Suudi Arabistan'ın 94’üncü Milli Günü’nde başarının ve gerçekleşen hayallerin öyküsü

Suudi Arabistan çeşitli alanlarda eşsiz başarılara imza attı

TT

Suudi Arabistan'ın 94’üncü Milli Günü’nde başarının ve gerçekleşen hayallerin öyküsü

Kral Selman bin Abdulaziz (SPA)
Kral Selman bin Abdulaziz (SPA)

Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın liderliğinde uluslararası denklemde kayda değer bir varlık göstermeyi başaran, geleceğin devletini inşa eden ve olaylar karşısında kararlı ve sağlam bir denge ile politikasını çizen, adalet hakkının ve adaletin tesis edilmesini sağlarken kalkınma ve modernizmi iki önemli hedefi haline getiren 21’inci yüzyılın en büyük hikayesini yaşayan Suudi Arabistan, bugün (23 Eylül) 94’üncü Milli Günü’nü kutluyor. Suudi Arabistan modern devletinin yedinci kralı olan Kral Selman bin Abdulaziz, ülkesinde iktidarın dizginlerini ele aldığından bu yana hem seleflerinin kazanımlarını korudu hem de geleceğe giden rotayı belirleyen dikkat çekici kararlar ve talimatlarla iktidarının özelliklerini çizdi.

Başarıların tarihçesi

Suudi Arabistan Milli Günü’nün 94’üncü yıldönümü, Suudilerin ülkelerinin tarihini ve birinci ve ikinci Suudi devletlerinin ilk kurucularının torunu tarafından birleştirilmesini gururla hatırladıkları bir döneme denk geliyor. Kral Abdulaziz, 23 Eylül 1932 tarihine tekabül eden hicri 17 Rebi’ul-Evvel 1351 tarihinde Riyad'da bir kraliyet kararnamesi yayınlayarak birinci ve ikinci Suudi devletlerinin bir uzantısı olan yeni devletin adını koydu. Bugün küresel sahnede etkili bir aktör haline gelen bu devlete ‘Suudi Arabistan Krallığı’ adını verdi.

Suudi Arabistan Milli Günü'nün yıldönümünde tarih pencerelerinden birini açıyor. Ardından modernleşme aşamasında ve 2030 Vizyonu çerçevesinde en parlak zamanını yaşayan ve Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman yönetiminde geleceğin devletinin inşa edilmesini ve ülkenin birkaç yıl içinde koyulan hedeflere ulaşması için bir atölyeye dönüşmesini sağlayan üçüncü Suudi devletinin tarihindeki önemli dönüm noktalarından ve bir asırdan daha eski olan anılardan oluşan bir film şeridi geçmeye başlıyor.

Yüzyılı aşkın bir süreyi kapsayan bu uzun film şeridi Suudilerin gözünün önünden geçiyor. Film şeridi, (modern Suudi Arabistan’ın kurucusu) Kral Abdulaziz Al Suud’un 20 yaşındayken Riyad'a dönüp atalarının başkentini geri almaya karar verdiği üçüncü Suudi devletini kurma aşamasıyla başlıyor. Devletin başkentini geri alma hikayesi önemini halen korurken küresel olarak öne çıkan ve uluslararası denklemde bir sütun haline gelen Suudi Arabistan Krallığı'nın kuruluşundaki ilk yapı taşı olmaya devam ediyor.

vff
Kral Selman bin Abdulaziz (SPA)

Ondan sonra oğulları; Suud, Faysal, Halid, Fahd ve Abdullah Kral Selman bin Abdulaziz ve torunu Veliaht Prens ve Başbakan Muhammed bin Selman dönemlerinde ‘modernleşme’ ve geleceğin devletinin inşası süreci devam etti. Ülke birkaç yıl içinde geleceğin devletini inşa etmek için bir atölyeye dönüştü ve başkent Riyad yüksek binalar, gökdelenler, kafeler, eğlence merkezleri ve otoyollarla modern şehirler için bir model haline geldi. Ülkedeki diğer şehirler için de bir model olan Riyad'ın yanı sıra diğer bölgeler de devletin ilgisiyle ekonomik ve turistik açıdan canlandırıldı.

Üçüncü devletin kurucusuyla yedinci kralın benzerliği

Kurucu Kral Abdulaziz nasıl bilgeliğini, başarılı, deneyimli ve cesur bir liderin araç ve bileşenlerini, olayları ve olguları duygusallıktan ve hesapsız maceralardan uzak bir şekilde doğru okumayı yansıtan tutumlar sergilemişse, Kral Selman da babası kurucu Kral’ın izinden gitmiş, ülkesinde iktidarın dizginlerini ele aldığından bu yana aynı yaklaşımı sergilemiş ve aynı araçları kullanmıştır. Kral Selman bin Abdulaziz bir konuşmasında “Arap ve Müslüman milletimiz bugün en çok birliğe ve beraberliğe ihtiyaç duyuyor. Allah'ın, mesajının başlangıç noktası ve Müslümanların kıblesinin bulunduğu yer olarak seçerek şereflendirdiği bu ülkede, Allah'ın bizim için seçtiği barış, rahmet, itidal ve orta yol dini olan gerçek İslam dinimizin öğretileri rehberliğinde, birliğe, safların birleşmesine, aynı dili kullanmaya ve milletimizin davalarının savunulmasına dair ne varsa bunları benimseyerek yürüyüşümüze devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

xsdvdsf
Veliaht Prens Muhammed bin Selman Suudi Arabistan’ın 2023 Vizyonu projesini başlattı (SPA)

Öte yandan Veliaht Prens Muhammed bin Selman, siyasete atılmasından bu yana, yerel, bölgesel ve uluslararası boyutlarıyla bir dizi çetrefilli siyasi, ekonomik, kalkınma, entelektüel ve sosyal dosya ve meseleyle ilgilendi. Veliaht Prens, geleneksel önerilerin ötesine geçen net bir strateji çerçevesinde hem gerçeklikle hem de gelecekle ilgilenen ülkesi için yeni bir politika çizmek üzere sağlam bir zemin oluşturmayı başardı.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, ülkesinin muazzam gücünü ve potansiyelini kullanmanın yanı sıra piyasasında fiyat dalgalanmalarının yaşandığı, rezervleri tükenebilir bir emtia olan petrolün tek gelir kaynağı olmaması için gelir kaynaklarını çeşitlendirmeye odaklandı.  Veliaht Prens ayrıca, Suudilerin ülkelerinin gücünün ve potansiyelinin sadece yüzde 10'unu kullanabildikleri kanaatine vardıktan sonra, ülkesinin, vatandaşlarının ve tüm bölgenin yararına kullanılabilir olan verimli ve umut verici bir potansiyele sahip olduğunu ve önümüzdeki günlerde ülkesini inanılmaz bir geleceğin beklediğinin farkına vardı.

Nesiller boyu sürecek bilimsel mükemmellik

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, geçtiğimiz 18 Eylül çarşamba günü Kral Selman adına Suudi Arabistan Şura Konseyi'nde yaptığı yıllık kraliyet konuşmasında, ülkesinin uluslararası merkezler ve büyük şirketler için ilk varış noktalarından biri haline gelmesini sağlayan küresel bir güvene sahip olduğunu söyledi. Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) bölgesel merkezinin yanı sıra spor, yatırım ve kültür alanlarındaki çok sayıda uluslararası faaliyet için merkezlerin açılışının ve Suudi Arabistan’ın Expo 2030 ile 2034 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmak üzere seçilmesinin kültürel iletişime açılan bir kapı olduğuna işaret etti.

sdcvd
Suudi Arabistan'da dünyanın ilk robotik kalp nakli gerçekleştirildi (SPA)

Veliaht Prens Bin Selman, Fox News'in baş siyasi sunucusu Bret Baier ile NEOM şehrinde gerçekleştiren röportajda ülkesinin ‘21’inci yüzyılın en büyük başarı hikayesi’ olduğunu söyledi.

dvdsfev
Suudi Arabistan'daki üretim tesislerinden biri

Suudi Arabistan’ın şu an tüm alanlarda en hızlı büyüyen ülke olduğunun altını çizen Veliaht Prens, “Amacımız Suudi Arabistan'ı her zaman daha iyi hale getirmek ve zorlukları fırsata dönüştürmek. Vizyon 2030 iddialı bir proje ve hedeflerine çok hızlı ulaştık. Daha büyük bir hırsla ilerleyeceğimiz yeni hedefler belirledik. Suudi Arabistan iki yıl üst üste G20 ülkeleri arasında en hızlı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyümesini gerçekleştirdi” dedi.

Prens Muhammed bin Selman, yıllık kraliyet konuşmasında kadın ve erkek tüm vatandaşların inovasyon ve bilim alanlarında elde ettikleri başarılara övgüde bulundu. Suudi Arabistan yönetiminin başlıca ilgi odağının eğitimin nitelikli hale gelmesi ve bilgi ve yeniliğin teşvik edilmesi olduğunu vurgulayan Veliaht Prens, “Bilimsel mükemmellik ve yüksek becerilere sahip ve yüksek kalitede eğitim almak için her türlü fırsata sahip nesiller yetiştirmeye için çalışıyoruz” diye konuştu.

xscdvv
Turki eş-Şeyh 5. Riyad Sezonu’nun özelliklerinden bahsederken (Fotoğraf: Turki el-Akili)

Suudi Arabistan'ın yıl boyunca elde ettiği başarılardan bazıları ise şöyle:

- Riyad'da yapılan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi (AL) Olağanüstü Ortak Zirvesi

- Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve ASEAN ülkeleri Riyad Zirvesi

- Riyad'da yapılan Suudi Arabistan ve Karayipler Topluluğu (CARICOM) Zirvesi

- Riyad'da yapılan Suudi Arabistan-Afrika Zirvesi

- Suudi Arabistan ve Çin arasında, Suudi Arabistan’ı Çinli turistler için önemli bir turizm merkezine dönüştürecek anlaşmanın imzalanması

- Lucid Group tarafından Kral Abdullah Ekonomik Şehri'nde gerçekleştirilen AMP-2 elektrikli araç üretim tesisinin açılışı

- Suudi Arabistan'da yüksek otomasyonlu bir otomotiv üretim tesisi kurulması

- Suudi Arabistan'da yaklaşık iki milyar riyal değerinde bir lastik fabrikası kurmak üzere bir ortak girişim için anlaşmanın imzalanması

- Başkent Riyad’ın Expo 2030'a ev sahipliği yapma hakkını kazanması

- Suudi Arabistan’ın 2023 BİT Gelişim Endeksi’nde G20 ülkeleri arasında ikinci sıraya yükselmesi

- Suudi Arabistan’ın 2026 yılında Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) Küresel Tedarik Zinciri Forumu'na ev sahipliği yapma hakkı kazanması

- Ülkenin Şarkiyye ve Rubulhali bölgelerinde ham petrol ve doğal gaz sahaları ile yataklarının keşfi

- Turistik bölge Lica’nın geliştirilmeye başlandığının duyurulması

- Ardara Şirketi’nin Asir bölgesindeki Abha Vadisi projesini geliştirme çalışmalarına başlaması

- Yeni Abha Uluslararası Havalimanı için master planın başlatılması

- NEOM tarafından fütüristik yeraltı topluluğu AQUELLUM’un ve lüks bir eko-turizm destinasyonu olan Zardun'un duyurulması

- Suudi Arabistan’ın BM Dünya Turizm Teşkilatı’nın (UNWTO) 2023 yılı için uluslararası turist artışı listesinin ilk sırasına yükselmesi

- NEOM tarafından Akabe Körfezi kıyısındaki en büyük destinasyon olan Treyam'ı ve kozmopolit bir marina topluluğu olan Jaumur'u duyurması

- Suudi Arabistan’ın 2023-2027 dönemi için UNESCO Yürütme Kurulu üyeliğini kazanması

- Suudi Arabistan’ın Gençlik Yapay Zeka Yarışması'nda madalya kazanan ilk ülke olması

- Suudi Arabistan’ın ilk Küresel Akıllı Şehirler Forumu’na ev sahipliği yapması

- Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından düzenlenen Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi’nde (WSIS) Suudi Arabistan’ın da ödül alması

- Suudi Arabistan’ın 2025 yılında Düzenleyiciler İçin Küresel Sempozyum (GSR) etkinliğine ev sahipliği yapmak üzere seçilmesi

- Suudi Arabistan’ın Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü (IMD) Siber Güvenlik Endeksi'nde ilk sıraya yükselmesi

- Uluslararası Taşımacılık Forumu (ITF) Konseyi üyeliğinin kazanılması

- 2024 yılı tarım rehberiniz uygulanmasıyla Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Kalite Standartları Ödülü’nün kazanılması

- Suudi Arabistan, Kaskevi gen teknolojisini kullanarak kalıtsal kan hastalıklarından hemoglobinopatilerin tedavisinde dünyaya öncülük etmesi

- Suudi Arabistan bilim ve mühendislik ekibinin 2024 Regeneron Uluslararası Bilim ve Mühendislik Fuarı’nda (ISEF) 27 ödül kazanması

- 2024 e-Spor Dünya Kupası’nın Riyad'da düzenlenmesi

- Suudi Arabistan takımının Overwatch 2 Dünya Kupası'nda şampiyon olması

- 2023 FIFA Kulüpler Dünya Kupası’nın Cidde'de düzenlenmesi

- Suudi Arabistan’ın 2034 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapma teklifinin resmi olarak açıklanması

- Suudi Arabistan’ın, 2025 yılında ‘Rally Saudi Arabia’ adı altında tarihinde ilk kez Dünya Ralli Şampiyonası'na ev sahipliği yapacağının duyurulması

Suudi Arabistan’ın diğer başarıları arasında Birleşmiş Milletler E-Devlet Gelişmişlik Endeksinde 25. sıraya yükselmesi, dijital hizmetlerde dördüncü ve ardından üçüncü sırayı elde etmesi, Suudi Arabistan’ın en rekabetçi ülkeler arasında üst üste üçüncü kez dünya genelinde 16. sırada yer alması ve 2023 yılında Suudi Arabistan’a yapılan ziyaretçi harcamalarında tarihi bir rekora imza atılması yer alıyor.

sdvdsv
Riyad Şehir Bulvarı (Şarku’l Avsat)

Ödemeler dengesindeki seyahat kalemi verilerine göre 135 milyar riyallik harcama hacmi ve 2022 yılına kıyasla yüzde 42,8'lik büyüme oranıyla, seyahat kaleminde tahmini 48 milyar riyallik bir artış elde edilirken, 2023 yılı GSYH'sinin yüzde 50'si olarak kaydedilen petrol dışı gelirlerde tarihin en yüksek seviyesini kaydedildi.

cxsdv sd
Suudi Arabistan 2024 yılının ilk 7 ayında turizm büyümesinde G20 ülkelerine öncülük yaptı

Suudi Arabistan 2023 yılında girişim sermayesi sektöründe Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine liderlik etti. Veriler, 2022 yılında Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki toplam risk sermayesi yatırımlarının yüzde 31 olmasına karşın 2023 yılında en büyük payın yüzde 52 ile Suudi Arabistan’a ait olduğunu gösterdi.



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.