Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Bidevi, Körfez ülkelerinin birlikte dünyanın sekizinci en büyük ekonomisini oluşturduğunu, ekonomilerinin yıllık toplam büyümesinin yaklaşık yüzde 6 olduğunu ve toplam gayri safi yurtiçi hasılasının 2,4 trilyon dolara ulaştığını söyledi.
Bidevi dün Dubai'de düzenlenen ‘Arap Medya Forumu’nda katıldığı bir oturumda, Körfez ülkelerinin siyasi olarak açık ve net bir tutum benimsediğini ve bu tutumun onlara uluslararası alanda saygın bir konum kazandırdığını kaydetti. Bunun, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yı bir araya getiren BRICS grubunun Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni üyeliğe (BAE) davet etmesi ile açıkça görüldüğüne işarette bulundu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bidevi konuşmasında, Körfez ülkelerinin diplomatik olarak aktif olduğunu ve bu durumun, New York'ta düzenlenen son Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarında yoğun bir şekilde faaliyet göstermelerinden açıkça görüldüğüne dikkat çekti. Bu durum, Körfez ülkelerinin siyasi ve ekonomik alanlarda önemli bir rol ve ağırlığa sahip olduğunu, aynı zamanda dünyanın en önemli enerji kaynaklarından bazılarına sahip olan kritik bir bölge olduğunu, kalkınma ve insani yardım alanında önemli katkılarda bulunduğunu ve bu katkıların dünyanın farklı bölgelerine olumlu yansımalara sahip olduğunu gösteriyor.
Ekonomik ağırlık
KİK Genel Sekreteri, Körfez bölgesinin önemli bir ekonomik güç olduğunu gösteren bazı veriler sundu. Söz konusu verilere göre Körfez ekonomisinin yıllık büyüme oranı yaklaşık yüzde 6 ve altı ülkenin toplam ekonomisi, dünyanın sekizinci en büyük ekonomisini oluşturuyor.
Bidevi, Körfez ülkelerinin toplam gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2,4 trilyon doların üzerinde olduğunu ve 2050 yılına kadar 6 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini söyledi. Ayrıca, Körfez ülkelerinin toplam varlık fonu büyüklüğünün 3,225 trilyon dolar olduğunu ve Körfez içi ticaret hacminin 107 milyar dolar olduğunu belirtti.
Eşit mesafe
KİK Genel Sekreteri, küresel güçler arasındaki rekabetin arttığı bir dönemde, Körfez ülkelerinin siyasi ve ekonomik olarak dengeli ve istikrarlı bir strateji izlediğini kaydetti.
Bidevi, Körfez ülkelerinin, geçtiğimiz yıl Riyad'da ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya gelen altı Körfez ülkesi liderinin katıldığı zirve ve geçen aralık ayında Riyad'da düzenlenen ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in de katıldığı Körfez-Çin zirvesini örnek olarak gösterdi.
Bidevi, Körfez İşbirliği Konseyi Dışişleri Bakanları ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Moskova'da düzenlediği ve iki ülke arasındaki stratejik diyalog çerçevesinde gerçekleşen toplantıya ve Körfez İşbirliği Konseyi Dışişleri Bakanları ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Riyad'da düzenlediği toplantıya da atıfta bulundu. Genel Sekreter, bu siyasi hamlelerin, Körfez ülkelerinin herkesle eşit mesafede durduğunu ve açık ve şeffaf bir şekilde hareket ettiğini gösterdiğini söyledi.
İyi komşuluk
KİK Genel Sekreteri Körfez ülkeleri ile İran arasındaki yakınlaşmanın yeni bir gelişme olmadığını söyledi. Bidevi, bu sürecin uzun süredir devam ettiğini ve İran'ın iyi komşuluk ilişkileri temelinde, içişlerine müdahale etmeme ve uluslararası anlaşmalara saygı duyma ilkelerine dayanan ilişkiler kurma çağrısı ile başladığını belirtti. Bidevi, geçtiğimiz mart ayında Suudi Arabistan ve İran arasında gerçekleşen yakınlaşmanın olumlu bir adım olduğunu ve bölgesel istikrara katkı sağlayacağını vurguladı. Körfez ülkelerinin de bu yakınlaşmayı memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Ancak Bidevi dün Suudi Arabistan-Yemen sınırında Bahreyn güçlerini hedef alan ve iki Bahreyn askerinin ölümüne neden olan Husi saldırısının, yakınlaşma çabalarını geriye götürdüğünü belirtti.
Bidevi, İran'ın bölge ülkeleri ile iyi komşuluk ilişkileri temelinde doğal ilişkiler kurmasının önemine inandığını ifade etti. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir-Abdullahiyan ile yaptığı görüşmeye atıfta bulunarak, Abdullahiyan'ın bu yakınlaşmayı gerçekleştirmek ve Körfez ülkeleri ile doğal ilişkiler kurmak istediğini söylediğini aktardı. Bidevi, Körfez ülkelerinin, bu yakınlaşmanın, karşılıklı saygı ve içişlerine müdahale etmeme temelinde gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı. İran'ın da bu yakınlaşmaya yönelik iyi niyet göstergesi sunması gerektiğini kaydetti.
Ekonomik bütünleşme
Bidevi, Körfez ülkelerinin ekonomik olarak daha fazla entegre olması için çaba gösterdiklerini söyledi. Söz konusu çabaların, Körfez ülkelerinin ortak bir pazar oluşturması ve gümrük birliği kurması yoluyla gerçekleştirileceğini belirtti.
Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Bidevi, Körfez ülkelerinin siyasi, güvenlik ve askeri alandaki koordinasyonunun en üst düzeyde olduğunu kaydetti. Ancak ekonomik entegrasyonu tamamlamak ve uzun vadeli hedeflere ulaşmak için bazı tavizlerde bulunmak gerektiğinin altını çizdi. Genel Sekreter, Körfez ülkelerinin, ekonomik olarak daha fazla entegre olmanın, bölgesel istikrar ve refahı artıracağına inandığını vurguladı. Ancak, bu entegrasyonu tamamlamak için, Körfez ülkelerinin bazı tavizlerde bulunması gerektiğine dikkat çekti.
Bidevi, Körfez ülkeleri liderlerinin, ekonomik entegrasyonu tamamlamanın stratejik bir öneme sahip olduğu konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Bu, Körfez İşbirliği Konseyi'nin son toplantısında liderlerin, Genel Sekreter’i bu konudaki çabaları hızlandırmakla görevlendirmesiyle açıkça görülüyor. Ancak Bidevi, bazı görüş farklılıklarının, bu konuda ilerlemeyi engellediğini belirtti.
Bu stratejik hedefin gerçekleştirilmesine olan inancını vurguladı ve bölgede bu yolda önemli ilerlemeler olduğunu ifade etti. Söz konusu ilerlemelerden birinin, Güney Irak'ın da projeye bağlanmasına öncülük eden Körfez elektrik şebekesi projesi. Genel Sekreter, bu konuda açık bir diyalog olduğunu ve bu çabaların, Konsey üyesi ülkeler arasında istenen ekonomik entegrasyonu sağlayacak bir anlaşmaya varma konusunda bir atılım görmesini umduğunu dile getirdi.
Dünya bir yol ayrımında
Ayrıca, akademik uzmanlar ve siyasi analistler, mevcut küresel sistemin görünümünü ve yeni bir küresel sistemin ortaya çıkma fırsatlarını, bazılarının dünyanın iki kutuplu sisteme veya çok kutuplu bir dünyaya geri dönmesinin başlangıcı olarak görebileceği mevcut jeopolitik dönüşümler ışığında değerlendirdiler.
‘Yeni bir küresel sisteme mi giriyoruz?’ başlıklı oturumda katılımcılar, ABD ve Avrupa'nın siyasi ve ekonomik nüfuzunun devam etmesi ve küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın en büyük payını elinde bulundurması nedeniyle mevcut küresel sistemin önümüzdeki yıllarda devam edeceği tahmininde bulundu. Diğerleri ise, Kuzey'in Güney ile buluştuğu ve ekonomik blokların rolünün arttığı yeni bir küresel sistemin şekillenmeye başladığına işaret etti.
Dubai Medya'dan gazeteci Nevra Rommel tarafından yönetilen ve Dr. Muhammed er-Rumeyhi, Kuveyt Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü, Abdulaziz el-Hamisi, Arap siyaseti konusunda yazar ve araştırmacı, Ahmed el-Müslimani, Kahire Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı ve ‘eş-Şark Gazetesi’ yazarı İyad Ebu Şakran'ı bir araya getiren oturumda katılımcılar, hem Suudi Arabistan hem de BAE'nin mevcut küresel ekonomik manzarada oynadığı etkili rolün önemi konusunda hemfikir oldular. Bu, ulusal çıkarların herhangi bir başka gündemin önüne geçtiği bir liderlik altında, tüm güçlere açılma ve ekonomik ve kalkınma çıkarlarını gerçekleştiren bloklara katılmanın bir sonucu olarak değerlendirildi.
Üç ülke, Suudi Arabistan-İran ilişkilerinde kaydedilen sürekli ilerlemeyi ve bunun iki ülke arasında doğrudan iletişim için sağladığı fırsatları memnuniyetle karşıladı. (Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı)
