Moskova: Yeni yıl arifesinde Suriye’de ateşkes ihlallerinde artış gözlemledi

Geçtiğimiz Perşembe günü İdlib kırsalındaki Ebu Zuhur’da Suriyelilere yardım malzemeleri dağıtan Rus askeri (AFP)

Rusya Savunma Bakanlığı, yeni yıl arifesinde Suriye’nin bazı bölgelerinde ateşkes ihlallerinde geçtiğimiz haftalarda görülen günlük ihlal oranlarıyla karşılaştırıldığında belli bir artış gözlemlendiğini ve yılbaşı tatilinden yararlanarak askeri ve sivil alanlara saldırılar gerçekleştiğini belirtti.
Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Suriye'deki son durum hakkında yayınlanan günlük bültene göre, Suriye'deki ateşkesi ihlallerini denetleyen ortak Rus-Türk komisyonunun Rus tarafı, geçtiğimiz 24 saat içinde, askeri operasyonların durdurulması anlaşmasına ilişkin 48 ihlal gözlemlerken Türk tarafı 15 ihlal gözlemledi. Rus tarafının gözlemlediği ihlallerin 11'i Halep'te, 21'i Lazkiye'de, 7'si Hama'da ve 9'u İdlib'de olmak üzere birçok bölgede gerçekleştiği belirtildi. Türk tarafı ise İdlib’de 3, Hama’da 5, Lazkiye’de 5, Halep’te 2 ihlal tespit etti.
Bültende ayrıca Rusya Uzlaşma Merkezi tarafından son 24 saatte Dera’da 2 bin 156 ton ağırlığında 500 adet insani yardım kolisi dağıtıldığı belirtildi.
“Cisr eş-Şuğur'un batısında yer alan bazı bölgeler bombalandı”
Öte yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), pazarı pazartesiye bağlayan gece yarısından sonra savaş uçaklarının İdlib’in batı kırsalındaki Cisr eş-Şuğur'un batısında bulunan Marand ve El-Zinyeh kasabalarını bazı bölgelerini bombaladığını duyurdu. SOHR, bombardımanlarda bölgelerdeki gruplara ait eski merkezlerin hedef alındığını kaydetti.
Anlaşmadan bu yana ilk kez hava saldırısı gerçekleştirildi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında yapılan ve 17 Eylül'de yürürlüğe giren silahsız bölge anlaşmasının ardından İdlib’de ilk kez hava saldırıları gerçekleşti. Aynı zamanda 25 Ekim'de Halep'in batı eteklerindeki hava saldırılarının ardından Putin-Erdoğan anlaşmasının geçerli olduğu bölgelerde yaşanan ikinci bombardıman oldu.
SOHR, dün gece yarısından sonra Lazkiye kırsalının kuzeyindeki Kürt Dağı’na (Cebel El Ekrad) Suriye rejimi tarafından 30’dan fazla bombardımanla hedef alındığını ve Türk- Rus ateşkes anlaşmasının geçerli olduğu bölgeler ve silahtan arındırılmış bölge içinde bir takım ihlaller gözlemlediğini açıkladı. Aynı şekilde SOHR rejim güçlerinin Bekseriye bölgesini kısa menzilli balistik füzelerle vurduğunu ve bir çocuğun yaralandığını bildirdi.
SOHR’un aktardığı ihlaller, Lazkiye kırsalında bulunan Hmeymin Hava Üssü’ndeki Rusya Uzlaşma Merkezi tarafından İdlib bölgesinde meydana gelen ihlallerle aynı dönemde gerçekleşti.
Rusya'nın Suriye'deki Ateşkesi İzleme Merkezi Başkanı Korgeneral Sergey Solomatin, ateşkes ihlalleriyle ilgili ayrıntılı bilgi verdi. Solomatin, militanların son 24 saat içinde İdlib, Lazkiye, Hama ve Halep’te 20 kasaba ve köyü bombaladıklarını Lazkiye'nin kuzeydoğusundaki Karmil köyüne yönelik saldırıda Suriyeli bir askerin öldüğünü belirtti.
Lübnan ve Ürdün'den bin 300 mülteci Suriye’ye geri döndü
Öte yandan Ateşkesi İzleme Merkezi tarafından yapılan açıklamaya göre, bir gün içinde Lübnan ve Ürdün'den bin 300’den fazla mültecinin Suriye’ye geri döndü.
120’si kadın 203’ü çocuk olmak üzere 398 mültecinin Lübnan’dan Cedide Yabus ve Telkele sınır kapılarından, 269’u kadın ve 457’si çocuk olmak üzere 896 mültecinin ise Ürdün'den Nasib Sınır Kapısı’ndan geçerek Suriye’ye döndükleri belirtilen açıklamada ülke içinde mülteci konumundaki 446 kişinin de daimi ikamet bölgelerine geri döndükleri aktarıldı.
Rusya Savunma Bakanlığı, Suriye’deki Uzlaşma Merkezi’nin 2018 faaliyet raporunu Pazar günü açıkladığını belirterek, merkezin Şam Uluslararası Havalimanı'ndaki bir terminal ve Tartus bölgesindeki sahil kenti Baniyas dahil olmak üzere 10 mülteci giriş kapısının çalışmalarına yardımcı olduğunu 29 Aralık’a kadar 213 bin 362 mültecinin Suriye'deki evlerine döndüğünü bildirdi.
Merkez ayrıca 29 Aralık’a kadar mülteciler ve eski militanlar dahil olmak üzere askerlik görevinden kaçan 21 bin 700’den fazla Suriyelinin genel af kapsamına alındığını aktardı.
Suriye'de Rus-İsrail koordinasyonu
Öte yandan Rusya basınında yer alan haberlerde, Moskova'nın son dönemde Rusya ile İsrail arasındaki ilişkilerde yaşanan gerginliğe rağmen İsrail ile tam olarak koordine sağlamaya devam edildiği kaydedildi. Nezavisimaya gazetesi, İsrail’in Suriye’de İran’a ait bölgelere yönelik bombardımanlarına devam etmesinin, Rusya’nın Suriye’deki politikasına fayda sağladığı aktardı.
Gazete tarafından açıklamaları aktarılan İsrail Dışişleri Bakanlığı Avrasya Dairesi Başkan Yardımcısı Alex Ben Zvi, Tel Aviv’in, ABD güçlerinin Suriye’den geri çekilmesi temelinde İran’ın Suriye’deki kuvvetlerini güçlendirme olasılığına karşı verilecek cevabın ciddiyeti konusunda hazırlıklarına devam ettiğini söyledi. Zvi, verilecek karşılığın tehdit derecesinin boyutuna bağlı olduğunun altını çizdi.
Nezavisimaya gazetesi, Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi Uzmanı Anton Mardasov’un İsrail saldırılarının, değişen politik ve saha koşullarına bağlı olduğu şeklindeki açıklamalarını aktardı. Bu taktiğin, genellikle saha operasyonlarını dış politika olaylarıyla ilişkilendirmeyi tercih eden Şam’ın eylemlerine karşı bir tutum çerçevesinde gerçekleştiğine dikkati çeken Mardasov, Esed rejiminin Arap liderlerin ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararını eleştirmelerini gerekçe göstererek, Golan Tepeleri yakınlarında birkaç operasyon gerçekleştirmesini buna örnek gösterdi.
“Tahran Suriye'yi terk etmeyecek”
İsrail’in Suriye’de İran taraftarı güçlere yönelik saldırılarının Rusya için faydalı olduğunu belirten Mardasov, Suriye’deki çatışmalar bağlamında uzun ve karmaşık bir ilişki geçmişine sahip olunan İran ile işbirliği yaparken diğer yandan İsrail ile işbirliğinin Rusya’ya Şii İran ile arasına belli bir mesafe koymasına izin verdiğini belirtti. İran'ın geleceğe yönelik isteklerinin önüne geçmenin Moskova için önemli olduğunu ifade eden Mardasov, bunun sebebini Tahran’ın Suriye'yi terk etmeyecek ve orada birçok yerel grup  ve çeşitli ekonomik projeler aracılığıyla Suriye’nin askeri ve siyasi seçkinleriyle çalışmaya devam edecek olmasına bağladı.