Azerbaycan'ın Uluslararası Güvenlik ve Ekonomik İşbirliğinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Yalchin Rafiyev, Suudi Arabistan'ın Ortadoğu bölgesinde güvenlik ve istikrarın artırılmasında, Gazze'deki savaşı durdurmak için ortak eylem mekanizmalarının harekete geçirilmesine yönelik Riyad'da yapılan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi (AL) Olağanüstü Ortak Zirvesi’nde alınan bir kararla kurulan Dışişleri Bakanları Komitesi’nin çalışmalarını ileriye taşımada ve aynı amaçla uluslararası desteği kazanma çabalarında önemli bir rol üstlendiğini vurguladı.
Rafiyev, Suudi Arabistan-Azerbaycan ilişkilerine dair şunları söyledi:
“İki ülke güçlü ve köklü ilişkilere sahip. Uluslararası kuruluşlar bünyesinde ve birçok girişimde birbirimize destek olduk. Örneğin, Suudi Arabistan’ın Expo 2030'a ev sahipliği yapma adaylığını ve 2034 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapma girişimini destekledik.”
Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Rafiyev, Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, Suudi Arabistan ile ilişkilere dair şu açıklamada bulundu:
“Mevkidaşım Suudi Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid bin Abdulkerim El-Hireyci ile ikili gündemimizde yer alan çeşitli, birçok konuyu görüştüm. İş birliğimizin geleceğine ilişkin görüşleri ve beklentileri konuştuk. Başarısının farkında olduğumuz ikili ilişkilerin üzerine inşa edebileceğimiz yeni iş birliği alanlarını keşfetmeye çalışıyoruz.”
Hireyci ile çeşitli ikili, bölgesel ve küresel konularda görüş alışverişinde bulunduklarını söyleyen Rafiyev, “Eğitim alanındaki iş birliğimizi daha iyi hale getirmek ve geliştirmek için neler yapabileceğimizin yanında uluslararası kuruluşlar nezdinde birbirimize verdiğimiz desteği de tartıştık” şeklinde konuştu.
Azerbaycanlı yetkili sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bana göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi, ilişkilerimizin düzeyini yansıtmıyor. İki ülke arasındaki ticaret hacmi yıllık 26 milyon dolar. Bu elbette istenilen bir düzey olsa da son birkaç yılda yatırım alanındaki iş birliği giderek artmaya devam ediyor.”
Suudi Arabistan merkezli Aqua Power şirketinin 2025 yılında Azerbaycan'da rüzgar enerjisi sektörüne yatırım yapacağını açıklayan Rafiyev, “Küçük enerji yatırımıyla bir santral projesi açacağız. Ayrıca aynı şirketin katılımıyla Azerbaycan'da enerji alanı ağırlıklı olmak üzere başka projelerimiz de olacak” dedi.
İki ülkenin hükümetlerinin, enerji alanında iş birliğine yönelik anlaşmalar imzaladıklarını belirten Azerbaycanlı yetkili, “Bu da bize yakın gelecekte daha fazla yatırım için umut veriyor” şeklinde konuştu. Rafiyev, iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğini genişletmenin yollarını tartışmak üzere Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov’un 2014 yılı başlarında Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini açıkladı.
Rafiyev, iki ülke arasındaki kurumsal ve hukuki çerçevenin şu an çok iyi bir seviyede olduğunun altını çizdi:
“İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin yanı sıra vize konularında konsolosluk ilişkileri başta olmak üzere incelediğimiz bazı önemli dosyalar var. Gelecek yılın başlarında Dışişleri Bakanımızın gerçekleştireceği Suudi Arabistan ziyareti sırasında imzalanabilmesi için bu dosyaları inceleme sürecinin hızlandırılmasıyla ilgili olarak Suudi mevkidaşımla uzlaştık. Turizm alanındaki iş birliğimiz son on aydır istikrarlı bir şekilde büyüyor. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 70 bin Suudi turisti ülkemizde ağırladık. Ülkemize gelen Suudi turist sayısı kültürlerimizin yakınlığını, benzerliklerimizi, geleneklerimizin ortaklığını ortaya koyuyor.”
Rafiyev, röportajın devamında başta ekonomi başlığı olmak üzere birçok alandaki olumlu ilişkilere dikkat çekti:
“Ekonomik sistemimizde ve tarım sistemimizde yeşil enerji, yeşil ekonomi ve akıllı teknoloji alanlarındaki iş birliğini tüm dünyanın yararına olacak şekilde geliştirmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz. İnsanlara bu çalışmaların faydaları akıllı teknolojiler ve bazı robotik teknolojiler kullanılarak, daha çevreci bir yaklaşımla çok kolay anlayabilecekleri şekilde anlatıldı.”
Azerbaycan'ın Gazze savaşına ilişkin tutumuna da değinen Rafiyev, şunları söyledi:
“Çok rahatsız edici. Gazze'ye ve Filistin'deki sivillere yönelik savaşın durdurulmalı. Azerbaycan'ın bu konudaki tutumu açık. Azerbaycan, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını, devam eden düşmanlıkların derhal durdurulmasını ve çatışmaya kalıcı bir çözüm bulunması için müzakerelerin yeniden başlatılmasını destekliyor. Başta çocuklar ve kadınlar olmak üzere çok sayıda sivilin içinde bulunduğu durum karşısında derin bir endişe duyuyoruz. Acilen insani yardımların ulaştırılması gerekiyor. Azerbaycan Filistinli mülteciler için birkaç yıldır insani yardımlarda bulunuyor ve bu yardımları artırarak yapmaya devam edecek.”
Karabağ
Rafiyev, Karabağ meselesindeki son gelişmelerle ilgili de şu açıklamalarda bulundu:
“Azerbaycan geçtiğimiz eylül ayında tüm toprakları üzerinde egemenliğini ve toprak bütünlüğünü yeniden kazandı. Karabağ’da 10 Kasım 2020 tarihinden bu yana yasa dışı silahlı oluşumlara karşı terörle mücadeleye yönelik birtakım tedbirler aldık. Önceliğimiz, bölgemiz için barışçıl bir gelecek inşa etmek amacıyla Ermenistan ile ilişkilerimizi normalleştirmek ve tüm bölge ülkeleri için sürdürülebilir bir gelecek için insani iletişim kanalı inşa etmek. Bununla ilgili son öneri taslağı geçtiğimiz eylül ayında sunuldu. Ermenistan tarafının dönüş yapması bekleniyor. Bu olumlu ivmenin korunacağını ve her iki taraftan da güven artırıcı yeni adımlar atılacağını umuyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan tarafından kısa bir süre önce yayınlanan bir açıklama da iki tarafın güven konusunda yeni fırsatları araştıracağı açıkça ifade edildi. Bu doğrultuda sürdürülebilir barışın önünü açacak bazı olumlu adımların da atılmasını bekleyebiliriz.”
Rafiyev, Karabağ'daki Ermenilerin durumuna ilişkin de açıklamalarda bulundu:
“Biz her zaman Ermeni asıllı Azerbaycan vatandaşlarını diğer Azerbaycan vatandaşlarıyla eşit haklara sahip vatandaşlar olarak görüyoruz. Ancak son nüfus sayımında bölgeyi gönüllü olarak terk ettikleri görüldü.”
Danimarkalı mühtedi Liz Christensen, yıllarını inanç yolculuğu üzerine düşünerek geçirdi. (Şarku’l Avsat)
Yaklaşık iki milyon Müslüman bu yıl Hac ibadetini yerine getirmek üzere kutsal topraklara gitti. (Fotoğraf: Beşir Salih)