​Hindistan ve Pakistan arasında yeni cephe: Elektronik harp

Raporlar iki ülke arasında 20 yılı aşkın süredir elektronik savaş olduğunu doğruladı (Reuters)
Raporlar iki ülke arasında 20 yılı aşkın süredir elektronik savaş olduğunu doğruladı (Reuters)
TT

​Hindistan ve Pakistan arasında yeni cephe: Elektronik harp

Raporlar iki ülke arasında 20 yılı aşkın süredir elektronik savaş olduğunu doğruladı (Reuters)
Raporlar iki ülke arasında 20 yılı aşkın süredir elektronik savaş olduğunu doğruladı (Reuters)

Uzun yıllardır e-savaş Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginliği ve çatışmayı körükleme noktasında önemli rol oynadı. Elektronik harp, 1947 yılında İngiliz sömürgesinden kurtulan Pakistan ve Hindistan’ın bağımsızlıklarını kazandıktan sonra iki ülke arasındaki Keşmir sorunu ile başladı.
ABD’li haber kanalı CNBC tarafından elde edilen raporlarda, Hindistan ve Pakistan’ın yirmi yılı aşkın süredir birbirlerine karşı siber saldırılarını arttırdığı belirtildi. Rusya, Çin ve Kuzey Kore gibi ülkeler elektronik yetenekleri sebebiyle uluslararası arenaya sahip iken, Pakistan ve Hindistan güçlü teknoloji becerilerine ve büyük korsanlık programlarına hâkim bulunuyor.
90’lı yılların sonunda Pakistanlı gruplar, Hint sitelerine karşı başarılı korsan faaliyetlerle siber saldırı başlattı. Saldırılar, hükümet ve popüler sitelerin ele geçirilmesini de kapsadı.
Pakistanlılar çok sayıda web sitesine saldırdı
Zürih’teki Güvenlik Merkezi araştırmalarına göre, son 20 yılda Pakistanlı hackerlar, Hindistan hükümetinin elindeki Keşmir ile ilgili ihtilaflar ve Pakistanlıların işkence iddiaları yüzünden çok sayıda Hindistanlı web sitesine saldırı gerçekleştirdi.
Merkez, bazı Hint korsanlarının misilleme yaparak Pakistan sitelerine saldırdıklarını doğrularken, misillemenin 2008 yılında Mumbai’de gerçekleşen terörist saldırılara cevap niteliği taşıdığına değinildi. Hindistanlı yetkililer, saldırıların Pakistan tarafından yapıldığını duyurdu.
Karşılıklı elektronik savaş başlattılar
Proofpoint güvenlik şirketine göre, Pakistan tarafından geliştirilen kötü amaçlı yazılımlar, sahte blog ve haber sitelerinde gizlenerek, bilgisayar kameralarının etkinleştirilip kurbanlara ait e-postaları çalma işlemi ile sona eriyor. 
CrowdStrike e-güvenlik sitesi tarafından teyit edilen haberde, Hindistan’ın Pakistan’daki Android telefonlarında casusluk teknolojisini geliştirdiği ifade edildi.
CrowdStrike, her iki ülkedeki korsanların Hindistan ve Pakistan ihtilafını ateşlemek adına özellikle WhatsApp uygulaması dâhil olmak üzere sosyal paylaşım sitelerini ve mesajlaşma programlarını kullandıklarını aktardı.
‘Korsanlık çalışmaları yıllardır yapılıyor’
Facebook'un eski baş güvenlik görevlisi olan Alex Stamos konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Her ne kadar kamuoyu bu meseleyi nadir olarak ele alsa da, Pakistan ve Hindistan yıllardır birbirine karşı korsanlık faaliyetleri yürütüyor” ifadelerini kullandı. Stamos açıklamasında, görünmez gizli savaşın iki ülkenin istikrarsızlaştırılmasında etkili bir faktör olduğunu ifade etti.
İki ülke arasında yaşanan elektronik savaşın artması sebebiyle, Pakistan ve Hindistan’daki resmi medya ağlarında, gerçeği kurgudan ayırt etmelerine yardımcı olmak adına sürekli kılavuzlar yayınlanıyor.
Pakistan-Hindistan gerilimi
1971 yılından bu yana iki ülke arasındaki gerginlikler,  bu hafta karşılıklı olarak savaş uçakların düşürülmemesiyle daha da arttı. Pakistanlı Ceyşu’l Muhammed örgütü 14 Şubat’ta, Hindistan’da 40 askerin ölümüne yol açan bombalı saldırı gerçekleştirmişti.
Pakistan ve Hindistan önceki gün, her iki ülkenin karşılıklı olarak savaş uçaklarını düşürdüklerini ilan etti. Ardından Pakistan güçleri, Hint pilotu esir aldıklarını açıkladı. Nükleer güce sahip her iki ülke, 20 yılı aşkın süredir elektronik savaşa girişmiş durumda.



Apple'den ince ve katlanabilir telefon atılımı

Apple iPhone 16 (AP)
Apple iPhone 16 (AP)
TT

Apple'den ince ve katlanabilir telefon atılımı

Apple iPhone 16 (AP)
Apple iPhone 16 (AP)

Apple, yıllarca küçük yükseltmeler sunduktan sonra büyümeyi canlandırmak amacıyla iPhone'un yanı sıra diğer ürünlerinde de bir dizi tasarım değişikliği yapmaya hazırlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal'dan aktardığı habere göre Apple'ın planları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, Apple'ın önümüzdeki yıldan itibaren mevcut modellerden yaklaşık 8 milimetre daha ince olacak bir iPhone tanıtmayı planladığını söyledi. Bu modelin Pro modellerinden daha ucuz olması ve maliyetleri düşürmek için basitleştirilmiş bir kamera sistemine sahip olması bekleniyor.

Kaynaklar, şirketin ayrıca biri büyük ve dizüstü bilgisayar olarak çalışmak üzere tasarlanmış, neredeyse 19 inç boyutuna ulaşan açılır kapanır bir ekrana sahip iki katlanabilir cihaz üretmeyi planladığını, daha küçük modelin ise iPhone 16 Pro Max'ten daha büyük olacağını ve katlanabilir bir telefon olarak çalışacağını bildirdi.

Hong Kong'daki Haitong International Securities'de analist olan Jeff Pu, şu anda piyasada bulunan katlanabilir telefonların ince ya da hafif olmadığını ve Apple'ın standartlarını karşılayacak kadar pil gücü barındırmadığını, bunun da şirketin sektöre yavaş girişini açıkladığını söyledi.

VDFGRT
Samsung Galaxy Z Fold 6 Katlanabilir telefon

Apple, katlandığında cihazın dışında bir ekran olması gibi farklı tasarımları deniyordu, ancak cihazların geliştirilmesine aşina olan kişilere göre şimdi dahili bir katlama tasarımını tercih ediyor.

Apple, pazarın tepkisini ölçmek için önce daha büyük cihazı piyasaya sürmeyi hedefliyordu, ancak şimdi katlanabilir iPhone ondan önce hazır olacak gibi görünüyor ve Apple yetkilileri 2026'da piyasaya sürülmesi için bastırıyor. Ancak kaynaklara göre şirketin teknik zorlukları aşmak için bir yıla daha ihtiyacı olabilir.

FD
Motorola'nın katlanabilir telefonu Razr

İnce telefon, şık görünümlü cihazlardan hoşlanan ve Pro modellerinde bulunan bazı özelliklerden vazgeçmeyi düşünmeyen tüketicileri hedefliyor. Apple, büyüme sağlamak için iPhone dışında yeni ürünler de çıkarmaya çalışıyor.

Şirket büyümeyi hızlandırmak için yeni yollar bulmaya çalışıyor. iPhone satışları halen toplam gelirin yaklaşık yarısını oluşturuyor ve satışlarda bir düşüş yaşanıyor; 2024 mali yılında geliri yüzde 1'den daha az arttı. Satışlardaki son büyük artış dalgası, telekomünikasyon şirketlerinin büyüyen 5G ağ mimarisini desteklemek için iPhone alımlarını sübvanse ettiği 2021 yılında yaşandı.

CFBG
Apple'ın yüksek çözünürlüklü ve lüks tasarımlı Vision Pro karma gerçeklik deneyimi… Sanal geleceğe bir bakış (AFP)

TF International Securities'de analist olan Ming-Chi Kuo, yeni cihazların piyasaya sürülmesini bekleyen ilk analist grubu arasında yer aldı ve Apple yetkililerinin yeni tasarımları daha erken tanıtmaya çalıştıklarını söyledi.

Apple'ın rakiplerinin çoğu zaten katlanabilir cihazlar üretiyor. Ancak Apple’ın son değişiklikleri, şirketin uzun yıllardır yaptığından daha önemli bir biçim ve işlev değişikliğini temsil ediyor.

Akıllı telefon pazarını inceleyen Bay Street Research'ün baş analisti Cliff Maldonado, “iPhone'un son tasarım evrimi 2017'de piyasaya sürülen iPhone X ile gerçekleşti” dedi.

DHYJ
Yeni Huawei Mate XT katlanabilir telefon, şirketin Çin'in Shenzhen kentindeki mağazasında düzenlenen lansman etkinliğinde sergileniyor. (AFP)

Pazar araştırma firması TrendForce'a göre, katlanabilir cihazların satışının bu yıl toplam akıllı telefon pazarının yaklaşık yüzde 1,5'ini oluşturması bekleniyor.

Tarihsel olarak, yeni cihaz tasarımları Apple'ın satış büyümesinde önemli bir itici güç olmuştur. Apple 10 yıl önce iPhone 6 Plus ile yeni bir telefon boyutu sunmuş ve o dönemde şirket için bir büyüme dalgasını tetiklemişti.

Apple büyüme sağlamak için iPhone dışında da yeni ürünler üzerinde çalışıyor. Bu yılın başlarında Apple, fiyatı 3 bin 499 dolar olan Vision Pro sanal gerçeklik başlığını piyasaya sürdü, ancak yüksek fiyat etiketi nedeniyle satışlar şu ana kadar yavaş seyretti.