Güney Sudan’daki tecavüz olaylarına BM’den sert tepki

Güney Sudan'ın kuzeyinde bulunan Bentiu şehrinde 150’den fazla kadının tecavüze ya da cinsel şiddete maruz kaldığı saldırılar Birleşmiş Milletler tarafından sert bir dille kınandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in yanı sıra Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Başkanı Henrietta Fore, Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Ofisi (OCHA) Genel Sekreteri Mark Lowcock, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu İcra Direktörü Dr. Natalia Kanem tarafından yapılan ortak açıklamada Güney Sudan'ın kuzeyinde bulunan Bentiu şehrinde 150’den fazla kadının tecavüze ya da cinsel şiddete maruz kaldığı saldırıları kınadı.
Guterres’ten önemli çağrı
Guterres yaptığı yazılı açıklamada, “Bu şiddet olayları bize Güney Sudan’daki sivillerin güvenlik durumunu hatırlatıyor. Güney Sudan liderlerinin son zamanlarda düşmanlıkların sona ermesi ve etkin barışın sağlanmasına yönelik taahhütlerine rağmen özellikle kadınlar ve çocuklar acı çekmeye devam ediyor” ifadelerini kullandı. Guterres, taraflara sivillerin güvenliğinin sağlanması ve faillerin cezasız kalmaması için çağrıda bulunurken, Güvenlik Konseyi’nin, 18 Aralık'ta Güney Sudan'daki krizi tartışacağı ifade edildi.
Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, 125 kadın ve kız çocuğunun uluslararası yardım kuruluşları tarafından kurulan acil gıda dağıtım merkezlerine giderken tecavüz edildiğini açıklamıştı.
2013'ten bu yana süren iç savaşta korkunç düzeyde cinsel şiddet vakaları yaşanan Güney Sudan'da 2018'in ilk yarısında kadınların ve kız çocuklarının hedef alındığı 2 bin 300 vaka kaydedildiği ve kurbanların yüzde 20'den fazlasının çocuk olduğu bildirilmişti.
BM ve Troyka Devletleri (ABD, İngiltere ve Norveç) Güvenlik Konseyi'ne verdiği raporda, Güney Sudan'da cinsel şiddet ve insan hakları ihlallerine dair duydukları derin kaygıyı dile getirdi.
Norveç’in Güney Sudan Büyükelçisi, konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Troyka’nın cinsiyet temelli yapılan şiddet eylemlerini kınadığını söyledi. Norveç hükümeti yaptığı açıklamada, ülkenin kontrolü altında bulunan sivillerin korunması ve tecavüzler hakkında kapsamlı soruşturma yürütülerek, suçluların adalete teslim edilmesi için çağrıda bulundu.
Güney Sudan'daki AB misyonu dün yaptığı açıklamada, bu cinsel saldırının Güney Sudan'daki kadına yönelik şiddetin büyüklüğünün yanı sıra vatandaşların karşı karşıya kaldığı acıları hatırlattığını ifade etti. Ayrıca AB, tüm taraflara insan haklarını korumaya, vatandaşların güvenliğini ve onurunu sağlamaları için çağrıda bulundu.
Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) Güney Sudan Misyonu Başkanı David Shearer, Güney Sudan’daki sivillere yönelik iğrenç saldırıların durdurulması gerektiğini belirterek, "Saldırılar hükümet tarafından kontrol edilen ve hükümetin sivillerin güvenliğinin korunması için sorumlu olduğu bölgede gerçekleşti” dedi. Shearer, silahlı kuvvetler unsurlarının bu tür olaylara karışmaması için disiplin ve askerleri kontrol çağrısında bulundu.
Barış anlaşmasının tarihi ertelendi
Muhalif Sudan Halk Kurtuluş Hareketi’nin (SPLM-IO) lideri Riek Machar Güvenlik Düzenlemeleri Anlaşması’nın uygulanarak, belirlenen noktalarda güçlerinin toplanması için çağrıda bulundu ve barış anlaşması tarihinin ertelendiğini belirtti. Koalisyonun yeni başkan seçileceği ve Sawa’nın muhalefet koalisyonundan ayrıldığı zamanda karşılıklı suçlamalar geldi. Bu durum tarafların prosedürleri reddetmesine ve aralarında imzalanan anlaşma şartlarının ihlal edilmesine neden oldu.
Machar hareketinin üst düzey subaylarıyla düzenlediği toplantıda, Barış’ın Etkinleştirilmesi Anlaşması’nın uygulanması zaman çizelgesinin ertelendiğini ve komisyonlar tarafından düzenlediği teknik yönlerin olduğunu belirtti. Machar, bölgeler arasındaki sınırı çizecek komisyonun barış anlaşması imzalandıktan 3 ay sonra kurulması gerektiğini fakat ertelendiğini söyledi.
Machar, “Kuvvetlerimizi birleştirmeye ve belirlenen merkezlere gitmeye başlamalıyız. Hükümet güçleriyle hemen ortak askeri eğitime başlamalıyız. Önümüzdeki Mayıs ayında geçiş dönemi başlamadan önce güvenlik düzenlemeleri anlaşmasına göre ulusal orduyu kurmalıyız” diyerek, anlaşma kapsamında etnik kökene bağlı olmayan ulusal ordunun kurulması gerektiğini vurguladı.

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso cumartesi günü sürgündeki binlerce Tibetli'yle buluştu.

Dünyanın dört bir köşesinden gelen takipçileri, 14. Dalay Lama'nın onlarca senedir yaşadığı Dharamshala yakınlarındaki büyük tapınakta bir tören düzenledi.

6 Temmuz'da 90 yaşına girecek 14. Dalay Lama'nın çok uzun bir yaşam sürmesi için duacı oldular.

Tenzin Gyatso törende yaptığı ve eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilen konuşmasında Budistlerin ruhani koruyucularından birine işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Şu ana kadar elimden gelenin en iyisini yaptım. Avalokiteśvara'nın da desteğiyle 30-40 yıl daha yaşayıp duyarlı varlıklara ve Budizm öğretilerine hizmetimi sürdürmeyi umut ediyorum.

14. Dalay Lama, aralıkta Reuters'a yaptığı açıklamada 110 yaşına kadar yaşayacağını öngörmüştü.

Tenzin Gyatso, ölümünden sonra Tibet'teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını önceki günlerde söylemişti.

Ruhani lider, 1587'de oluşturulan Dalay Lama unvanının yeni bir reenkarnasyonla süreceğini ifade etmişti.

Halefinin belirlenmesinde tek yetkinin kendi kurduğu Gaden Phodrang Vakfı'na ait olacağını söyleyen Tenzin Gyatso, 15. Dalay Lama'nın Çin sınırları dışında "özgür dünyada" doğacağını da yinelemişti.

Gyatso'nun "Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini" vurgulamasına Pekin'den tepki gelmişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama'nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savunmuştu.

Tibet Budizmi'ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor.

Tenzin Gyatso, 1940'ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi'nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet'in başkenti Lhasa'da 1959'da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, AFP, Reuters

Güney Sudan’daki tecavüz olaylarına BM’den sert tepki