​Sudan muhalefetinden Beşir’e istifa çağrısı

Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir (AFP)
Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir (AFP)
TT

​Sudan muhalefetinden Beşir’e istifa çağrısı

Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir (AFP)
Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir (AFP)

‘Özgürlük ve Değişim Bildirgesi’ tarafları, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ve hükümetinin kayıtsız şartsız derhal istifa etmesini talep ederek, silahlı kuvvetlere halkın değişim ve demokratik sivil yönetime geçiş isteğine destek verme çağrısında bulundu.
Sudan Meslek Grupları Birliği (SPA), Nida Sudan İttifakı, Ulusal Birlik Güçleri ve Muhalif Toplanma Koalisyonu ile bazı siyasi partilerden oluşan ‘Özgürlük ve Değişim Bildirgesi’ tarafından yapılan son açıklamada, kendisini destekleyen devrim güçlerinin bir Konsey kuracağını bildirdi.
Açıklamada, Konsey'in, siyasi geçiş sürecini tamamlamak ve iktidarın bir sivil geçiş hükümetine devredilmesi için düzenli güçlerin yanı sıra yerel ve uluslararası aktörlerle siyasi temas görevini üsteleneceği belirtildi.
Özgürlük ve Değişim Bildirgesi’nin açıklamasında, ordu, ‘devrimcileri ve onların barışçıl ifade etme haklarını koruyanlar’ olarak nitelendirilirken, orduya halkın değişim ve demokratik sivil yönetişime geçiş isteğine destek verme çağrısında bulunuldu.
Açıklamada, Sudan halkının taleplerine bağlı kalarak, Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ve hükümetinin kayıtsız şartsız derhal istifa etmesi istendi.
Özgürlük ve Değişim Bildirgesi ayrıca, bölgesel ve uluslararası topluma Sudan halkının devrim olarak tanımladığı talepleri destekleme çağrısında da bulundu.
Devrimcilerin kararlılığı ile kurtuluş vaktinin çok yakın olduğu vurgulanan açıklamada, Sudan halkının çok yakında sabır ve mücadelenin meyvelerini toplayacağı vurgulandı.
Sudan halkının, Aralık 2018’de protestoların patlamasından bu yana, barışçıl bir dille mücadele ve fedakarlık noktasında ilham verici dersler verdiğine dikkat çekilen açıklamada, rejimin çöküşüne kadar başkent Hartum'daki ulusal ordu merkez yerleşkesi önündeki oturma eylemlerinin devam edeceğinin altı çizildi.
Muhalif Kongre Partisi lideri Ömer el-Dakir, dün düzenlenen oturma eylemlerinde yaptığı konuşmada, “Özgürlük ve Değişim Bildirgesi tarafları, Beşir ve hükümetinin derhal geri çekilmesi konusunda ısrar ediyor. Oturma protestoları ve gösteriler, Beşir istifa edene kadar durmayacak. Özgürlük ve Değişim Bildirgesi aynı zamanda silahlı kuvvetlere bağlı askerlere halkın yanında durma çağrısında bulundu” şeklinde konuştu.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.