Suudi Arabistan ve Afrika: Kıtasal ekonomik entegrasyona doğru

Muhammed bin Selman, Riyad zirvesinde İsrail’in ihlallerini kınadı… Suudi Arabistan Kralı Afrika’da kalkınma girişimini başlattı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
TT

Suudi Arabistan ve Afrika: Kıtasal ekonomik entegrasyona doğru

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’daki Suudi Arabistan-Afrika zirvesine başkanlık ederken (SPA)

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’e vekalet eden Veliaht Prens ve Başbakan Muhammed bin Selman’ın başkanlığında başkent Riyad’da düzenlenen Suudi Arabistan-Afrika zirvesi sırasında Suudi Arabistan ve Afrika ülkeleri, stratejik iş birliğini güçlendirecek, kıtasal ekonomik entegrasyonun temellerini attı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, zirvenin açılışında İsrail’in ihlallerini kınadı. Gazze Şeridi’nde tanık olunan askeri saldırıyı, sivillerin hedef alınmasını ve işgalci İsrail’in uluslararası insancıl hukuku sürekli olarak ihlal etmesini kınadı. Bu savaşı ve Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini durdurmanın ve istikrarın yeniden kazanılıp barışın sağlanması yönünde gerekli koşulların oluşturulmasının elzem olduğunu vurguladı.

Veliaht Prens zirve sırasında, kıta ülkelerinde 10 yıllık bir süre içinde değeri 1 milyar doları aşan kalkınma projeleri ve kalkınma programlarının hayata geçirilmesi için Suudi Arabistan Kralı’nın Afrika’da kalkınma girişiminin başlatıldığını duyurdu.

Suudi Arabistan, Krallık’ın Afrika kıtasındaki ülkelerde iş birliği ve ortaklığı geliştirip ticaret ve entegrasyonu artırma kararlılığını teyit eden bir adımla, Afrika kıtasındaki işlenmemiş fırsatları yakalamak için milyarlarca dolarlık yatırım yapmaya karar verdi.

Suudi Arabistan ile manevi, kültürel, ekonomik ve ticari ilişkileri hatırlatarak zirveyi “tarihi” olarak nitelendiren Afrikalı liderler, özellikle kalkınma ve ekonomik alanlarda kısa, orta ve uzun vadeli bir strateji doğrultusunda iş birliğinin temellerinin atılması çağrısında bulundular.

Afrikalı liderler Suudi Arabistan’ın Afrika’daki kalkınma çabaları ile bir rol model teşkil ettiğine dikkat çektiler. Mali destek, siyasi ve güvenlik yönleri ve bölgesel entegrasyonun yanı sıra, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz havzasındaki kalkınmanın ilerletilmesindeki önemli rolünü vurguladılar.

Zirve, Suudi Arabistan-Afrika iş birliğinin yol haritasını içeren ‘Riyad Bildirgesi’ planının kabul edilmesiyle sona erdi. Buna göre liderler, paylaşılan stratejik ortaklık, ortak çıkarlar ve coğrafi, tarihi ve kültürel bağlar temelinde, Afrika ülkeleri ile Suudi Arabistan arasındaki iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını yinelediler.

Suudi Arabistan ise Afrika kıtasıyla tarihi bağlarının ve kıtanın tüm ülkeleriyle siyasi, ekonomik, yatırım, ticari, kalkınma, kültürel ve sosyal alanlardaki ilişkilerini geliştirmeye verdiği özenin altını çizdi.

Liderler, zirvenin dört çalışma grubunun oluşturulmasına ilişkin tavsiyelerini kabul etti. Bunlar; Siyasi, Güvenlik ve Askeri İşlerden Sorumlu Radikalizm ve Terörizmle Mücadele Grubu, Ekonomik, Kalkınma, Ticari ve Yatırım İşleri Grubu, Kültür, Eğitim ve Uygar İletişim Grubu ile İnsani ve Sağlık İşleri Grubu. Zirve sonuçlarının takip edilebilmesi için zirvenin bitiminden itibaren altı ay içerisinde bu grupların çalışma oturumlarına başlaması kararlaştırıldı.



Hamas liderlerinin Doha’dan ayrıldığını doğrulayan Katar, ofislerinin ‘kalıcı olarak’ kapatılmadığını bildirdi

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari
TT

Hamas liderlerinin Doha’dan ayrıldığını doğrulayan Katar, ofislerinin ‘kalıcı olarak’ kapatılmadığını bildirdi

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari bugün yaptığı açıklamada Hamas liderlerinin Doha'dan ayrıldığını doğrularken, ‘Hamas’ın Katar'ın başkentindeki siyasi bürosunun kalıcı olarak kapatılmadığını’ da bildirdi.

El-Ensari Doha'da düzenlediği basın toplantısında, “Hamas müzakere ekibinin bir parçası olan liderler şu anda Doha'da değiller ve bildiğiniz gibi çeşitli başkentler arasında hareket ediyorlar (...) Doha'daki Hamas ofisi arabuluculuk süreci için kuruldu. Arabuluculuk süreci olmadığında, ofisin kendisinin de bir işlevi olmadığı açıktır. Şayet Hamas ofisini kapatma kararı alınırsa, bunu bu platformdan duyacaksınız” ifadelerini kullandı.

(foto altı) Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'na bağlı Filistinli savaşçılar, 19 Temmuz 2023. (Reuters)

Daha önce Doha, Hamas ve İsrail arasındaki arabuluculuk faaliyetlerinin askıya alındığını duyurmuş, Katar Dışişleri Bakanlığı da bu kararı ‘ciddiyetsizlik ve şantajın reddedilmesi sonucunda’ aldıklarını açıklamıştı. Katar Dışişleri Bakanlığı tarafından o dönemde yapılan resmî açıklamalara göre, bu çabalar müzakerelerin son turunda bir anlaşmaya varılamaması üzerine askıya alındı.

El-Ensari, Katar'ın arabuluculuk çabalarına ancak Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmek ve insani acılara son vermek için gerekli ciddiyet gösterildiğinde yeniden başlayacağını açıkladı. El-Ensari ayrıca, Katar'ın arabuluculuğunun şantaja maruz kalmasını kabul etmeyeceğini de vurguladı.

Mısır, Katar ve ABD aylardır İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varılması ve iki taraf arasında esir ve mahkûmların takas edilmesi için dolaylı müzakereler yürütüyordu. Son anlaşmaya varma çabaları, İsrail'in kendi koşullarını karşılamadığı gerekçesiyle anlaşmayı reddetmesi, 6 Mayıs'ta Refah'a askeri bir operasyon başlatması ve ertesi gün Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını kontrol altına almasının ardından durdu.