırmacılar 3 binden fazla hücreyi saptayabilen bir teknolojiyi kullanarak şizofreni veya bipolar bozukluktan muzdarip kişilerden alınan örneklerde daha fazla virüs tespit etti. Ancak sadece bu kişilerin beyin zarında Hepatit C vardı. 

Ayrıca kronik Hepatit C tanısı olan bazı kişilerde virüse rastlanmadı. Bu da enfeksiyonun her zaman beyin zarına ulaşmadığını gösteriyor

Bilim insanları daha sonra yaklaşık 285 milyon kişinin sağlık verilerinin tutulduğu bir veritabanına başvurdu. Şizofreni hastalarının yüzde 3,6'sında ve bipolar bozukluğu olanların yüzde 3,9'unda Hepatit C virüsünün belgelendiği saptandı. 

Majör depresyonu olanların neredeyse yüzde 1,8'inde virüs tanısı görülürken, kontrol grubunda bu oran sadece yüzde 0,5'ti. 

Ayrıca beyin zarında Hepatit C olan kişilerin, öğrenme ve hafızayla ilgili beyin bölümü hipokampusunda virüse rastlanmadı. Ancak yine de virüsün varlığı, hipokampustaki gen ifadesini değiştiriyordu. Bu durum zarda meydana gelen bir enfeksiyonun, beyin fonksiyonlarını ve davranışını etkileyebileceği ihtimaline işaret ediyor.

Araştırmacılar bulguların, şizofreni veya bipolar bozukluğu olan herkesin Hepatit C enfeksiyonu olduğunu göstermediği uyarısında bulunuyor. Ancak beyin zarındaki virüsün, semptomlarla ilişkili olabileceğini gösteriyor.

Bu rahatsızlıklardan muzdarip kişilere virüs testi yapılması ve buna yönelik tedavi uygulanması semptomların azaltılmasına katkı sağlayabilir. Enfeksiyon genellikle antiviral ilaçlarla tedavi ediliyor.

Çalışmaya liderlik eden Sarven Sabunciyan "Bulgularımız, bazı kişilerin enfeksiyon nedeniyle psikiyatrik semptomlar yaşıyor olabileceğini gösteriyor" diyerek ekliyor:

Hepatit C enfeksiyonu tedavi edilebildiğinden, bu hastalara antiviral ilaçlar verilerek psikiyatrik semptomlarının azalmasına yardımcı olunabilir.

Independent Türkçe, Johns Hopkins Üniversitesi, Neuroscience News, Translational Psychiatry