Suudi Arabistan, Gazze’de derhal ateşkes sağlanması ve İsrail’in sorumlu tutulması yönündeki talebini yineledi

Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)
Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)
TT

Suudi Arabistan, Gazze’de derhal ateşkes sağlanması ve İsrail’in sorumlu tutulması yönündeki talebini yineledi

Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)
Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)

Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu, Kral Selman bin Abdulaziz başkanlığında bugün başkent Riyad’da toplandı.

Toplantıda, İsrail güçlerinin savunmasız sivillere, sağlık tesislerine ve yardım ekiplerine karşı devam eden ihlalleri, acımasız ve insanlık dışı eylemleri karşısında Suudi Arabistan’ın derhal ateşkes ilan edilmesi ve uluslararası hesap verme mekanizmalarının harekete geçirilmesi yönündeki talebi yinelendi.

Bakanlar Kurulu, bölgesel ve uluslararası gelişmeler, özellikle de Gazze Şeridi’ndeki durumla ilgili gelişmeleri ele aldı.

Toplantıda, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Kenya Devlet Başkanı William Ruto’dan aldığı mesaj da dahil olmak üzere, geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan ile bazı ülkeler arasında gerçekleştirilen görüşmelerin içeriği hakkında da bilgi verildi.

FOTO: Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)
Kral Selman Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık ediyor (SPA)

Suudi Arabistan ile Karayipler Topluluğu’nun (CARICOM) ortak zirvesinin elde ettiği, iki taraf arasındaki ilişkilerin çok taraflı ve ikili düzeyde güçlendirilmesine ve çeşitli alanlarda işbirliğinin kapsamının genişletilmesine olumlu etki yapacak sonuçlarına övgüde bulunuldu.

Toplantıda, Suudi Arabistan’ın bu yıl ev sahipliği yaptığı zirvelerin, Riyad’ın uluslararası düzeyde sahip olduğu statü ve takdirin bir göstergesi olduğuna vurgu yapıldı.

Bu zirvelere ev sahipliği yapılmasının, Suudi Arabistan’ın aynı zamanda kardeş ve dost ülkelerin yanı sıra uluslararası bloklarla işbirliği bağlarını güçlendirme konusundaki kararlılığını, bölgede ve genel olarak dünyada güvenlik, istikrar ve refahın sağlanmasındaki önemli rolünü yansıttığı ifade edildi.

Enformasyon Bakanı Selman Dusari’nin toplantının ardından Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’ya yaptığı açıklamaya göre, Suudi Arabistan’ın Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) 2023-2027 dönemi için Yönetim Kurulu’na yeniden seçilmesi ele alındı.

Bu gelişme, ülkenin uluslararası işbirliği, stratejik hedeflere ulaşma çabaları ve katılımcı çalışmalardaki hayati rolünün güçlendirilmesi olarak değerlendirildi.

FOTO: Bakanlar Kurulu toplantısından bir kesit (SPA)
Bakanlar Kurulu toplantısından bir kesit (SPA)

Ülke ekonomisinde öne çıkan gelişmeler ve enflasyonun üst üste beşinci aydır yavaşlamaya devam etmesine ilişkin istatistikler ve göstergeler gözden geçirildi.

Toplantıda ayrıca, bu durumun ülke ekonomisinin gücünü ve enflasyondaki küresel artışlara karşı devletin erkenden aldığı önlem ve tedbirlerin etkinliğini yansıttığı vurgulandı.

Toplantıda, Suudi Arabistan’ın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco tarafından Doğu Eyaleti ve Rubülhali Çölü’nde iki yeni doğalgaz sahasının keşfedilmesi takdir edildi.

Bu keşiflerin, Suudi Arabistan’ın küresel enerji sektöründeki lider konumunu destekleyeceğinin de altı çizildi.

Bakanlar Kurulu toplantısında ülkenin iç işlerine ilişkin bir takım kararlar da alındı.



Körfez ülkeleri, olası İsrail-İran savaşında nasıl bir politika izleyecek?

İran'ın İsrail'e misillemesi Tahran'da sevinçle karşılanmıştı (AFP)
İran'ın İsrail'e misillemesi Tahran'da sevinçle karşılanmıştı (AFP)
TT

Körfez ülkeleri, olası İsrail-İran savaşında nasıl bir politika izleyecek?

İran'ın İsrail'e misillemesi Tahran'da sevinçle karşılanmıştı (AFP)
İran'ın İsrail'e misillemesi Tahran'da sevinçle karşılanmıştı (AFP)

İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmaların İran'a da sıçramasıyla Ortadoğu'da topyekun savaş riski her geçen gün artıyor. 

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian'ın analizinde, Sünni bir koalisyon oluşturan Körfez ülkelerinin İran'a ya da onun desteklediği milislere doğal olarak sıcak yaklaşmadığı belirtiliyor.

Guardian'ın diplomasi editörü Patrick Wintour'un kaleme aldığı analizde, Körfez ülkelerinin İsrail'in İran'a karşı saldırıları artırmasını istemediği ve gerilimi düşürmek için ABD'nin devreye girmesini talep ettiği aktarılıyor. 

Irak, Kuveyt, Umman, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının bölgede istikrar ve refaha giden tek yol olduğunu vurguladığı belirtiliyor. 

Ayrıca analizde, Körfez ülkelerinin Filistinlilere insani yardım ve siyasi destek dışında bir şey sağlamamaya yönelik ortak stratejilerini değiştirmeyeceği savunuluyor. 

Son çatışmaların ardından İsrail'in misilleme olarak İran'daki petrol altyapısını ve nükleer tesisleri hedef alabileceği de öne sürülüyor. Wintour, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'nin (GCC) bu olasılıktan epey tedirgin olduğunu aktarıyor. 

GCC'nin Lübnan'daki saldırılarını durdurması için İsrail'e çağrı yaptığı fakat İran'in İsrail'e misillemesini destekleyen bir açıklamada bulunmadığına işaret ediliyor. 

Analizde, İsrail'in saldırılarını genişletmesiyle Körfez ülkelerinin bir ikilemle karşı karşıya kalacağı belirtiliyor. Bir yandan İran'ın bölgedeki etkisinin uzun vadede zayıflaması, burada sadece İsrail'in egemen olduğu istikrarsızlaştırıcı bir güç boşluğu yaratabilir. Diğer yandan bu boşluk, Körfez ülkeleri için İran'ın zayıflığından faydalanma ve Tahran'ın desteklediği milisleri geri püskürtme fırsatı yaratabilir. 

Analize göre İran'ın zayıflaması, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'ye Tahran destekli grupları dizginlemesi için daha fazla alan sağlayabilir. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da Lübnan'daki nüfuzunu yeniden kazanabilir.

Wintour, en önemli denge unsurunun Suudi Arabistan-İran ilişkileri olduğunu belirtiyor. İki ülke, Çin'in ev sahipliğiyle 10 Mart 2023'te bir araya gelerek ilişkileri normalleştirme kararı almıştı. 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkiler tekrar başlatılmıştı.

Berlin merkezli Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nin pazartesi yayımladığı raporda da Riyad ve Tahran arasındaki ilişkilerin bölgede barışı sağlamaya yönelik kilit önem taşıdığına dikkat çekilmişti.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal Bin Ferhan'la Katar'da dün yaptığı görüşmede, İsrail'in bölgedeki saldırganlığına karşı İslam ülkelerine birlik çağrısı yapmıştı.

İsrail'in bir sonraki adımı ne olacak?

İsrail'in önce Hamas lideri İsmail Haniye'yi Tahran'da, sonra da Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ı Beyrut'ta öldürmesinin ardından İran da aylardır beklenen misillemeyi salı gecesi yapmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın "ağır bedel" ödeyeceğini söylerken, ABD de Tel Aviv yönetimine destek veriyor. 

Amerikan medya kuruluşu CNN, "bölgesel savaşın fiilen başladığını" yazıyor. Kimliğinin açıklanmamasını isteyen İsrailli bir eski üst düzey askeri yetkili, Tel Aviv yönetiminin seçeneklerini değerlendirdiğini belirtiyor. 

Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, İran'a kapsamlı saldırı düzenlenmesini savunuyor fakat CNN'e konuşan yetkili, Tel Aviv'in fevri davranmayacağını ve daha ölçülü bir saldırı planı yapabileceğini öne sürüyor. 

Öte yandan Amerikan gazetesi New York Times (NYT), İsrail ordusunun İran'a güçlü bir misilleme düzenleyebileceğini yazıyor. İsrail'in Ulusal Güvenlik Konseyi'nde İran stratejisinden sorumlu eski yetkili Yoel Guzansky, şunları söylüyor: 

İsrail'de ordu, savunma uzmanları, analistler ve siyasetçiler arasında İran'ın saldırısına güçlü şekilde karşılık verilmesine dair fikir birliği var.

NYT'ye konuşan yetkililer, Tel Aviv'in misillemeye yönelik kararını büyük ihtimalle cuma akşamı Roş Haşanah'ın sona ermesiyle vereceğini belirtiyor. Roş Haşanah'ta Yahudiler, İbrani takvimine göre yeni yılın gelişini kutluyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times, CNN