Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)

Kurucu Kral Abdulaziz bin Abdurrahman, 1950’de ilk ulusal para birimi için Suudi cüneyhinin basılmasını emretti. Suudi cüneyhinin çıkarılmasının, Aramco’nun kurulmasına ve İkinci Dünya Savaşına kadar uzanan koşulları bulunuyor. Ardından ise ülkede kağıt üzerinden işlemlerin başlangıcı niteliğinde Aramco kuponu çıkarıldı.

O günlerde bir çalışanın aylık maaşı 10 ratl (4,5 kilogram) ağırlığı civarındaydı. 1932’de ise Aramco, para değerindeki Aramco kuponlarını çıkardı.

Suudi Arabistan Krallığı, Standard Oil of California (SOCAL) ile petrol arama yönünde imzaladığı anlaşmada, petrol gelirlerinden payına düşenin, yalnızca altın paralarla veya benzeri Amerikan ya da Fransız altın paralarıyla ödenmesini şart koşmuştu. Ancak 1945 ve ardından gelen yıllarda İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İngiliz para biriminde kıtlığın yaşanması, Aramco'yu zora soktu. ABD'deki Philadelphia’da basılan madeni paralar, kalite açısından İngiliz para birimine benziyordu. Petrolün değerini Suudi devletine ödemek için bu paralara Aramco kuponu adı verildi.

Suudi para uzmanı Muhammed Amir el-Harbi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Aramco kuponları bir dolar ve dört dolar cinsindendi. Dolaşıma sokulmayan bu para birimi, daha sonra ise eritildi. Kral Abdulaziz, 1960’de emrettiği üzere Suudi cüneyhi basıldı. Bir Aramco çalışanının aylık ücreti yaklaşık 10 ratl gümüş ağırlığındaydı. Aramco, çalışanlarının maaşlarını ödemek için ayda 60 ton gümüşü taşımak, depolamak, korumak ve hazırlamak zorundaydı. Bu, çok sayıda tezgah ve çalışanın yanı sıra, bir kamyon filosu ve kamyonları para çantalarından yükleyip boşaltacak çok sayıda çalışan ile gerçekleştiriliyordu” açıklamalarında bulundu.

O dönemde çıkarılan Aramco kuponları, birkaç yıl süreyle kağıt para olarak kullanıldı. Harbi’nin ifade ettiğine göre bu kuponlar, 1952’de Kral Abdulaziz döneminde devlet tarafından basılan ve ‘hacı makbuzları’ adı verilen kağıt para birimlerine dönüştürüldü. Hacıların yükünü hafifletmek için çıkarılan bu para birimi, tüm krallığa yayılarak para birimi olarak kullanıldı.



Suudi Arabistan Ekonomi Konseyi ulusal ekonominin gücüne dikkat çekti

2024 yılı, 2030 Vizyonu'nun üç ayağında da kayda değer bir ilerleme ile başladı. (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
2024 yılı, 2030 Vizyonu'nun üç ayağında da kayda değer bir ilerleme ile başladı. (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
TT

Suudi Arabistan Ekonomi Konseyi ulusal ekonominin gücüne dikkat çekti

2024 yılı, 2030 Vizyonu'nun üç ayağında da kayda değer bir ilerleme ile başladı. (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
2024 yılı, 2030 Vizyonu'nun üç ayağında da kayda değer bir ilerleme ile başladı. (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)

Suudi Arabistan Ekonomi ve Kalkınma İşleri Konseyi dün (Çarşamba) gerçekleştirdiği video konferans toplantısında, ulusal ekonominin gücüne ve küresel ekonomik değişimler karşısında alınan tedbirlerin etkinliğine dikkat çekti.

Konsey, küresel ekonomi ve finans piyasalarının analizini içeren 2024 yılının ikinci çeyreğine ilişkin ekonomik raporun üç aylık sunumu, ulusal ekonomideki gelişmeler ve petrol dışı ekonominin bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 oranında toparlanması ve Temmuz ayında genel enflasyon oranlarının yüzde 1,5'te istikrar kazanması gibi en önemli göstergeler de dahil olmak üzere bir dizi rapor ve konuyu gözden geçirdi.

Toplantıda ayrıca, ulusal ekonominin gelecekteki görünümü ve bu konuda uluslararası kuruluşlar ve yerel otoriteler tarafından yayınlanan en önemli raporlar ele alındı.

Konsey, 2030 Vizyonu programlarının bu yılın ilk çeyreğine ilişkin raporuna dair, programların temel başarılarını, stratejik hedeflerini, performanslarının değerlendirilmesini, mevcut çabalara kapsamlı bir genel bakışı ve içinde bulunduğumuz yıla ilişkin gelecek beklentilerini içeren bir sunumu ele aldı. Konsey ayrıca, 2024 yılının, 2030 Vizyonu'nun üç ayağında da (Canlı bir toplum, müreffeh bir ekonomi ve iddialı bir ulus) kayda değer bir ilerleme ile başladığına dikkat çekti.

Toplantıda Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu ve Trafik Dairesi'nin 2023 yıllık raporları, Sosyal Destek ve Yardımlar Sistemi Bakanlar Komitesi'nin yedinci altı aylık raporu ve Fiyat Kontrolü Daimî Komitesi'nin 2024 yılının ikinci çeyreğine ilişkin çalışma sonuçları gözden geçirilerek, bu konularda gerekli kararlar alındı.