İleri teknolojilerden oluşan bir sistem ve sağlam bir altyapıhttps://turkish.aawsat.com/k%C3%B6rfez/5029820-i%CC%87leri-teknolojilerden-olu%C5%9Fan-bir-sistem-ve-sa%C4%9Flam-bir-altyap%C4%B1
İleri teknolojilerden oluşan bir sistem ve sağlam bir altyapı
Dr. Faysal b. Abdurrahman Usra / Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Ateşesi
İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz ile Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman liderliğindeki bilge Suudi Arabistan yönetimi, her hac mevsiminde hacılara hizmet etmek ve Hac Hizmet Programı’nın hedeflerine ulaşmak için her zaman azami gayret göstermeyi vurgulayan bilge direktifleri çerçevesinde, modern bir dijital altyapı ile güçlendirilmiş üst düzey teknik imkânlar sunuyor. Vizyon 2030'un bir parçası olan Hac Hizmet Programı, özellikle bu yılki Hac sezonunda hacı adaylarına yüksek kaliteli hizmetler sunmayı, yetkili ve ilgili makamların kendilerine sunmaktan onur duyduğu hizmetleri geliştirmeyi, ibadetlerini kolaylıkla ve rahatlıkla yerine getirmelerini sağlamayı, kendilerine sunulan hizmetlerin kalitesini artırmayı ve deneyimlerini geliştirip zenginleştirmeye katkıda bulunmayı ve böylece Suudi Arabistan’ın parlak ve medeni imajını yansıtmayı amaçlıyor.
Bu modern teknik sistem bu yılki hacılar için hazırlandı. En basit haliyle, bilgi ve iletişim teknolojisinin en iyi şekilde kullanılmasını ve dijital dönüşümün sağlanmasını temsil ediyor. Ayrıca hizmet sistemini otomatikleştirmek, prosedürleri dijitalleştirmek, yeni ve modern akıllı teknolojilerden ve dijital çözümlerden yararlanmak da burada amaçlanan hususlar arasında. Aynı zamanda 3D artırılmış gerçeklik teknolojisi, Wi-Fi teknolojisi, dijital interaktif platform, QR kod teknolojisi, CHAT BOT teknolojisi, NFC teknolojisi, interaktif haritalar, uygulamalar ve web siteleri, akıllı kartlar, robotlar, Hac, Umre ve ziyaret platformu ve Mabrur uygulaması gibi çeşitli alanlarda yapay zekâ teknolojileri benimsendi. Tüm bunlar insanlığa en güzel şekilde hizmet etmek için teknolojiden yararlanmanın bir tezahürü olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca bunlar, iddialı bir şekilde ortaya koyulan Vizyon 2030'a dayanıyor. Bu şekilde yaratıcılık ve mükemmellik kültürünün sürdürülebilirliği sağlanmaya çalışılıyor.
Suudi Arabistan İçişleri Bakanı ve Hac Yüksek Komitesi Başkanı Prens Abdulaziz bin Suud bin Nayef bin Abdulaziz'in doğrudan gözetimi ve Kral Selman bin Abdulaziz’in danışmanı, Mekke Valisi ve Merkezi Hac Komitesi Başkanı Prens Halid el-Faysal ile Mekke Vali Yardımcısı ve Merkezi Hac Komitesi Başkan Yardımcısı Prens Suud bin Mişal bin Abdulaziz'in direktifleri ve takibi altında, yetkililerin mevcut 1445 Hac sezonu için planlarının ve hazırlık göstergelerinin hazır olup olmadığı ve hacı adaylarının dini vecibelerini kolaylıkla ve rahatlıkla yerine getirmelerini amaçlayan çeşitli hizmetler önceden gözden geçirildi.
Mekke ve Kutsal Mekânlar Kraliyet Komisyonu, Hac sezonu için hazırladığı planın uygulamasını açıkladı. Bu plan, kutsal alanlardaki altyapının geliştirilmesi, ulaşım sistemi hizmetlerinin iyileştirilmesi ve kurbanlık hayvan projesini içeriyor. Ayrıca kurban ibadeti yerine getirilirken yapılacak doğru uygulamalar üzerine bir farkındalık kampanyası da planda yer alıyor. Diğer yandan kutsal mekânlar büyük çalışmalara, ekipman alımına ve hazırlıklara tanık oldu. Öyle ki modern çadırlar; ışık ve ısı yalıtımı, yangına dayanıklılık ve ultraviyole ışınlarından korunma özelliklerine sahip üst düzey teknik özelliklerle donatıldı. Her çadıra özel bir soğutma sistemi bağlandı. Ayrıca her türlü güvenlik, emniyet, destek ve sağlık hizmeti de ayarlandı. Dahası hizmetlerin verimliliğini artırmak amacıyla iki katlı 123 kompleks şeklinde modern inşaat teknikleri kullanılarak 7 bin tuvalet inşa projesi yapıldı.
Hicri 1445 yılı Hac sezonunun belki de en önemli özelliklerinden biri, İçişleri Bakanlığı'nın Hac vizesi ile gelenler için dijital kimlik hizmetini başlatmasıdır. Bu sayede hacı adayları kimliklerini Absher ve Tevekkelna platformları üzerinden elektronik olarak kanıtlayabilecekler. Aynı zamanda Hac ve Umre Bakanlığı, yurtdışından ve yurtiçinden gelen hacılar için elektronik yol sistemi ile temsil edilen bir akıllı sistem paketini uygulamaya soktu. Hac ve Umre Bakanlığı ayrıca, iş sektörünü hedefleyen ve bu sektöre birçok avantaj sunan Nusuk Business platformunu başlattı ve Vizyon 2030'un hedefleri doğrultusunda çeşitli kategorilerdeki girişimcileri, start-up'ları ve kâr amacı gütmeyen kuruluşları sektöre dahil etmek için çalıştı. Ulaştırma ve Lojistik Hizmetler Bakanlığı da bu yılki Hac için kutsal mekânlardaki yaya geçitlerinde esnek kauçuk asfalt uygulamasını başlattı. Bu girişim, hacı adaylarının genel sağlığını iyileştirmek ve yaşam kalitelerini arttırmak amacıyla gerçekleştirildi. Bakanlık ayrıca ilk kez bu sene yaklaşık 32 yeni teknolojik denemeyi hayata geçirecek. Uçan taksi, kuryeyle sipariş teslimi ve diğer çeşitli hizmetler içeren bu girişim ulaşım sisteminin yeni deneyimler sunmaya ve hacı adaylarına hizmet etmek için modern teknolojileri kullanmaya devam ettiğini vurguluyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan Karayolları Genel Müdürlüğü, bir dizi ilgili makamla ortaklaşa olarak, sıcaklığı düşürmek, binaların soğutulmasında kullanılan enerjiyi azaltmak ve iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için kutsal alanlardaki bir dizi yerde asfalt yüzeyleri soğutma girişiminin kapsamını genişletti. Bu girişim, Arafat'taki Nemire Mescidi yakınlarındaki 25 bin metrekarelik bir alanda uygulandı.
Bu sadece buzdağının görünen kısmı. Bu yılki hacı adaylarının, bir yandan Beytullah’ın misafirlerinin huzur ve maneviyat atmosferinde ibadetlerini kolaylıkla yerine getirebilmeleri için sunulan hizmet sistemini geliştirmeyi, diğer yandan da Suudi Arabistan'da kaldıkları süre boyunca kendilerine sunulan hizmetlerde dijital dönüşüm alanlarındaki gelişime ayak uydurmayı ve hizmetlerinde en yüksek kalite standartlarına ulaşmayı amaçlayan büyük hazırlıklardan faydalanmaları bekleniyor.
Beklenmedik olaylar çoğunluğu Alevilerden olmak üzere bin 100 kişinin hayatına mal oldu (AFP)
Tarık Ali
İngiltere’nin başkenti Londra merkezli olan ve Rami Abdurrahman tarafından yönetilen Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Suriye’nin kıyı illerinde dört gün süren beklenmedik olayların ardından, köylerin yakılması ve bazı ailelerin tüm fertleriyle birlikte öldürülmesi dahil olmak üzere 44 katliamda çoğunluğu Alevilerden olmak üzere yaklaşık bin 100 kişinin öldürüldüğünü bildirdi. Ancak Independent Arabia'ya konuşan yerel halk ve sivil toplum kuruluşları (STK), özellikle cesetlerin evlerde ve yollarda yatması ve disiplinsiz silahlı güçlerin bu cesetlerin kaldırılmasını ve gömülmesini engellemesi nedeniyle gerçek sayının çok daha yüksek olabileceğini belirttiler.
Kim suçlu?
Başta Fransa, Almanya ve ABD olmak üzere uluslararası toplumdan yeni Suriye yönetimine yönelik güçlü kınamalar yapılırken Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere resmi ve gayri resmi kurumlar faillerin hesap vermesini talep ettiler. Bu talep, failler yetkililere ne kadar yakın olursa olsun hesap sorulacağı sözünü veren Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'nın kısa süre önce televizyonda yaptığı konuşmayla da örtüşüyor.
Suriye Cumhurbaşkanlığı gerçekleri araştırmak ve meydana gelen ihlallerin gerçekliğini tespit etmek üzere bağımsız bir komite kurmuş olsa da sahadan gelen birbiriyle örtüşen açıklamalara ve Independent Arabia'ya konuşan özel kaynaklara göre olayların arkasında Amşat ve Hamzat tümenleri yer alıyor. Bu iki grubun Savunma Bakanlığı bünyesine katılmalarına ve bakanlığın yeni yapılanmasıyla birleşmelerine rağmen, Genel Komutanlık tarafından savaş suçu ve hatta soykırım anlamına gelen uygulamaların durdurulması için verilen emirlere uymadıklarına işaret ediliyor.
Başka bir taraf
İki grubun üyeleri arasında bulunan ve kontrol edilmeleri güç olan yabancı savaşçılar, özellikle liderlerinin Suriye ordusunda yüksek rütbelere terfi etmelerinin ardından Şam yönetimi için de güvenliği kontrol etme ve misyonunu kıyı şehirlerindeki silahsız sivillere karşı intikam ve misilleme yerine rejimin kalıntılarını kovalamakla sınırlama konusunda bir utanç kaynağı haline geldiler.
Hem yerel hem de yabancı savaşçılar, öldürme, evleri yakma ve para, mücevher, araba ve alınabilecek diğer değerli eşyaları yağmalama gibi aşırıya varan eylemlerde bulundular. Genel Güvenlik İdaresi ve Savunma Bakanlığı, bir yandan rejimin kalıntıları tarafından güvenlik güçlerine kurulan pusular, diğer yandan aşırılık yanlılarının yarattığı kaosla uğraşırken bir kez daha çifte sorumlulukla karşı karşıya kaldı.
Özellikle kıyı bölgelerinde cihada gelen on binlerce insanın bir ‘korku unsuru’ olarak resmi makamların başına bela olması, özel ve kamu mülklerine izinsiz girmeleri ve önlerine geleni öldürmeleri, taraflar arasındaki insan gücünün yetersiz kaldığını ve resmi güvenlik güçlerinin tüm kaos noktalarına müdahale edemediğini gösterdi.
İdlib, Halep ve Hama'dan kaçıp bölgeye gelen unsurlar, işledikleri suçları belgeleyerek, bunlarla övünerek ve sosyal medyada paylaşarak, yetkililerin kimliklerini tespit etmesini kolaylaştırmış olabilirler. Öyle ki İçişleri Bakanlığı, katliamlar ve soğukkanlı işkenceler sırasında yüzlerini göstermekten çekinmeyen en az üç kişinin tutuklandığını duyurdu.
Cihat korkusu
Disiplinsiz silahlı güçler, özellikle de Amşat ve Hamzat'a geri dönecek olursak Suriyeli aktivist Henadi Zahlut, Amşat ve Hamzat tümenleri üyelerinin aralarında üç erkek kardeşinin de bulunduğu çok sayıda sivilin ölümüne yol açan kıyı illerindeki olaylara karışmakla suçladı.
Yeni Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri (AFP)
Amşat ve Hamzat tümenlerinin hafif, orta ve ağır olmak üzere çeşitli silahlarla donatılmış yaklaşık 10 bin üyesi olduğu tahmin ediliyor. Halep ve özellikle de Afrin ve İdlib’te yoğun olarak varlık gösteriyorlar. Suriye rejiminin 8 Aralık 2024 tarihinde düşmesinden önce Suriye'nin kuzeyinde Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu'nun (SMO) çatısı altındaydılar.
Bu iki tümen, eski rejimin kalıntılarından oluşan grupların kıyı kesiminde yeni Suriye yönetimine bağlı güvenlik güçlerine saldırmasından kısa bir süre sonra gözlemcilerin dağınık ve spontane olarak tanımladığı, örgütsel, hazırlık ve taktiksel açıdan çoğunlukla rastgele bir şekilde kardeşlerinin yardımına koştular. Bu da resmi makamlar ile destekçileri arasında koordinasyon eksikliğini gözler önüne seren bir duruma yol açtı. Rejim kalıntılarının nispeten ortadan kalkmasından sonra bile hızla fail, yargıç ve cezalandırıcı rolünü üstlendiler. Yeni yönetimin, resmi misyonu olmayan unsurlar ortadan kaldırılana kadar güvenlik operasyonlarının durdurulması yönündeki çağrılarına ve açıklamalarına rağmen, Amşat ve Hamzat tümenleri ilerlemeye ve kıyı köylerine saldırmaya devam etti.
Geçmişin tekerrür etmesi
Amşat ve Hamzat tümenleri, Suriye'nin kuzeyinde kontrol ettikleri bölgelerde etnik temizlik yaptıkları gerekçesiyle ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırım listesine alındılar. Bugün Suriye’nin kıyılarında yaşanan olaylarla birlikte halen aynı suçlamayla karşı karşıya kalıyorlar.
Amşat Tümeni adını, Suriye’deki son askeri terfilerden nasibini alan ve ülkedeki savaş sırasında aynı isimle komuta edilen güçlü ve çarpıcı bir tümen olan Hama kentindeki 25. Tümen'in komutasını üstlenen komutanları Ebu Amşe künyeli Muhammed el-Casim'den alıyor.
Adı son günlerde sahadaki rejimin kalıntılarıyla koordinasyon kurduğu iddialarıyla da anılan Ebu Amşe’nin rejimin düşmesiyle birlikte saha kaynaklarının Suriye'den kaçacağı yönündeki beklentileri nedeniyle gerçekte nerede olduğu bilinmiyor. Kaynaklar, Esed rejimini deviren Saldırganlığı Caydırma Operasyonu’nda diğer askeri birliklerle birlikte kendisine ve Amşat Tümeni’ne de görev verilmiş olmasına rağmen Ebu Amşe’nin aylardır ortalıkta görünmemesinden dolayı Libya’ya ya da Rusya'ya kaçmış olabileceğini öne sürüyorlar. Ancak bu iddialara ilişkin herhangi bir resmi doğrulama yok.
İsyan mı yoksa huy mu?
Amşat Tümeni’nin orijinal adının Sultan Süleyman Şah Tümeni olmasına rağmen Suriye’deki askeri çevrelerde artık yaygın olarak bu isimle anılıyor. Hamzat (Hamza) Tümeni ise Seyf Ebubekir Polat tarafından yönetiliyor. Hamzat Tümeni, SMO saflarında aktif bir gruptu. Tasfiyeler, Kürtlerin kaçırılması, bölge sakinlerinin yerlerinden edilmesi ve Amşat Tümeni ile birlikte uluslararası yaptırım listesine girmesine neden olan savaş suçları işlemekle suçlanan Hamzat Tümeni, esasen Cerablus, El Bab ve Afrin’de faaliyet gösteriyordu.
Her ne kadar bu iki tümen, Suriye'nin geçici cumhurbaşkanı olarak Ahmed eş-Şara'yı desteklemiş ve Savunma Bakanlığı saflarına katılmış olsalar da bu durum onların diğer illerdeki mevzilerini terk ederek Suriye kıyılarına, özellikle de Baniyas'a yönelmelerini engellemedi. Görgü tanıklarının ifadelerine göre bu iki tümen, diğer yabancı gruplarla birlikte, insan hakları örgütlerinin Suriye Savunma Bakanlığı tarafından verilen talimatların dışına çıkıldığını düşündüğü toplu katliamlar gerçekleştirdi. Amşat ve Hamzat tümenleri, kendilerini feshedip resmi kurumlara katılmalarının ardından silahlı grupların sorunsuz bir şekilde resmi güçlere entegrasyonunun ilk testinde, insan hakları örgütlerinin Suriye Savunma Bakanlığı’nın talimatlarına karşı bir isyan olarak nitelendirdiği şekilde, yabancı gruplarla birlikte kitlesel katliamlar gerçekleştirdi.
Bu durum, devrimin hedeflerine ulaşarak sona erdiğini ve devletin inşasına geçilmesi gerektiğini söyleyen Suriye'nin yeni Cumhurbaşkanı Şara yönetimini, modern bir devletin nasıl inşa edileceğine dair herhangi bir altyapıya sahip olmayan binlerce kana susamış savaşçıdan oluşan grupları kontrol edememesi karşısında uluslararası bir çıkmaza soktu.
Kuruluştan entegrasyona
Amşat Tümeni, 2016 yılının başlarında Özgür Suriye Ordusu’dan (ÖSO) ayrılan tartışmalı bir askeri güç.
Muhammed el-Casim (Ebu Amşe) liderliğindeki Amşat Tümeni, 2018 yılında Türkiye'nin Zeytin Dalı Harekatı'na katılmış, harekat Afrin'in ele geçirilmesiyle sonuçlanmıştı. Ardından 2021 yılında Kürtler tarafından düzenlenen protesto gösterilerine gerçek mermilerle müdahalede bulunmakla suçlanan Amşat Tümeni, savaş suçları işlemek ve ağır ihlaller gerçekleştirmekle de suçlanıyor.
Eskiden Suriye bayrağı yerine Türk bayrağı taşıyan Amşat Tümeni şu anda Suriye Savunma Bakanlığı bünyesinde olsa da gözlemcilere göre Suriye kıyılarında yaşanan olayların ardından bu durumun yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor.
ÖSO’dan doğan diğer bir askeri güç olan Hamzat Tümeni ise eski Suriye düzenli ordusunun bir subayı olan Seyf Ebubekir Polat tarafından yönetiliyor. 2016 nisanında beş ayrıca tugay güçlerini birleştirerek Hamzat Tümeni'ni kurdu. Ancak Hamzat Tümeni de sivillere yönelik ihlaller konusunda Amşat Tümeni’nin izinden giderek uluslararası yaptırımlara maruz kaldı. Bugün her iki tümen de Suriye’nin kıyı illerindeki ihlal suçlamalarıyla karşı karşıyalar.
Başlıca üç güç
Askeri uzman Talib Cinati, kıyı illerinde yaşananları farklı roller oynayan başlıca üç güce bağlıyor. Bunlardan ilkinin, rejim kalıntılarıyla mücadele etmek ve onları etkisiz hale getirene ya da teslim olana kadar etraflarını kuşatmakla görevli olan Genel Güvenlik İdaresi ve Savunma Bakanlığı olduğunu söyleyen Cinati, ikinci gücün mezhepçi nefret yüklü ve ayrım gözetmeyen eylemleri olan Hamzat ve Amşat tümenleri ve üçüncü gücün bu iki tümenle birlikte gelen yabancı savaşçılar olduğunu belirtti. Bu iki tümenin üyelerinin ve yabancı savaşçıların, resmi güvenlik güçlerinin rejimin kalıntıları tarafından öldürüldüğü bir dönemde soykırıma yol açan aşırı şiddet uyguladıklarını belirten Cinati’ye göre bu soykırıma, birincisi düşmanca ideolojik saikler, ikincisi ise yağma, şiddet ve insanlık dışı ihlallerin ve istismarların eşlik ettiği intikam olmak üzere iki faktör neden oldu.
Yeni yönetim sahayı kontrol altına altı (AFP)
Olayların ardından yetkililerin, ülkeyi iç savaşa sürükleyebilecek bu güçleri, siyasi patronlarının devam etmelerinin en uygun şekilde Savunma Bakanlığı'nın mevzuatına ve emirlerine uymayan soykırımcı güçler olarak tasfiye etmek açısından gerçek bir sınavla karşı karşıya olduklarını düşünen Cinati, bu durumun, ülkenin utanç verici bir etnik temizliğe maruz kalmasının ardından güvenlik amacıyla bölünme taleplerine yönelik artan iç duyarlılık da dahil olmak üzere tüm ülke için bir felaket anlamına gelebileceğini vurguladı.
Amaç misilleme yapmaktı
Siyaset bilimi uzmanı ve akademisyen Sabir Vassuf, yaşananların Suriye tarihinde sıradan bir olay olmadığını düşünüyor. Binin üzerinde silahsız sivilin öldürülmesinin, öngörülebilir gelecekte sayısız felakete yol açacağına inanan Vassuf, bu yüzden yeni Suriye hükümetinin faillerin kamuoyu önünde hesap vermesi için hızlı hareket etmesi gerektiğini söyledi. Vassuf’a göre bu failler, intikam almayı ve bölünmeyi hedefledikleri kadar olayların genel bağlamını da önemsemeyen cihatçı ve militan vakalar olarak doğdukları kontrolsüz üreme noktası hedef alınmadığı takdirde yakında Suriye devleti için de tehlike oluşturacaklar.
Vassuf, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
“Bugün yaşananlar daha önce de yaşanabilirdi. Bu yüzden mevcut nezaket hali bugün, özellikle de seküler çizgideki Kürt ağırlıklı Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) devletin inşası ve güç paylaşımı hattına katılmasıyla birlikte işe yaramaz hale geldi. Geçtiğimiz aylarda hakim olan nazik tutum sona ermeli ve bu insanlara, liderlerine karşı isyan eden ve ülkeyi neredeyse iç savaşa sürükleyerek yaşananlar hakkında sert bir açıklama yapan ABD liderliğindeki dış güçlerin eline yeni Suriye hükümetiyle müzakerelere başlamak için yeni koşullar dayatmak üzere toptan bahaneler veren suçlular olarak muamele edilmeli.”
Kıyı şehirleri sakinlerinin talepleri
Independent Arabia, Suriye’nin kıyı şehirlerinde yaşayan çok sayıda kişiyle görüştü. Bu kişiler, öncelikle soykırımın derhal durdurulması ve olayların yaşandığı koşulların tespit etmek üzere Arap ülkelerinden ya da Birleşmiş Milletlerden (BM) bağımsız bir soruşturma komitesinin kurulması yönünde bazı ortak taleplerini dile getirdiler.
Ayrıca daha fazla gecikmeden Hamzat ve Amşat tümenlerinin üyeleri ve yabancı savaşçıların kıyı illerinden çıkarılmasını ve tutukluların serbest bırakılması ya da haklarındaki suçlamaların açıklığa kavuşturulmasını talep ettiler.
Bunun yanında sosyal medyada, meydanlarda, toplantılarda, gösterilerde ve cami kürsülerinde mezhepçi provokasyonun durdurulması ve bu provokasyonlara karışanların cezalandırılması için bir mekanizma oluşturulmasının ve rejimin kalıntılarıyla mücadelede ve silahsız sivillerin bedelini ödediği ihlallerin durdurulmasında destek olmak üzere Genel Güvenlik İdaresi güçleriyle birlikte şehirlerde ve köylerde halktan, sivillerden ve yerel komitelerden oluşan birimlerin kurulmasının yanı sıra uluslararası ve yerel kuruluşlardan çatışma bölgelerine girmelerini, tıbbi ve insani yardımlarda bulunmalarını, cenazelerin gömülmesine izin verilmesini ve ilgili uluslararası ve BM sözleşmelerine ve tüzüklerine yasalar çerçevesinde saygı gösterilmesini istediklerini ifade ettiler.
