BAE ve Etiyopya, ikili ilişkileri genişletmek istiyorhttps://turkish.aawsat.com/k%C3%B6rfez/4495661-bae-ve-etiyopya-ikili-ili%C5%9Fkileri-geni%C5%9Fletmek-istiyor
BAE ve Etiyopya, ikili ilişkileri genişletmek istiyor
BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed Al Nahyan ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed görüşmesinden (WAM)
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed Al Nahyan ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, gerçekleştirdikleri görüşmede, iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin çeşitli yönlerinin yanı sıra tüm bölgesel ve uluslararası ortak endişe konularını ele aldı.
Nahyan ve Ahmed arasında gerçekleşen görüşme, ekonomik, yatırım ve hayati kalkınma yönlerinde çeşitli işbirliği yollarını, iki ülkenin gelecekteki özlemlerine hizmet etmek ve halkların refahına katkıda bulunmak için tüm sektörlerde gelişme potansiyellerini içeriyordu.
Taraflar, bölgesel ve uluslararası gelişmeler ile iki ülkeyi ilgilendiren bir dizi konuyu ele alırken, vatandaşların yaşam kalitesini ve refahını artırmaya katkıda bulunan işbirliği ve etkili ortaklıklar kurmanın önemini vurguladı. Etiyopya Başbakanı, BAE Devlet Başkanı’nın ülkesini ziyaret etmesinin, iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine güçlü bir ivme kazandırdığını söyledi.
BAE Devlet Başkanı Addia Ababa’da Abiy ile yaptığı görüşmede (WAM)
Nahyan, ülkesinin ortaklık ve işbirliğine dayalı dost ülkelerle dış ilişkilerini güçlendirme çabasının bir parçası olarak, Etiyopya ile karşılıklı güven ve saygıya dayalı ve ortak çıkarlara hizmet eden işbirliğini geliştirme konusundaki istekliliğini teyit etti.
BAE Devlet Başkanı açıklamasında, “BAE ile Etiyopya arasındaki ilişkiler büyüyor, son yıllarda özellikle her iki ülke sürdürülebilirlik ve kalkınmaya hizmet eden alanlarda niteliksel ilerlemeye tanık oluyor” diyerek, özellikle tarım, gıda güvenliği, enerji, ticaret, yatırım, teknoloji ve diğer sektörlerde dost Etiyopya ile ilişkilerini ilerletme konusundaki istekliliğini vurguladı.
Ticari ortaklık
Etiyopya'nın, ülkesi için iki ülke arasındaki petrol dışı ticaret hacminin 2022'de 1,4 milyar dolara ulaşmasıyla Afrika’daki önemli bir ticaret ortağı olduğunu söyleyen Nahyan, “Önümüzdeki yıllarda bu sayıyı artırmak için çalışıyoruz. İki ülkenin yenilenebilir enerji ve güneş enerjisi alanındaki iş birliğine ek olarak, özellikle iki ülke arasındaki birçok ve gelecek vaat eden yatırım fırsatlarıyla ortak yatırımı geliştirmek ve ufku genişletmek için çalışıyoruz” dedi.
Nahyan, Etiyopya'nın ‘Afrika Birliği Örgütü'nün genel merkezine ev sahipliği yapması nedeniyle özellikle kalkınma alanlarında Afrika ile ilişkileri güçlendirmeye yönelik stratejik yönü çerçevesinde BAE için özel bir öneme sahip olduğu ve kıta üzerinde büyük bir ağırlığa sahip olduğunu’ ifade etti.
Ayrıca, BAE'nin bölgede ve dünyada istikrar ve refahı destekleyen yaklaşımı temelinde Afrika kıtasında barışı sağlayan her şeyin yanında olduğunu ve bu nedenle krizlere barışçıl çözümler bulmaya yönelik tüm girişim ve çabaları desteklediğini vurguladı.
Mısır-Etiyopya anlaşması
Nahyan, Mısır ile Etiyopya arasında Nahda Barajı dosyasında uzlaşmaya varmak için müzakerelerin başlatılmasına ilişkin son anlaşmaya ilişkin olumlu adımı memnuniyetle karşılayarak, bu müzakerelerin, aralarındaki işbirliğini artıracak ve bölgede istikrarı destekleyecek şekilde tüm taraflar için tatmin edici bir çözüme ulaşmasını umduğunu ifade etti.
BAE Devlet Başkanı, Etiyopya Başbakanı'nı BAE'nin bu yılın sonunda ev sahipliği yapacağı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (COP28) Taraflar Konferansı'na katılmaya davet etti.
Görüşmenin sonunda iki taraf, çeşitli ekonomik, ticari, yatırım ve kalkınma alanlarının yanı sıra ortak çıkarlara hizmet eden sürdürülebilir kalkınma, güvenlik ve istikrarın sağlanmasına yönelik çabalara katkıda bulunan işbirliğini ilerletme konusundaki isteklerini teyit etti.
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5133666-suudi-arabistan-savunma-bakan%C4%B1-prens-halid-bin-selman-hamaneye-kral-selman-bin
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.
Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.
İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.
Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.
بتوجيه من القيادة -أيدها الله- التقيت مرشد الجمهورية الإسلامية الإيرانية علي خامنئي.
سَلّمتُ خلال اللقاء رسالة خطية من سيدي خادم الحرمين الشريفين -حفظه الله- ونقلت تحيات القيادة -أيدها الله-، واستعرضنا العلاقات الثنائية بين بلدينا، وناقشنا القضايا والموضوعات ذات الاهتمام المشترك. pic.twitter.com/niSFHfeRtJ
— Khalid bin Salman خالد بن سلمان (@kbsalsaud) April 17, 2025
Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)
Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.
Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.
Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)
Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.
Bir dizi toplantı
Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)
Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.
Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.
Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)
Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.
Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.
“Pekin Anlaşması” Taahhütleri
Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.