​Lübnan’da uzlaşı sağlandı

Dün Cumhurbaşkanı Mişel Avn başkanlığında düzenlenen ekonomi toplantısına Başbakan Hariri ve Meclis Başkanı Berri de katıldı. (Dalati ve Nohra)
Dün Cumhurbaşkanı Mişel Avn başkanlığında düzenlenen ekonomi toplantısına Başbakan Hariri ve Meclis Başkanı Berri de katıldı. (Dalati ve Nohra)
TT

​Lübnan’da uzlaşı sağlandı

Dün Cumhurbaşkanı Mişel Avn başkanlığında düzenlenen ekonomi toplantısına Başbakan Hariri ve Meclis Başkanı Berri de katıldı. (Dalati ve Nohra)
Dün Cumhurbaşkanı Mişel Avn başkanlığında düzenlenen ekonomi toplantısına Başbakan Hariri ve Meclis Başkanı Berri de katıldı. (Dalati ve Nohra)

Baabda Sarayı’nda dün gerçekleştirilen beşli toplantıyla, 30 Haziran’da Kabr Şamun bölgesinde gerçekleşen silahlı saldırıyla açılan kriz sayfayı kapandı. Toplantı, İlerici Sosyalist Parti Başkanı Velid Canbolat ile Lübnan Demokrat Partisi Lideri Talal Arslan’ın Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile Başbakan Saad Hariri’nin huzurunda uzlaşmasının ardından yeni bir sayfa açmış oldu. Bugün de Baabda Sarayı’nda kabine toplantısı gerçekleştirilecek.
Uzun süren görüşme “dürüstlük ve uzlaşma” toplantısı olarak nitelendirildi. Meclis Başkanı Nebih Beri alınan kararları gerçekleştirme sözü verirken Canpolat da bu durumdan memnuniyet duyduğunu açıkladı. Katılımcılar iki kişinin ölümü ve onlarca kişinin yaralandığı olayı kınadı. Hariri, Bakanlar Kurulu’nu bugün saat 11’de toplantıya çağırdığı açıklamasında “Bundan böyle vatandaşımıza fayda sağlayacak yeni bir sayfa açtık” dedi. Talal Arslan ise gazetecilere gülümsedi ve sorularına cevap vermeden toplantıdan ayrıldı.
Siyasi kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığı bilgilere göre Beri- Hariri tarafından olgunlaştırılan ve Avn’ın da esnek yaklaşım gösterdiği uzlaşma oturumunun dün sabah,  meclis oturumunun da öğleden sonra yapılması planlanıyordu. Ancak oturum, Arslan'ın girişime cevap vermedeki gecikme nedeniyle dün öğlene kadar ertelendi.
Kaynakların bildirdiğine göre perşembe gününden bu yana uzlaşmaya götüren süreç şu şekilde ilerledi:
Perşembe gecesi Canbolat ve Berri, Hariri’yi ikna etmeye çalıştı ve Hariri, Canbolat’a Adalet Konseyi’ne herhangi bir dosya sunulmayacağına dair güvence verdi. Canbolat da bu konunun siyasi çözüm dışında bir çözümünün olmadığını vurgulayarak endişeleri yatıştırdı. Ve bu uzlaşma, tıkanıklığı gidermek ve hükümeti yeniden harekete geçirmek için bir girizgah oldu.
Sorunun çözümünde esas rolün Hariri’ye ait olduğunu söyleyen kaynaklar, onu Cumhurbaşkanı Avn’ın “çözümün Berri’nin teklif ettiği uzlaşma olduğuna” ikna ettiğini belirtti. Açıklamalara göre Avn, ülkenin bilinmeyen bir sürece girmesini önlemek için uzlaşma yoluyla tüm meseleleri düzeltmeye istekliydi. Hariri de olayları değerlendirdikten sonra uzlaşmaya ikna oldu.
Kaynaklar, temasların Avn ile gece yarısına kadar sürdüğünü hatta Canpolat ile sabaha kadar devam ettiğini belirtti. Hariri’nin Mülteci Bakanı Salih el- Garibi aradığı ve Hizbullah’ın ağırlığını koyarak Arslan’ı durumu halletmeye zorladığını söyledi. Yapılan çalışmalar sonucu Lübnan’da hükümet 40 gün aradan sonra yeniden toplanma kararı aldı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times