2026 yılında başlayacak olan ilkbahar ile kış arasındaki Hac mevsimi 16 yıl sürecek

Gulam: Kutsal mekânlarda yağmur yağışı araştırma sonuçlarına bağlı

16 yıl içinde Hac dönemi sıcaklıklarında önemli bir düşüş yaşanacak. (SPA)
16 yıl içinde Hac dönemi sıcaklıklarında önemli bir düşüş yaşanacak. (SPA)
TT

2026 yılında başlayacak olan ilkbahar ile kış arasındaki Hac mevsimi 16 yıl sürecek

16 yıl içinde Hac dönemi sıcaklıklarında önemli bir düşüş yaşanacak. (SPA)
16 yıl içinde Hac dönemi sıcaklıklarında önemli bir düşüş yaşanacak. (SPA)

Suudi Arabistan Meteoroloji Merkezi Genel Müdürü Dr. Eymen Gulam dün (Salı) yaptığı açıklamada, bazı bölgelerdeki ve kutsal mekanlardaki bulut tohumlamanın araştırmaların gösterdiği ihtiyaçlara bağlı olduğunu açıkladı.

Meteoroloji Merkezi Sözcüsü Hüseyin el-Kahtani, 2026 yılı Haccı’nın sekiz yıl üst üste ilkbahar mevsimine denk gelecek sürecin başlangıcını kaydedeceği için iklim değişikliğinin yeni bir aşamasına gireceğini, ardından haccın kış mevsimiyle birlikte geldiği sekiz yıl daha olacağını, bunun da önümüzdeki yıllarda kutsal yerlerdeki ‘yağış’ süreciyle ilgili araştırmaların yoğunlaştırılması için bir fırsat sağlayacağını söyledi.

xscd
Bu yıl hac mevsiminde 48 dereceye varan yüksek sıcaklıkların yaşanması bekleniyor. (Şarku’l Avsat)

Dr. Gulam Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, bulut tohumlamanın operasyonel ve araştırma süreci olduğunu, şu anda operasyonel aşamanın Riyad, el-Kasım, Hail, güneybatı bölgeleri ve Taif ile sınırlı olduğunu, kutsal mekanlar da dahil olmak üzere diğer bölgelerde de buna ihtiyaç olup olmadığını belirleyecek araştırmaların devam ettiğini belirtti.

Bulut tohumlama, bulut türlerinin yağış miktarını ve kalitesini arttırmak, belirli ve önceden belirlenmiş alanlardaki yağış sürecini teşvik etmek ve hızlandırmak için, özel uçaklar aracılığıyla bulutların belirli yerlerine çevreye zarar vermeyen ince malzemelerin tohumlandığı bir tekniktir.

Merkezin bölgesel merkezlerinin ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde faaliyet gösterdiğini ve Yeşil Suudi Arabistan ve Yeşil Ortadoğu girişimlerinde rol oynadığını belirten Gulam, Merkezin hava seyrüseferi için tüm hizmetleri sağladığını ve Sivil Havacılık Otoritesi, havaalanları ve iklim ve hava değişiklikleriyle ilgili tüm kurumlarla tam bir koordinasyon içinde olduğunu belirtti.

ntyhumkılo
Suudi Arabistan Meteoroloji Merkezi Genel Müdürü Dr. Eymen Gulam basın toplantısı sırasında (Şarku’l Avsat)

Gulam, hacıların hareketlerini kolaylaştırmak ve kutsal mekânlarda çalışan ve destek veren yetkilileri güçlendirmek amacıyla, günün her saati çalışan 12 medya kanalı aracılığıyla 5 dilde günlük hava durumu bültenleri ile farkındalık ve eğitim mesajları yayınlayan Mina'daki Medya ve Farkındalık Üretim Merkezi'nin açılışında konuştu.

Merkezin operasyonel çalışmalarının entegre bir teknoloji sistemi, insan ve teknik kabiliyetler aracılığıyla sezona hazır olduğunu vurgulayan Gulam, Hac günlerinde kutsal mekânlarda beklenen hava koşullarını gözden geçirerek, tahminlerin sıcaktan çok sıcağa doğru bir havaya işaret ettiğini ve gün içinde özellikle açık alanlarda ve otoyollarda toz kaldırabilecek yüzey rüzgârı aktivitesi beklentisi olduğunu belirtti.

Genel Müdür, tahminlerin rüzgâr hızının genellikle saatte 10 ila 35 kilometre arasında olacağını ve gök gürültülü fırtınaların varlığıyla hızının artacağını gösterdiğini ve kutsal alanlarda maksimum sıcaklıkların özellikle öğleden sonra 45 ila 48 santigrat derece arasında değişmesinin beklendiğini açıkladı.

Gulam, “Kutsal mekanlarda yağış ihtimalinin zayıf olmasına rağmen, Taif'in yükseklerinde gök gürültülü fırtınaların oluşması mümkün. Bunların etkisinin kutsal mekanlara kadar uzanması, özellikle de toz ve tozu karıştıran aktif aşağı yönlü rüzgarlar göz ardı edilemez. Ayrıca potansiyel nem oranı yüzde 60'a ulaşabilir” ifadelerini kullandı.

cvdfbgh
Suudi Arabistan Meteoroloji Merkezi'nin basın toplantısından (Şarku’l Avsat)

Gulam, merkezin entegre bir teknoloji sistemi ve insan ve teknik kabiliyetler aracılığıyla sezona erken hazırlanmak ve en son teknolojiler ve modern meteoroloji programlarına göre ‘kutsal mekanlar, Medine, havaalanları, limanlar ve bunlara giden otoyollarda’ günün her saati hava durumunu izlemek için entegre bir yürütme planına göre hazırlığı artırmak istediğini söyledi.

Merkezin toplantılar, koordinasyon toplantıları ve çalıştaylar düzenlediğini, bunlardan en sonuncusunun 44'ten fazla kuruluşun katıldığı Hac Sezonunda İklim Etkisi çalıştayı olduğunu ve bu yılki Hac sezonunda şiddetli hava olaylarına karşı hazırlıklı olma ve raporlama mekanizmasını test etme ve yararlanıcıların bilgiye açık ve zamanında erişimini sağlamak için Rasd 4 tatbikatını gerçekleştirdiğini belirtti.

Gulam sözlerini şöyle sürdürdü: “Merkez, yayınladığı verilerde maksimum doğruluğa ulaşmak için kutsal mekanlarda tüm meteorolojik teknikleri sağlamaya çalışırken, bu yıl kutsal mekanlardaki ve İki Kutsal Cami'nin merkezi alanındaki ve onlara giden yollardaki otomatik istasyonların sayısını artırarak 33 sabit ve mobil istasyonun yanı sıra Mina ve Arafat'ta günün her saati çalışan insanlı istasyonlara ulaştı.”

cdvfgrthyj
2026 Haccı iklimin yazdan bahar ve kışa evrilmesine tanıklık edecek. (SPA)

Gulam ayrıca merkezin kutsal mekânların ve Mekke'nin gökyüzünü izlemek için mobil bir radarın yanı sıra, üst atmosferi izlemek için mobil istasyonlar ve olası hava olaylarını izlemek için doğrudan uydu görüntüleri işlettiğini, ayrıca merkezin Cidde ve Mina'daki merkezinde hacıların hizmetinde çalışan ilgili sektörlerle bağlantılı tüm meteorolojik teknikler ve yüksek kaliteli iletişim araçlarıyla donatılmış bir operasyon odasını faaliyete geçirdiğini duyurdu.

Dr. Gulam, Merkezin bölgesel merkezlerinin iklim, toz fırtınaları ve hava koşullarının iyileştirilmesi fırsatlarıyla ilgili çalışmalar ve araştırmalar sağlayarak bu yılki Hac'ı desteklediğini belirtti.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.