Washington: Ukrayna’da son 5 ayda ölen ve yaralanan Rusların sayısı 100 bini aştı

Ukrayna, Rusya'ya karşı beklenen taarruz hazırlıkları için ‘son rötuşları’ yaparken, son zamanlarda Rusya ve Ukrayna güçlerinin verdiği kayıpların boyutu hakkında ABD ve Rusya'dan çelişkili açıklamalar yapılıyor. Rus işgal kuvvetlerinin Ukrayna'nın küçük kasabası Bahmut’taki savaşı hâlâ çözemediği bir dönemde, her iki tarafın da nabzını ölçmeyi amaçlayan medya savaşı sürerken Moskova'nın şimdiye kadar ödediği yüksek maliyetler nedeniyle kafa karışıklığı yaşadığı görülüyor.
Beyaz Saray, geçtiğimiz Aralık ayından bu yana Rus işgal kuvvetlerinin (en az yarısı Rus paralı asker grubu Wagner’den olmak üzere) 100 binden fazla zayiat verdiğini duyurdu. Bu sayının 20 binden fazlasını ölen askerler oluşturuyor. Öte yandan Rusya Savunma Bakanı yaptığı açıklamada, Ukrayna kuvvetlerinin kayıplarının yalnızca geçtiğimiz ay içinde 15 bini aştığını söyledi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Direktörü John Kirby, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD tahminlerinin yakın zamanda gizliliği kaldırılan ABD istihbarat bilgilerine dayandığını söyledi, ancak ABD istihbaratının bu sayıyı nasıl elde ettiğini açıklamadı. Kirby, çatışmalarda kaç Ukrayna askerinin öldürüldüğünü veya yaralandığını belirtmedi. Ancak ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, geçtiğimiz Kasım ayında Ukrayna'daki ölü sayısının 100 bine ulaşmış olabileceğini açıklamıştı.
Rusya'nın savaşın ilk sekiz ayında 100 binden fazla zayiat verdiği söylenirken, yeni rakamlar Rus kayıplarının son aylarda önemli ölçüde arttığını gösteriyor. Rusların Bahmut'ta ‘korkunç bir maliyetle’ bazı kazanımlar elde ettiğini ve Ukrayna'nın bölgedeki savunmasının güçlü kaldığını kaydeden Kirby, “Rusya askeri stoklarını ve silahlı kuvvetlerini tüketti” dedi. Kirby ayrıca, Ukrayna için başka bir ABD silah paketinin yakında açıklanacağını belirtti.
Kirby, Rusya'nın Bahmut kentini yeniden ele geçirmesinin ‘çok az stratejik değeri’ olduğunu söyledi. “Rusya için bu girişimin, özellikle Bahmut'ta korkunç, yüksek bir maliyeti oldu” diyen Kirby, Bahmut çevresindeki bölgelerde Ukrayna savunması halen güçlüyken, Rus ordusu ve silahlı kuvvetlerinin stoklarının tükendiğini belirtti.
Kirby, Aralık ayından bu yana öldürülen Rus güçlerinin yaklaşık yarısının Wagner askerleri olduğunu ve onların birçoğunun savaşa katılmak için hapishanelerden salıverilen hükümlüler olduğunu söyledi. Kirby, Wagner kuvvetlerinin “yeterli savaş eğitimi olmadan savaşa atıldığını” da sözlerine ekledi. Beyaz Saray daha önce birkaç kez, Bahmut'taki savaş nedeniyle Rusya'nın katlandığı insani maliyeti ve savaşın genel gidişatı üzerinde stratejik öneme sahip olduğunu söylediği silah kullanımının boyutunu vurgulamaya çalıştı. Ukrayna'nın doğusundaki Bahmut'un kontrolü için verilen mücadele aylarca sürdü. Ölü ve yaralılar her iki tarafta da yüksek sayılara ulaştı. Rus işgal kuvvetleri şehrin büyük bölümünü kontrol ederken, Ukrayna güçleri şehrin batısında sadece küçük bir alanı kontrol ediyor.
Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeniy Prigojin, çatışmalarda yüksek ölüm ve yaralanma oranları ve erzak eksikliği nedeniyle kuvvetlerini Ukrayna'nın kuşatma altındaki Bahmut kasabasından çekmekle tehdit etti. Prigojin, Rus askeri blog yazarı Semyon Pegov ile yaptığı ve geçtiğimiz Cumartesi günü yayınlanan röportajında, “Her gün tabutlara koyup eve gönderdiğimiz binlerce ceset var. Kayıplarımız topçu mühimmatı sıkıntısı nedeniyle normalde olması beklenenden beş kat daha fazla” dedi. Wagner Grubu Başkanı, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya mümkün olan en kısa sürede mühimmat yollanmasını istemek için mektup yazdığını söyledi. “Mühimmat eksikliği giderilmezse (korkak fareler gibi kaçmamak için) ya geri çekilmek ya da ölmek zorunda kalırız” diyen Prigojin, kuvvetlerinin bir kısmını muhtemelen geri çekmek zorunda kalacağını açıkça belirtti, ancak bunun cephenin başka bir yerde çökeceği anlamına geleceği konusunda uyardı.
Associated Press, analistlerin ‘Bahmut'u kontrol etmenin Rusya'nın Donetsk bölgesindeki Kramatorsk ve Sloviansk gibi büyük şehirlerde ilerleme çabalarına faydalı olabileceğini’ söylediklerini aktardı. Kirby, ‘küçük Bahmut kasabasındaki’ Rus kayıplarının sayısının, Batı Cephesi’ndeki son büyük Alman taarruzu harekâtı ve Müttefiklerin Japonya'ya karşı ilk büyük taarruzu olan Guadalcanal Deniz Muharebesi dahil 2. Dünya Savaşı sırasındaki en şiddetli çatışmalardan bazılarıyla yakın olduğunu söyledi.
Öte yandan, Ukrayna Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Oleksandr Syrsky, Rusya'nın “Bahmut'u kontrol etmek için her türlü çabayı göstermeye devam ettiğini, ancak şu ana kadar başarısız olduğunu” söyledi. Syrsky, “Düşman, şehrin bazı noktalarında birliklerimiz tarafından karşı taarruza uğradı ve bazı mevzileri terk etti” ifadelerini kullandı.
Amerika'nın Sesi (VOA) radyosu, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Korgeneral Valery Zaluzhny’nin ‘yakın zamanda ABD'nin Avrupa'daki kuvvetlerinin komutanı ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Yüksek Askeri Komutanı General Christopher Cavoli ile bir çalışma toplantısı düzenlediğini’ söylediğini aktardı. VOA’nın aktardığına göre Zaluzhny, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) liderlerinin Ukrayna'ya gerekli askeri yetenekleri elde etmesi için yetki verdiğini ve Ukrayna'nın karşı saldırıya hazır olup olmadığına dair kapsamlı bir değerlendirme yapılması gerektiği konusunda anlaştıklarını da sözlerine ekledi. Zaluzhny, toplantıdan sonra Facebook hesabı üzerinden, katılımcıların “tüm cephe hattı boyunca operasyonel durumu daha derinlemesine incelediklerini” ifade ederek ‘potansiyel senaryoları, tehditleri ve gelecekteki eylemler için ön koşulları’ yazdı. Zaluzhny paylaşımının devamında “Yeterli mühimmat ve teçhizatı doğru zamanda sağlamanın önemine odaklandık. Ukrayna'ya, Rus saldırganlığına karşı direnişimizde sorunları çözmemize büyük ölçüde yardımcı olacak çok çeşitli silahlanma ve hava savunma sistemleri sağlama gereğini vurguladım” dedi.
Zaluzhny ve Pentagon liderleri, Kiev'in Rusya'nın bu alandaki üstünlüğü karşısında askeri operasyonlarını desteklemek için talep ettiği gelişmiş savaş uçakları konusuna değinmezken, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ‘ülkesinin Batı askeri uçakları olsun ya da olmasın savaşmaya devam edeceğini’ söyledi. Savaş alanındaki ilerleme büyük ölçüde Batı'dan gelen askeri tedarike bağlı olsa da askeri uzmanlar, Kiev'in NATO müttefiklerinin gelişmiş uçakları olmadan karşı saldırının muhtemelen maliyetli yıpratma savaşlarından oluşacağını söylüyor. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (European Council on Foreign Relations-ECFR)araştırmacısı Gustav Grisel'e göre savaş uçakları Ukrayna'nın en önemli ihtiyaçları arasında yer alıyor.
Grisel, yakın tarihli bir makalesinde, “Rusya'nın arkasındaki geniş tahkimatlar, Ukrayna'nın ilerlemesini, Rus uçaklarının Ukrayna kuvvetlerine saldırmasına ve engelleri aşmasına izin verecek kadar yavaşlatabilir. ABD, geçen yıl tank teslimatındaki gecikmeden ders çıkarmalı ve bu uçakları mümkün olan en kısa sürede teslim etmeyi kabul etmelidir” ifadelerini kullanmıştı. Kamu Diplomasisinden Sorumlu NATO Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Paipa Brachi, “Savaşın sonu Ukrayna'ya bağlı. En önemli kısım Ukrayna'nın desteklenmesini sağlamak. Ve şayet Ukrayna savaşmaya devam etmek istiyorsa, devam etme kapasitesine sahip olduğundan emin olmalıyız” dedi.

İsrail Güvenlik Kabinesi’nin İran'a karşı savaş hedeflerini genişletme kararı, birçok analist ve gözlemciye göre Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ‘Daha fazlası var mı?’ şeklindeki doktriner yaklaşımıyla uyumlu.

Netanyahu bir zafer kazandığında, kendisini takip eden bir askeri liderliğin varlığının da yardımıyla yeni bir zafer arayışına giriyor.

Hizbullah liderlerini ortadan kaldırmayı başardığında bu oldu. Bu yüzden savaşı genişletmeye ve ateşkes yapmak zorunda kalana kadar Lübnan'daki işgalini güçlendirmeye karar verdi. Aynı şey Suriye'de de oldu; Beşşar Esed rejiminin devrilmesini fırsat bilerek Golan Tepeleri'nin doğusundaki toprakları ve Şam'ın büyük bir bölümüne hâkim olan Hermon Dağı'nın zirvelerini işgal etti.Bugün İran'a olan da bu.

Netanyahu, geçen yıl İran'a yönelik saldırıları, savunma kapasitesinin zayıflığını gösteren ‘büyük bir başarı’ olarak görmüş ve nükleer projesini ve füze kapasitesini vurmak için değerli bir fırsat olarak değerlendirmişti. Ancak ABD Başkanı Donald Trump yönetimi buna karşı çıktı ve Netanyahu yönetimi ABD’yi ikna etmek için lobi faaliyetlerine başladı.

scvf — *Dün Tahran'ın merkezinde İsrail saldırılarının ardından meydana gelen patlamanın dumanları arasında İranlılar (Reuters)*

Netanyahu, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Michael Kurilla tarafından da teyit edilen istihbarat verilerini ABD yönetimine sundu ve İran'ı zayıflatacak ve yeni, ‘daha iyi’ bir nükleer anlaşma için müzakerelere uygun hale getirecek yıkıcı bir darbe indirmek için bir fırsat penceresi olduğuna ikna etti.

Trump İran'ı yanlış yönlendirmeyi kabul edip ona katılınca, Netanyahu ve ordusu şimdi ABD'yi İran'ın nükleer tesislerini yok etmeye sürükleme ya da en azından rejimi zayıflatmak ve tamamen altını oymak umuduyla İran ekonomisine darbe vurmak da dahil olmak üzere daha fazla suikast ve can kaybı elde etmek için savaşı sürdürmesine izin verme hırsına kapıldı.

Stratejik hesaplar mı yoksa kişisel hesaplar mı?

Uzaktan bakan bir gözlemci Netanyahu'nun gerçekten de bu hedeflere ulaşmak için çalıştığını düşünebilir. Ancak son yıllardaki politikalarını takip edenler stratejik hesapların Netanyahu'nun aklındaki en son şey olduğunun farkındadır. Netanyahu'nun ilk ve ana hedefi kendi iç, kişisel ve partizan savaşıyla ilgilidir.

O, her ne pahasına olursa olsun iktidarda kalmak istiyor. Uzmanlara göre bugün bunu başarmanın tek yolu savaş.

sdfgthy — *İsrail'in dün Tahran'ın merkezine düzenlediği hava saldırısında yaralanan İranlılar (EPA)*

İsrail halkının büyük çoğunluğu, muhalefetin tamamı, basın ve medyanın büyük çoğunluğu ve sokakların bu savaşa karşı gösterilerle dolduğu Gazze savaşı ağır bir yük haline gelmişken, Netanyahu İran'a karşı savaşın başka bir adım olduğunu düşünüyor.

İsraillilerin çoğunluğu İran'dan nefret ediyor, liderlerinin ‘Siyonist varlığı yok etme’ söylemlerinden korkuyor ve bu ‘azılı düşmandan’ kurtulmak için savaş istiyor.

İsrail muhalefeti bu savaşta Netanyahu'nun tamamen arkasında; Yair Lapid, Benny Gantz ve Avigdor Liberman, savaşı ve hükümeti desteklediklerini teyit eden açıklamalar yayınladılar.

İran bu savaşta şu ana kadar çok ağır darbeler aldı; özellikle de ordu ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) komutanları ile önde gelen atom bilimcilerinin ortadan kaldırılması ve bazı nükleer tesislerin, balistik füze üretim fabrikalarının ve petrol rafinerilerinin bombalanması… Netanyahu ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in konuşmalarını dinleyen herkes İran'ın birkaç gün içinde diz çökeceğine ve ‘iyi’ bir nükleer anlaşma için müzakerelere sürünerek geleceğine inanıyor.

fghyt — *Dün Tahran'dan ayrılmaya çalışanlar nedeniyle yollarda trafik sıkışıklığı oluştu. (AFP)*

Ülkesinde ‘başarısız, yozlaşmış ve yalancı’ bir lider olarak algılanan Netanyahu, elde ettiği başarıları ‘ulusal kahraman’ statüsüne yükselmek için bir sıçrama tahtası olarak görüyor.

Bedeli kim ödüyor?

Savaşın bedeli İsrail için küçük değil ve küçümsenmemeli.

İran, hava üsleri, silah fabrikaları ve İsrail'in en önemli bilimsel araştırma enstitülerinden biri olan Weizmann Enstitüsü de dahil olmak üzere güçlü istihbarat ve askeri yeteneklere sahip olduğunu kanıtlayan yerlere ulaştı; Tel Aviv ve banliyölerinde onlarca binayı havaya uçurarak 13 kişinin ölümüne ve çok sayıda kişinin yaralanmasına sebebiyet verdi.

Bu sonuç, çoğu son gecelerini sığınaklarda geçiren İsrail vatandaşlarını şok etti.

Ancak Netanyahu bunu halen ödenmesi gereken makul bir bedel olarak görüyor; bu da ona savaşı ‘ne kadar gerekirse o kadar’ uzatmaktan bahsetme ve hatta Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı günler öncesinden daha da büyük bir şiddetle sürdürme imkânı veriyor.

yjuı — *İran'dan yapılan roket saldırılarının ardından sirenler çalarken Kudüs'te bir sığınakta bulunan İsrailliler (AP)*

Bu da yardımcılarından birinin medyaya bu savaşın iki ya da üç hafta, belki de daha uzun sürebileceğini ve 800 ila 4 bin kişinin ölebileceğini sızdırmasına yol açtı.

Bu kadar yüksek bir rakam ortaya koymanın amacı, çok daha düşük olacak gerçek rakamın etkisini en aza indirmek. Gözlemcilere göre ölü sayısı, Gazze'de esir tutulanlar da dahil olmak üzere 300 ya da 400 kadar düşük olabilir.

Bu arada Netanyahu, ABD ve Batılı ülkelerin yanı sıra iç muhalefetin de desteğine sahip ve İran'ın müzakereleri boykot etmeye devam edeceği umuduyla kendi şartlarında bir çözüm aramaya istekli olduğu mesajını veriyor.

Washington: Ukrayna’da son 5 ayda ölen ve yaralanan Rusların sayısı 100 bini aştı

Zelenskiy, Kiev'in Batı’nın savaş uçakları olsun ya da olmasın ülke savunması konusunda ısrar ediyor