عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
KÖRFEZ Kuveyt

Kuveyt seçimlerinde kadınların oyları kime gidecek?

Kadınların önceki seçimlere katılımı (KUNA)
Kadınların önceki seçimlere katılımı (KUNA)
TT
TT

Kuveyt seçimlerinde kadınların oyları kime gidecek?

Kadınların önceki seçimlere katılımı (KUNA)
Kadınların önceki seçimlere katılımı (KUNA)

Kuveytli kadınlar, önümüzdeki 6 Haziran Salı günü yapılacak Ulusal Meclis (Parlamento) seçimlerinde belirleyici rol oynayacak. Kuveyt'te istatistiklere göre kadınların toplam seçmen sayısının yaklaşık yüzde 52'sini oluşturduğu görülüyor. Ancak bu oyların sadece kadın adayların desteklenmesinden yana olup olmayacağı belirsiz.

Erkek ve kadın adayların, kadınların oylarını alabilmek için yürüttükleri çılgın kampanyanın gölgesinde kadınların oylarının kadın ve erkek adaylar arasında dağılacağı tahmin ediliyor. Birçok kadın, aşiret geleneklerinin hakim olduğu bir ülkede oy verme süreçlerinde genellikle erkek adaylardan yana tavır alır. Kadınların oy tercihlerinde adayların dini eğilimleri de etkili olur.

Kadınların siyasi hakların onaylanması ve ilk kez parlamento seçimlerine katılmalarından yaklaşık 17 yıl sonra yani bugün de kadınların siyasi yolculuğu hâlâ tehlikelerle dolu. Kuveyt'teki Merkezi İstatistik İdaresi'ne göre, 2020'nin başında ülke nüfusu yaklaşık 4 milyon 46 bin kişiydi. Kuveyt vatandaşlarının sayısı ise 1 milyon 365 bin kişi olarak kayıtlara geçti. Bunun yaklaşık yüzde 51'ini kadınlar temsil etti. Önümüzdeki seçimlerde oy kullanma hakkı bulunan Kuveyt vatandaşlarının sayısı ise 793 bin 646. Erkek seçmenlerin sayısı 386 bin 751 iken kadın seçmenlerin sayısı 406 bin 895 oldu. Bu, Kuveyt'te kadın oylarının gücünü gösteriyor.

Kuveyt'te kadınların, temsil ettikleri büyük oy gücüne rağmen siyasi çalışmalara katılımları sendelemeye devam etti. Şu anda 2023 Ulusal Meclis milletvekilliği seçimlerinde toplam 207 aday arasından 15'i kadın. 2022'de yapılan bir önceki seçimlerde toplam 376 adaydan 27'si kadındı. Katılımdaki eksiklik, kadınların yalnızca adaylığı ile de sınırlı değil. Aşiret ve dini geleneklerin egemen olduğu bir ülkede, kadın seçmenlerin oyları genellikle erkek adayların lehine oluyor.

Kuveyt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Dr. Abdullah Seher
Kuveyt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Dr. Abdullah Seher

Baskın kabile güçlerinin etkisini sınırlayan yasalarla desteklenen önceki seçimlere (Meclis 2022) kadınlar yoğun bir şekilde katılmıştı. Ancak sonuçlar yine de beklentilerin altında kaldı. 27 aday arasından sadece iki kadın parlamentoya girebildi: Aliye el-Halid (ikinci seçim bölgesi) ve eski bakan Canan Buşehri (üçüncü seçim bölgesi).

Zorlu yolculuk

17 yıldır kadınlar parlamenter yaşamda kendilerine yer bulamıyor. 30 Haziran 2006'da yapılan Ulusal Meclis seçimlerine Kuveytli kadınlar ilk kez katıldı. 2009 yılında yapılan Ulusal Meclis seçimleri ise 4 kadın adayın zaferiyle sonuçlandı. Ancak sonrasında kadınların talihleri geriledi. 2013 seçimlerinde hiçbir kadın milletvekili seçilmedi. Son seçilen kadın da Mayıs 2014'te istifa etti. 2016 parlamentosunda sadece bir kadın, Safa el-Haşim, parlamentoda bir sandalye kazandı. Kadın aday ve seçmen sayısı açısından kadınların katılımının yüksek olduğu 2020 Ulusal Meclis seçimlerinde kadınlar yeni bir mağlubiyet daha yaşadı.

Başarılı modeller

Kuveyt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Abdullah Seher, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: "Kuveytli kadınlar gasp edilmiş siyasi haklarını uzun zaman önce aldılar, ancak ne yazık ki birçok nedenden dolayı Ulusal Meclis'te kendilerine layık bir konuma erişemediler. Erkekler sosyal iletişim sürecinde üstündür. Toplumun geleneksel yönlerini de göz ardı edemeyiz. Bir seçimde kadınlar mecliste dört sandalyeye ulaşmıştı, ancak ardından yapılan seçimde meclis kadın milletvekillerinden yoksun kaldı. Kadınların Ulusal Meclis'te oynayabilecekleri rolle ilgili beklentilerde bir gerileme oldu. Belki de bazılarının (muhafazakar fikirlere sahip olanlar) ortaya attığı geleneksel ve dini fikirlerin bunda etkisi var. Bu fikirler, siyasi haklarda kadın ve erkek eşitliğini şart koşan Kuveyt anayasasına aykırıdır. Genel olarak kadınların deneyimi iyi. Başarılı örnekler arasında Dr. Masume el-Mübarek var. Özellikle Kuveyt hükümetinin ilk kadın bakanıyken öncü bir deneyim elde etti. Ulusal Meclis'in aktif bir üyesi oldu. Bakan olduğu dönemde ise siyasi sorumluluklar üstlendi."

: Kuveytli kadınlar, kadınların siyasi haklarını talep etmek için parlamento önünde toplandı (KUNA)
Kuveytli kadınlar, kadınların siyasi haklarını talep etmek için parlamento önünde toplandı (KUNA)

Kadın sorunları: mevcut pozisyonlar

 Seçime bir haftadan az bir süre kala üçüncü seçim bölgesi adayı, eski bakan ve bakan yardımcısı Canan Buşehri, Kuveyt anayasasının kadın haklarını savunduğunu ve kadınların devlet ve toplum düzeyinde önemli ve aktif bir ortak olduğunu söyledi.

Buşehri Ulusal Meclis seçimlerinde aday olan 8 kadınla birlikte katıldığı, siyasi kültürün geliştirilmesine yönelik bir sempozyumda konuştu: “Seçim sisteminin yeniden gözden geçirilmesi ve Yüksek Seçim Komisyonu yasasının onaylanması gerekiyor. Bu konu bir sonraki aşamada siyasi reformun önceliklerinden biri olacak. Reform gerçekleştirmek için siyasi istikrar önemli. Siyasi istikrar olmadan hiçbir dosyayla ilgilenemeyiz. Bunun için başta Ulusal Meclis içindeki bireysel eylemi güçlendiren ve siyasi eylemin bozulmasının nedenlerinden biri olan seçim yasası olmak üzere birçok konuda siyasi reformlara imza atmak gerekiyor.”

Buşehri konuşmasında kadın sorunlarına da ayrı bir başlık açarak değerlendirmelerde bulundu.

Eski milletvekili ve ikinci bölge adayı Aliye el-Halid, sempozyumda yaptığı konuşmada şunları söyledi: "Kuveytli kadınlar kalkınma, inşaat ve toplumun refah denklemlerinde önemli bir unsur. Kuveyt erkekler ve kadınlar ile birlikte inşa edildi." dedi.

 

Halid ayrıca seçim çalışmaları kapsamında yaptığı açıklamalarda, ekonomi dosyasına odaklandı. Halid özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeleri desteklemenin gerekliliğine vurgu yaptı.

 "Kadınların Güçlenmesi, Liderliği ve Gelişimi" dosyasını benimsediğini vurgulayan kadın adaylardan Nur el-Mutayri (dördüncü seçim bölgesi), “Adaylığımın ana nedeni, kadınların rolüne ve parlamentodaki varlıklarının önemine olan inancımdır.” dedi.

Birinci bölge adayı Anud el-Anzi, "kalkınmanın bir direği olarak siyasi istikrara ulaşılması gerektiğini" vurguladı. Anzi, konuşmasında ayrıca sosyal kalkınma ve eğitimin önemine de dikkat çekti.

Dördüncü bölge adayı Fehime er-Raşidi, "kadınların yasal ve anayasal haklarını desteklemenin önemini" vurguladı.

İkinci bölge adayı Vedad Habib, "en önemlisi barınma, geçim ve mülkiyet hakkı olmak üzere, ulusal kimlik ve kadın sorunları" alanlarında gerekli çalışmaların yapılması için çağrıda bulundu.

Üçüncü bölge adayı Selva es-Said, "kadınların siyaseten sömürülmesine karşı mücadele" çağrısında bulundu. Said, "kadınların, siyasetçiler tarafından hedeflerine ulaşmaları için kullanılan bir araç haline gelmesine" karşı uyarıda bulundu.

Birinci bölge adayı Azize el-Bennay ise aynı sempozyumda şunları söyledi: “Kadınlar açık ya da belirsiz nedenlerle adaylık mücadelesi veriyor. Eğer toplumun yarısı kadınlardan oluşuyor ise barınma, eğitim ve benzeri konularda kadınların hakları neredeyse kayıp.”

Üçüncü bölge adayı Gade el-Uteybi, dikkatleri kadın sorunlarına çekmeye çağırdı. Medyaya yaptığı açıklamalarda Uteybi, kadınların aile içi şiddetten korunmasına vurgu yaptı ve istihdam hakları, maaş eşitliği ve diğer sorunların çözülmesi gerektiğine dikkat çekti.

Fatih Yılmaz

https://aawsat.com/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D8%AC/4363056-%D9%85%D9%86-%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D9%81%D9%8A%D8%AF-%D9%85%D9%86-%D8%B5%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A3%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D9%8A%D8%AA%D9%8A%D8%A9%D8%9F

Daha fazlasını oku

 
 
KÖRFEZ

Kuveyt’te tartışmalara neden olan avukat Aric Hamada, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Özel hayatlarımıza müdahale ettikleri için içtiğimiz bardaktan onların da içmelerini istedim’

Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)
Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Kuveyt’te tartışmalara neden olan avukat Aric Hamada, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Özel hayatlarımıza müdahale ettikleri için içtiğimiz bardaktan onların da içmelerini istedim’

Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)
Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)

Ebu Nuvas’ın ifadesiyle; “Beni tedavi eden, hastalıktı..” Kuveytli bir avukat 30 Ağustos’ta, Ulusal Meclis üyelerinin ve Bakanların özel hayatlarını düzenleyen bir yasanın çıkarılması için Ulusal Meclis’e bir teklif sundu. Önerilen yasa, Ulusal Meclis üyelerinin ve bakanların, Kuveyt gelenek ve göreneklerini ihlal eden ve İslam hukukunu uygulamayan ülkelere seyahat etmesini yasaklamayı hedefliyor.

Avukat Aric Abdurrahman Hamada, söz konusu öneriyi kanunen sunduğunu, teklifin kamuya açık kayıtlardan alınıp Etik Kurul’a yönlendirildiğini ve yasayı ihlal edenlerin beş yıl hapis ve 20 bin dinar para cezasıyla cezalandırılacağı hükmü içerdiğini açıkladı.

Bir hukuk uzmanı, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, bu teklifin bir tavır gösterme niyetinde olduğunu ve herhangi bir etkiye sahip olmadığını söylerken, “Bu tür öneriler, alay etme veya sert eleştiri amacıyla ortaya koyulmaktadır” dedi.

Ulusal Meclis üyelerinin ve bakanların özel hayatlarının düzenlenmesine ilişkin Avukat Aric Hamada tarafından sunulan yasa tasarısının kopyası (üst). Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)
Ulusal Meclis üyelerinin ve bakanların özel hayatlarının düzenlenmesine ilişkin Avukat Aric Hamada tarafından sunulan yasa tasarısının kopyası (üst). Ticaret Bakanı ve beraberindekilerin Güney Afrika’da, diğeri Milletvekili Muhammed Hayef’in Türkiye’de çekilmiş fotoğrafı (alt sağ) (Şarku’l Avsat)

Aynı şekilde, tartışmalara neden olan avukat Aric Hamada da Şarku’l Avsat’a şu açıklamalarda bulundu:

“Bizim içtiğimiz bardaktan, onların da içmesini istedim. Onların özel özgürlüklerini kısıtlayan, özel hayatlarına müdahale eden bir yasa sunarak siyasi bir mesaj vermek istedim ki yaptıklarının anayasaya aykırı olduğu bilinciyle, bizim özel hayatımıza müdahale ettiklerinde ne kadar acı çektiğimizi onlara hissettirebileyim.”

Değerler Belgesi’nin sahipleriyle eski bir husumeti olan Hamada, bu belgeyi eleştirdikten sonra 7 Mayıs 2023’te polis merkezinde tutuklanmıştı. X (eski adıyla Twitter) platformu üzerinden o dönemde “Değerler Belgesi’ni eleştirdiğim için tutuklandım ve bir gözlük taktım” açıklaması yapmıştı.

Hamada’nın sunduğu yasa teklifinde şu ifadelere yer verildi:

“Meclis Başkanı, vekili, tüm Ulusal Meclis üyeleri, danışmanları, katipleri, ikinci dereceden aileleri, bakanlar, danışmanları ve ailelerinin turizm, iş veya eğitim açısından sistemi İslam hukukuna ve Kuveyt gelenek ve göreneklerine uymayan Müslüman veya gayrimüslim ülkelere seyahatleri yasaktır.”

Yasa teklifinde ayrıca, İslam hukukuna, Kuveyt gelenek ve göreneklerine uymayan kıyafet giymelerinin de yasak olduğu belirtiliyor.

Yasa, bu sistemi ihlal edenlerin beş yılı aşmamak üzere hapis ve 20 bin dinardan az olmamak üzere para cezası ile cezalandırılmasını öngörüyor.

Avukat, mektubunu Kuveyt Ulusal Meclisi Etik Komitesi Başkanı Milletvekili Muhammed Hayef el-Mutayri’ye gönderirken şunları söyledi:

“Kuveyt Ulusal Meclisi'nin, Kuveyt Devleti’ni sivil bir devletten İslam devletine dönüştürme kararı doğrultusunda, Ulusal Meclis üyelerinin, bakanların, danışmanlarının ve ailelerinin topluma rol model oldukları kaydederek, bu teklifi sunmaktan onur duyuyorum.”

X platformu üzerinden söz konusu teklif yayınlanırken, Ticaret Bakanı ve birkaç danışmanının (Güney Afrika olduğu sanılan) Kuveyt dışına seyahat ederken ve Etik Komisyonu Başkanı Milletvekili Muhammed Hayef’in birkaç gün önce Türkiye’de çekilmiş fotoğraflarına yer verildi.

Kanunların İslamileştirilmesi

Avukat Hamada, pek çok Kuveytli aktivist gibi Kuveyt’te Yüksek Seçim Komisyonu Yasası’nın yürürlüğe girmesi sırasında doruğa ulaşan ‘yasaların İslamlaştırılması’ durumunun etkilerinden şikayetçi. Seçim Komisyonu Yasası çerçevesinde kadınların oy verme ve göreve aday olma haklarını kullanırken açıkça İslami usullere uygun kıyafetler giymeye zorlanması çağrısı yapılıyor. Ayrıca ilk metinde, ‘seçme ve seçilme hakkının kullanılmasında anayasa, hukuk ve İslam hukuku hükümlerine uyulması’ çağrısı da yapılırken, bu durum kadınlarda hoşnutsuzluk yarattı. Çünkü kadınlara daha fazla kısıtlama getirdiğine ve siyasi katılımlarını engellediğine inanılıyor.

Daha önce, 21 Temmuz 2023’te, Ulusal Meclis’in beş üyesi tarafından plastik cerrahi ve dövmelerin yasaklanması yönünde sunulan bir öneri ortaya koyulmuştu. Aynı şekilde yüz ve parmaklarda yapılan estetik ameliyatlar öncesinde ve sonrasında İçişleri Bakanlığı’na bilgi verilmesinin, ihlalde bulunan kişinin beş yılı geçmemek üzere hapis ve bin dinardan az olmamak üzere para cezasıyla cezalandırılmasının önemli olduğu belirtiliyordu.

Milletvekilleri Muhammad Hayef, Hamdan el-Azmi, Fahd Al-Masud, Muhammed el-Matir ve Hamad el-Ubeyd, plastik cerrahi prosedürünü düzenleyen bir yasa önerisi sundu.

Ayrıca yerel basında çıkan haberlere göre teklifte, plastik cerrahi başvurularını incelemek üzere özel komisyonun onayı olmadan ameliyatın yapılamayacağı ve Sağlık Bakanlığı’nda plastik cerrahi başvurularını incelemek üzere bir komisyon kurulacağı da vurgulanıyor.

23 Temmuz 2023’te 5 milletvekili, yurt dışından ithal edilen kitap ve yayınlara yönelik ön sansürün yeniden uygulamaya konması yönünde öneri sundu. Bu, yazarların talepleri üzerine Ulusal Meclis’in üç yıl önce ön sansürü kaldırmasıyla geriye doğru atılan bir adım olarak değerlendiriliyor.

Açıklayıcı notta öneriye destek veren milletvekilleri Hamad el-Ubeyd, Mubarak et-Taşa, Muhammed el-Huvayla, Muhammed Hayef ve Muhammed el-Mahan, “Ön sansür, insanların onurunun zedelenmemesini veya karalanmamasını sağlar. Deneyimler, sonradan sansürün etkisizliğini kanıtlamıştır” açıklamasında bulunuyor.

Kuveyt Ulusal Meclisi, 19 Ağustos 2020’de kitaplara uygulanan ön sansürün iptal edilmesini kabul etmişti.

Benzeri görülmemiş bir proje

Kendisini bağımsız olarak tanımlayan ve kişisel kanaatlerini dile getiren hukuk bürosu sahibi avukat Aric Hamada, yaklaşık 25 yıldır medeni hukuk ve ticaret hukuku ile idare ve iş hukuku alanlarında çalışıyor. İnternet sitesinde Yasal Zorluklar Grubu'nun başkanı olduğu belirtiliyor.

Aric Hamada, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada mesajın amacının siyasi olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Kuveyt’te son zamanlarda gerçek bir krizden mustarip olduğumuzu, bunun Ulusal Meclis’in bazı üyelerinin temel ve anayasal rollerinden sapmasından kaynaklandığını fark ettim. Onların rolleri, halkın ve ülkenin çıkarlarına hizmet eden kanunlar çıkarmak ve hükümeti denetlemekti. Ancak bazı milletvekilleri Kuveyt halkının koruyucusu olmaya karar verdiler. Anayasanın pek çok maddesine aykırı olarak bireylerin özgürlüklerini kısıtlayan, kadınların haklarını kısıtlayan fikir ve inançlardan oluşan birtakım kanunlar çıkararak vesayetini onun üzerinde dayatmaya başladılar. Bazı liberal milletvekillerinin, maalesef İslami akım temsilcilerinin kanun önerilerini destekler hale geldiklerini gördüm. Seçim kurallarının, kendilerini bu tür kanunlara oy vermekten sorumlu tutmamasından yararlandılar. Durumu daha da kötüleştiren ise hükümetin siyasi kazanımlar elde etmek amacıyla bu önerilere destek vermesiydi.”

Avukat, bu tür yasaların çıkarılması konusunda Ulusal Meclis üyelerini eleştirirken, hükümeti de eleştirmekten geri durmadı. Hükümet önlemlerinin iki örneğine işaret eden Aric Hamada şunları söyledi:

“Enformasyon Bakanlığı, Kuveyt’te gösterilen filmlerin İslam hukuku ile örf ve geleneklere uygun olması gerektiğine dair bir karar yayınladı. Ticaret Bakanlığı ise ticaret unvanı seçiminin İslam hukukuna, örf ve adetlerine uygun olması gerektiğine dair bir karar yayınladı.”

Hamada, muhafazakâr akımların çelişkisine de işaret etti:

“Kuveyt üniversitelerinde cinsiyet ayrımı yapılması ve karma eğitimin önlenmesi için bir yasa önerilirken, Eğitim Bakanı’nın Mısır ve Ürdün’deki üniversite burslarını durdurma kararı almasına, bu üniversiteler karma olmasına rağmen kendilerinin de kızdığını görüyoruz. Aynı şekilde kendi dedikleri değerleri uygulama konusunda katı olan milletvekilleri de sıklıkla alkol üreten ve satan ülkelere turizm amaçlı seyahat ediyor.”

Hamada, bu teklifin hukuki dayanağına ilişkin şu açıklamada bulundu:

“Bu teklifin hukuki dayanağı, İslami hareketin temsilcilerinin sunduğu, toplumun özgürlüklerinin kısıtlanması ve vesayet altına alınması yönündeki önerilerinin hukuki dayanağıyla tamamen aynıdır.”

Böyle bir teklifin başka bir örneği yok. Avukat Hamada, bu fikrin türünün yeni olduğunu ve halkın gözetimi altında Ulusal Meclis üyelerinin performansına tabi olduğunu dile getirdi.

Aric Hamada, Değerler Belgesi ile mücadelesine ilişkin olarak da şu ifadeleri kullandı:

“Bu belgenin hükümleri, onu imzalayan milletvekilleri tarafından kanun tekliflerine dönüştürüldü. Halktan biri itiraz edince de tebligat sunmakla karşı karşıya kalıyor. Çok sayıda tebligat sunuldu. Sanıyorum ki 300’ü buldu. Bu tebligatlar arasında İslami hareketin temsilcileri tarafından tweetim nedeniyle hakkımda yapılan altı tebligat da vardı. Bu da amacın, dalavere olduğunu gösteriyor.”

Kendisinin tutuklanarak kefaletle serbest bırakılmasının istendiğini aktaran avukat sözlerine şöyle devam etti:

“50 dinar olan kefaleti ödemeyi reddettim. Kefaleti ödemeyi reddetmenin, kefalet ödenene kadar beni tutuklayıp alıkoyma kararı verileceği anlamına geldiğini kesinlikle biliyorum. Zaten tam gün cezaevinde tutuldum, ardından kefaletsiz serbest bırakıldım. Bu vesileyle, tavrımı anladığı için başsavcıya çok teşekkür ediyorum. Bizzat kendisine, tavrımdan dolayı özür dilediğimi söyledim. Ayrıca Kuveyt halkına, İçişleri Bakanı’na ve içişleri yetkililerine de anlayışları dolayısıyla teşekkür ediyorum.”

Milletvekili Muhammed Hayef', Değerler Belgesi’ni imzalarken. (Şarku’l Avsat)
Milletvekili Muhammed Hayef', Değerler Belgesi’ni imzalarken. (Şarku’l Avsat)

Değerler Belgesi

Değerler Belgesi, her ne kadar Eylül 2022’deki Ulusal Meclis seçimleri öncesinde ortaya çıkmış olsa da etkileri ve hedefleri, hâlâ bazı İslamcı milletvekillerinin siyasi programını oluşturuyor.

Şu an mecliste milletvekili olan adaylar tarafından imzalanan belgede, adaylar İslami şeriat yasalarının uygulanmasına uyma ve ülkede hukuk ihlali olarak gördükleri koşulları önleme sözü verdi.

Ancak bu belgeyi eleştirenler, eski Enformasyon Bakanı ve Kuveytli yazar Dr. Saad bin Tefla’nın da belirttiği gibi, ‘dini akım ülkedeki siyasi hayata hâkim oldu ve DEAŞ yasalarını dayattı’. Bin Tefla, o dönemde X’ten yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Sözde Değerler Belgesi mükemmel bir DEAŞ belgesidir. Hukukun üstünlüğünden, anayasadan, kamusal ve özel özgürlüklerden yana olan herkesin bu belgeyi tereddüt etmeden reddetmesi gerekir. Bu belge, Kandehar belgesidir.”

Bu belgeye göre bir kısmı mevcut konseyde milletvekili olan imzacılar, milletvekilleri tarafından sunulan İslami kanunları desteklemek, otellerdeki karma yüzme havuzları ve kulüpleri reddetmek için çalışacaklarını ve üniversitede tesettür kıyafet kanunu yasasını aktif hale getirmek için çalışacaklarını taahhüt ettiler.

Belgede, karma durumunu engelleyen yasada oynama yapmanın ve içeriğinin boşaltılmasının reddedilmesi, yasanın üniversitelerde erkek öğrencilerin binalarının kız öğrencilerin binalarından ayrılmasını sağlayacak şekilde uygulanmasının talep edilmesi, karma festival ve dans partilerinin reddedilmesi, otellerde ve diğer alanlarda yüzme havuzlarının ve karma kulüplerin yasaklanması ve masaj salonları üzerindeki denetimin sıkılaştırılması, üniversitede tesettür kıyafet kanununun aktif hale getirilmesi için çalışmalar yapılması ve bunların kız ve erkek öğrenciler için uygulanması, hurafe ve pagan uygulamalarıyla ilgili oturum ve faaliyetlerin durdurulması için çalışılması gerektiği belirtiliyor.

Belgede ayrıca enerji programlarının durdurulması, ahlaksızlığın bitirilmesi ve bedenlerin gerçekte ve sosyal medya sitelerinde teşhir edilmesinin önlenmesi, karşı cinse benzeme yasasında değişiklik yapılması ve vücutta görünen dövmelerin suç sayılmasına yönelik bir yasanın çıkarılması çağrısı yapılıyor.