DMO, Fırat’ın doğusuna düzenledikleri füze saldırılarının video kaydını yayınladı

DMO, Fırat’ın doğusuna düzenledikleri füze saldırılarının video kaydını yayınladı
TT

DMO, Fırat’ın doğusuna düzenledikleri füze saldırılarının video kaydını yayınladı

DMO, Fırat’ın doğusuna düzenledikleri füze saldırılarının video kaydını yayınladı

İran Devrim Muhafızları dün, Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin İran’dan Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’a fırlatılan balistik füzeleri denetlediği bir video kaydı paylaştı. Görüntüler, DEAŞ mevzilerinin İran tarafından hedef alınmasının ikinci yıldönümünde paylaşıldı.
Rus haber ajansı Sputnik’in aktardığı video kaydında, Süleymani’nin Kirmanşah ve Kürdistan’daki Devrim Muhafızları üssünden Deyri Zor’a füze fırlatma sürecini operasyon odasından denetlediği görülüyor.
Görüntülerde ayrıca Süleymani’nin bilgisayar üzerinden drone uçaklarını ve karadan karaya orta menzilli Zülfikar füzelerinin konumlarını radardan izlediği de yer alıyor.
Söz konusu füze saldırısı, DEAŞ’a bağlı 5 İranlı militan tarafından 2017’nin haziran ayında gerçekleştirilen ve 50 kişinin öldüğü saldırıya karşılık olarak yapıldı. Bu, DEAŞ'ın İran mevzilerine düzenlediği ilk saldırıydı.
İran Devrim Muhafızları, DEAŞ’a karşı son 2 yıl içerisinde 2 füze saldırısı düzenledi. Saldırılardan ikincisi, DEAŞ’ın askeri geçit töreni sırasında düzenlediği ve 25 kişinin öldüğü saldırının ardından geçen yıl ekim ayında yapıldı.
Devrim Muhafızları geçen yıl orta menzilli Zülfikar ve Kıyam füzeleri ile 550 kilometre uzaklıktaki Fırat’ın doğusundaki hedefleri vurdu. Daha sonra yapılan füze atışlarının bazıları başarısızlıkla sonuçlandı ve İran topraklarına düştü. Devrim Muhafızları’nın Füze Birim Komutanı yaptığı açıklamada kuvvetlerinin 4 füze ateşlediğini duyurdu.
Drone uçuşlarının ve ilk saldırının yapıldığı operasyon odasının İran’da olup olmadığına dair bir açıklama yapılmadı. Fakat İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri füzelerin fırlatılmasının ardından yaptığı açıklamada ilk drone saldırısının İran topraklarından yapılmadığını söyledi.
Bakıri, geçen yıl 1 Ekim’de yaptığı açıklamada drone ve geniş çaplı füze operasyonlarının, ülke sınırlarındaki düşmanlara yönelik ilk saldırı olması nedeniyle büyük önem taşıdığını kaydetmişti.



Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.