Suudi Arabistan Milli Günü ve Suudilerin kutlama filmleri

Suudi Arabistan Milli Günü ve Suudilerin kutlama filmleri
TT

Suudi Arabistan Milli Günü ve Suudilerin kutlama filmleri

Suudi Arabistan Milli Günü ve Suudilerin kutlama filmleri

Suudi Arabistan Milli Günü, filmlere, kısa filmlere ve şarkılara konu oluyor. Ulusal ve kamusal etkinliklere katılmak için yarışan kurumlar, devlet kurumları ve özel sektör şirketleri, böylece toplumsal ve ulusal sorumluluk kapsamında sevinç ve aidiyet duygusunu artıracak içerikler üretiyor.

Suudi Arabistan Milli Günü başta olmak üzere bu tür vesilelerle üretilen içerikler, bu yöndeki zihinsel imajı pekiştirmeyi, toplumun her kesiminden daha fazla izleyiciye ulaşmayı amaçlayan yumuşak güç kapsamına giriyor. Her sektörün kimliğini yerinde yansıtan çalışmalarla Suudi Arabistan tarihi ve mirasının geleneksel avantajlarını öne çıkaran senaryoları sunuluyor.

Eskiden özel veya kamusal çoğu kuruluş, ulusal etkinliklerle ilgili görsel içerikleri veya kurumlara yönelik tanıtım videolarını üretmek için çoğunlukla yabancı yapım şirketlerine başvururdu. Ancak bu durum, yerel üretim şirketlerinin piyasaya girişiyle değişti. Ulusal etkinlikler veya Kovid-19 salgını gibi küresel gelişmelere geniş etkisi olan etkinlikler sırasında talep arttı.

Medya Mükemmelliği Ödülü

Bu çaba artık sadece özel sektörle sınırlı değil, devletin kurumları da söz konusu çalışmaların seviyesini yükselterek rekabetçi hale getirmek için devreye girmiş durumda. Eylül 2019'da Suudi Medya Bakanlığı, Medya Mükemmelliği Ödülü adı altında ülkenin Milli Gün kutlamalarına katılan en iyi yaratıcı çalışmaları ödüllendiren yıllık bir etkinlik başlattı. Böylece kişi ve kurumların bu gün ile etkileşiminin artırılması, etkinlik sırasında medya profesyonellerinin ve yaratıcıların rolünün vurgulanması hedeflendi. Ödüller arasında ‘Özel Sektörden En İyi Video’ ve ‘En İyi Radyo Prodüksiyonu’ gibi birçok alt başlık yer alıyor.

Yüksek prodüksiyonlar 1 milyon riyali aştı

Şarku’l Avsat kaynaklarının bildirdiğine göre, yapım piyasasında gelişmiş ve modern teknik donanım gerektiren yüksek prodüksiyon yoluyla gerek kısa film gerek video gibi ulusal üretimlerde 200 bin Suudi riyalinden başlayan maliyet bazı çalışmalarda ise 1 milyon riyali aşıyor. Sosyal medyada Suudilere dair pek çok hikayenin anlatıldığı kısa filmler paylaşılıyor. Bazıları Medya Mükemmelliği Ödülü’ne layık görülüyor. Bu yönde yüksek izlenme sayıları kaydediliyor.

Gazi el-Kusaybi iki ödül kazandı

Bu videolardan biri de Maestro Pizza’nın 2019’da Özel ve Kâr Amacı Gütmeyen Sektör Videosu dalında ödül almasını sağlayan “Çünkü o şereftir, biz ondanız, o ise bizden” isimli videosu yer alıyor. Videoda Hamis bin Ramsan, pilot Ayid eş-Şemrani gibi Suudi tarihinde ön kahramanlıkları ve başarıları ile ön plana çıkan figürler gösteriliyor. Arka planda ise merhum Bakan ve Büyükelçi Gazi el-Kusaybi’nin “Evet, biz Hicaz’ız, biz Necid’iz” sözleri melodiyle buluşuyor.

2019’da Suudi Siber Güvenlik Federasyonu, Devlet Kurumu Tarafından Medya Kampanyası dalında “Ülkeyi onlarsız hayal edebiliyor musunuz?” adlı bir kısa film yayınladı. Bir dakika 10 saniyelik bu videoda, Suudi programcıların ülkenin elde ettiği ve şuan kamusal hayata yansıyan teknik ilerlemeye ilişkin çabalarına değinildi. Bu çalışma Medya Mükemmelliği Ödülü'ne layık görüldü.

2020’de ise Spor Bakanlığı, Suudi spor sektöründe rüyaların gerçeğe dönüşmesi konusunda yayınladığı kısa film ile Devlet Kurumu Tarafından Medya Kampanyası dalında Medya Mükemmelliği Ödülü’nü kazandı.

2020’de Retal Urban Development Company, “İçimizde Yaşayan bir Vatan İnşa Ediyoruz” isimli kısa filmi ile Özel ve Kâr Amacı Gütmeyen Sektör Videosu dalında Medya Mükemmelliği Ödülü’nü kazandı. Genç Suudilerin şu an bulundukları noktaya gelene kadar ulusal destek aşamalarına değinilen bu kısa filmde merhum Bakan ve Büyükelçi Kusaybi’nin genç Suudilere iş konusunda güven verilmesini talep ettiği açıklamalarına yer verildi. Tüm bu kısa filmler, X (eski adıyla Twitter) ve YouTube platformlarında yüksek izlenme oranlarına ulaştı.

Sosyal medyanın, izlenme oranlarının ve mevcut istatistiklerin ortaya çıkardığı etkiyle bu medya endüstrisini derinlemesine inceleyen Şarku’l Avsat, yapımcılar, resmi yararlanıcı kuruluşlar, yapım şirketleri ve eleştirmenler de dahil olmak üzere konu hakkında bilgi sahibi birçok kişiyle görüştü.

Yumuşak güç

Kral Abdülaziz Dünya Kültür Merkezi (Ithra) İletişim ve Pazarlama Departmanı Direktörü Yusuf el-Mutayri, 91. Milli Gün kutlamaları sırasında Ithra’da Suudi sanatçı Ayed ile birlikte sundukları ‘Hatha’ adlı eserin geniş yankı bulduğunu söyledi. Suudi folklörünün melodi haline geldiği bu şarkı, Al Nassr Suudi futbol kulübünün uluslararası televizyonda yayınlanan Cristiano Ronaldo'yu karşılama kutlamasında yayınlanmıştı.

Şarku’l Avsat’a konuşan Mutayri şunları söyledi:

“Kısa film ve her türlü sanat eseri Milli Gün kutlamalarının özü haline geldi. Çeşitli kurum ve markalar bunları hayata geçirmek için yarışıyor, ayrıca yurt içinde ve yurt dışında kamuoyunun ilgi odağı haline geliyor. Böylece Suudi Arabistan'ın kültürel ve medeniyet zenginliğini ve ülkemizde yaşanan kalkınmayı yansıtacak sanatsal yaratımlara ışık tutuluyor. Bu eserlere değer katan ve onları ölümsüz kılan fikirler halk arasında uzun süre yayılıyor. Her bir kesim, kendi dokunuşlarıyla zengin sanatsal ve kültürel içerik sunma yeteneğini sergilemiş oluyor.”

Makana Prodüksiyon Şirketi Abdurrahman es-Sabii de Şarku’l Avsat’a şunları aktardı:

“Geçtiğimiz yıllarda Suudi yapım şirketlerinin üretim kalitesi yükselerek yabancı emsallerine göre üstünlük sağladı. Zira bu şirketler, Suudilerin Milli Gün’e verdikleri önemi kavrıyor. Piyasalarda ön sıralarda yer aldılar. Ancak tecrübe açısından yabancı üretim firmaları lehine bir üstünlük mevcut. Suudi Milli Günü'nde yerli şirketlerle büyük yabancı şirketlerin iş birliğinde eserler üretmeye yönelik projeler var.”

Ulusal şarkılar diğerlerinden daha hızlı yayılıyor

Sabii, Suudi toplumunda popüler olan içeriklere ilişkin şunları söyledi:

“Ulusal şarkılar genelde diğerlerinden daha hızlı yayılıyor. Ancak rekabetin artmasıyla birlikte eserler örtüşmeye başladı. Kısa filmlerde şarkılar ve şiirler de yer allıyor.”

Birçok yapım şirketinin CGI teknolojisi ve 3D tasarımlara yer vermesinin, toplumda hatrı sayılır kişilerin oynatılmasının rolüne de değindi:

“İyi üretilen işletmelerin iş başına toplam maliyeti 700 bin Suudi riyali iken, yüksek verimli işletmelerin iş başına maliyeti bir buçuk milyon riyal. Bütçesi 3 ila 5 milyon riyali bulan çok az ve belki de nadir eser var.”

Pazarlama ve reklam sektörüyle yakından ilgilenen eleştirmen Halil el-Enezi, Büyük ve küçük kurum ve şirketlerin iç pazarlama ekiplerinin farkındalık sürecinin arttığını, video ve görsel prodüksiyon öneminin arttığını söylüyor. Bunun arz ve talebe dayalı olduğunu, nitekim kamuoyu ve alıcılarda da bir bilinçlenme sürecinin kaydedildiğini, sosyal medya kullanımının arttığını belirtiyor.

Yerli yapım şirketlerine destek

Son istatistiklere göre sayıları 250'yi geçmeyen yerli üretim şirketlerine destek verildiğini, böylece yazma, planlama ve üretim sürecinde yaratıcı şirketlerin oluşturulduğunu belirten Enezi, yerel şirketlerin Suudilerin günlük hayatını kavrama konusunda daha avantajlı olduğunu vurguladı. Suudi kıyafetleri, halk dansları ve şehirlerdeki tarihi ve coğrafi detaylar gibi yerel şirketlerin başarıyla dokunduğu birçok genel hususun olduğunu da ekledi.

İlk dönemlerde kısa video, film ve ulusal ya da diğer içerikli yapımlar konusunda en çok özel sektörün talep edildiğine inanan Enezi, zira özel sektörün müşteriye ve kullanıcıya hitap ettiğine, onlara doğrudan ve hızlı erişime ihtiyaç duyulduğuna işaret etti. Ancak zamanla kamuya ve hedef kesime ulaşmak için devlet ve özel kuruluşlar arasındaki talebin eşit hale geldiğini de ekledi.

Enezi sözlerine şöyle devam etti:

“Çok düşük maliyetle ve kalitesiz bir şekilde üretilen, ancak içerdikleri fikri aktarmayı başaran işler var. Diğer yandan büyük meblağlar ödenerek üretilen, ancak istenilen fikri aktarmakta başarısız olan eserler de var. Genel olarak herhangi bir yapımın amacı fikri aktarmaktır. Günümüzde fark yaratan faktörler bulunuyor. Örneğin sinematografi küçük kamera fotoğrafçılığından daha iyi. Ekipman ve sesler de fark yaratıyor. Ayrıca oyuncu ve yönetmenler de önemli” ifadelerini kullanıyor.”

Suudilerin kuruluşların bu önemli günü kutlamalarında bir fenomen haline gelen bu etkinlikler 93’üncü Suudi Milli Günü’nde, bugün de ön plana çıkıyor.



Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, SITE ve Microsoft arasında güvenli dijital dönüşüm için mutabakat zaptı imzalandı

PIF, SITE ve Microsoft arasında mutabakat zaptının imzalanması sırasında (PIF)
PIF, SITE ve Microsoft arasında mutabakat zaptının imzalanması sırasında (PIF)
TT

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, SITE ve Microsoft arasında güvenli dijital dönüşüm için mutabakat zaptı imzalandı

PIF, SITE ve Microsoft arasında mutabakat zaptının imzalanması sırasında (PIF)
PIF, SITE ve Microsoft arasında mutabakat zaptının imzalanması sırasında (PIF)

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu (PIF), Saudi Bilgi Teknolojileri Şirketi (SITE) ve Microsoft dün, Suudi Arabistan’da egemen bulut bilişim çözümleri için Microsoft hizmetlerinin kullanımına ilişkin iş birliği yapmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladıklarını duyurdu. Bu mutabakat, ulusal verilerin güvenliğini, gizliliğini ve egemenliğini artırmaya katkıda bulunacak ve en son bulut bilişim ve yapay zeka teknolojilerine erişimi mümkün kılacak.

PIF tarafından yapılan açıklamaya göre egemen bulut bilişim çözümlerinde geniş deneyime sahip olan Microsoft, hükümetlerin ve kritik öneme sahip sektörlerin, her ülke veya bölgede benimsenen ulusal veri güvenliği düzenlemelerine uygun olarak bulut bilişim çözümlerini kullanmasını sağlıyor.

Microsoft, mutabakat zaptı kapsamında PIF ve SITE ile iş birliği yaparak, Suudi Arabistan'da uyumluluk, veri koruma ve teknolojiyi yerelleştirmeyi desteklemek için egemen bulut çözümlerinden yararlanma mekanizmalarını araştırırken, aynı zamanda gelişmiş bulut bilişim ve yapay zeka (AI) teknolojilerine erişim sağlayacak. Mutabakat zaptı ayrıca ortak araştırma, geliştirme ve inovasyon ile bilgi transferi alanlarında iş birliğini güçlendirmeyi amaçlıyor.

PIF'in iletişim ve bilgi teknolojisi sektöründe benimsediği strateji, inovasyonu teşvik etmek, kapasite oluşturmak ve yerel ekonomik kalkınma ve çeşitlendirme çabalarını desteklemek suretiyle Suudi Arabistan’ın küresel rekabet gücünü artırmayı hedefliyor.

Dün imzalanan ve bağlayıcı olmayan bu mutabakat zaptının gerekli tüm onayların alınması da dahil olmak üzere bazı şartları yerine getirmesi gerekiyor.


Umman, Ulusal Günü’ne reform bilançosuyla giriyor

Umman'ın Ulusal Günü, her yıl büyük bir coşkuyla kutlanıyor (53. Ulusal Gün kutlamaları - Bahreyn Haber Ajansı)
Umman'ın Ulusal Günü, her yıl büyük bir coşkuyla kutlanıyor (53. Ulusal Gün kutlamaları - Bahreyn Haber Ajansı)
TT

Umman, Ulusal Günü’ne reform bilançosuyla giriyor

Umman'ın Ulusal Günü, her yıl büyük bir coşkuyla kutlanıyor (53. Ulusal Gün kutlamaları - Bahreyn Haber Ajansı)
Umman'ın Ulusal Günü, her yıl büyük bir coşkuyla kutlanıyor (53. Ulusal Gün kutlamaları - Bahreyn Haber Ajansı)

Umman Sultanlığı, El Büseydi hanedanlığının iktidara gelişini simgeleyen “Şanlı Ulusal Gün”ü her yıl olduğu gibi 20 Kasım’da kutlamaya hazırlanırken, Muskat yönetimi de son yılların reform ve yatırım bilançosunu kamuoyuyla paylaştı. 

Devlet kurumlarının hazırladığı kapsamlı 55. Ulusal Gün raporu, Sultan Heysem bin Tarık’ın “yenilenmiş kalkınma hamlesi” olarak tanımladığı dönemde eğitimin, bilimsel araştırmanın, sosyal koruma sisteminin, sağlık hizmetlerinin, çevre politikalarının ve ekonominin nasıl yeniden yapılandırıldığını ortaya koyuyor.

Rapor, Sultan ile yurttaşlar arasındaki “lider–halk birlikteliğini” bu dönüşümün ana unsuru olarak sunarken, tüm adımların “Umman Vizyonu 2040” hedefleriyle uyumlu olduğunu vurguluyor.

Eğitim ve inovasyonda 2040 hedefi

Ulusal Gün vesilesiyle paylaşılan verilere göre eğitim, son yıllarda ülkenin en fazla öncelik verdiği alanlardan biri. Sultan Heysem’in bu yıl Maskat’a bağlı El Amirat vilayetinde yer alan Sultan Faysal bin Turki Erkek Okulu’na yaptığı ziyaret, özellikle modern teknoloji bilgisi ve dijital becerilerin müfredata entegrasyonuna verilen önemi sembolize ediyor.

Ülke genelinde 66 binin üzerinde öğretmen, 1300’ü aşkın okulda görev yapıyor. Özel eğitim okullarındaki öğretmen sayısı 241’e, idari personel sayısı 46’ya ulaşmış durumda. Bu yıl içinde 9 farklı eğitim müdürlüğünde 16 yeni okul binası hizmete alındı; binaların inşasında güvenlik ve afet standartlarının yükseltilmesine dikkat edildi.

Yükseköğretim ayağında da tablo benzer. Britanyalı Quacquarelli Symonds’un 2026 dünya üniversite sıralamasında 5 Umman üniversitesi yer aldı. Sultan Kâbus Üniversitesi 28 basamak birden yükselerek dünyada 334’üncü sıraya çıktı.

Bilimsel araştırma ve inovasyonda ise Umman’ın Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün Küresel İnovasyon Endeksi’nde 4 yılda 10 basamak birden yükselerek 84’ten 74’üncülüğe çıktığı, inovasyon çıktıları göstergesinde ise 23 sıra birden atlayarak 86’ncılığa ilerlediği belirtiliyor.

2018 – 2024 döneminde performansa dayalı fonlama programı kapsamında 2 bin 200’ün üzerinde araştırma projesi desteklendi; yalnızca geçen yıl 475 projeye yaklaşık 2,4 milyon riyal ayrıldı. Kamu kurumlarının somut sorunlarına çözüm üretmeyi hedefleyen “Stratejik Araştırma Programı” kapsamında 74 proje yürütülürken, sanayiyle işbirliğini hedefleyen “EJAAD” programı çerçevesinde 2,5 milyon riyal bütçeyle 61 proje geliştirildi.

Ülkede inovasyonu teşvik için 13 ayrı program hayata geçirilmiş durumda. Yükseköğretim kurumlarındaki inovasyon merkezlerini destekleyen ulusal program, öğrencilerin bitirme projelerini girişime dönüştürmeyi amaçlayan program, Falling Walls yarışmaları ve ulusal bilimsel araştırma ödülleri bunlar arasında sayılıyor. Ummanlı araştırmacılar, Cenevre Uluslararası Buluşlar Fuarı ve Kuala Lumpur Uluslararası Buluş ve İnovasyon Fuarı gibi platformlarda düzenli olarak boy gösteriyor.

Raporda, bilimsel dergilerin kalitesini yükseltmeye ve ulusal akademik yayıncılık altyapısını güçlendirmeye dönük reformlar, “bilgi temelli ekonomi” hedefine giden yolun temel sütunu olarak tanımlanıyor.
 

Umman Ulusal Günü kutlamları sadece resmi törenlerden ibaret değil halk da törenlere büyük bir coşkuyla katılıyor (Times of Oman)Umman Ulusal Günü kutlamları sadece resmi törenlerden ibaret değil halk da törenlere büyük bir coşkuyla katılıyor (Times of Oman)

Sosyal koruma sisteminde “yaşam döngüsü” yaklaşımı

Umman, Ulusal Gün öncesi güncellenen sosyal koruma sistemini de reform gündeminin merkezine yerleştiriyor. Yeni Sosyal Koruma Yasası, “koruma” kavramını çocukluktan yaşlılığa uzanan tüm yaşam evrelerini kapsayacak biçimde yeniden tanımlıyor.

Sistem; emeklilik ve hizmet sonu tazminatlarından analık ödeneğine, engellilik desteğinden düşük gelirli ailelere yönelik doğrudan nakit güvenlik ödemelerine ve tasarruf programlarına kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyor. Yeni mekanizmalar sayesinde hedeflenen nüfusun yüzde 63,6’sından fazlasına ulaşıldığı belirtiliyor. Özellikle “hane halkı gelir destek ödeneği”yle en kırılgan kesimlere daha adil ve hedefli destek sunulduğu vurgulanıyor.

Emeklilik fonlarının yeniden yapılandırılması da bu çerçevenin parçası. Sosyal Koruma Fonu’nun 2024–2025 geçiş dönemi stratejisinin yüzde 90’ından fazlası hayata geçirilirken, kamu ve özel sektörden toplam 92 kamu kurumu ve 29 bin 370 özel işyeri sisteme dahil edildi. Sigortalı Ummanlı çalışan sayısı 604 bini, aktif emekli aylığı alanların sayısı 121 bini aştı.

Engelli hakları, otizm ve yaşlı bakımında yeni adımlar

Sultan Heysem’in bu yıl eylülde verdiği talimatla, Sosyal Kalkınma Bakanlığı bünyesinde engelli hizmetlerinden sorumlu yeni bir müsteşarlık düzeyinde sektör kuruldu. Ardından ekim ayında yayımlanan 92/2025 sayılı Kraliyet Kararnamesi ile “Engellilerin Hakları Yasası” yürürlüğe girdi.

Nisan 2025’te Sultan’ın kararıyla, otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için 7 milyon riyal bütçeli bakım ve rehabilitasyon merkezi kurulması onaylandı; farklı vilayetlerde benzer merkezlere duyulan ihtiyaç için de fizibilite çalışmaları başlatıldı.

Çocuk koruma alanında Çocuk Koruma Rehberi ve Koruyucu Ailelerde Çocuk Bakımı Ulusal Rehberi yürürlüğe girdi. Çocuk bakım merkezleri ve gençlik evleri, yurttaşlık, eğitim, psikososyal ve sağlık boyutlarını içeren “alternatif aile ortamı” sunuyor. 2025’in ilk yarısı itibarıyla çocuk merkezlerinde 83, gençlik evlerinde 77 genç kalıyor. Yaşlılar için yürütülen evde bakım programından yararlananların sayısı ise 1327’ye ulaştı.

Sağlık sistemi: Organ nakli, yapay kalp ve küresel akreditasyonlar
Sağlık sektörü, “Umman Vizyonu 2040”ta tanımlanan “küresel standartlarla yönetilen öncü sağlık sistemi” hedefi doğrultusunda yeniden şekilleniyor.

Ulusal vizyon göstergelerini izleyen son rapor, 2024 - 2025 döneminde sağlık alanında kaydedilen ilerlemeye dikkat çekiyor. Umman, Legatum Refah Endeksi’nin sağlık başlığında 2019’dan bu yana 6 basamak yükselerek dünyada 55’inci, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da 6’ncı sıraya yerleşti.

Ulusal Sağlık Politikası’nın yürürlüğe girmesiyle, bulaşıcı olmayan hastalıklar için tarama programları, diyabet bakım programı, doğurganlık tedavileri, kanser ve kalp-damar hastalıkları hizmetleri ve tüberküloz ile solunum yolu hastalıklarına karşı mücadele programları güncellendi.

Altyapı cephesinde 2024 ve 2025’in başında 10 yeni sağlık kurumu açıldı; 7 hastane ve 21 sağlık kuruluşunun kapasitesi ve donanımı genişletildi. Şu anda 9 hastane ve Ulusal Sanal Sağlık Merkezi’nin de aralarında bulunduğu büyük projeler inşa ve geliştirme aşamasında.
 

Umman'ın sağlık atılımları arasında modern ve büyük hastaneler de yer alıyor, bunlar arasında Üniversite Tıp Şehri diye bilinen tam teşekküllü dev bir sağlık kompleksi de var (CW online)Umman'ın sağlık atılımları arasında modern ve büyük hastaneler de yer alıyor, bunlar arasında Üniversite Tıp Şehri diye bilinen tam teşekküllü dev bir sağlık kompleksi de var (CW online)

Organ nakli alanında da önemli eşikler aşıldı. Ulusal Organ Nakli Merkezi ilk yapay kalp implantasyonunu gerçekleştirdi; böbrek, karaciğer ve kornea nakillerinin sayısı arttı. Ülkede ilk kez bir Umman vatandaşına kalp nakli yapıldı. Beş yıllık hedef, kurulacak göz bankasıyla kornea alanında dışa bağımlılığı sona erdirmek. Donör ve alıcı haklarını güvenceye alan düzenleyici çerçeve de tamamlandı.

Bazı başvuru hastaneleri, hasta güvenliği ve hizmet kalitesi alanında uluslararası akreditasyon aldı. El Masarra, Nizwa ve Rustak hastaneleri, uluslararası kurumlarca akredite edilirken, Khoula Hastanesi Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF’ten “Bebek Dostu Hastane” unvanı aldı. Kraliyet Hastanesi ise Kanada merkezli ACI’den “Platin” statüsüne yükseldi.

Kraliyet Hastanesi Nükleer Tıp Bölümü, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın kalite güvence denetimini yüzde 92,5 gibi dünya ortalamasının hayli üzerinde bir puanla geçti. Çocukluk çağı temel aşılarında ise yüzde 99’un üzerinde aşılama oranına ulaşıldı.

11 Ocak 2020'de tahta geçen Umman Sultanı Heysem bin Tarık, reformların mimarı olarak görülüyor (Umman Dışişleri Bakanlığı)​​​​​​

11 Ocak 2020'de tahta geçen Umman Sultanı Heysem bin Tarık, reformların mimarı olarak görülüyor (Umman Dışişleri Bakanlığı)​​​​​​

​Parlamento, yargı ve denetim: Modern yönetimin mimarisi

Devlet raporu, Umman Konseyi’nin (Şura ve Devlet Konseyi) yasama yetkileri, uluslararası anlaşmaları gözden geçirme rolü ve kanun teklif etme/sistemleri iyileştirme görevleriyle “kurumsal işbirliğinin omurgasını” oluşturduğunu vurguluyor.

Yargı organı ise davaların daha hızlı sonuçlanması, usullerin sadeleştirilmesi ve ekonomik dönüşüme uygun bir adalet altyapısı oluşturulması hedefleriyle öne çıkıyor.

Mali ve idari denetim kurumlarının şeffaflık, hesap verebilirlik ve kurumsal–toplumsal ortaklık ilkelerini güçlendirdiği; iyi yönetişim ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine bu kanaldan katkı sunduğu belirtiliyor.

Çevre, tarım, balıkçılık ve su kaynakları

Umman çevre alanında da iddialı hedefler ortaya koyuyor. 2025 Küresel Kirlilik Endeksi’ne göre ülke, “en az kirli Arap ülkesi” konumunda ve dünya genelinde 22’nci sırada. El Vusta vilayetindeki sulak alan rezervinin Ramsar Sözleşmesi kapsamına alınması ve Cebel-i Ahder ile El Salil doğa koruma alanlarının UNESCO Biyosfer Rezervleri Ağı’na dahil edilmesi, ülkenin biyolojik çeşitliliği koruma çabalarının bir parçası.

Hava kalitesi, ülke genelindeki 56 istasyonla sürekli izleniyor. 3165 kilometrelik sahil şeridinin barındırdığı ekosistemler için de entegre bir deniz çevresi koruma ve sürdürülebilirlik programı yürütülüyor.

Tarım, balıkçılık ve su kaynakları, gıda ve su güvenliği hedefleri çerçevesinde yeniden kurgulanıyor. Ekim 2025 sonu itibarıyla tarım alanında toplam yatırım hacmi 1,85 milyar riyali bulan 449 proje bulunuyor. Su ürünleri üretimi 2024’te 901 bin tona çıkarak yüzde 13,5 büyüdü; üretim değeri 580 milyon riyale yükseldi. Su ürünleri yetiştiriciliği projelerine yapılan yatırımların 2025’te 1 milyar riyali aştığı ifade ediliyor.

Su yönetimi ayağında 82 yeraltı suyu besleme barajı, 117 yüzey suyu depolama barajı, 7 taşkın kontrol barajı ve 13 yapay yağmur istasyonu faaliyet gösteriyor. 4 binin üzerinde geleneksel su kanalı (aflaj) ve binlerce hidro-metrik istasyon, ülkenin sınırlı su kaynaklarının daha verimli kullanılmasına yardımcı oluyor.

Gençlik politikaları: “Yeniliklerin taşıyıcı kuşağı”

Umman yönetimi, gençliği “ülkenin süreklilik taşıyan kalkınma hamlesinin ana dayanağı” olarak tanımlıyor. Kültür, Spor ve Gençlik Bakanı ve Sultan’ın oğlu Şehzade Teyyazin bin Heysem, her yıl 26 Ekim’de kutlanan Umman Gençlik Günü vesilesiyle yaptığı konuşmada, Ummanlı gençlerin bilim, teknoloji, sanat, spor ve gönüllülük alanlarında ülkeyi temsil etme kapasitesine güvendiklerini vurgulamıştı.

Gençlik politikaları; Gençlik Elçileri Programı (diplomasi ve uluslararası temsil), “Mustead” kampı (geleceğe dönük beceriler), Gençlik Mükemmellik Ödülü, “Gençlerimize Teşekkürler” projesi (ilham verici rol modelleri görünür kılma), gönüllülüğü güçlendiren “İsnad” projesi ve Gençlik Girişimleri Kuluçkası gibi programlarla somutlaştırılıyor. Kısa film alanındaki “Tevâsul Ödülü” ve Ulusal Münazara Şampiyonası da gençlerin sözünü görünür kılan araçlar arasında.

Medyanın dijital dönüşümü: “Ayn” platformu ve yeni içerik ekonomisi

Ulusal rapor, Umman medyasını “kapsamlı kalkınma yürüyüşünün taşıyıcı sütunlarından biri” olarak sunuyor. Basılı, işitsel, görsel ve dijital mecralarda 2024 yılı boyunca 50 binin üzerinde haber, söyleşi, analiz ve araştırma yayımlandı; radyo ve televizyon bültenlerinin toplam sayısı 7 bini buldu.

“Ayn” adlı dijital platform, ülkenin en büyük medya içerik arşivi konumuna geldi. Canlı yayın, video ve ses içeriklerine yönelik toplam izlenme sayısı 14 milyonu aşarken, resmî medya portalına 12 milyon ziyaret gerçekleşti. Enformasyon Bakanlığı’nın sosyal medya hesaplarının toplam takipçi sayısı, 2024 sonu itibarıyla 6,48 milyona ulaştı; bakanlığa bağlı gazete ve dergilerin elektronik portallarına yapılan ziyaretler 40 milyona yaklaştı.

Genel kanal, Umman Live, Spor ve Kültür kanalları yıl boyunca toplam 8 bin 784 saat yayın yaptı. Genel radyo, Gençlik Radyosu, Kuran Radyosu ve İngilizce Radyo aracılığıyla 26 bin saatin üzerinde program dinleyiciyle buluştu. Özel radyo ve televizyonlar ise binin üzerinde canlı ve bant program yayımladı.

Uluslararası alanda Umman’ın “medeniyet, kültür, ekonomi, turizm ve yatırım” kimliğini öne çıkaran 1000’i aşkın dosya ve 3 bin 800’ü aşkın makale, farklı ülkelerdeki medya kuruluşlarında yayımlandı.

Büyüme, enflasyon ve borç: “Dengeli disiplin” hedefi

Ekonomide ise 10’uncu Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın (2021–2025) sonuna yaklaşılırken, petrol dışı gelirleri artırma ve üretim tabanını çeşitlendirme çabaları öne çıkıyor.

Devlet borcu, 2024’ün ikinci çeyreğinde yaklaşık 14,4 milyar riyal iken, 2025’in aynı döneminde 14,1 milyar riyale geriledi. Aynı dönemde kamu gelirleri 5,84 milyar, kamu harcamaları ise 6,09 milyar riyal düzeyinde gerçekleşti; harcama tarafındaki artışın büyük kısmı kalkınma yatırımlarından kaynaklandı.

Dış ticaret dengesinde 2024 Temmuz’unda 5,43 milyar riyal olan fazla, 2025 Temmuz’unda 3,55 milyar riyale gerilese de, petrol dışı mal ihracatının yüzde 11,3 artışla 3,89 milyar riyale çıkması dikkat çekti.

2025’in ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla GSYH yüzde 0,6 artarak 10,17 milyar riyale yükseldi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Umman’ın notunu “BBB-” seviyesinde, görünümünü ise “durağan” olarak korudu; gerekçe olarak mali disiplin ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara rağmen makroekonomik istikrarın sürdürülmesi gösterildi.

Yabancı doğrudan yatırımların toplam hacmi 2025’in ikinci çeyreği itibarıyla 30,27 milyar riyale ulaştı; yılın ilk yarısında ülkeye 3,43 milyar riyal yeni yatırım girişi oldu.

Özel ekonomik bölgeler, serbest bölgeler ve sanayi şehirleri, son 5 yılda toplam yatırım hacmini 14,12 milyar riyalden 22 milyar riyale çıkardı; bu bölgelerde çalışan sayısı 80 bine yaklaşırken, istihdamın yüzde 39’unu Ummanlılar oluşturdu. 2025’in ilk yarısında sanayi odaklı 138 yeni yatırım sözleşmesi imzalandı; Duqm Özel Ekonomik Bölgesi’nde madencilik, metal sanayi ve yeşil hidrojen gibi alanlarda “nitelikli projelerin” devreye girmesi bekleniyor.

Enflasyon tarafında ise ülke, 2025’in ilk 9 ayında ortalama yüzde 0,80’lik oranla son derece düşük bir seviyeyi korudu. Aynı dönemde reel GSYH büyümesi yüzde 2,3 olarak kaydedildi. Uluslararası kuruluşların tahminlerine göre Umman ekonomisi 2025’te yaklaşık yüzde 2,9, 2026’da ise yüzde 3,7 büyüyebilir.
 

Umman'ın Duqm ticaret merkezi tüm dünyadan milyarlarca dolarlık yatırımı ülkeye çeken bölgeler arasında (Times of Oman)

Umman'ın Duqm ticaret merkezi tüm dünyadan milyarlarca dolarlık yatırımı ülkeye çeken bölgeler arasında (Times of Oman)

Umman Yatırım Otoritesi: Üç portföy, 50’den fazla ülke

Umman Yatırım Otoritesi, devletin yatırım kolu olarak özel sektörle ortaklıklar kurup ülke dışından stratejik ortaklar çekmeye odaklanıyor. Kurumun varlıkları 20 milyar riyalin üzerine çıkarken, elde edilen 1,58 milyar riyal kârın 800 milyonu doğrudan devlet bütçesine aktarıldı. Global SWF Enstitüsü’nün raporuna göre otorite, 5 yıllık getiri oranında egemen varlık fonları arasında dünyada 8’inci sıraya yükseldi.

Yatırımlar üç ana portföye dağıtılıyor: Ulusal Kalkınma Portföyü, Nesiller Portföyü ve Future Fund Oman. Coğrafi olarak bakıldığında yatırımların yüzde 61,3’ü Umman içinde, yüzde 19,9’u Kuzey Amerika’da; kalan kısım ise Avrupa, Asya, Afrika ve Latin Amerika’ya yayılmış durumda.

Yalnızca bu yıl, farklı vilayetlerde toplam değeri 450 milyon riyali aşan 14 ulusal projenin tamamlandığı, bu projelerin gıda güvenliği, imalat sanayi ve su kaynakları gibi alanlarda yaklaşık 1350 yeni istihdam yaratacağı kaydediliyor.

Umman'ın Türkiye'deki 54. Ulusal Gün kutlaması, geçen yıl Umman Sultanlığı Ankara Büyükelçisi Saif Rashid Saif Al Jahwari'nin ev sahipliğinde düzenlenmişti 55. Ulusal Gün kutlaması da bugün yapılacak (Independent Türkçe) Umman'ın Türkiye'deki 54. Ulusal Gün kutlaması, geçen yıl Umman Sultanlığı Ankara Büyükelçisi Saif Rashid Saif Al Jahwari'nin ev sahipliğinde düzenlenmişti 55. Ulusal Gün kutlaması da bugün yapılacak (Independent Türkçe) 

Dış politika: Arabuluculuk ve bölgesel krizlerde konumlanma

Umman’ın Ulusal Gün raporu, dış politikanın “karşılıklı saygı, iç işlerine karışmama, uluslararası hukuk ve çok taraflılık” ilkelerine dayandığını yineliyor.

Sultan Heysem, son dönemde Türkiye, Belçika, Hollanda, Rusya, Belarus, Cezayir ve İspanya’nın da aralarında bulunduğu ülkeleri ziyaret etti; Birleşik Krallık Kralı ve başbakanıyla da görüşmeler yaptı. Aynı süreçte Bahreyn Kralı, Kuveyt ve Katar emirleri, Birleşik Arap Emirlikleri, İran ve Angola cumhurbaşkanları ile Türkiye ve Belarus liderleri Muskat’ta ağırlandı.

Ülke, 12 Nisan 2025’te İran ile ABD arasındaki nükleer müzakere sürecine de ev sahipliği yaptı. Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin başkanlık ettiği İran heyeti ile ABD’nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff’un liderlik ettiği Amerikan heyeti, Muskat ve Roma’da 5 tur görüşme gerçekleştirdi; görüşmelere “yapıcı ve dostane atmosferin” hakim olduğu vurgulandı.

6 Mayıs’ta Umman’ın aracılığında, Yemen’deki Ensarullah hareketi ile ABD arasında Kızıldeniz ve Babülmendep’teki Amerikan gemilerine yönelik saldırıların durdurulmasını ve seyrüsefer güvenliğinin sağlanmasını öngören bir ateşkes anlaşması duyuruldu.

Rapor, Umman’ın İsrail’in Katar topraklarını ve bölgedeki diğer ülkeleri hedef alan saldırılarını, siyasi suikastları ve “bölgesel istikrara tehdit oluşturan adımlarını” sert ifadelerle kınadığını aktarıyor. Gazze Şeridi’ndeki saldırılar için de uluslararası toplumu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni sivillerin korunması ve saldırıların derhal durdurulması yönünde sorumluluk almaya çağırıyor.

Umman, Filistin halkına adaletin, İsrail işgalinin sona ermesinden ve Doğu Kudüs başkentli bağımsız Filistin devletinin kurulmasından geçtiğini, bunun da uluslararası meşruiyet kararları ve Arap Barış Girişimi’ne uygun tek çözüm olduğunu savunuyor.

Ülke ayrıca, İsrail’in İran topraklarına yönelik askeri saldırılarını “bölgesel barışı dinamitleme riski taşıyan tehlikeli bir tırmanma” olarak niteliyor; Suriye’de ise BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde, ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde siyasi çözüm çağrısını yineliyor.

Umman Sultanlığı, tüm bu başlıkları 20 Kasım Ulusal Günü kutlamalarına hazırlık bağlamında, “yenilenmiş kalkınma hamlesinin bilançosu” olarak sunuyor. Muskat yönetimi, eğitimden inovasyona, sosyal korumadan sağlık ve çevre politikalarına, ekonomiden arabuluculuk diplomasisine uzanan bu tablonun, ülkeyi 2040 hedeflerine bir adım daha yaklaştırdığını vurguluyor.


Suudi Arabistan-ABD ortak açıklaması: Tüm alanlarda iş birliği anlaşmaları imzalandı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump dün düzenlenen ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'na katıldı (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump dün düzenlenen ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'na katıldı (SPA)
TT

Suudi Arabistan-ABD ortak açıklaması: Tüm alanlarda iş birliği anlaşmaları imzalandı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump dün düzenlenen ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'na katıldı (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump dün düzenlenen ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'na katıldı (SPA)

Suudi Arabistan ve ABD, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın ABD ziyaretinin sonunda ortak bir açıklama yayınladı.

Açıklamada, Suudi Arabistan ve ABD taraflarının ‘köklü dostluk ve stratejik ortaklık bağlarına olan derin bağlılıklarını teyit ettikleri ve iki dost ülke arasındaki ortaklığı tüm alanlarda güçlendirmenin yollarını görüştükleri’ belirtildi.

Açıklamada, iki tarafın ‘son gelişmeleri ve karşılıklı ilgi alanlarını görüştüğü, bölgesel ve uluslararası arenada her iki ülke için önemli olan olaylar ve konular hakkında görüş alışverişinde bulunduğu ve iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın güçlendirilmesi için yapılan çabaları ele aldıkları’ belirtildi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın ABD ziyareti sırasında ayrıca stratejik savunma anlaşması, yapay zeka (AI) konusunda stratejik ortaklık, sivil nükleer enerji alanında iş birliği görüşmelerinin tamamlanmasına ilişkin ortak açıklama ve uranyum, mineraller, kalıcı mıknatıslar ve kritik metaller için tedarik zincirlerinin güvenliğini sağlama konusunda stratejik iş birliği çerçevesi imzalandı. Bunun yanında Suudi Arabistan’ın ABD’deki yatırımlarını hızlandırmak için prosedürleri kolaylaştırmaya yönelik stratejik bir çerçeve, finansal ve ekonomik ortaklık düzenlemeleri, finansal piyasalar sektöründe iş birliği düzenlemeleri, ABD federal araç güvenlik standartlarının karşılıklı tanınması ve eğitim ve öğretim alanında bir mutabakat zaptı imzalandı.

Öte yandan ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu, iki taraf arasında yaklaşık 270 milyar dolar değerindeki çeşitli anlaşmaların ve mutabakat zaptlarının imzalanmasıyla sonuçlandı.