İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi yürütme planı kabul edildi

İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Konferansı, ‘kapsayıcı kimlikten’ duyulan gururu ve Filistinlilerin topraklarındaki kararlılığına verilen desteği vurguladı

Çeşitli İslam ülkelerinden gelen alimler, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nde mezhepler arası ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yönelik çabaları övdü. (Şarku’l Avsat)
Çeşitli İslam ülkelerinden gelen alimler, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nde mezhepler arası ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yönelik çabaları övdü. (Şarku’l Avsat)
TT

İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi yürütme planı kabul edildi

Çeşitli İslam ülkelerinden gelen alimler, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nde mezhepler arası ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yönelik çabaları övdü. (Şarku’l Avsat)
Çeşitli İslam ülkelerinden gelen alimler, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nde mezhepler arası ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yönelik çabaları övdü. (Şarku’l Avsat)

Çeşitli İslam ülkelerinden Mekke’ye gelen farklı mezhep ve düşünce okullarından ümmetin kıdemli müftüleri, alimleri, akademisyenleri ve entelektüelleri dün İslami Entelektüel Uzlaşma Ansiklopedisi'nin lansmanına tanıklık etti. İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in himayesinde ikincisi düzenlenen İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Konferansı’na katılan alimler, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nin yürütme planını kabul etti.

Dünya İslam Birliği (Rabıta) tarafından ‘Etkili Bir İslami Uyuma Doğru’ başlığı altında düzenlenen konferans, 90'dan fazla ülkeden tüm mezhep ve düşünce okullarından ümmetin kıdemli müftüleri ve alimlerinin katılımıyla 6-7 Mart tarihlerinde Mekke'de gerçekleşti.

frgth
İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Konferansı, tüm mezhepler arasında İslami kardeşliği ve dayanışmayı güçlendirdi. (Rabıta)

Sonuç bildirgesinde İslam ümmetinin kıdemli müftüleri, âlimleri ve entelektüelleri Filistin halkının kendi toprakları üzerindeki kararlılığına desteklerini yineledi; yerinden etme ve yıkım projelerini reddetti, uluslararası topluma Filistin halkının başkenti Kudüs olan bağımsız devletini kurma yönündeki meşru haklarını tanıma çağrısında bulundu. Ayrıca Filistin halkının davalarını desteklemek ve haklarını iade etmek üzere etkili dini ve toplumsal şahsiyetlerin küresel çabalarını harekete geçirmek amacıyla konferansa katılan âlimlerinden oluşan heyetler oluşturuldu.

Konferans, Suudi Arabistan Fikri Mülkiyet Kurumu (SAIP) tarafından denetlenen, 60 alim tarafından yaklaşık bin 800 sayfa olarak hazırlanan ve Suudi Arabistan Kıdemli Alimler Konseyi Genel Sekreterliği, Konsey'in bazı üyeleri, İslam Fıkıh Akademisi ve Rabıta Yüksek Kurulu tarafından İslami ortaklık kavramına dayalı İslami düşünce ekolleri arasındaki ilişkiler için bir yol haritası olarak hakemlik edilen İslami Entelektüel Uzlaşma Ansiklopedisi'nin lansmanına tanıklık etti.

‘Belge’ ortak eylem planının temelini oluşturuyor

Konferansa katılanlar, İslam ümmetinin halkları arasında kardeşlik ve dayanışmayı güçlendirmek amacıyla 28 maddeden oluşan İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’ni ortak İslami bilimsel ve entelektüel çalışmaların temeli ve başlangıç noktası olarak kabul etmeye karar verdiler.

İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Konferansı’na katılanlar, SAIP tarafından hazırlanan İslami Entelektüel Uzlaşma Ansiklopedisi’nin kabul edildiğini ve İslami ortak mezhep kavramına uygun olarak İslami düşünce ekolleri arasındaki ilişkiler için bir yol haritası olarak çeşitli bilimsel çevrelerde ve uluslararası etkinliklerde tanıtılması ve yaygınlaştırılması için çalışıldığını duyurdular. Ayrıca İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nin yürütme planının kabul edildiğini bildirdiler.

Belgede yer alan Koordinasyon Komitesi’nin adının ‘İslam Mezhepleri Koordinasyon Konseyi’ olarak değiştirilmesine, Konsey'in tüzüğünün kabul edilmesine, başkan, üye ve sekreterinin belirlenmesine, Konsey'in Müslüman toplumlarda belgede yer alan hükümlerin hayata geçirilmesi için çalışmasına, İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Belgesi’nin yürütme planının uygulanmasını denetlemesine ve belgeden kaynaklanan program ve girişimleri takip etmesine karar verildi.

Yıllık ödül

Belgenin hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunan öncü kurum ve bireylere her yıl verilecek bir ödülün başlatıldığı duyuruldu. Katılımcılar, kolektif kimliklerinden ve İslam'ın ilke ve hükümlerine bağlılıklarından duydukları gururu vurguladılar. İslami çeşitliliğin varlığına saygı duymanın ve anlaşmazlık konularını anlaşmazlık ahlakı üzerine kurulu İslami çerçeveler içinde ele almanın ve tekfir tuzaklarına, rekabet ve rekabetin tehlikelerine sürüklenmemenin önemi konusunda çağrıda bulundular.

xcdvfgtr
Mekke'de ikincisi düzenlenen İslam Mezhepleri Arasında Köprüler Kurmak Konferansı’nın kapanış bildirisinden (Rabıta)

Katılımcılar, bazı medya kuruluşlarında şahit olunan ve yarardan çok zarar getiren bahanelerle çatışma ve bölünmeyi körükleyen hararetli tartışmaların sonuçları konusunda uyarıda bulundu. Katılımcılar, Rabıta’nın belgede mezhepler arası ilişkileri şeriatın hikmet ve genişliğinin sağlam temelleri üzerinde yeniden formüle etme konusundaki nitelikli çabalarını ve bu yaklaşımın sadece acil bir girişim değil, İslam ümmetinin insanları arasında daha bütünleşmiş ve uyumlu bir geleceğe yönelik geniş ortak zemine yatırım yapan pratik programlar ve stratejik ortaklıklar olması konusundaki istekliliğini takdir etti.

Üniter yolun vurgulanması

Alimler, müftüler ve entelektüeller, İslam'ın ilkeleri ve evrensel ortaklıkları üzerinde kardeşlik ve dayanışma yolunun temellerini atan kurucu konferans belgesinin büyük hedefine doğru ilerleme ve yıllardır alışılagelmiş diyalog ve tekrarların ötesine geçen pratik bir belge olarak bu birlik yolunda daha ileri adımlar atma kararlılıklarını yinelediler. Geriye kalan tek şeyin, belgenin İslami bilinci güçlendiren, ılımlılık yaklaşımını tesis eden ve mezhepçilik söylem ve uygulamalarını reddeden girişim ve projelerde kristalleştiği sistematik bir çalışma ve eylemde bulunmak olduğunu vurguladılar.

Konferans katılımcıları, Suudi Arabistan'ın İslam ve Müslümanları bir araya getirme, bileşenlerini kardeşleştirme ve dayanışmalarını güçlendirme yönündeki yorulmak bilmez çabalarının bir parçası olarak İslam'a ve Müslümanlara yaptıkları büyük hizmetlerden dolayı İki Kutsal Caminin Hizmetkârı ile Veliaht Prens ve Başbakan Muhammed bin Selman'a teşekkür etti.

Konferansın sonuç bildirgesinin okunduğu oturuma, Rabıta Genel Sekreteri ve Müslüman Alimler Birliği Başkanı Şeyh Dr. Muhammed el-İsa, Kraliyet Sarayı Danışmanı, Mescid-i Haram İmamı ve Vaizi Şeyh Dr. Salih bin Humeyd, el-Harameyn (Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi) İşleri Başkanı, Mescid-i Haram İmamı ve Vaizi Şeyh Dr. Abdurrahman Sudeys, Cidde Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi Genel Sekreteri Dr. Kutub Mustafa Sano, İran Uzmanlar Meclisi Üyesi Ayetullah Şeyh Ahmed Meblaği, Suudi Arabistan Kıdemli Alimler Konseyi üyesi Şeyh Dr. Yusuf bin Muhammed bin Said ve Lübnan Sayda Müftüsü Şeyh Muhammed Asiran katıldı.



Zelenskiy pazartesi günü Suudi Arabistan'a gidecek… Trump bir buçuk ay içinde ziyaret edecek

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz haziran ayında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i kabul etti. (SPA)
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz haziran ayında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i kabul etti. (SPA)
TT

Zelenskiy pazartesi günü Suudi Arabistan'a gidecek… Trump bir buçuk ay içinde ziyaret edecek

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz haziran ayında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i kabul etti. (SPA)
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz haziran ayında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i kabul etti. (SPA)

Bloomberg'in haberine göre Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy dün yaptığı açıklamada, önümüzdeki pazartesi günü Suudi Arabistan'ı ziyaret etme niyetinde olduğunu açıklarken, ABD'li mevkidaşı Donald Trump da muhtemelen önümüzdeki bir buçuk ay içinde Riyad’a gideceğini söyledi.

Zelenskiy dün X platformundaki resmi hesabından yaptığı paylaşımda, Riyad'dan ayrıldıktan sonra Ukraynalı müzakerecilerden oluşan bir ekibin ‘ABD’li yetkililerle çalışmak üzere Suudi Arabistan'da kalacağını’ bildirdi.

Ülkesinin ‘barışa her şeyden çok ilgi duyduğunu’ kaydeden Zelenskiy, “Başkan Trump'ın bize söylediği gibi, Ukrayna hızlı ve güvenilir barış için yapıcı bir şekilde çalışmaya devam edecektir” dedi.

defrgth
ABD Başkanı Donald Trump ve Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenskiy, 28 Şubat'ta Beyaz Saray'da gerçekleştirdikleri görüşme öncesinde (DPA)

Dün erken saatlerde Amerikan haber sitesi Axios, üst düzey ABD'li ve Ukraynalı yetkililerin önümüzdeki çarşamba günü Suudi Arabistan'da bir araya gelerek Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirme çabalarını görüşeceklerini bildirdi.

Site, konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağa dayanarak ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun toplantılara katılmasının beklendiğini aktardı.

zxcdfvgt
Geçtiğimiz şubat ayında Riyad'da Suudi Arabistan'ın arabuluculuğunda gerçekleştirilen ABD-Rusya görüşmelerinden (SPA)

Şarku’l Avsat, Suudi Arabistan ve ABD'den araştırmacılarla, özellikle Washington ile Kiev arasındaki son gelişmelerden sonra bu iki duyurunun ne anlama geldiğini ve Suudi Arabistan'ın ABD ile Rusya arasında arabuluculuk konusundaki başarısının Washington ile Kiev arasında başka bir arabuluculuk için nasıl bir fırsat yarattığını konuştu.

Çoklu arabuluculuklar

Washington merkezli düşünce kuruluşu Ortadoğu Enstitüsü'nün politikadan sorumlu başkan yardımcısı Brian Katulis Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Suudi Arabistan son yıllarda Sudan'da bulunan farklı gruplar arasındaki görüşmelere ev sahipliği yaptı. Sudan, Suudi çıkarlarını doğrudan etkileyen bir ülke. Ancak Ukrayna-Rusya örneğinde, Suudi Arabistan'ın ABD ile Rusya arasında oynadığı rolde ve Ukrayna savaşının çözümünde, Suudi Arabistan'ın kendisini farklı alanlarda anlaşmazlığa düşmüş ve dolaylı savaşlar yaşamış tarafları bir araya getirebilecek bir ülke olarak gördüğünü gösteriyor.”

aaa
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Riyad görüşmeleri öncesinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile el sıkışırken (SPA)

Katulis, Suudi Arabistan'ın küresel sahnede daha önemli bir rol oynama arzusunun gerçekleştiğine inanıyor.

Ciddi hamleler

Carnegie Uluslararası Barış Vakfı araştırmacısı ve Naif Güvenlik Bilimleri Üniversitesi Ulusal Güvenlik Programı Genel Sorumlusu Dr. Hişam el-Ganem, Zelenskiy'nin Suudi Arabistan'ı ziyaret etme niyetini açıklamasını ‘Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşta gerilimin arttığı ve uluslararası dinamiklerin değiştiği bir dönemde çok önemli bir diplomatik adım’ olarak nitelendirdi. El-Ganem, “Zelenskiy'nin Suudi Arabistan ziyareti, ABD yardımının kesilmesinden sonra diplomatik pozisyonu yeniden tesis etmek ve barış görüşmelerini kolaylaştırmak için Riyad'ın nüfuzundan yararlanmak amacıyla atılmış proaktif bir adım gibi görünüyor” dedi.

El-Ganem, ziyaretin ABD ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde çalkantılı bir dönemin ardından, ‘özellikle de geçen hafta Oval Ofis'te Trump'la yaşanan ve Washington'un Kiev'le askeri yardım ve istihbarat paylaşımını askıya almasına yol açan hararetli çatışmanın ardından’ geldiğine dikkat çekti.

rgthy
ABD Başkanı Donald Trump ve Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenskiy, 28 Şubat'ta Oval Ofis'te bir araya geldi. (AFP)

“Bütün yollar Riyad'a çıkar” diyen Suudi uluslararası ilişkiler araştırmacısı Selman el-Ensari, Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘bunun laf olsun diye söylenmiş bir söz olmadığını, Suudi diplomatik hamlelerinin ve adımlarının küresel güvenliğe katkıda bulunmak için ciddi ve samimi olduğunu ve Riyad'a duyulan uluslararası güvenin durup dururken ortaya çıkmadığını’ belirtti.

ABD-Ukrayna arabuluculuk projesi

Dr. Hişam el-Ganem’e göre Zelenskiy'nin ‘çatışma arabuluculuğu geçmişine sahip tarafsız bir oyuncu olan Suudi Arabistan'la ilişki kurma kararı, diplomatik desteği çeşitlendirmeye yönelik stratejik bir dönüşe işaret ediyor, belki de Washington'la son dönemde yaşanan gerilimi ve ateşkes sağlama konusundaki önceliğini dengeliyor. Karadeniz'deki askeri operasyonların durdurulması da dahil olmak üzere, Ukrayna askeri ve siyasi olarak artan bir baskıyla karşı karşıya iken, gerilimin azaltılması için acil bir çabayı yansıtıyor.’

sdfrgt
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, 27 Şubat 2024 tarihinde Riyad'da Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'yi kabul etti. (SPA)

Selman el-Ensari’ye göre Zelenskiy'nin Suudi Arabistan'a birkaç gün sonra yapacağı ziyaret haberinin Trump'ın nisan sonunda yapmayı planladığı ziyaret haberiyle eşzamanlı olması, Suudi Arabistan'ın ABD ile Rusya arasındaki arabuluculuğunun başarısının Washington ile Kiev arasında yeni bir arabuluculuk projesinin oluşturulmasına katkıda bulunduğunu kanıtlıyor. Suudi araştırmacı ayrıca Avrupa Birliği'nin (AB) dışişleri yetkilisini, Avrupa'nın Rusya-Ukrayna barış anlaşmasıyla ilgili endişelerini Riyad'la görüşmek üzere göndermesi ihtimalini de göz ardı etmiyor.